Powłoczniczek gładki

Powłoczniczek gładki (Cylindrobasidium laeve (Pers.) Chamuris) – gatunek grzybów z rodziny obrzękowcowatych (Physalacriaceae)[1].

Powłoczniczek gładki
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

obrzękowcowate

Rodzaj

powłoczniczek

Gatunek

powłoczniczek gładki

Nazwa systematyczna
Cylindrobasidium laeve (Pers.) Chamuris
Mycotaxon 20(2): 587 (1984)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cylindrobasidium, Physalacriaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1794 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Corticium laeve. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1984 r. George Peter Chamuris, przenosząc go do rodzaju Cylindrobasidium[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Athelia pellicularis (P. Karst.) Donk 1957
  • Cladoderris minima Berk. & Broome 1878
  • Corticium laeve Pers. 1794
  • Corticium pelliculare (P. Karst.) P. Karst. 1889
  • Hypochnus laevis (Pers.) Bonord. 1851
  • Kneiffia laevis (Pers.) Bres. 1903
  • Stereum minimum (Berk. & Broome) Lloyd 1913
  • Terana laevis (Pers.) Kuntze 1891
  • Thelephora laevis Ehrh. ex Willd. 1787
  • Thelephora laevis (Pers.) Pers. 1801

Według polskich autorów synonimem Cylindrobasidium laevis jest także C. evolvens (Fr.) Jülich[3].

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 2003 r, wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był także jako płaskosz gładki, powłocznik gładki, i zadrzak okrągły[3].

Morfologia edytuj

Owocnik

Jednoroczny, o mniej więcej okrągławym kształcie, rozpostarty lub rozpostarto-odgięty (na pionowym podłożu odgięciu ulega jego górny brzeg). Ma grubość ok. 1 mm, jest miękki, błoniasty. Górna, odgięta od podłoża powierzchnia jest drobno owłosiona, biała i strefowana. Hymenofor gładki lub brodawkowany, koncentrycznie lub promieniście popękany, początkowo biały, potem kremowy[4].

Cechy mikroskopowe;

System strzępkowy monomityczny. Strzępki cienkościenne, lub nieznacznie grubościenne, ze sprzążkami i żółtymi, kulistymi kroplami oleju. W hymenium występują ostre hyfidy (czasami nazywane cystydiolami), niekiedy wystające ponad hymenium. Mają grubość 5-8 μm. Podstawki o kształcie od wąskowrzecionowatego do cylindrycznego, cienkościenne, o rozmiarach 40–50 × 5–6 μm, 4-zarodnikowe, ze sprzążką w nasadzie. Zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do gruszkowatego i rozmiarach 8–10 × 4–5 μm, gładkie, cienkościenne, szkliste, bezbarwne, zwykle zlepione w grupy po 2–4 szt[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Opisano stanowiska tego gatunku w Ameryce Północnej i Europie[5]. W Polsce jest bardzo pospolity[3].

Występuje w różnego rodzaju lasach, zaroślach, parkach, ogrodach, poboczach dróg, na pniach i gałęziach drzew liściastych. Stwierdzono występowanie na następujących gatunkach i rodzajach drzew: klony, kasztanowiec zwyczajny, olchy, brzoza brodawkowata, graby, leszczyna, głogi, buki, jesion wyniosły, jabłoń domowa, topola czarna, śliwa domowa, akacja grochodrzew, wierzby, lipy. Rzadko występuje na drzewach iglastych, stwierdzono występowanie na sośnie[3].

Znaczenie edytuj

Saprotrof, powodujący rozkład drewna, ale jest mało szkodliwy, powoduje tylko powierzchniowe próchnienie drewna[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2014-02-15]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 20167-01-07]. (ang.).
  3. a b c d Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b Mycobank. Cylindrobasidium laeve. [dostęp 2016-01-12].
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  6. Mikrobiologiczne czynniki degradacji zawilgoconych obiektów budowlanych. [dostęp 2014-02-19].