Kabergolina

Kabergolina (łac. Cabergolinum) – organiczny związek chemiczny, pochodna alkaloidów sporyszu, stosowana głównie w leczeniu hiperprolaktynemii.

Kabergolina

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 1-etylo-3-[3-(dimetyloamino)propylo]-3-[[6aR,9R,10aR)-7-(prop-2-enylo)-4,6,6a,7,8,9,10,10a-oktahydroindolo[4,3-fg]-chinolin-9-ylo]karbonylo]mocznik Inne nazwy i oznaczenia farm. Cabergolinum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C26H37N5O2
Masa molowa	451,60 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały, krystaliczny proszek
Identyfikacja
Numer CAS	81409-90-7
PubChem	54746
DrugBank	DB00248
SMILES CCNC(=O)N(CCCN(C)C)C(=O)C1CC2C(CC3=CNC4=CC=CC2=C34)N(C1)CC=C
InChI InChI=1S/C26H37N5O2/c1-5-11-30-17-19(25(32)31(26(33)27-6-2)13-8-12-29(3)4)14-21-20-9-7-10-22-24(20)18(16-28-22)15-23(21)30/h5,7,9-10,16,19,21,23,28H,1,6,8,11-15,17H2,2-4H3,(H,27,33)/t19-,21-,23-/m1/s1 InChIKey KORNTPPJEAJQIU-KJXAQDMKSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie praktycznie nierozpuszczalna w innych rozpuszczalnikach etanol: rozpuszczalna heksan: bardzo trudno Temperatura topnienia 102–104 °C logP 2,6
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H302, H315, H319, H335 Zwroty P P261, P305+P351+P338 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanej karty charakterystyki Drażniący (Xi) Zwroty R R36/37/38 Numer RTECS KE6167600 Dawka śmiertelna LD50 >400 mg/kg
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	G02 CB03 N04 BC06
Stosowanie w ciąży	kategoria B
Farmakokinetyka Działanie przeciwparkinsonowe, hamujące laktację Biodostępność nieznana Okres półtrwania 63–109 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek 40-42% Metabolizm wątrobowy Wydalanie 72% z kałem, 18% moczem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustnie

Mechanizm działania

Kabergolina jest pochodną ergoliny o silnym i długotrwałym działaniu dopaminergicznym. Lek pobudza w sposób bezpośredni receptory dopaminowe D₂ przedniego płata przysadki, co hamuje wydzielanie prolaktyny. Przy wyższych niż terapeutyczne stężeniach kabergoliny, lek działa ośrodkowo. Długotrwałe działanie leku wiąże się z długim okresem półtrwania kabergoliny w przysadce (ok. 60 godzin). U osób zdrowych oraz cierpiących na hiperprolaktynemię działanie obniżające poziom prolaktyny utrzymywało się przez 7–28 dni, zaś u kobiet w okresie połogu – przez 14–21 dni.
Kabergolina działa wysoce selektywnie – nie wpływa na produkcję i wydzielanie innych hormonów przysadki oraz kortyzolu. Kabergolina wykazuje również działanie hipotensyjne.

Farmakokinetyka

Z przewodu pokarmowego kabergolina wchłania się szybko, osiągając maksymalne stężenie we krwi w ciągu 0,5–4 godzin. Nie stwierdzono, by pokarm wpływał na stopień i czas wchłaniania oraz na stężenie, jakie lek osiąga we krwi. Lek metabolizowany jest w wątrobie w niewielkim stopniu. Głównym produktem przemiany jest 6-allilo-8β-karboksyergolina, która stanowi 3–4% podanej dawki. W wyniku metabolizmu kabergoliny powstają jeszcze inne metabolity, ich łączna ilość nie przekracza jednak 3% podanej dawki leku. Wszystkie one hamują wydzielanie prolaktyny, jednak ich aktywność w tym zakresie, w porównaniu do kabergoliny, jest znikoma. Okres półtrwania leku wynosi 63–68 godzin w przypadku osób zdrowych i 79–115 godzin u chorych na hiperprolaktynemię. Lek wiąże się z białkami osocza w 41–42%. Wydalany jest głównie z kałem (72%).

Wskazania

Kabergolina stosowana jest:

• w celu przerwania lub zahamowania laktacji
• w zaburzeniach związanych z nadmiernym wydzielaniem prolaktyny
  • zaburzenia miesiączkowania (brak, skąpa, nieregularna miesiączka)
  • brak owulacji
  • mlekotok
• w leczeniu gruczolaka przysadki (prolactinoma), idiopatycznej hiperprolaktynemii oraz zespołu pustego siodła tureckiego, związanego z hiperprolaktynemią.

Przeciwwskazania

• nadwrażliwość na kabergolinę, pochodne alkaloidów sporyszu lub jakikolwiek inny składnik preparatu
• nietolerancja laktozy
• wady zastawek serca
• okres karmienia piersią
• ciąża (należy ocenić i porównać potencjalne korzyści dla matki i potencjalne zagrożenia dla płodu)
• nadciśnienie spowodowane ciążą, stanem przedrzucawkowym lub nadciśnienie poporodowe (przeciwwskazanie względne).

Ostrzeżenia specjalne

• Stosując pochodne sporyszu należy zachować dużą ostrożność w przypadku pacjentów cierpiących na:
  • zaburzenia sercowo-naczyniowe
  • zespół Raynauda
  • chorobę wrzodową lub krwawienia z przewodu pokarmowego
  • różnego rodzaju zaburzenia psychiczne (przede wszystkim psychozy) lub ze stwierdzoną przez psychiatrę skłonnością do nich.
• Należy rozważyć zmniejszenie dawki kabergoliny u chorych z ciężką niewydolnością wątroby.
• Konieczne jest częste monitorowanie ciśnienia krwi, jeśli pacjent jest leczony kabergoliną i lekami przeciwnadciśnieniowymi.
• Kabergolina może powodować włóknienie zastawek serca. Wiąże się to z kumulowaniem kabergoliny podawanej przez dłuższy czas. Dlatego też zaleca się, jeszcze przed rozpoczęciem leczenia, poddać ocenie układ sercowo-naczyniowy chorego (wykonanie echokardiogramu jest pomocne w celu wykrycia bezobjawowego uszkodzenia zastawek). Konieczne jest również wykonanie podstawowych badań, takich jak: OB, rentgen klatki piersiowej, badanie czynności nerek.
  Zwłóknienie zastawek może początkowo nie dawać żadnych widocznych objawów, dlatego należy zwracać szczególną uwagę na następujące symptomy, które mogą świadczyć o włóknieniu:
  • chorobę opłucnej i/lub płuc, a także na duszność, trudności w oddychaniu, kaszel, ból w klatce piersiowej
  • niewydolność nerek lub niedrożność moczowodów, które mogą być objawami włóknienia pozaotrzewnowego
  • niewydolność serca, która może być manifestacją zwłóknienia zastawek. W przypadku potwierdzenia włóknienia zastawek, należy bezzwłocznie przerwać podawanie kabergoliny.
• Podczas leczenia kabergoliną odnotowano epizody nagłego zasypiania, głównie u pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona.
• Przed rozpoczęciem leczenia kabergoliną należy wykonać szczegółowe badania oceniające funkcjonowanie przysadki.
• Jako że kabergolina przywraca owulację i płodność u kobiet cierpiących na hipogonadyzm związany z hiperprolaktynemią, a do poczęcia dojść może przed pojawieniem się miesiączki, zaleca się, by kobiety stosowały skuteczną antykoncepcję w trakcie leczenia kabergoliną. Należy również zwrócić szczególną uwagę na kobiety, które zaszły w ciążę po zakończeniu leczenia kabergoliną, bowiem może u nich dojść do wzrostu wcześniej istniejących guzów przysadki.

Interakcje

Nie zaleca się stosowania kabergoliny łącznie z innymi pochodnymi alkaloidów sporyszu, szczególnie w przypadku terapii długookresowej.
Leki będące antagonistami receptorów dopaminowych (pochodne fenotiazyny, butyrofenonu, tioksantenu oraz metoklopramid) mogą znacznie osłabiać działanie kabergoliny.
Nie należy podawać łącznie kabergoliny i antybiotyków makrolidowych, ze względu na znaczne zwiększenie biodostępności kabergoliny i możliwość nasilenia objawów niepożądanych.
Stosowanie leków obniżających ciśnienie krwi i kabergoliny może być przyczyną wystąpienia niedociśnienia ortostatycznego.

Działania niepożądane

Do najczęściej występujących działań niepożądanych można zaliczyć senność oraz zaburzenia pracy serca, wady zastawek (głównie niedomykalności wynikające z zapalenia zwłókniającego), zapalenie osierdzia, wysięk osierdziowy oraz nudności. Pojawiają się one w 1 na 10 przypadków leczenia kabergoliną. Często pojawia się również depresja lub obniżenie nastroju, zmęczenie, bóle i zawroty głowy, nagłe omdlenia, objawy ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, zaparcie, niestrawność), nadwrażliwość i bóle piersi. Bardzo rzadko pojawiają się:

• zaczerwienienie twarzy
• bóle mięśni
• skórne reakcje alergiczne
• wymioty
• niedociśnienie bez- lub objawowe (zależnie od czasu trwania leczenia), spadek poziomu hemoglobiny
• kołatanie serca
• przejściowe niedowidzenie połowicze (hemianopsja)
• parestezje, skurcze mięśni kończyn dolnych
• zaburzenia psychiczne, w tym patologiczna skłonność do hazardu i hiperseksualność (szczególnie u chorych z chorobą Parkinsona).

Bibliografia

• Jan Kazimierz Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska, Robert Adamowicz: Leki współczesnej terapii. Wyd. 17. Warszawa: Split Trading, 2005. ISBN 83-85632-82-4.brak strony w książce
• Sprawozdanie producenta leku.
• Cabergoline tablet (Apotex Corp.). [w:] Daily Med. Current Medication Information [on-line]. National Institutes of Health. [dostęp 2014-09-16].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.