Platan meksykański

Platan meksykański
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	srebrnikopodobne
Rząd	srebrnikowce
Rodzina	platanowate
Rodzaj	platan
Gatunek	platan meksykański
	Nazwa systematyczna
	Platanus mexicana Moric.; Pl. Nouv. Amér. 39 1837
Synonimy
	Platanus chiapensis Standl.; Platanus lindeniana M.Martens & Galeotti; Platanus mexicana var. mexicana; Platanus mexicana var. peltata Jaennicke; Platanus oaxacana Standl.; Platanus occidentalis var. lindeniana (M.Martens & Galeotti) Jaennicke; Platanus occidentalis var. mexicana (Moric.) Jankó; Platanus orientalis var. lindeniana (M.Martens & Galeotti) Kuntze;
	Platanus chiapensis Standl.; Platanus lindeniana M.Martens & Galeotti; Platanus mexicana var. mexicana; Platanus mexicana var. peltata Jaennicke; Platanus oaxacana Standl.; Platanus occidentalis var. lindeniana (M.Martens & Galeotti) Jaennicke; Platanus occidentalis var. mexicana (Moric.) Jankó; Platanus orientalis var. lindeniana (M.Martens & Galeotti) Kuntze;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Platan meksykański (Platanus mexicana Moric.) – gatunek rośliny z rodziny platanowatych (Platanaceae T. Lestib. ex Dumort.). Występuje naturalnie w Meksyku^[5]^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Zrzucające liście drzewo dorastające do 45 m wysokości^[6].
Liście: Są 3- lub 5- klapowane, w zarysie mają owalny kształt, natomiast poszczególne klapy mają kształt od owalnego do lancetowatego. Mierzą 5–22 cm długości oraz 3–16 cm szerokości. Są owłosione od spodu. Nasada liścia jest ucięta lub zbiega po ogonku. Blaszka liściowa jest całobrzega lub ząbkowana na brzegu, o ostrym lub spiczastym wierzchołku. Ogonek liściowy jest omszony i dorasta do 5–45 mm długości. Przylistki są nietrwałe, mierzą 5–35 mm długości^[6].
Kwiaty: Są niepozorne, zebrane w kłębiki, rozwijają się w kątach pędów. Dorastają do 13–25 cm długości. Połączone są w zwisające kwiatostany^[6].
Owoce: Niełupki o odwrotnie stożkowatym kształcie, osiągają 4–6 mm długości, zebrane są w kuliste owocostany^[6].

Biologia i ekologia edytuj

Jest rośliną jednopienną. Rośnie w lasach podzwrotnikowych (częściowo zimozielonych). Występuje na wysokości od 800 do 1700 m n.p.m.^[6] Późnym latem i jesienią pluskwiaki Corythucha ciliata żywią się liśćmi tego gatunku^[7].

Zmienność edytuj

W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę^[3]:

Platanus mexicana var. interior Nixon & J.M.Poole

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Proteales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Platanus mexicana Moric.. The Plant List. [dostęp 2016-05-15]. (ang.).
↑ Platanus mexicana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Discover Life: Point Map of Platanus mexicana. Encyclopedia of Life. [dostęp 2016-05-15]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Platanus mexicana. Plantes & botanique. [dostęp 2016-05-15]. (fr.).
↑ Gary W. Knox: Mexican Sycamore (Platanus mexicana). University of Florida, IFAS. [dostęp 2016-05-15]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Proteales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-24] (ang.).

[tpl-3] Platanus mexicana Moric.. The Plant List. [dostęp 2016-05-15]. (ang.).

[iucn-4] Platanus mexicana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[eol-5] Discover Life: Point Map of Platanus mexicana. Encyclopedia of Life. [dostęp 2016-05-15]. (ang.).

[peb-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Platanus mexicana. Plantes & botanique. [dostęp 2016-05-15]. (fr.).

[7] Gary W. Knox: Mexican Sycamore (Platanus mexicana). University of Florida, IFAS. [dostęp 2016-05-15]. (ang.).

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[4]

[7]