Uszatka jamajska
Uszatka jamajska[7] (Asio grammicus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Słabo poznany ptak występujący na Jamajce, według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
| Asio grammicus[1] | |||
| (Gosse, 1847) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
uszatka jamajska | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Uszatka jamajska występuje endemicznie na terenie całej Jamajki[8][9][10].
Taksonomia edytuj
Gatunek ten po raz pierwszy naukowo opisał w 1847 roku angielski przyrodnik Philip Henry Gosse, nadając mu nazwę Ephialtes grammicus[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu autor wskazał Tait-Shafton na Jamajce[2]. Holotypem była dorosła samica, schwytana rankiem 6 kwietnia, gdy siedziała na drzewie mango[2].
Niektóre ujęcia systematyczne sugerują, że takson ten jest ściśle związany z uszatką krzykliwą (Asio clamator) i uszatką ciemną (Asio stygius) i że wszystkie trzy gatunki powinny być umieszczone razem w rodzaju Pseudoscops[8]. Nowsze badania oparte o dane genetyczne potwierdzają jednak, że uszatka jamajska powinna być umieszczana w monotypowym rodzaju[11]. Jednak badania przeprowadzone w 2020 roku przez Saltera i współpracowników sugerują, że Pseudoscops jest zagnieżdżony w Asio i nie jest taksonem siostrzanym A. clamator[12]. Gatunek monotypowy[9].
Etymologia edytuj
Morfologia edytuj
Długość ciała 27–34 cm[8]; długość skrzydła 197–229 mm, ogona 96–131 mm[16].
Dobrze rozwinięta szlara koloru rudego, na krawędziach biała i czarna, dobrze widoczne pióra przypominające uszy; górne partie ciała rude, z drobnymi, czarnymi, falistymi liniami; piersi i brzuch rude z wąskimi, ciemnobrązowymi smugami; lotki i ogon krótkie, z nieregularnie ciemnobrązowym okratowaniem. Oczy ciemne, dziób jasnoniebieskoszary; nagie palce koloru szarego[8]. U młodych ptaków górne partie ciała jaśniejsze, tył ciała jasnoszarawo-brązowy, reszta upierzenia matowo cynamonowo-płowa[8].
Ekologia edytuj
Odzywa się wysokim, drgającym pohukiwaniem oraz gardłowym warczeniem[8]. Dość często słychać, gdy powtarza w kilkusekundowych odstępach głośne „k-kwoarrr”[16].
Gatunek osiadły, zamieszkujący otwarte lasy, skraje lasów, czasem otwarte tereny parków; zalatuje również do ogrodów, w których są drzewa[8][16]. Spotykany głównie na obszarach przybrzeżnych i nizinnych, rzadziej w górach[8]. Prowadzi ściśle nocny tryb życia, regularnie korzysta z tej samej żerdzi[16].
Poluje na owady, zwłaszcza chrząszcze, i pająki; zjada również myszy, jaszczurki, płazy bezogonowe i być może małe ptaki[8][16].
Lęgi przypadają prawdopodobnie na okres od grudnia do czerwca, gniazdo znajduje się w naturalnym zagłębieniu dużego drzewa lub w rozwidleniu drzewa ukryte wśród roślinności; samica składa 2 jaja[8]. Jaja wysiaduje wyłącznie samica, samiec w tym okresie przynosi jej pożywienie[16]. Brak innych informacji[16].
Status zagrożenia i ochrona edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody nieprzerwanie od 1988 roku zaliczany jest do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[6]. Gatunek o ograniczonym zasięgu, globalna wielkość populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity[6][8]. Obszerne wycinanie lasów prawdopodobnie zmniejszyło jego zasięg i liczebność[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Asio grammicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d P.H. Gosse: The birds of Jamaica. London: J. Van Voorst, 1847, s. 19. (ang.).
- ↑ J.J. Kaup. Uebersicht der Eueln (Strigidae). „Isis von Oken”. 1848, s. kol. 769, 1848. (niem.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 46. (łac.).
- ↑ R.B. Sharpe: Catalogue of the Birds in the British Museum. Cz. 2: Striges, or nocturnal birds of prey. London: Printed oby order of the Trustees, 1875, s. 242. (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Pseudoscops grammicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-24] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Striginae Leach, 1820 - puszczyki (Wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-24].
- ↑ a b c d e f g h i j k l P.D. Olsen: Jamaican Owl (Pseudoscops grammicus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-11-08]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-24]. (ang.).
- ↑ J.L. Peters: Check-list of birds of the world. Cambridge: Harvard University Press, 1940, s. 171. (ang.).
- ↑ M. Wink, A.-A. El-Sayed, H. Sauer-Gürth, J. Gonzalez. Molecular Phylogeny of Owls (Strigiformes) Inferred from DNA Sequences of the Mitochondrial Cytochrome b and the Nuclear RAG-1 gene. „Ardea”. 97 (4), s. 581–591, 2009. DOI: 10.5253/078.097.0425. (ang.).
- ↑ J.F. Salter, C.H. Oliveros, P.A. Hosner, J.D. Manthey, M.B. Robbins, R.G. Moyle, R.T. Brumfield & B.C. Faircloth. Extensive paraphyly in the typical owl family (Strigidae). „The Auk”. 137 (1), s. ukz070, 2020. DOI: 10.1093/auk/ukz070. (ang.).
- ↑ Jobling 2021 ↓, s. Asio.
- ↑ Jobling 2021 ↓, s. Pseudoscops.
- ↑ Jobling 2021 ↓, s. grammicus.
- ↑ a b c d e f g C. König, F. Weick: Owls of the World. London: Bloomsbury Publishing, 2010, s. 476–477. ISBN 978-0-7136-6548-2. (ang.).
Bibliografia edytuj
- James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).