Gąska czerwonobrązowa

gatunek grzyba

Gąska czerwonobrązowa (Tricholoma batschii Gulden) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae)[1].

Gąska czerwonobrązowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

gąskowate

Rodzaj

gąska

Gatunek

gąska czerwonobrązowa

Nazwa systematyczna
Tricholoma batschii Gulden
Musseron flora (Oslo): 60 (1969)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji: Tricholoma, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus robustus var. subannulata (Batsch) Cooke
  • Agaricus subannulatus Batsch
  • Armillaria robusta var. subannulata (Batsch) McAlpine
  • Gyrophila albobrunnea var. subannulata (Batsch) Quél.
  • Tricholoma batschii Gulden, var. batschii
  • Tricholoma batschii var. minor Bon & Perco
  • Tricholoma subannulatum (Batsch) Bres.

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[3].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Jest grubomięsisty i ma średnicę 5-14 cm. Kształt początkowo półkulisty, później niskołukowaty lub płaski, bez garbu, z podwiniętym brzegiem. Powierzchnia z powrastanymi promieniście włókienkami o barwie od czerwonej do kasztanowobrązowej, w środku nawet czarnobrązowej. W stanie wilgotnym jest lepki[4].

Blaszki

Gęste i szerokie, przy trzonie wykrojone, barwy początkowo kremowobiałej, później z ochrowym odcieniem, a często z rdzawymi cętkami na ostrzach[4].

Trzon

Wysokość od 5 do 10 cm, średnica 1-3 cm, kształt walcowaty, dołem rozszerzony, a u podstawy klinowato zwężony. Jest pełny i nie zmieniający barwy. Powierzchnia brązowopomarańczowa lub czerwonobrązowa i włóknista, tylko pod samym kapeluszem biała i gładka. U młodych owocników na pograniczu białej strefy pod kapeluszem i reszty trzonu występuje śluzowata obrączka, później zanikająca[4].

Miąższ

Gruby, mięsisty i twardy. W kapeluszu jest białawy, w podstawie trzonu ochrowy. Ma mączny zapach i smak, po pewnym czasie jednak gorzki[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Jest szeroko rozprzestrzeniona w Ameryce Północnej i Europie. W innych rejonach świata jej występowanie jest mało znane, podano stanowiska tylko w Japonii[5].

Rośnie w lasach iglastych i mieszanych, głównie pod sosnami na glebach wapiennych. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada[3].

Grzyb mikoryzowy[3]. Grzyb trujący[4].

Gatunki podobne edytuj

Jest wiele podobnych gąsek brązowych, m.in[4]:

  • gąska żółtobrunatna (Tricholoma fulvum) o blaszkach żółtawych,
  • gąska bukowa (Tricholoma ustale), o kapeluszu gładkim i błyszczącym a blaszkach rdzawych,
  • gąska dachówkowata (Tricholoma imbricatum), która ma delikatnie łuseczkowaty kapelusz, biały miąższ i kremowe blaszki,
  • gąska modrzewiowa (Tricholoma psammopus), która nie ma zapachu i rośnie tylko pod modrzewiem.

Przypisy edytuj

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2014-02-12].
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2015-04-08].