Oniscusrodzaj lądowych skorupiaków z rzędu równonogów, w języku polskim określanych nazwą stonoga[2]. Określenie to jest często mylnie przypisywane wijom[a] lub prosionkom[b]. Występują na wszystkich kontynentach. W Polsce występuje stonoga murowa – jest gatunkiem pospolitym[3].

Oniscus[1]
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Stonoga murowa (Oniscus asellus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

skorupiaki

Gromada

pancerzowce

Rząd

równonogi

Podrząd

Oniscidea

Rodzina

Oniscidae

Rodzaj

Oniscus

Stonogi mają ciało silnie grzbietobrzusznie spłaszczone i silnie rozszerzone, w zarysie jajowate[2], niezwijające się w kulkę[3] o długości zazwyczaj od 1 do 2 cm, sztywny i segmentowany odwłok pokryty wapiennym szkielecikiem. Głowa zbliżona kształtem do prostokąta, płytka ogonowa zazwyczaj stożkowato zaostrzona[2]. Wbrew nazwie, nie mają stu nóg. Różne gatunki tej grupy skorupiaków mają zaledwie po kilkanaście par odnóży (najczęściej 10–12)[c].

Żyją w wilgotnych miejscach, często chowają się pod kamieniami, wśród gnijących liści, pod korą pni lub w wilgotnej glebie. Prowadzą nocny tryb życia, są detrytofagami – żywią się martwą materią organiczną.

Gatunki edytuj

Wyróżnia się 6 gatunków zaliczanych do rodzaju Oniscus:

Uwagi edytuj

  1. Zaliczane do wijów pareczniki w języku angielskim nazywane są Centipedes, w niemieckim - Hundertfüßer
  2. Prosionek piwniczny (Porcellio scaber) nazywany jest stonogiem (lub stonogą) piwnicznym
  3. Więcej nóg (20–400 par) mają krocionogi – przedstawiciele jednej z grupy wijów.

Przypisy edytuj

  1. Oniscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
  3. a b Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008. ISBN 978-83-88147-09-8.