Przewód nosowo-łzowy

Przewód nosowo-łzowy (łac. ductus nasolacrimalis) – część narządu łzowego, przewód łączący worek spojówkowy (za pośrednictwem kanalików łzowych) z jamą nosową u większości kręgowców czworonożnych, umożliwiający odpływ łez. U jaszczurek łączy worek spojówkowy z jamą gębową, u węży z przewodem narządu Jacobsona. U żółwi nie występuje, łzy wypływają u nich przez szpary powiek[1][2]. U ssaków jego odcinek początkowy jest rozszerzony, wytwarzając woreczek łzowy, a odcinek końcowy uchodzi do jamy nosowej na granicy jej przedsionka ujściem nosowo-łzowym (ostium nasolacrimale)[1][2].

Przewód nosowo-łzowy
Narząd łzowy człowieka
Przewód nosowo-łzowy, woreczek łzowy i kanaliki łzowe człowieka
Ściana boczna jamy nosowej człowieka. Małżowina nosowa dolna odcięta, pod jej przednim końcem widoczne ujście przewodu nosowo-łzowego z przeprowadzonym przez niego cewnikiem, podpisane aperture of nasolachrymal duct.

U człowieka przewód nosowo-łzowy zaczyna się w miejscu przejścia dołu woreczka łzowego w kanał nosowo-łzowy jako niewyraźnie odgraniczone przedłużenie woreczka łzowego. Biegnie w kanale nosowo-łzowym w dół i lekko w bok, przylegając do zatoki szczękowej. Uchodzi za przednim końcem małżowiny nosowej dolnej do przewodu nosowego dolnego. Przy jego ujściu przyśrodkowa ściana przewodu nosowo-łzowego tworzona jest przez fałd błony śluzowej noszący nazwę fałdu łzowego (plica lacrimalis). Ma długość ok. 15 mm i średnicę 4 mm[3][4]. Wysłany jest nabłonkiem dwuwarstwowym lub wielowarstwowym walcowatym, a w pobliżu ujścia do jamy nosowej – nabłonkiem wielorzędowym orzęsionym[5][4].

Przypisy edytuj

  1. a b Andrzej Jasiński, Narząd wzroku, [w:] Henryk Szarski (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część druga, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 473–474, ISBN 83-01-02274-4.
  2. a b Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk, Anatomia zwierząt. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 218–220, ISBN 978-83-01-16752-3.
  3. Polska Akademia Nauk Wydział Nauk Medycznych, Wielki słownik medyczny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996, s. 1120, ISBN 83-200-1923-0.
  4. a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 567, ISBN 978-83-200-3258-1.
  5. Wojciech Sawicki, Jacek Malejczyk, Histologia, wyd. VI uaktualnione i rozszerzone, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020, s. 439, ISBN 978-83-200-4349-5.