Frynosoma rogata
Frynosoma rogata (Phrynosoma cornutum) – jaszczurka z rodziny Phrynosomatidae[3], dawniej uważanej za podrodzinę legwanów (i wciąż uznawanej za taką przez część naukowców[4]).
| Phrynosoma cornutum | |||
| (Harlan, 1825) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
frynosoma rogata | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Zasięg występowania edytuj
Tereny Ameryki Północnej, od stanów Kolorado i Kansas na północy do północnego Meksyku na południu i od południowo-wschodniej Arizony na zachodzie do zachodniej części Missouri, Arkansas i Luizjany na wschodzie; introdukowane, izolowane populacje występują też w Karolinie Północnej i na Florydzie.
Budowa ciała edytuj
Długość ciała 12–13 cm (w tym ogon 4 cm). Ciało bardzo silnie spłaszczone i szerokie. Zwężenie szyi niewidoczne, ogon spłaszczony i bardzo krótki. Na głowie dwa duże wyrostki, przypominające rogi. Wzdłuż boków tułowia i ogona biegnie pojedynczy rząd dużych, stożkowatych łusek, zaś cały grzbiet jest pokryty mniejszymi kolcami[5].
Ubarwienie ciała szarobrązowe. Wzdłuż kręgosłupa biegnie żółta linia, zaś w poprzek ciała biegnie kilka, również żółtych, poprzecznych, falistych linii[5].
Biologia i ekologia edytuj
Tryb życia edytuj
Występuje na terenach górzystych i suchych, piaszczysto-kamienistych[5]. Prowadzi dzienny tryb życia. Porusza się wyjątkowo powoli i ociężale[5].
Zdenerwowana frynosoma może wystrzelić strumyk krwi z oczu, by odstraszyć drapieżniki. W takiej sytuacji przez pewien czas nie widzi w związku z zalaniem oczu krwią[5].
Odżywianie edytuj
Ok. 70% jej diety stanowią mrówki z rodzaju Pogonomyrmex, uzupełnia dietę innymi drobnymi stawonogami.
Ochrona edytuj
Gatunek ten od 2023 roku jest objęty załącznikiem II konwencji waszyngtońskiej (CITES)[6][7] i aneksem B UE[7].
Przypisy edytuj
- ↑ P. Uetz & J. Hallermann, Phrynosoma cornutum, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-01-15] (ang.).
- ↑ Phrynosoma cornutum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Phrynosomatidae, [w:] Mikko's Phylogeny Archive [online] [dostęp 2024-01-15] (ang.).
- ↑ James A. Schulte, John Pablo Valladares, Allan Larson. Phylogenetic relationships within Iguanidae inferred using molecular and morphological data and a phylogenetic taxonomy of iguanian lizards. „Herpetologica”. 59 (3), s. 399–419, 2003. DOI: 10.1655/02-48. (ang.).
- ↑ a b c d e Mały słownik zoologiczny gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.
- ↑ Krzysztof Lis, Lista gatunków, które weszły na listę CITES w 2023 roku [online], Terrarium [dostęp 2023-02-03] (pol.).
- ↑ a b Species+ [online], speciesplus.net [dostęp 2023-12-15].
Linki zewnętrzne edytuj
- Frynosomy na stronie Erica R. Pianka. uts.cc.utexas.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-04)].
- Frynosomy w The Handbook of Texas Online
- Digital Morphology at the University of Texas – Phrynosoma cornutum