Wikipedia

Iran Pro League

1. poziom rozgrywek ligowych w piłce nożnej w Iranie

Iran Pro League (perski لیگ برتر فوتبال ایران) obecnie zwana Pucharem Zatoki Perskiej (perski: جام خلیج فارس) – najwyższa, profesjonalna liga piłkarska w Iranie.

Iran Pro League
Puchar Zatoki Perskiej
2010/2011
Państwo

 Iran

Data założenia

2001

Poprzednia nazwa

Azadegan League

Przekształcona
na zawodową

2001

Partner TV

IRIB

Rozgrywki
Liczba drużyn

18

Niższy poziom ligowy

Azadegan League

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Persepolis Teheran

Obecny zwycięzca

Esteghlal Teheran

Najwięcej zwycięstw

Persepolis Teheran,
Esteghlal Teheran (po 2)

Strona internetowa

System ligowy jest podobny do angielskiego. Zespoły z IPL spadają do Azadegan League (1 dywizja), potem kolejno do 2 i 3 dywizji. Niżej są już ligi lokalne.

Historia edytuj

Ligi regionalne edytuj

Do wczesnych lat 70. Iran nie miał oficjalnej ligi krajowej. Wiele drużyn uczestniczyło w mistrzostwach swoich miast. Taj Teheran[1] i Szahin Teheran[2] były dwoma najpopularniejszymi zespołami w połowie lat 60. i są nimi nadal. W tym okresie lokalną ligę w Teheranie zwyciężały ekipy PAS Teheran, Szahin Teheran, Taj Teheran oraz Daraei Teheran.

Puchar Takht Jamshid edytuj

Puchar Takht Jamshid był pierwszą narodową ligą w Iranie. Nazwa Jamshid to ważna część irańskiej historii starożytnej. Nazwa ligi miała także podkreślać wielkość starożytnych Persów. Pierwsze rozgrywki Pucharu Takht Jamshid odbyły się w sezonie 1972/1973. Drużyny grały u siebie i na wyjeździe, a mistrzem zostawała ta z największą liczbą punktów. Większość klubów biorących udział były powiązane z organizacjami rządowymi, ale niektóre były własnością prywatną (np. Persepolis Teheran).

Po rewolucji w 1978, ponieważ trwała wojna iracko-irańska rozgrywek nie wznowiono. Piłkarska liga w Iranie została reaktywowana dopiero po latach, już pod inną nazwą. Mimo krótkiej działalności Pucharu Takth Jamshid można uznać te rozgrywki za pierwszą krajową ligę irańską, która miała duży wpływ na poprawę poziomu irańskiej piłki nożnej.

Lata 80. edytuj

W latach 80. ze względu na rewolucję i wojnę z Irakiem piłka nożna zeszła na dalszy plan. Kluby miały bardzo mało pieniędzy. Z powodów politycznych zmieniano nazwy drużyn oraz zarządy i ich środki finansowe. W latach 1980–1989 nie było rozgrywek o mistrzostwo kraju, toczyło się jedynie kilka zawodów pucharowych oraz mistrzostw danego miasta, jak np. Liga Herdah-Shahrivar lub Qods Cup.

W 1985 powstał Puchar Qods, gdzie występowały zespoły z poszczególnych ostanów. Teheran miał 2 zespoły: Teheran A i Teheran B. Teheran A wygrał puchar w 1985 i 1988, natomiast Esfahan w 1986 i 1987. Najważniejsze zawody lat 80. to Puchar Klubów Teheranu. Najwięcej tytułów mistrzowskich w tych rozgrywkach ma Persepolis Teheran.

Qods League edytuj

Po zakończeniu wojny została podjęta decyzja o zmianie formatu Pucharu Qods. W związku z tym w 1989 powstała Qods League. Zespoły rywalizowały w 2 grupach po 11 drużyn. Po 2 najlepsze drużyny z każdej zmierzyły się w półfinałach. Zwycięzcy spotkali się w finale, gdzie Esteghlal Teheran pokonał 2-1 Persepolis Teheran. Była to pierwsza edycja ligi krajowej po rewolucji. Esteghlal Teheran wygrał także ostatnią edycję ligi teherańskiej w sezonie 1991/1992. W ostatnim finale także wygrali z Persepolis Teheran.

Azadegan League edytuj

W 1991 Qods League została przemianowana na Azadegan League. Nazwa została nadana na cześć irańskich jeńców wojennych, który zostali uwolnieni. Liga rozpoczęła działalność w sezonie 1991/1992. Pierwszym mistrzem była drużyna PAS Teheran. Liczba uczestniczących zespołów była zróżnicowana z roku na rok. PAS Teheran i Saipa Karadż zdominowały pierwsze cztery lata rozgrywek. Na początku lat zespołom PAS Teheran i Esteghlal Teheran udało się zdobyć Azjatycką Ligę Mistrzów, a Persepolis Teheran zwyciężył w rozgrywkach Azjatyckiego Pucharu Zdobywców Pucharów. W połowie lat 90. ligę ponownie zdominowały zespoły Esteghlal i Persepolis. W latach 1995–2001 tylko te dwa zespoły sięgały po mistrzostwo kraju. Te dwa kluby zawsze składały się z najbardziej utalentowanych irańskich piłkarzy. Na zawodnikach obu ekip opierała się reprezentacja narodowa. W tym okresie Persepolis Teheran czterokrotnie był mistrzem Iranu, natomiast Esteghlal Teheran wywalczył ten tytuł 2 razy.

Iran Pro League edytuj

W sezonie 2001/2002 w Iranie powstała pierwsza zawodowa liga piłkarska. Niestety można powiedzieć, że liga profesjonalna jest jedynie z nazwy ponieważ brakuje wielu potrzebnych elementów zawodowej ligi. Wynagrodzenia piłkarzy jednak znacznie wzrosły, a także zaczęły powstawać zespoły prowincjonalne oraz zajęto się wyszukiwaniem talentów, za które to postępy można pochwalić każdy klub Iran Pro League. Zespoły takie jak Sepahan Isfahan, Foolad Ahwaz, Zob Ahan Isfahan i Esteghlal Ahwaz mogą teraz z powodzeniem konkurować z wielkimi teherańskimi firmami. Liga nadal się rozwija i jest nadzieja na to, że pomoże irańskiej piłce poprawić poziom i jej reputację.

Puchar Zatoki Perskiej edytuj

W dniu 12 sierpnia 2006 Irańska Federacja Piłkarska podjęła decyzję o kolejnej zmianie nazwy ligi. Od tamtej pory brzmi Puchar Zatoki Perskiej. Stało się tak, aby promować nazwę Zatoki Perskiej zamiast nieprawidłowych odmian używanych przez inne narody i organizacje. Nowe logo ligi zostało wybrane spośród 130 projektów i zaprezentowane 14 listopada 2006.

Drużyny w sezonie 2009/2010 edytuj

W sezonie 2009/2010 uczestniczyło 18 zespołów

Klub Miasto Stadion Miejsca Trener Kapitan Poprzedni sezon
Abu Moslem Meszhed Meszhed Samen 35 tys.   Nasser Pourmehdi   Said Chani 15
Esteghlal Ahwaz Ahwaz Tachti 30 tys.   Chodadad Azizi   Afszin Komaei 14
Esteghlal Teheran Teheran Azadi 90 tys.   Samad Marfawi   Farhad Madżidi Mistrz
Fulad Ahwaz Ahwaz Tachti 15 tys.   Luka Bonačić   Ali Badawi 7
Malawan Bandar-e Anzali Bandar-e Anzali Tachti 20 tys.   Mohammad Ahmadzadeh   Masoud Gholamalizad 13
Mes Kerman Kerman Szahid Bahonar 15 tys.   Parwiz Mazlumi   Farzad Hossejnchani 3
Moghawemat Sepasi Sziraz Sziraz Hafezieh 20 tys.   Dawoud Mahabadi  Mostafa Sabri 9
PAS Hamedan Hamadan Ghods 5 tys.   Alireza Mansourian   Omid Chouradż 12
Pajkan Kazwin Kazwin Szahid Radżaei 5 tys.   Hamid Derachszan   Mohammad Reza Tahmasebi 8
Persepolis Teheran Teheran Azadi 90 tys.   Zlatko Kranjčar   Karim Bageri 5
Rah Ahan Rej Rej Rah Ahan 15 tys.   Ernie Brandts   Ahmad Taghawi 11
Saba Kom Kom Yadegar Emam 15 tys. ? ? 6
Saipa Karadż Karadż Engelab 15 tys.   Mohammad Majeli Kohan   Ebrahim Sadegi 10
Sepahan Isfahan Isfahan Naghsz-e-Dżahan 50 tys.   Amir Ghalenoei   Moharram Nawidkia 4
Szahin Buszehr Buszehr Szahid Beheszti 10 tys.   Hamid Kololi Fard   Reza Baziari Zwycięzca
play-offów
Steel Azin Teheran Teheran Tachti 30 tys.   Hamid Reza Estili ? Awans do IPL
Teraktor Sazi Tebriz Tebriz Yadegar Emam 71 tys.   Faraz Kamalwand   Abbas Agaji Awans do IPL
Zob Ahan Isfahan Isfahan Fulad Szahr 25 tys.   Mansour Ebrahimzadeh   Mohammad Salsali 2

Format rozgrywek i sponsoring edytuj

Rozgrywki edytuj

W lidze jest 18 klubów. Sezon trwa od sierpnia do maja, każdy klub mierzy się z rywalem dwukrotnie – raz na własnym boisku, raz na wyjeździe. W sumie każdy z zespołów w trakcie sezonu rozgrywa 34 spotkania, co daje łącznie 306 meczów na sezon. Za zwycięstwo przyznaje się 3 punkty, natomiast 1 punkt za remis. Punkty za porażkę nie są przyznawane. Zespoły są klasyfikowane według liczby zdobytych punktów. W następnej kolejności decyduje bilans bramek i liczba goli strzelonych. Na koniec sezonu zespół za największą liczbą punktów zostaje mistrzem. Do Azadegan League spadają 3 najsłabsze zespoły. Awans zdobywają zwycięzcy 2 grup Azadegan League i wygrany baraży pomiędzy ekipami z drugich miejsc.

Kwalifikacje do azjatyckich pucharów edytuj

Od 2008 roku do Azjatyckiej Ligi Mistrzów awansują 4 zespoły. Są to 3 najlepsze drużyny ligi oraz zwycięzca Pucharu Hazfi. Jeżeli zwycięzca Pucharu Hafzi jest zespołem z pierwszej trójki, wtedy prawo gry w Lidze Mistrzów przechodzi na zespół z 4. miejsca w tabeli ligi.

Sponsoring edytuj

Od momentu powstania w 2001 roku liga nie posiada prywatnego sponsoringu z wyjątkiem zespołów Zob Ahan Isfahan i Saba Kom. Liga jest w pełni finansowana przez irański rząd.

Mistrzowie ligi edytuj

Ligi lokalne edytuj

Puchar Takht Jamshid edytuj

Osobny artykuł: Puchar Takht Jamshid.

Liga Herdah-Szahriwar edytuj

  • 1988: Persepolis Teheran

Qods League edytuj

Osobny artykuł: Qods League.

Azadegan League edytuj

Osobny artykuł: Azadegan League.

Iran Pro League/Puchar Zatoki Perskiej edytuj

Liczba tytułów Iran Pro League edytuj

Klub Mistrz Wicemistrz
Sepahan Isfahan 4 1
Esteghlal Teheran 3 3
Persepolis Teheran 2 1
Fulad Ahwaz 2 -
PAS Teheran 1 2
Saipa Karadż 1 -
Zob Ahan Isfahan - 3
Teraktor Sazi Tebriz - 2
Esteghlal Ahwaz - 1

Tytuły mistrzowskie od 1970 edytuj

Klub
 Mistrz
 Wicemistrz
Persepolis Teheran 9 8
Esteghlal Teheran 8 8
PAS Teheran 5 5
Sepahan Isfahan 4 1
Saipa Karadż 3 0
Fulad Ahwaz 2 0
Zob Ahan Isfahan 0 3
Bahman Karadż 0 2
Esteghlal Ahwaz 0 1

Tabela wszech czasów Iran Pro League/Puchar Zatoki Perskiej edytuj

Od pierwszego sezonu 2001/2002 profesjonalnej ligi w Iranie odbyło się kolejnych 10 edycji. Oto tabela pokazująca statystyki drużyn jakie osiągnęły w trakcie swojej gry na najwyższym szczeblu ligowym od 2001 roku.

Drużyna Liczba
sezonów		 Mecze Z R P Br+ Br- Br+/- Pkt Najlepszy
wynik
1 Esteghlal Teheran 10 304 145 98 61 468 308 +160 533 Mistrz
2 Persepolis Teheran 10 304 136 101 67 440 323 +117 503 Mistrz
3 Sepahan Isfahan 10 304 135 95 74 447 309 +138 497 Mistrz
4 Zob Ahan Isfahan 10 304 134 92 78 396 303 +93 494 2.
5 Fulad Ahwaz 9 270 105 90 75 337 286 +51 405 Mistrz
6 Saipa Karadż 10 304 95 108 101 349 362 -13 393 Mistrz
7 Abu Moslem Meszhed 9 270 83 90 97 299 305 -6 339 4.
8 Pajkan Kazwin 9 274 88 75 111 300 336 -36 339 5.
9 Malawan Bandar-e Anzali 9 278 79 90 109 248 328 -80 327 7.
10 Fajr Sepasi Sziraz 9 270 75 101 94 254 296 -42 326 4.
11 Saba Kom 7 226 74 87 65 278 258 20 309 3.
12 Esteghlal Ahwaz 8 244 78 71 95 310 344 -34 305 2.
13 PAS Teheran 6 168 72 59 37 263 181 82 275 Mistrz
14 Bargh Sziraz 8 236 60 78 98 250 334 -84 258 8.
15 Mes Kerman 5 166 60 56 50 221 195 26 236 3.
16 Rah Ahan Rej 6 196 50 62 84 203 253 -50 212 11.
17 PAS Hamedan 4 136 38 47 51 140 166 -26 161 5.
18 Teraktor Sazi Tebriz 3 94 28 35 31 97 107 -10 119 5.
19 Sanat Naft Abadan 3 94 28 19 47 98 134 -36 103 9.
20 Pegah Gilan Raszt 3 90 20 28 42 70 122 -52 88 9.
21 Steel Azin Teheran 2 68 19 23 26 85 112 -27 80 5.
22 Szahin Buszehr 2 68 17 23 28 68 74 -6 74 13.
23 Szemuszak Noszahr 3 86 16 26 44 64 118 -54 74 14.
24 Szahrdari Tebriz 1 34 8 13 13 45 53 -8 37 12.
25 Naft Teheran 1 34 7 15 12 37 44 -7 36 13.
26 Pajam Meszhed 1 34 9 8 17 33 52 -19 35 16.
27 Damasz Gilan 1 34 7 12 15 40 55 -15 33 17.
28 Szirin Faraz 1 34 3 12 19 25 59 -34 21 18.
29 Szahid Ghandi Jazd 1 30 4 7 19 21 43 -22 19 16.
30 Esteghlal Raszt 1 26 3 7 16 18 44 -26 16 13.

Ranking edytuj

Miejsce Iran Pro League w rankingu IFFHS na najmocniejszą ligę piłkarską świata[4].

Rank +/- Liga Pkt
20  23   Arabia Saudyjska 265,0
21  33   Nigeria 263,0
22  9   Iran 260,0
23  8   Grecja 258,0
24  12   Algieria 255,5

Piłkarze edytuj

Okienka transferowe edytuj

W Iranie trwają dwa okienka transferowe:

  • Letnie okienko transferowe w trwa od 18 czerwca do północy 8 sierpnia.
  • Zimowe okienko transferowe w trwa od 31 grudnia do północy 20 stycznia.

Zagraniczni piłkarze edytuj

Każdy zespół może mieć w kadrze dowolną liczbę piłkarzy spoza Iranu, jednak podczas meczu ich liczba w składzie na dane spotkanie nie może przekroczyć 3. W przeszłości nie było naruszenia tej zasady, dopiero w sezonie 2006/2007 PAS Teheran odebrano 1 punkt za występ 4 zagranicznych piłkarzy w meczu 20. kolejki z Malawan Bandar-e Anzali.

Ponadto począwszy od sezonu 2008/2009 kluby Iran Pro League nie mogą zatrudniać zagranicznych bramkarzy, w celu rozwijania rodzimych bramkarskich talentów. Drużyny, które miały wcześniej podpisane kontrakty z zagranicznymi golkiperami nie obowiązuje ta reguła.

Zawieszenia edytuj

Zawodnicy karani są zawieszeniem na kolejny mecz w przypadku jeśli otrzymają 3 żółte kartki w dowolnej części sezonu.

Najlepsi strzelcy edytuj

Najlepsi strzelcy Iran Pro League edytuj

# Piłkarz Gole
1   Reza Enajati 80
2   Ferejdoon Fazli 75
3   Mehdi Radżabzadeh 51
4   Ali Daei 48
5   Abbas Aghaei 47
6   Arasz Borhani 45
7   Rasoul Chatibi 42
8   Siawasz Akbarpour 40
9   Alireza Wahedi Nikbacht 40
10   Iman Razagi Rad 36

Najlepsi strzelcy wszech czasów I ligi irańskiej edytuj

# Piłkarz Lata Gole
1   Edmond Bezik 1994-2006 84
2   Ali Asghar Modir Rusta 1991-2003 82
3   Reza Enajati 2001-2006 80
4   Ferejdoon Fazli 2001-2002, 2003-obecnie 79
5   Ali Daei 1994-1996, 2003-2007 72
6   Reza Sahebi 1989-2003 67
7   Rasoul Chatibi 1997-1999, 2000-2006 66
8   Gholam Hossejn Mazloumi 1971-1979 63
9   Mohsen Garousi 1989-2002 61
10   Behnam Seradż 1996-2004 59
11   Mohammad Momeni 1989-2003 58

Źródło:(arab.)شهريار به‌ بزيک، مديرروستا و عنايتى‌ نرسيد على‌ دايى‌ در 72 متوقف‌ شد. [dostęp 2009-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)].

Media edytuj

Channel 3 transmituje mecze krajowe. IRIB 2 emituje zarówno spotkania międzynarodowe jak i IPL. Jednak z powodu ogromnej popularności zespołów teherańskich Persepolis Teheran i Esteghal Teheran tylko mecze tych drużyn są pokazywane na międzynarodowym IRIB 2. Kluby nie otrzymują żadnych dochodów z praw do transmisji, bowiem IRIB, a także kluby są własnością rządu. Jest to często związane ze słabą rentownością klubów piłkarskich w Iranie.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Zespół Taj Teheran zmienił nazwę na Esteghlal Teheran w 1979.
  2. ↑ Szahin Teheran w 1968 zmieniło nazwę na Persepolis Teheran, które z kolei w 1987 zostało przemianowane na Pirouzi Teheran. Mimo to nadal używaną i powszechną nazwą jest Persepolis Teheran.
  3. ↑ Rozgrywek nie dokończono ze względu na rewolucję. W chwili przerwania rozgrywek, ich liderem był zespół Shahbaz Teheran.
  4. ↑ IFFHS: The strongest National League in the World 2010. [dostęp 2011-02-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iran_Pro_League&oldid=72292983”