Eryk Kurnatowski
Eryk Kurnatowski (Łodzia-Kurnatowski) (ur. 8 października 1882 w Brudzewie[a] albo 14 listopada 1883 w Kolnicy[b], zm. 23 lutego 1975 w Warszawie) – polski ziemianin, hodowca koni wyścigowych, publicysta, senator Związku Ludowo-Narodowego I kadencji RP.
| Data i miejsce urodzenia |
8 października 1882 albo 14 listopada 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 lutego 1975 |
| Senator I kadencji (II RP) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
Rodzina edytuj
Był drugim synem Edmunda Kurnatowskiego (1849-1903) i Wandy z Zielińskich (1858-1923). Miał starszego brata i siostrę. Rodzina Kurnatowskich była wyznania kalwińskiego (jego ojciec i brat spoczywają na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie) i w tym wyznaniu był wychowany także Eryk. Na katolicyzm przeszedł w późniejszym okresie życia, zapewne przed zawarciem małżeństwa.
Jego pierwszą żoną była poślubiona w 1918 roku Izabella z Zamoyskich (1885-1940), dziedziczkę Jadowa z którą miał dwie córki. W 1942 poślubił Helenę z Żółtowskich (1911-1998). Małżeństwo to było bezdzietne.
Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 25-4-31/32) w grobowcu rodzinnym drugiej żony[1].
Życiorys edytuj
Ukończył szkołę realną w Kaliszu. Obronił maturę w Belgii. W 1906 uzyskał dyplom inżyniera agronoma na Instytucie Rolniczym w Gembloux. Posiadał tytuł doktora nauk rolniczych. Założył polską bibliotekę i Bratnią Pomoc w Gembloux, był też prezesem tamtejszej międzynarodowej korporacji studenckiej. Od 1907 zarządzał majątkiem Strzegocin koło Pułtuska. Przed I wojną światową działał w Centralnym Towarzystwie Rolniczym, Związku Ziemian i spółdzielczości, występował też często w zawodach jeździeckich. W 1915 został ewakuowany do Rosji, gdzie był w stopniu pułkownika pełnomocnikiem działającej przy wielkim księciu Borysie wojskowej organizacji kozackiej w Moskwie, Mińsku i Odessie. W 1918 powrócił do Polski. Od 1919 zajmował się majątkami żony Elżbiety z Zamoyskich w Łochowie (ze stadniną koni, która w 1935-1939 notowała najwięcej zwycięstw na wyścigach w skali kraju[2]) i Jadowie. Odbudował je ze zniszczeń wojennych, zorganizował spółdzielnię i straż pożarną. Ufundował siedmioklasową szkołę średnią im. Andrzeja Zamoyskiego (dziadka żony) w Jadowie. Finansował także lokalne szkolnictwo powszechne w powiecie węgrowskim i radzymińskim. Pełnił funkcję prezesa Związku Ziemian w powiecie radzymińskim. W 1923 był delegatem Centralnego Towarzystwa Rolniczego na kongres rolniczy w Paryżu. Publikował artykuły na temat ekonomii w prasie warszawskiej. 27 listopada 1925 objął mandat senatora z listy państwowej Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej po rezygnacji z mandatu ks. Ludwika Józefa Kasprzyka. Zasiadał w Komisjach: Gospodarstwa Społecznego oraz Skarbowo-Budżetowej[3]. Organizował pomoc dla strony rządowej w czasie zamachu majowego. W latach 1926-1929 był współwydawcą dziennika ABC. Był też współzałożycielem Mazowieckiej Spółki Wydawniczej. Od 1935 był właścicielem majątku, w tym Zespołu pałacowo-parkowego w Młochowie w okolicy Warszawy[4]
W Senacie II kadencji był zastępcą senatora z Listy Katolicko-Narodowej z województwa warszawskiego. W 1927 reprezentował Senat na konferencji ekonomicznej w Rio de Janeiro.
Konie z jego hodowli (częściowo upaństwowionej w 1947) po raz ostatni brały udział w wyścigach na Służewcu w 1949[2].
Uwagi edytuj
- ↑ W wielu opracowaniach podane jest, że Eryk Kurnatowski urodził się w "Brudzewie koło Kalisza", jednakże w tym przypadku chodzi nie o Brudzew w powiecie kaliskim, lecz o Brudzew w powiecie tureckim, do 1938 r. w powiecie kolskim, który w II połowie XIX wieku znajdował się w guberni kaliskiej i był własnością Kurnatowskich (por. Tadeusz Marszał Jerzy Karol Kurnatowski (1874-1934), wyd. Biuletyn Szadkowski nr 5 z 2005 r., s. 7-29 [1]).
- ↑ Data 14 listopada 1883 i miejscowość Kolnica są podane na nagrobku Eryka Kurnatowskiego.
Przypisy edytuj
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: TADEUSZ TYSZKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
- ↑ a b Eryk Kurnatowski. senat.edu.pl. [dostęp 2020-02-03].
- ↑ Kurnatowski Eryk. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2020-01-31].
- ↑ Zob.: https://trojka.polskieradio.pl/artykul/3239710,mlochow-klasycystyczna-perelka-niedaleko-warszawy [dostęp: 15 kwietnia 2024]
Bibliografia edytuj
- * Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny. Tom III. K-Ł, Warszawa 2005, s. 282-283