Wikipedia

Monety próbne kolekcjonerskie (1964–1991)

Monety próbne kolekcjonerskie (1964–1991) – monety nieposiadające obiegowego statusu prawnego, bite przez Mennicę Państwową w Warszawie, w nakładach od kilkuset, w złocie, do kilkudziesięciu tysięcy sztuk, w miedzioniklu, w latach 1964–1991, z wykorzystaniem wzorów awersów stosowanych dla emisji obiegowych, przeznaczone wyłącznie do sprzedaży na rynku kolekcjonerskim. Na monetach tych, poza jednym wyjątkiem będącym odmianą pierwszej próbnej monety kolekcjonerskiej z 1964 r., umieszczano napis „PRÓBA”, w przeważającej większości wypukły, w jednym przypadku dobijany ręcznie, a więc wklęsły[1][2][3].

Rys historyczny edytuj

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w 1964 r. wybito pierwszą monetę próbną, z wklęsłym napisem „PRÓBA”, z przeznaczeniem do obiegu kolekcjonerskiego. W latach 60. XX w. był to ewenement na skalę światową. Nigdzie do tego czasu nie była bowiem stosowana praktyka oficjalnego wybijania monet próbnych dla kolekcjonerów. Nawet w okresie Il Rzeczypospolitej bicie prób dla kolekcjonerów nie do końca miało charakter oficjalny[4].

Pierwsza próbna moneta kolekcjonerska nie została wprowadzona do obiegu żadną ustawą ani rozporządzeniem, po prostu po wybiciu w Mennicy Państwowej trafiła na rynek kolekcjonerski. W odróżnieniu od praktyk stosowanych między I a II wojną światową, miała ona jednak określone parametry i nakład. Była to miedzioniklowa 10-złotówka „Sześćsetlecie Uniwersytetu Jagiellońskiego 1394–1964", przedstawiająca Kazimierza Wielkiego na tronie. Moneta nawiązywała do monety okolicznościowej o tym samym tytule, przedstawiającej głowę Kazimierza Wielkiego. Miała wybity puncą na rewersie wklęsły napis „PRÓBA”[4].

Kolejnymi monetami tego typu były miedzioniklowe 10-złotówki z 1965 r[4].:

  • „VII Wieków Warszawy” i
  • „Siedemset lat Warszawy”.

Miały one już wypukły napis „PRÓBA”, co stało się ogólnie przyjętą zasadą stosowaną przy wybijaniu prób kolekcjonerskich[4].

Charakterystyka edytuj

W sumie wybito 100 monet próbnych kolekcjonerskich, w tym jedną w dwóch rocznikach. Na awersie 95 z nich umieszczono nazwę państwa: „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA” i godło w postaci orła bez korony[5], na pięciu zaś – „RZECZPOSPOLITA POLSKA” i orła w koronie, symbolizujące III Rzeczpospolitą[6]. Od monet kolekcjonerskich PRL i przeddenominacyjnych III Rzeczypospolitej różnił je, poza napisem „PRÓBA”, jedynie status prawny, czyli brak jakiegokolwiek dokumentu zezwalającego na uczestnictwo w obiegu pieniężnym[1][7].

Monety te często były związane z emisjami kolekcjonerskimi o obiegowym statusie prawnym. Rozszerzały m.in. serie tematyczne Narodowego Banku Polskiego[5]:

Wszystkie próbne monety kolekcjonerskie bite przez Mennicę Państwową w Warszawie i różniące się od siebie rysunkiem rewersu włączono również do serii monet próbnych niklowych, mającej na celu dokumentowanie polskiego dorobku menniczego. Wersja niklowa nie powstała tylko w przypadku drugiej emisji 1000-złotówki „Pomnik Szpital Centrum Zdrowia Matki Polki”, która z tym samym wzorem rewersu była bita zarówno w roku 1985 jak i 1986[5].

Do produkcji monet wykorzystywano[5][6]:

W okresie PRL jako próby kolekcjonerskie bito[5]:

  • 10-złotówki – 6 typów (miedzionikiel),
  • 20-złotówki – 6 typów (miedzionikiel: 5, srebro: 1),
  • 50-złotówki – 1 typ (srebro),
  • 100-złotówki – 34 typy (srebro),
  • 200-złotówki – 22 typy (srebro: 15, miedzionikiel: 6, żelazonikiel: 1),
  • 500-złotówki – 5 typów (złoto: 2; srebro: 3),
  • 1000-złotówki – 20 typów (srebro),
  • 2000 złotych – 1 typ (złoto), a

przeddenominacyjnym III Rzeczypospolitej[6]:

  • 20 000 złotych – 1 typ (złoto),
  • 50 000 złotych – 1 typ (złoto),
  • 100 000 złotych – 1 typ (złoto),
  • 200 000 złotych – 2 typ (złoto: 1, srebro:1).

Wszystkie złote próby kolekcjonerskie III Rzeczypospolitej miały ten sam wzór rewersu poświęcony Janowi Pawłowi II. Jedyne próbne bicie w srebrze tego okresu, niemal w czystym kruszcu (próby 999), było również poświęcone postaci papieża[8].

Stemplem lustrzanym wybito 89 monet (złoto, srebro, miedzionikiel, żelazonikiel), a stemplem zwykłym – 11 (srebro, miedzionikiel)[5][4].

Rant w przypadku 76 numizmatów był gładki (50-, 100-, 200-, 500-, 1000-, 2000-, 20 000-, 50 000-, 100 000-, 200 000 złotych), 21 – ząbkowany (10-, 20-, 200 złotych), a na 3 umieszczono wklęsły napis (100-, 200 złotych)[5][4].

Próbne monety kolekcjonerskie PRL wypuszczano w latach 1964–1988[4], a III Rzeczypospolitej – tylko w 1991 r[8].

Lista monet próbnych kolekcjonerskich (1964–1991) edytuj

Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1964–1988)[9] edytuj

10 złotych[10] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Uwagi Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel NBP mennica
1 10 złotych 1964 Sześćsetlecie Uniwersytetu Jagiellońskiego 1364–1964 (Kazimierz Wielki na tronie, z napisem „PRÓBA”) miedzionikiel 31 12,9 ząbkowany zwykły 30 000 – Józef Gosławski P241a wklęsły napis „PRÓBA” awersrewers
2 10 złotych 1964 Sześćsetlecie Uniwersytetu Jagiellońskiego 1364–1964 (Kazimierz Wielki na tronie, bez napisu „PRÓBA”) miedzionikiel 31 12,9 ząbkowany zwykły 1000 – Józef Gosławski P241b bez napisu „PRÓBA” awersrewers
3 10 złotych 1965 VII wieków Warszawy (Syrena) miedzionikiel 31 12,9 ząbkowany zwykły 30 120 30 900 Wanda Gosławska P253a awers i rewers
4 10 złotych 1965 Siedemset lat Warszawy (Syrena na fali) miedzionikiel 31 12,9 ząbkowany zwykły 30 100 31 100 Jerzy Jarnuszkiewicz P254a awersrewers
5 10 złotych 1971 FAO (chleb dla świata) miedzionikiel 28 9,5 ząbkowany zwykły 51 800 Wacław Kowalik P275a awers i rewers
6 10 złotych 1971 FAO (FIAT PANIS) miedzionikiel 28 9,5 ząbkowany zwykły 51 220 Józef Markiewicz-Nieszcz P276a awers i rewers

20 złotych[11] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Uwagi Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
7 20 złotych 1973 drzewo miedzionikiel 29 10,15 ząbkowany zwykły 16 220 Jerzy Jarnuszkiewicz P296a awers i rewers
8 20 złotych 1973 domy i łany miedzionikiel 29 10,15 ząbkowany zwykły 13 220 Anna Jarnuszkiewicz P297a jak obiegowa, ale ze znakiem mennicy warszawskiej awers i rewers
9 20 złotych 1979 Międzynarodowy rok dziecka srebro (Ag625) 29 10,15 ząbkowany lustrzany 4220 Józef Markiewicz-Nieszcz P311a jak okolicznościowa, ale bita w srebrze awers i rewers
10 20 złotych 1979 Centrum Zdrowia Dziecka miedzionikiel 29 10,15 ząbkowany lustrzany 30 094 awers – Józef Markiewicz-Nieszcz
rewers – Stanisława Wątróbska 		P313a awers i rewers
11 20 złotych 1980 1905 – Łódź miedzionikiel 29 10,15 ząbkowany zwykły 10 020 awers – Anna Jarnuszkiewicz
rewers – Zygmunt Ogrodowski 		P318a awers i rewers
12 20 złotych 1981 Barbakan w Krakowie miedzionikiel 29 10,15 ząbkowany lustrzany 30 000 awers – Anna Jarnuszkiewicz
rewers – Stanisława Wątróbska-Frindt 		P320a awers i rewers

50 złotych[12] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
13 50 złotych 1972 Fryderyk Chopin (półprofil) srebro (Ag750) 30 12,6 gładki lustrzany 14 620 Anna Jarnuszkiewicz P325a awers i rewers

100 złotych[13] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Uwagi Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
14 100 złotych 1966 Mieszko i Dąbrówka (półpostacie z profilu) srebro (Ag900) 35 20 wklęsły napis: „1000 LECIE PAŃSTWA POLSKIEGO” zwykły 31 000 Józef Gosławski P349a awersrewers
15 100 złotych 1966 Mieszko i Dąbrówka (profile) srebro (Ag900) 35 21 wklęsły napis: „1000 LECIE PAŃSTWA POLSKIEGO” zwykły 31 000 Wacław Kowalik P350a awersrewers
16 100 złotych 1973 Mikołaj Kopernik (włosy nie dotykają obrzeża) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 5020 Anna Jarnuszkiewicz P352a awers i rewers
17 100 złotych 1973 Mikołaj Kopernik (mała głowa) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 1220 Stanisława Wątróbska P354a awers i rewers
18 100 złotych 1974 Maria Skłodowska-Curie (twarz) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 10 061 awers – Ewa Olszewska-Borys
rewers – Anna Jarnuszkiewicz 		P356a awers i rewers
19 100 złotych 1974 Maria Skłodowska-Curie (profil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 10 151 Ewa Olszewska-Borys P357a awers i rewers
20 100 złotych 1975 Zamek Królewski w Warszawie srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 5000 Stanisława Wątróbska P358d jak kolekcjonerska rewers i awers
21 100 złotych 1976 Tadeusz Kościuszko (półprofil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3020 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Stanisław Plęskowski 		P364a awers i rewers
22 100 złotych 1976 Kazimierz Pułaski (półprofil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3020 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Wojciech Czerwosz 		P366a awers i rewers
23 100 złotych 1977 Ochrona środowiska – żubr srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 5395 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Wojciech Czerwosz 		P367a jak kolekcjonerska awers i rewers
24 100 złotych 1977 Ochrona środowiska – ryba srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 5094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P368a awers i rewers
25 100 złotych 1977 Henryk Sienkiewicz (profil, mała głowa) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 Stanisława Wątróbska P369a jak kolekcjonerska awers i rewers
26 100 złotych 1977 Henryk Sienkiewicz (półprofil, duża głowa) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3104 Stanisława Wątróbska P370a awers i rewers
27 100 złotych 1977 Władysław Reymont (prawy półprofil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Anna Jarnuszkiewicz 		P371a jak kolekcjonerska awers i rewers
28 100 złotych 1977 Władysław Reymont (lewy profil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3104 Stanisława Wątróbska P372a awers i rewers
29 100 złotych 1977 Zamek Królewski na Wawelu srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P374a awers i rewers
30 100 złotych 1978 Adam Mickiewicz (półprofil bez loczka) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 Stanisława Wątróbska P376a awers i rewers
31 100 złotych 1978 Ochrona środowiska – łoś (głowa) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P379a awers i rewers
32 100 złotych 1978 Janusz Korczak (półprofil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 Stanisława Wątróbska P381a awers i rewers
33 100 złotych 1978 Ochrona środowiska – bóbr (w zaroślach) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 Stanisława Wątróbska P383a awers i rewers
34 100 złotych 1978 Pierwszy polak w kosmosie srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Józef Markiewicz-Nieszcz 		P384a awers i rewers
35 100 złotych 1979 Henryk Wieniawski (napisy w pełnym otoku, mała głowa) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 Stanisława Wątróbska P386a awers i rewers
36 100 złotych 1979 Ludwik Zamenhof (półprofil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Jerzy Jarnuszkiewicz 		P388a awers i rewers
37 100 złotych 1979 Ochrona środowiska – ryś (duży) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4094 Stanisława Wątróbska P390a awers i rewers
38 100 złotych 1979 Ochrona środowiska – kozica (na skale, mała) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P392a awers i rewers
39 100 złotych 1980 Igrzyska XXII olimpiady (biegacz ze zniczem) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4094 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Józef Markiewicz-Nieszcz 		P394a awers i rewers
40 100 złotych 1980 Jan Kochanowski (większy półprofil) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4090 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P396a awers i rewers
41 100 złotych 1980 Ochrona środowiska – głuszce srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4020 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P398a awers i rewers
42 100 złotych 1980 50 lat Daru Pomorza srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4020 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Wojciech Czerwosz 		P399a awers i rewers
43 100 złotych 1981 Władysław Sikorski (en face) srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 5020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P401a awers i rewers
44 100 złotych 1981 Kościół Mariacki w Krakowie srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4020 Stanisława Wątróbska-Frindt P402a awers i rewers
45 100 złotych 1981 Ochrona środowiska – konie srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4020 Stanisława Wątróbska-Frindt P404a awers i rewers
46 100 złotych 1982 Ochrona środowiska – bociany srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 4020 Stanisława Wątróbska-Frindt P406a awers i rewers
47 100 złotych 1983 Ochrona środowiska – niedźwiedzie srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Tadeusz Tchórzewski 		P408a awers i rewers

200 złotych[14] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Uwagi Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
48 200 złotych 1975 XXX rocznica zwycięstwa 1945–1975 (głownia miecza) srebro (Ag750) 31 14,5 ząbkowany lustrzany 10 020 awers – Józef Markiewicz-Nieszcz
rewers – Janina Stefanowicz-Schmidt 		P419a awers i rewers
49 200 złotych 1975 XXX rocznica zwycięstwa nad faszyzmem (miecze) srebro (Ag750) 31 14,5 ząbkowany lustrzany 10 020 Józef Markiewicz-Nieszcz P420a awers i rewers
50 200 złotych 1976 Igrzyska XXI olimpiady (koła olimpijskie i znicz) srebro (Ag750) 31 14,5 ząbkowany lustrzany 6100 Stanisława Wątróbska P421a jak okolicznościowa awers i rewers
51 200 złotych 1976 Igrzyska XXI olimpiady (głowa) srebro (Ag750) 31 14,5 ząbkowany lustrzany 6090 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Anna Jarnuszkiewicz 		P422a awers i rewers
52 200 złotych 1979 Mieszko I (półpostać) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 4090 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Zygmunt Kaczor 		P425a awers i rewers
53 200 złotych 1980 XIII zimowe igrzyska olimpijskie Lake Placid 1980 (biegacz bez znicza) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 3620 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Józef Markiewicz-Nieszcz 		P428a awers i rewers
54 200 złotych 1980 XIII zimowe igrzyska olimpijskie Lake Placid 1980 (biegacz ze zniczem) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 3620 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Józef Markiewicz-Nieszcz 		P429a awers i rewers
55 200 złotych 1980 Bolesław I Chrobry (półpostać) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 4020 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P431a awers i rewers
56 200 złotych 1980 Kazimierz I Odnowiciel (półpostać) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 4020 Stanisława Wątróbska P433a awers i rewers
57 200 złotych 1981 Bolesław II Śmiały (półpostać) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 4020 Stanisława Wątróbska-Frindt P435a awers i rewers
58 200 złotych 1981 Władysław I Herman (półpostać) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 4020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Ewa Tyc-Karpińska 		P437a awers i rewers
59 200 złotych 1982 XII mistrzostwa świata w piłce nożnej (ESPAÑA '82) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 6020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Józef Markiewicz-Nieszcz 		P439a awers i rewers
60 200 złotych 1982 XII mistrzostwa świata w piłce nożnej (Hiszpania 1982 / ESPAÑA '82) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 6020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Józef Markiewicz-Nieszcz 		P440a rewers i awers
61 200 złotych 1982 Bolesław III Krzywousty (półpostać) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 3020 Stanisława Wątróbska-Frindt P442a awers i rewers
62 200 złotych 1983 300 lat odsieczy wiedeńskiej (Jan III Sobieski na koniu, pomnik Jana III Sobieskiego) srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 4020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P444a awers i rewers
63 200 złotych 1985 Pomnik Szpital Centrum Zdrowia Matki Polski żelazonikiel 29,5 9,6 ząbkowany lustrzany 37 320 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Stanisława Wątróbska-Frindt 		P447a awers i ewers
64 200 złotych 1985 XIII mistrzostwa świata w piłce nożnej Meksyk '86 miedzionikiel 29,5 10,8 ząbkowany lustrzany 15 020 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Tadeusz Tchórzewski 		P448a awers i rewers
65 200 złotych 1986 Władysław I Łokietek miedzionikiel 29,5 10,8 wklęsły napis: „220 LAT MENNICY WARSZAWSKIEJ” lustrzany 10 040 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Stanisława Wątróbska-Frindt 		P449a awers i rewers
66 200 zlotych 1986 Ochrona środowiska (głowa sowy) miedzionikiel 29,5 10,8 ząbkowany lustrzany 6020 Ewa Tyc-Karpińska P450a awers i rewers
67 200 złotych 1987 Igrzyska XXIV olimpiady miedzionikiel 29,5 10,8 ząbkowany lustrzany 10 020 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Tadeusz Tchórzewski 		P451a awers i rewers
68 200 złotych 1987 Mistrzostwa Europy w piłce nożnej 1988 miedzionikiel 29,5 10,8 ząbkowany lustrzany 15 020 Ewa Tyc-Karpińska P452a awers i rewers
69 200 złotych 1988 XIV mistrzostwa świata w piłce nożnej Włochy 1990 miedzionikiel 40 20 gładki lustrzany 10 000 Ewa Tyc-Karpińska P453a awers i rewers

500 złotych[15] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Uwagi Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
70 500 złotych 1976 Tadeusz Kościuszko (profil) złoto (Au900) 32 29,95 gładki lustrzany 314 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Stanisław Plęskowski 		P454a jak kolekcjonerska awers i rewers
71 500 złotych 1976 Kazimierz Pułaski (profil) złoto (Au900) 32 29,95 gładki lustrzany 314 Stanisława Wątróbska P456a jak kolekcjonerska awers i rewers
72 500 złotych 1982 Dar Młodzieży srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 25 020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P458a awers i rewers
73 500 złotych 1983 XIX zimowe igrzyska olimpijskie Sarajewo 1984 srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 6020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Ewa Tyc-Karpińska 		P459a awers i rewers
74 500 złotych 1983 Igrzyska XXIII olimpiady Los Angeles 1984 srebro (Ag750) 33 17,6 gładki lustrzany 7020 Stanisława Wątróbska-Frindt P460a awers i rewers

1000 złotych[16] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
75 1000 złotych 1982 Jan Paweł II (z pastorałem w półprofilu) srebro (Ag750) 35 19,3 gładki lustrzany 10 020 Stanisława Wątróbska-Frindt P477a awers i rewers
76 1000 złotych 1984 Wincenty Witos srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 3000 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Józef Potępa 		P478a awers i rewers
77 1000 złotych 1984 Ochrona środowiska – łabędź srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 5720 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P479a awers i rewers
78 1000 złotych 1984 40-lecie PRL srebro (Ag625) 32 16,5 gładki lustrzany 2020 awers – Stanisława Wątróbska-Frindt
rewers – Ewa Tyc-Karpińska 		P480a awers i rewers
79 1000 złotych 1985 Przemysław II (półpostać) srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 2520 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Stanisława Wątróbska-Frindt 		P481a awers i rewers
80 1000 złotych 1985 Ochrona środowiska – wiewiórka srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 2520 Ewa Tyc-Karpińska P482a awers i rewers
81 1000 złotych 1985 40 lat ONZ srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 2520 Ewa Tyc-Karpińska P483a awers i rewers
82 1000 złotych 1985 Pomnik Szpital Centrum Zdrowia Matki Polki srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 2520 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Stanisława Wątróbska-Frindt 		P484a awers i rewers
83 1986 22 020 P484c awers i rewers
84 1000 złotych 1986 Narodowy czyn pomocy szkole srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 25 420 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Tadeusz Tchórzewski 		P485a awers i rewers
85 1000 złotych 1986 Mistrzostwa świata w piłce nożnej Meksyk '86 srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 9020 Ewa Tyc-Karpińska P486a awers i rewers
86 1000 złotych 1986 Władysław I Łokietek (półpostać) srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 2520 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Ewa Olszewska-Borys 		P487a awers i rewers
87 1000 złotych 1986 Ochrona środowiska (sowa) srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 6020 Ewa Tyc-Karpińska P488a awers i rewers
88 1000 złotych 1987 Kazimierz III Wielki (półpostać) srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 2520 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Stanisława Wątróbska-Frindt 		P489a awers i rewers
89 1000 złotych 1987 Muzeum Śląskie Katowice 1927–1939 srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 11 520 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Stanisława Wątróbska-Frindt 		P490a awers i rewers
90 1000 złotych 1987 Wratislavia srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 24 020 awers – Ewa Tyc-Karpińska
rewers – Jacek Dworski 		P491a awers i rewers
91 1000 złotych 1987 XV zimowe igrzyska olimpijskie 1988 srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 10 020 Ewa Tyc-Karpińska P492a awers i rewers
92 1000 złotych 1987 Igrzyska XXIV olimpiady 1988 srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 10 020 Ewa Tyc-Karpińska P493a awers i rewers
93 1000 złotych 1988 Jadwiga (półpostać) srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 2520 Ewa Tyc-Karpińska P495a awers i rewers
94 1000 złotych 1988 XIV mistrzostwa świata w piłce nożnej Włochy 1990 srebro (Ag750) 32 16,5 gładki lustrzany 7020 Ewa Tyc-Karpińska P496a awers i rewers

2000 złotych[17] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
95 2000 złotych 1980 XIII zimowe igrzyska olimpijskie Lake Placid 1980 (biegacz) złoto (Au900) 21 8 gładki lustrzany 1502 awers – Stanisława Wątróbska
rewers – Józef Markiewicz-Nieszcz 		P505a awersrewers

Rzeczypospolitej Polskiej (1991)[9] edytuj

20 000 złotych[18] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
96 20 000 złotych 1991 Jan Paweł II (z ołtarzem w tle) złoto (Au999) 18 3,1 gładki lustrzany 400 Ewa Tyc-Karpińska P609a awersrewers

50 000 złotych[19] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
97 50 000 złotych 1991 Jan Paweł II (z ołtarzem w tle) złoto (Au999) 22 7,7 gładki lustrzany 400 Ewa Tyc-Karpińska P619a awersrewers

100 000 złotych[20] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
98 100 000 złotych 1991 Jan Paweł II (z ołtarzem w tle) złoto (Au999) 27 15,5 gładki lustrzany 400 Ewa Tyc-Karpińska P623a awers i rewers

200 000 złotych[21] edytuj

Lp. Nominał Rok Nazwa Parametry Nakład Projekt Nr Parch. Zdjęcie
Materiał Średnica
(mm) 		Masa
(g) 		Rant Stempel
99 200 000 złotych 1991 Jan Paweł II (z ołtarzem w tle) złoto (Au999) 32 31,1 gładki lustrzany 400 Ewa Tyc-Karpińska P640a awersrewers
100 200 000 złotych 1991 Jan Paweł II (z Matką Boską w tle) srebro (Ag999) 32 16,1 gładki lustrzany 6000 Ewa Tyc-Karpińska P641a awersrewers

Monety wyłączone z kategorii prób kolekcjonerskich edytuj

W katalogach z początku XXI w., w których często poświęcano oddzielne rozdziały monetom próbnym kolekcjonerskim PRL[22][23] i III Rzeczypospolitej[24][8], grupa PRL była nieznacznie większa. Włączano do niej:

W końcu drugiego dziesięciolecia XXI w., w wyniku kwerend przeprowadzonych w Narodowym Banku Polskim i Gabinecie Numizmatycznym Mennicy Polskiej zweryfikowano kategoryzację tych numizmatów w następujący sposób[34]:

  • szwajcarskie emisje z roku 1982 i 1985 z napisem „PRÓBA” zniknęły całkowicie z zestawień monet próbnych[35],
  • szwajcarskim emisjom z 1985 r. bez napisu „PRÓBA”, dla których potwierdzono, że zostały wybite za wiedzą NBP, przypisano status prób technologicznych[36],
  • wszystkim monetom z Janem Pawłem II z 1986 r., z napisem „PRÓBA" albo bez, bitych stemplem lustrzanym albo zwykłym, dla których potwierdzono brak autoryzacji NBP w jakiejkolwiek formie oraz wykazano dość niestaranne odwzorowanie stempli używanych przez mennicę szwajcarską do wcześniejszych emisji (1982 i 1985), przypisano status naśladownictw, zaliczając je do kategorii monet nieoficjalnych (fałszywych)[37],
  • złotej próbnej monecie 200 000 złotych z Mennicy Państwowej przypisano status próby technologicznej[38].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 16–24, ISBN 978-83-87355-88-3.
  2. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 87–112, 240–241, ISBN 978-83-87355-54-8.
  3. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 88–114, 285–286, ISBN 978-83-87355-68-5.
  4. ↑ a b c d e f g Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 18, ISBN 978-83-87355-88-3.
  5. ↑ a b c d e f g Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 42–581, ISBN 978-83-87355-88-3.
  6. ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 372–385, ISBN 83-87355-37-2.
  7. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 190–385, ISBN 83-87355-37-2.
  8. ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 285–286, ISBN 978-83-87355-68-5.
  9. ↑ a b Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 240–297, 372–385, ISBN 83-87355-37-2.
  10. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 126–230, ISBN 978-83-87355-88-3.
  11. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 231–280, ISBN 978-83-87355-88-3.
  12. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 281–306, ISBN 978-83-87355-88-3.
  13. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 307–423, ISBN 978-83-87355-88-3.
  14. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 424–476, ISBN 978-83-87355-88-3.
  15. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 477–498, ISBN 978-83-87355-88-3.
  16. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 499–530, ISBN 978-83-87355-88-3.
  17. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 531–554, ISBN 978-83-87355-88-3.
  18. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 373–374, ISBN 83-87355-37-2.
  19. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 374–375, ISBN 83-87355-37-2.
  20. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 375–376, ISBN 83-87355-37-2.
  21. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 376–381, ISBN 83-87355-37-2.
  22. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 87–112, ISBN 978-83-87355-54-8.
  23. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 88–114, ISBN 978-83-87355-68-5.
  24. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 240–241, ISBN 978-83-87355-54-8.
  25. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 98, ISBN 978-83-87355-54-8.
  26. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 99, ISBN 978-83-87355-68-5.
  27. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 104, ISBN 978-83-87355-54-8.
  28. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 105, ISBN 978-83-87355-68-5.
  29. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 107, ISBN 978-83-87355-54-8.
  30. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 108, ISBN 978-83-87355-68-5.
  31. ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 112, ISBN 978-83-87355-54-8.
  32. ↑ a b Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 113, ISBN 978-83-87355-68-5.
  33. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 114, ISBN 978-83-87355-68-5.
  34. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 38–39, ISBN 978-83-87355-88-3.
  35. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 307–476, 499–554, 563–575, ISBN 978-83-87355-88-3.
  36. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 413, 463, 550, 563, ISBN 978-83-87355-88-3.
  37. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 416–418, 471–473, 520–521, 551–552, 564–567, ISBN 978-83-87355-88-3.
  38. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 581, ISBN 978-83-87355-88-3.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monety_próbne_kolekcjonerskie_(1964–1991)&oldid=69976365”