Mikołaj Szydłowiecki (młodszy)
Mikołaj Stanisław Szydłowiecki herbu Odrowąż (ur. w 1480[a] w Szydłowcu, zm. w 1532) – kasztelan sandomierski, podskarbi wielki koronny.
 Mikołaj Szydłowiecki na miniaturze Samostrzelnika | |
 Odrowąż | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci |
2 synów, 3 córki |
Życiorys edytuj
Syn Stanisława i Zofii z Goździkowa i Pleszowa, brat Krzysztofa, Piotra, Pawła, Anny, Barbary, Marcina, Elżbiety i nieznanej z imienia siostry. Od 1502 mąż Anny Tęczyńskiej (córki Mikołaja Tęczyńskiego, wojewody bełskiego i ruskiego). Posiadał dwóch synów i trzy córki którzy zmarli w dzieciństwie.
O dzieciństwie Mikołaja napisał jeden z kronikarzy: "W parze z tem wychowaniem religijnem, ręką matki zapewne głównie kierowaniem, szło umysłowe, a obok niego fizyczne, więc zapasy i gonitwy rycerskie, ćwiczenia we władaniu włócznią, w których ponad wszystkich swych sarszych braci celował Mikołaj".
Zostaje dworzaninem króla Jana Olbrachta w 1497 roku, monarcha dał mu urząd łożniczego, bierze udział w wyprawie bukowińskiej, jest ranny, pokazał swoje siły, "był bowiem w ramieniu silny, w ręku dzielny, w ruchach szybki, zręczny i żywy, zwinny, nie miał nikogo sobie równego w zabawach rycerskich, ani wśród nieprzyjaciela, ani wśród braci. We władaniu zaś włócznia przewyższał tak braci, jak i wielu swoich towarzyszy".
W roku 1501 zostaje wprowadzony na dwór królewicza Zygmunta.
Od 1508 podkomorzy nadworny, podkomorzy krakowski, kasztelan radomski od 1510, od 1515 krajczy wielki koronny i podskarbi wielki koronny, starosta gostyniński, radomski, lelowski, oświęcimski, szydłowiecki oraz zatorski. Po śmierci ojca Stanisława odziedziczył miasto Szydłowiec wraz z przyległościami.
Działalność edytuj
Znakomita postać renesansu, mecenas sztuki. Fundator przebudowy zamku królewskiego w Radomiu oraz zamku szydłowieckiego w stylu renesansowy, ofiarodawca ołtarzy w kościele Św. Zygmunta w Szydłowcu. Pochowany w tym kościele, w wybitym z czerwonego marmuru, renesansowym nagrobku. W latach 1528–1529 wzniósł kościół szpitalny Świętego Ducha i św. Anny z przytułkiem. Stanął on w miejscu istnienia drugiego grodu, jednego z pierwszych Szydłowieckich – Sławka. W 1505 r. zyskał przywileje od króla Aleksandra na dwa jarmarki w niedziele kwietniową i św. Wawrzyńca oraz targi piątkowe (od 1508 r.). Utworzył nową dzielnice zwaną Skałką oraz w 1512 ustanowił kolejną dzielnice zwaną Składowiem (Praga). Wespół z miejscowym proboszczem, utworzył kolejną dzielnice zwaną Proboszczostwem (dziś południowa część Starego Miasta) z Rynkiem Plebanim. Był sygnatariuszem aktu traktatu krakowskiego w 1525 roku[2]. Wraz z bratem Krzysztofem był inicjatorem budowy szkoły elementarnej przed 1529 rokiem.
Uwagi edytuj
- ↑ Według Karola Nabiałka (Polski Słownik Biograficzny, 2014) Szydłowiecki urodził się ok. 1475 roku.
Przypisy edytuj
- ↑ Kieszkowski, Jerzy: Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki. Z dziejów kultury i sztuki zygmuntowskich czasów, Poznań 1912, s. 10
- ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. 4, Wilno 1764, s. 231.
Bibliografia edytuj
- Karol Nabiałek: Szydłowiecki Mikołaj. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 567–574. ISBN 978-83-63352-26-4.
- Encyklopedia Powszechna, Warszawa 1876 r., T.24m s. 856
- Stefan Rosiński, Mikołaj i Krzysztof Szydłowieccy Patroni Turnieju Rycerskiego MLIM, Szydłowiec 2006 r.