Pieprz żuwny, pieprz betelowy, betel (Piper betle) – gatunek rośliny z rodziny pieprzowatych. Pochodzi z Indii i Półwyspu Malajskiego. Uprawiany na terenach południowych Azji Wschodniej.

Pieprz żuwny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

pieprzowce

Rodzina

pieprzowate

Rodzaj

pieprz

Gatunek

pieprz żuwny

Nazwa systematyczna
Piper betle L.
Sp. pl. 1:28. 1753
Morfologia

Morfologia edytuj

Pnącze o krzewiastym pokroju. Liście duże, jajowatego kształtu, skórzaste, z wierzchu ciemnozielone, błyszczące. Użyłkowanie od strony dolnej w kolorze czerwonawym. Kwiaty drobne, kwiatostan w kształcie kolby, gęsty i zwisły.

Zastosowanie edytuj

Roślina uprawiana dla liści o ostrym smaku i zapachu przypominającym herbatę. Jest malajską używką do żucia rozpowszechnioną pod nazwą betel. Wykorzystywany jest również w tradycyjnej medycynie indyjskiej – ajurwedzie.

Znaczenie w hinduizmie edytuj

  • Betel otaczany jest szczególnym kultem przez tradycję Barui w Bengalu. Jego znaczenie religijne opisane jest w tekście Radźnirghantha[3].
  • Liście betelu wykorzystywane są w trakcie hinduistycznej ceremonii ślubnej.
  • Betel symbolicznie reprezentuje boginię Lakszmi.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
  3. G.Ch. „Sacret hindu symbols”, s. 107.

Bibliografia edytuj

  • Rośliny przyprawowe. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00456-7.
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.