Stanisław Korczak
Stanisław Korczak ps. „Edwin” (ur. 11 kwietnia 1896 w Potoku Wielkim, zm. 5 kwietnia 1940 w Kalininie) – podporucznik piechoty Wojska Polskiego, aspirant Policji Państwowej.
 Stanisław Korczak, 5 X 1933 | |
 aspirant Policji Państwowej
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Formacja |
|
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys edytuj
Pochodził z wielodzietnej rodziny włościańskiej o patriotycznych tradycjach. Syn Jana i Rozalii[1] (z domu Dyl). Miał braci Józefa, Antoniego, Stefana i Juliana. Kształcił się w szkole średniej w Lublinie.
W 1914 przerwał naukę w Szkole Lubelskiej i wstąpił na ochotnika do wojska rosyjskiego z przydziałem do 85 Wyborskiego Pułku Piechoty, który został skierowany na front warszawski do walki z wojskami niemieckimi.
Wkrótce po nawiązaniu kontaktów z Polską Organizacją Wojskową (POW) w 1915 zbiegł z wojska. Po przeszkoleniu został przydzielony do lubelskiego Oddziału Lotnego Wojska Polskiego będącego dywersyjnym oddziałem I Brygady Legionów. W Oddziale Centralnym działał jego starszy brat Józef Korczak. Stanisław Korczak, który przybrał pseudonim „Edwin”, brał czynny udział w akcjach lubelskiego oddziału.
Po rozwiązaniu lubelskiego Oddziału Lotnego Wojska Polskiego Stanisław Korczak skierowany został do obwodu Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) Siedlce i mianowany komendantem podobwodu Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) obejmującego Międzyrzec, Łosice, Mordy oraz Konstantynin.
Po ustąpieniu wojsk rosyjskich wstąpił do I Brygady Legionów, gdzie przydzielony został do 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich majora Władysława Prażmowskiego „Beliny”. W pułku „Beliny” brał udział w walkach na Wołyniu między innymi pod Maniewiczami i Stochodem, gdzie został ranny. Po przewiezieniu do szpitala wojskowego w Pradze został internowany. Wkrótce Stanisław Korczak uciekł z internowania i zgłosił się do Komendy Legionów w Wiedniu, skąd został skierowany do okręgu POW w Kozienicach.
W 1916 r. objął obwód Puławy, który zorganizował i w którym prowadził szkolenia. W tym samym roku ożenił się z Janiną Guz, nauczycielką z Lublina. Przeniesiony do Ostrowa Lubelskiego jako komendant miejscowego POW przebywał tam do 1918 r. W Ostrowie Lubelskim razem z żoną pracowali jako nauczyciele.
Pod koniec wojny, po demobilizacji, wstąpił do Milicji Ludowej w Lublinie, a po jej likwidacji w 1919 przeszedł do Policji Państwowej. Brał czynny udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1919 oraz wojnie polsko-bolszewickiej w 1920. Za czynny udział został odznaczony medalem Polska Swemu Obrońcy 1918–1921.
Przez cały okres międzywojenny był związany z policją lubelską, m.in. był zastępcą komendanta komisariatu i posterunku Policji Państwowej na Dziesiątej w Lublinie. Po przeszkoleniu w 1921 r. otrzymał stopień przodownika[2] Policji Państwowej. W 1939 ukończył szkołę oficerów PP w Warszawie, został mianowany na stopień aspiranta i przeniesiony do Komendy Powiatowej PP w Lublinie. W latach 1929–1933 pełnił również funkcję oskarżyciela publicznego w Sądzie Grodzkim w Lublinie.
Odbył służbę w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2 w Biedrusku. W 1935 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 1918. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[3]. Został wcielony w rezerwie do 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie.
W wolnych chwilach poświęcał się rodzinie i sportowi (strzelectwo i kolarstwo). Jako członek Policyjnego Klubu Sportowego otrzymał wiele odznaczeń i nagród w obu dyscyplinach m.in. Odznakę Strzelecką I klasy.
Stanisław Korczak został zmobilizowany z chwilą rozpoczęcia wojny. Uczestniczył w walkach z Sowietami. Ujęty pod Tarnopolem przez wojska sowieckie, przewieziony został do obozu w Ostaszkowie. W kwietniu 1940 wraz z innymi jeńcami wywieziony do Kalinina i zamordowany strzałem w tył głowy[4]. Pochowany w zbiorowych mogiłach w Miednoje.
Osierocił czwórkę dzieci. Córki Zofia, Maria i Janina były łączniczkami AK, syn Władysław w Szarych Szeregach i AK. W jego domu na Dziesiątej w Lublinie był skład broni AK.
4 października 2007 roku Stanisław Korczak został pośmiertnie awansowany na stopień podkomisarza Policji Państwowej[5][6][7].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości z Mieczami – 10 grudnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[8]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Srebrny Medal Za Długoletnią Służbę
- Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 – pośmiertnie
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” – pośmiertnie
- Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r. - 1 stycznia 1986 (pośmiertnie)[9]
- Krzyż Legionowy
- Państwowa Odznaka Sportowa[10]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami (Monitor Polski z 1937 nr 178 poz. 294)
- ↑ Odpowiednik sierżanta w Wojsku Polskim.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 64.
- ↑ Stanisław Korczak na liście jeńców NKWD z 5 kwietnia 1940 figuruje pod numerem 012/4, poz. 7, s. 68 akta nr 2338
- ↑ Funkcjonariusze Policji – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007 roku, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-19]
- ↑ Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 23), Warszawa 2008, s. 204–230. ISBN 978-83-917780-5-0.
- ↑ LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. katedrapolowa.pl. s. 251. [dostęp 2012-12-13]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381.
- ↑ Zarządzenie Nr 1/86 Ministra Spraw Wojskowych z 1 stycznia 1986 r. w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r.” Dziennik Ustaw RP Nr 2 z 10 kwietnia 1986 r., s. 30.
- ↑ Na podstawie fotografii
Bibliografia edytuj
- Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. T. I. Warszawa: 2005, s. 399. ISBN 83-89474-06-9.
- Elżbieta Rusak red.: Ocaleni z Niepamięci: losy polskich jeńców wojennych obozów NKWD w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku. Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Gdańsku. Gdańsk: Marpress, 2001. ISBN 83-87291-70-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Dorota Szymczyk: Nowy świt Dzieje Józefa Korczaka, poety i legionisty. Lublin: Norbertinum, 2019. ISBN 978-83-7222-684-6.