Wikipedia

Zygmunt Wasserab

Zygmunt Jan Wasserab (ur. 8 marca 1890 w Stryju, zm. 8 kwietnia 1972 w Warszawie) – polski prawnik i wojskowy, doktor prawa, oficer Legionów Polskich, pułkownik intendent Wojska Polskiego. Inicjator, założyciel i działacz klubu piłkarskiego Legia Warszawa, działacz piłkarski i sportowy, bankowiec.

Zygmunt Wasserab
pułkownik intendent pułkownik intendent
Data i miejsce urodzenia

8 marca 1890
Stryj

Data i miejsce śmierci

8 kwietnia 1972
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1929

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
AK Armia Krajowa

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

3 Pułk Piechoty,
Ministerstwo Spraw Wojskowych,
D. O. K. nr V

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

bankowiec

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Życiorys edytuj

 
Piłkarze Pogoni Stryj w 1908. Piąty od lewej stoi Zygmunt Wasserab
 
Grób Zygmunta Wasseraba na cmentarzu Powązkowskim

Urodził się 8 marca 1890 jako syn Romana i Wilhelminy. W 1909 ukończył C. K. Gimnazjum w Stryju[1]. W rodzinnym mieście był piłkarzem klubu Pogoń Stryj[2]. Rozpoczął studia prawa na Uniwersytecie Wiedeńskim, które kontynuował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie i w 1914 uzyskał absolutorium.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Jako szeregowiec służył w 3 pułku piechoty w składzie II Brygady. Następnie przeszedł do intendentury i służył jako podoficer rachunkowy w Komendzie Legionów Polskich. Brał udział w formowaniu III Brygady. Od końca sierpnia 1915 przebywał w Szpitalu Garnizonowym nr 15 w Krakowie i Domu Ozdrowieńców w Kamieńsku. Mianowany chorążym rachunkowym 1 lipca 1915, następnie awansowany na podporucznika rachunkowego 18 sierpnia 1916. Służył w kancelarii rachunkowej Komendy Legionów Polskich. W marcu 1916 wraz z innymi legionistami był inicjatorem i założycielem zespołu piłkarskiego pod nazwą Drużyna Legionowa. Podczas pobytu w Warszawie od końca 1916 w funkcji wiceprezesa klubu organizował mecze drużyny. Po kryzysie przysięgowym wstąpił do Polskiego Korpusu Posiłkowego. Przy usiłowaniu przekroczenia frontu pod Rarańczą w połowie lutego 1918, został aresztowany przez Austriaków i następnie był sądzony w procesie oskarżonych legionistów w Marmarosz-Sziget od czerwca[3] do września 1918. W wyniku abolicji cesarskiej odzyskał wolność 2 października 1918 roku.

31 października 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika i przydzielony do Sekcji Gospodarczej Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[4]. Następnie pełnił służbę na stanowisku szefa Sekcji Poborów Należności Departamentu IV Gospodarczego Ministerstwa Spraw Wojskowych. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 15. lokatą w korpusie oficerów intendentów[5]. W 1923 był szefem wydziału w Departamencie VII Intendentury MSWojsk[6]. Do kwietnia 1924 roku służył jako zastępca szefa Szefostwa Intendentury Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie, a następnie zastępcy szefa 5 Okręgowego Szefostwa Intendentury w Krakowie[7]. 1 grudnia 1924 roku awansował na pułkownika ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów intendentów[8]. W Krakowie dokończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i uzyskał tytuł naukowy doktora prawa.

W okresie niepodległej Polski zaangażował się w działalność piłkarską. Wraz z grupą oficerów Wojska Polskiego (byłych legionistów) w 1920 powołał Wojskowy Klub Sportowy Warszawa, który w 1922 z inicjatywy Zygmunta Wassaraba i Jerzego Misińskiego został przemianowany na Wojskowy Klub Sportowy „Legia” Warszawa, Zasiadł w zarządzie klubu i pełnił funkcję wiceprezesa[9]. Poczynił starania utworzenia boiska Legii przy obecnej ulicy Myśliwieckiej. Na wiosnę 1926 stanął na czele specjalnej komisji boiskowej, w której udział miałyby wszystkie warszawskie kluby wojskowe, dzięki czemu Legia znów weszła w zarządzanie terenami na której miał zostać wybudowany reprezentacyjny Stadion Wojskowy. Wskutek pośrednictwa Wasseraba w 1926 prezesem Legii został jego były towarzysz legionowy, Roman Górecki. Ponadto był działaczem Polskiego Związku Piłki Nożnej (sprawował stanowisko wiceprezesa) i Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Był drugim w historii prezesem polskiej Ligi Piłki Nożnej od 8 stycznia 1928 do 19 stycznia 1929. Na przełomie lat 20./30. był wiceprezesem Polskiego Touring Klubu[10].

Zasiadł w prezydium komitetu organizacyjnego zjazdu byłych więźniów politycznych (ideowych) z lat 1914–1921, w dniu 13 listopada 1927[11]. 31 maja 1928 roku został przeniesiony z dyspozycji komendanta kadry oficerów służby intendentury w stan nieczynny na okres dwunastu miesięcy[12]. Pozostając w stanie nieczynnym został zatrudniony w Banku Gospodarstwa Krajowego na stanowisku dyrektora departamentu i zastępcy dyrektora banku[13]. Z dniem 31 maja 1929 roku został przeniesiony do rezerwy[14]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III z 1. lokatą na liście starszeństwa oficerów rezerwy intendentów[15].

W 1937 roku zasiadał w Centralnej Komisji Oszczędnościowo-Oddłużeniowej, która działała m.in. na rzecz gmin miast Husiatyn[16], Niemirów[17], Kłobuck, Kozienice[18] oraz Powiatowego Związku Samorządowego w Ostrołęce[19]

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku był szefem Biura Cenzury Sprawozdań Rachunkowych[20]. Przedostał się na Węgry. Tam był internowany. Działał w tajnych strukturach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej w ramach zgrupowania „Liszt”, zajmującego się przerzutem transgranicznym i organizowaniem kurierów. Po zajęciu Węgier przez Niemców był osadzony w obozie Eger, a po przewiezieniu na tereny niemieckie był przetrzymywany w niemieckich obozach Genshagen i Luckenwalde w ramach obozu Sachsenhausen.

Po zakończeniu wojny w 1945 powrócił do Polski. Działał w przy reaktywacji Banku Gospodarstwa Krajowego, a od końca 1945 był członkiem Komisji Likwidacyjnej Banku Emisyjnego w Polsce. Od połowy 1948 do 1950 pełnił funkcję radcy Finansowego przy Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie.

Zmarł 8 kwietnia 1972 w Warszawie. Został pochowany w grobowcu rodziny Ciechomskich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 52-3-12,13)[21].

Jego żoną była Anna z domu Ciechomska (1900–1949).

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1909. Stryj: 1909, s. 35, 47.
  2. ↑ Piotr Chomicki, Leszek Śledziona Rozgrywki piłkarskie w Galicji do roku 1914, wyd. Nada, Mielec 2015, s. 217
  3. ↑ Proces byłych legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 123 z 5 czerwca 1918. 
  4. ↑ Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej Nr 3 z 4 listopada 1918 roku, poz. 21. Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej Nr 4 z 12 listopada 1918 roku, poz. 49.
  5. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 337.
  6. ↑ a b c Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 22.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 52, 1155.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
  9. ↑ Grzegorz Karpiński, Rafał Ślaski: Historia stadionu. Nasza Legia, 2008-09-17. [dostęp 2015-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-11)].
  10. ↑ Janusz Umiński: Polski Touring Klub a Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. [dostęp 2015-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].
  11. ↑ Zjazd byłych więźniów politycznych. „Ilustrowana Republika”, s. 7, Nr 302 z 3 listopada 1927. 
  12. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 235.
  13. ↑ Ogłoszenia urzędowe. Firmy. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 23 z 29 stycznia 1930. 
  14. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 111.
  15. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 203.
  16. ↑ Plan oddłużenia gminy miasta Husiatynia. „Tarnopolski Dziennik Wojewódzki”, s. 49, Nr 8 z 3 kwietnia 1937. 
  17. ↑ Plan oddłużenia gminy miasta Niemirów. „Tarnopolski Dziennik Wojewódzki”, s. 176, Nr 13 z 1 lipca 1937. 
  18. ↑ Plan oddłużenia związków samorządowych. „Kielecki Dziennik Wojewódzki”, s. 250, Nr 15 z 1 lipca 1937. 
  19. ↑ Postanowienie. „Białostocki Dziennik Wojewódzki”, s. 408, Nr 14 z 24 czerwca 1937. 
  20. ↑ Trojan 1942 ↓, s. 10.
  21. ↑ Cmentarz Stare Powązki: CIECHOMSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2015-11-27].
  22. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  23. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30.
  24. ↑ M.P. z 1931 r. nr 75, poz. 123 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
  25. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zygmunt_Wasserab&oldid=71314730”