Furcifer campanigatunek jaszczurki z rodziny kameleonowatych (Chamaeleonidae). Endemit Madagaskaru występujący jedynie na centralnym wzgórzach wyspy. Zagrażają mu pożary buszu i utrata środowiska naturalnego.

Furcifer campani
(Grandidier, 1872)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

łuskonośne

Podrząd

Iguania

Rodzina

kameleonowate

Rodzaj

Furcifer

Gatunek

Furcifer campani

Synonimy
  • Chamaeleon campani Grandidier, 1872[1]
  • Chamaeleo octotaeniatus Boettger, 1881[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Budowa edytuj

Furcifer campani osiąga długość 14 cm. Bazowy kolor waha się od bladozielonego poprzez ciemnozielony do brązowego. Występują trzy pręgi barwy bladobrązowej biegnące wzdłuż każdego boku, a pomiędzy nimi widnieją małe jasne cętki. Głowę zdobią często małe czerwone plamki[3]. Kameleon ten posiada grzebień biegnący wzdłuż jego grzbietu, składający się z niewielkich wystających ziaren[4].

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Furcifer campani jest endemitem centralnych górzystych miejsc Madagaskaru. Bytuje tam na wysokościach pomiędzy 1850 a 2390 m n.p.m. Jego zasięg występowania rozciąga się od wygasłego wulkanu Ankaratra do Parku Narodowego Andringitra. Obszar ten zajmuje powierzchnię 14 500 km², jednakże tylko częściowo zapewnia odpowiednie dla niego siedlisko. Jego populacje są więc pofragmentowane. Jest to gatunek lądowy, siedliskiem są górskie tereny trawiaste i wrzosowiska z krzakami i pojedynczymi drzewami[2].

Ekologia edytuj

Kameleony polują z zasadzki, wpierw zamierając i oczekując odpowiedniej sposobności, gdy potencjalna zdobycz znajdzie się w ich zasięgu. Ich jadłospis składa się głównie z owadów, które łapią poprzez wystrzelenie w ich kierunku swego długiego języka o lepkim końcu[5].

Rozmnażanie Furcifer campani odbywa się dwu- bądź trzykrotnie w ciągu roku. Kłąb jaj liczy od 8 do 12 sztuk. Samica składa je w ukryciu. W warunkach laboratoryjnych inkubacja trwa około 9 miesięcy w temperaturze 20 °C, a wylęgające się młode mierzą około 2,3 cm długości. Młode rosną szybko. Dojrzałość seksualną osiągają mając 3 miesiące. Pewne doniesienia podają, że ten gatunek wykazuje hibernację, zakopując się w ściółce liściowej podczas miesięcy zimowych[4].

Status edytuj

Na pewnych terenach krzaczastych sawannowych terenów trawiastych Furcifer campani zgodnie z doniesieniami występuje pospolicie, jednak nie wykonano właściwej oceny jego zasobności[4]. Czerwona księga gatunków zagrożonych IUCN uznaje go za gatunek narażony (Vulnerable – VU), co motywuje niszczeniem środowiska naturalnego kameleona z powodu rozwoju rolnictwa oraz corocznych pożarów[2]. Zwierzę dzieli swój zasięg występowania z innym gatunkiem kameleona z tego samego rodzaju – Furcifer lateralis, który wydaje się sobie lepiej radzić z zaburzeniami w środowisku naturalnym i degradacją siedlisk z ręki ludzkiej. Bezpieczeństwo przeciw zagrożeniom ze strony człowieka powinno być zapewniane przez parki narodowe, jednak w górach Ankaratra nie ma to miejsca. Eksport Furcifer campani osiągnął swój szczyt w 1994, kiedy z wyspy wywieziono 5000 osobników. Od tamtych czasów eksport jakichkolwiek kameleonów z Madagaskaru został zabroniony, jednak odłów nadal może się zdarzać. IUCN zauważa konieczność podjęcia kroków w celu ograniczenia zniszczeń czynionych przez pożary na terenach trawiastych stanowiących habitat Furcifer campani[2].

Przypisy edytuj

  1. a b P. Uetz, J. Hallermann, Furcifer campani, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-01-05] (ang.).
  2. a b c d Furcifer campani, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Jeweled chameleon (Furcifer campani). ARKive. [dostęp 2012-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-07)]. (ang.).
  4. a b c Brady, L.D.; Griffiths, R.A.. Status Assessment of Chameleons in Madagascar. „IUCN Species Survival Commission”, s. 21, 31, 41, 1999. (ang.). 
  5. Chameleons of Madagascar. WildMadagascar. [dostęp 2012-12-20]. (ang.).