Hełmówka mączna

gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych

Hełmówka mączna (Galerina uncialis (Britzelm.) Kühner – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae)[1].

Hełmówka mączna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

podziemniczkowate

Rodzaj

hełmówka

Gatunek

hełmówka mączna

Nazwa systematyczna
Galerina uncialis (Britzelm.) Kühner
Encyclop. Mycol.\\ 7: 217 (1935)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Galerina, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1890 roku Max Britzelmayr nadając mu nazwę Agaricus uncialis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1935 roku Robert Kühner[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus uncialis Britzelm. 1890
  • Naucoria uncialis (Britzelm.) Sacc. 1895

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia edytuj

Kapelusz grzyba

O średnicy 1,8–2 cm, wypukły, żółtawobrązowy, nieco ciemniejszy w środku[4].

Blaszki grzyba

Zbiegające ząbkiem, dość gęste, o drobno ząbkowanych ostrzach[4].

Trzon grzyba

O wysokości 1,5–2 cm, średnicy 2 mm, cylindryczny, nieco szerszy u podstawy. Powierzchnia powyżej strefy pierścieniowej białożółtawa, poniżej żółtawobrązowa. U podstawy biała, watowata grzybnia. Pierścień błoniasty, od zarodników wybarwiający się na rdzawobrązowo[4].

Miąższ

Bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki cylindryczne do maczugowatych, dwuzarodnikowe, ze sprzążkami bazalnymi, o rozmiarach (26,3–) 27,0–34,0 (–34,9) × (7,0–) 7,2–8,5 (–8,6) μm. Zarodniki migdałkowate, drobno brodawkowate, amyloidalne, bez wyraźnej pory rostkowej. Cheolocystydy baryłkowate, liczne. Pleurocystyd brak. System strzępkowy monomityczny. Komórki skórki kapelusza równoległe, bez przegród[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Hełmówka mączna znana jest w niektórych tylko krajach Europy[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano jedno tylko stanowisko (Babiogórski Park Narodowy, 1979). Jej rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane[3]. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczona w nim jest do gatunków chronionych i zagrożonych[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-03-29] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2019-03-29] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e Galerina uncialis [online] [dostęp 2019-03-29].
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-03-26].
  6. Nowe stanowiska hełmówki mącznej w Polsce. [dostęp 2019-03-26].