Österreichische Luftstreitkräfte

Siły Powietrzne Austrii (Österreichische Luftstreitkräfte) – jeden z rodzajów Austriackich Sił Zbrojnych. Siły opierają się na 15 samolotach myśliwskich Eurofighter Typhoon.

Österreichische Luftstreitkräfte
Państwo

 Austria

Siły zbrojne

Bundesheer

Data utworzenia

1957

Znak rozpoznawczy

Liczebność

ok. 4300

Historia edytuj

Siły Powietrzne Federalnych Sił Zbrojnych jako osobny rodzaj sił zbrojnych powstały w 1957[1]. Na przestrzeni lat użytkowały one sprzęt od wielu producentów, pochodzący zarówno z krajów NATO (Kanada, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania czy Włochy), neutralnych (Szwecja) oraz w latach 50. i 60. XX wieku Układu Warszawskiego (Czechosłowacja i ZSRR)[2]. Samoloty dostarczane przez szwedzką firmę SAAB – m.in. Saab J29 Tunnan iSaab J35 Draken – służyły w jednostkach obrony powietrznej kraju do grudnia 2005, a ich lotniska znajdowały się w Linzu-Horsching i Grazu-Thalerhof. 28 samolotów (z 40 dostarczonych) typu Saab 105 pełniło służbę do 2020 roku[3].

W 2002 roku zapadła decyzja o zakupie 18 myśliwców Eurofighter Typhoon drugiej serii produkcyjnej Tranche 2, ale w 2007 zamówienie zredukowano i w latach 2007–2009 odebrano 15 Eurofighter Tranche 1 Block 2 z czego 6 było nowych, a 9 służyła wcześniej w Luftwaffe. W 2004 roku wypożyczono ze Szwajcarii na okres przejściowy 12 myśliwców F-5 Tiger II, zwrócono je w 2008 roku.

Pozostały sprzęt lotniczy pełni tylko funkcje pomocniczo-transportowe, kontroli powietrznej, dyspozycyjno-łącznikowe oraz szkoleniowe. Do transportu używa się obecnie 3 samolotów Lockheed C-130 Hercules i 8 samolotów Pilatus PC-6B Turbo Porter[4][5]. Austria użytkuje także śmigłowce: 21 sztuk Alouette III 316B (mają zostać zastąpione przez 36 sztuk AgustaWestland AW169[6]) i 23 sztuki Agusta-Bell 212. Funkcje szkoleniowe spełnia 10 śmigłowców Bell OH-58 Kiowa (również mają być zastąpione przez AW169) i 4 sztuki samolotów Diamond DA40 NG[7][8].

Wyposażenie edytuj

Samoloty edytuj

Zdjęcie Nazwa Pochodzenie Wersja Liczba Służba od Uwagi
Samoloty bojowe
  Eurofighter Typhoon[9][10]   Wielka Brytania
  Niemcy
  Włochy
  Hiszpania
Transza 1 15 2007
Samoloty transportowe
  Embraer KC-390[11]   Brazylia b.d. 0
(planowane 4)
2026
(planowane)
W 2023 rozstrzygnięto przetarg, planowane podpisanie umowy w 2024[11].
  Lockheed C-130 Hercules[10][12]   Stany Zjednoczone C-130K 3 2003[4] Pozyskane z Royal Air Force[13]. Planowane zastąpienie przez 4 samoloty Embraer KC-390 od 2026/2027[12]
  Pilatus PC-6[10]   Szwajcaria Turbo Porter 8[5] 1970
Samoloty szkolno-treningowe
  Diamond DA40[14]   Austria b.d. 4 2018
  Pilatus PC-7[10]   Szwajcaria Turbo Trainer 16[15] 1983

Śmigłowce edytuj

Zdjęcie Nazwa Pochodzenie Wersja Liczba Służba od Uwagi
  AgustaWestland AW169   Włochy AW169B, AW169M.A. 5[16] 2022 docelowo do 2028 36 egzemplarzy: 12 w wariancie AW169B, 24 w wariancie AW169M.A.[17]
  Sikorsky UH-60 Black Hawk[10]   Stany Zjednoczone S-70A-42 12 2002 W tym trzy używane egzemplarze zakupiono od Jordańskich Sił Powietrznych[18]
  Agusta-Bell 212[10]   Włochy b.d. 22 1980
  Bell OH-58 Kiowa   Stany Zjednoczone OH-58B 10[8] 1976 docelowo zastąpione przez AW169[19]

Systemy przeciwlotnicze edytuj

Zdjęcie Nazwa Pochodzenie Wersja Liczba Służba od Uwagi
  Mistral[20]   Francja b.d. 59[21] b.d.
  Oerlikon 35-mm-Zwillingskanone   Szwajcaria b.d. 24[21] b.d. Zintegrowany z radarem Skyguard[22]. W grudniu 2023 rozpoczęła się modernizacja systemu realizowana przez Rheinmetall[23].

Systemy radarowe edytuj

Zdjęcie Nazwa Pochodzenie Wersja Liczba Służba od Uwagi
radar Alenia RAT-31S 3D   Włochy b.d. 3 1983 Zlokalizowany w Ortsfeste Radarstation Kolomannsberg
  Selenia 3D-Radargerät MRCS-403   Włochy b.d. b.d. b.d.

Wyposażenie historyczne edytuj

Zdjęcie Nazwa Pochodzenie Wersja Liczba Lata służby Uwagi
Samoloty bojowe
  Northrop F-5 Freedom Fighter[2]   Stany Zjednoczone F-5E Tiger II 12 2005–2008 Rozwiązanie pomostowe, leasing od Szwajcarskich Sił Powietrznych jako rozwiązanie pomostowe do czasu dostawy samolotów bojowych Eurofighter Typhoon. Szkolenie pilotów austriackich na samolotach w barwach szwajcarskich rozpoczęło się w 2004[24].
  Saab J35 Draken[2]   Szwecja J35Ö, J35Ö Mark 2 25 1987–2005 Jeden egzemplarz bez silnika[2].
  Saab J29 Tunnan[2]   Szwecja J29F 30 1961–1972 Jedyne, poza Szwecją, siły zbrojne użytkujące ten typ samolotu[25].
  Saab 17[2]   Szwecja B17A 1 1957–1963
Samoloty transportowe, łącznikowe i obserwacyjne
  CASA CN-235[2]   Hiszpania 235-300 1 2000–2002 Rozwiązanie pomostowe, leasing do czasu dostawy samolotów transportowych Lockheed C-130 Hercules[26].
  Short SC.7 Skyvan[2]   Wielka Brytania Skyvan 3M 2 1969–2007
  De Havilland Canada DHC-2 Beaver[2]   Kanada L-20 6 1960–1976
  Cessna L-19 Bird Dog[2]   Stany Zjednoczone 305A (7 egz.), 305C (22 egz.) 29 1958–1997
  Cessna 182[2]   Stany Zjednoczone 182A (1 egz.), 182B (1 egz.) 2 1957–1966
  Cessna 172   Stany Zjednoczone b.d. 1 1957–1958
Samoloty szkolno-treningowe
  Saab 105[2]   Szwecja 105Ö 20 1970–2020 Jedyne, poza Szwecją, siły zbrojne użytkujące ten typ samolotu[27]. Wycofane z użytku bez następcy, a szkolenie pilotów od 2021 odbywa się we współpracy z Aeronautica Militare na samolotach Aermacchi MB-339 oraz Alenia Aermacchi M-346[28].
  Saab 91 Safir[2]   Szwecja 91D 24 1964–1993
  Fouga CM.170 Magister[2]   Francja b.d. 18 1959–1972
  North American T-6 Texan[2]   Stany Zjednoczone T-6G 10 1959–1968
  Piaggio P.149[2]   Włochy P.149D 1 1958–1965
  De Havilland DH.115 Vampire Trainer[2]   Wielka Brytania T.11 (4 egz.), T.55 (5 egz.)[29] 9 1957–1972 Zastąpione przez samoloty Saab 105[29].
  Piper PA-18 Super Cub[2]   Stany Zjednoczone PA18-95 9 1957–1965
  Zlín Z-26 Trenér[2]   Czechosłowacja 126 4 1957–1965
  Fiat G.46[2]   Włochy 4B 5 1957–1963 Używane egzemplarze zakupione od Aeronautica Militare[30].
  Jakowlew Jak-11[2]   ZSRR b.d. 4 1956–1965
  Jakowlew Jak-18[2]   ZSRR b.d. 4 1955–1960
Śmigłowce
  Sikorsky CH-53 Sea Stallion[2]   Stany Zjednoczone S-65C-2 / S-65Ö 2 1970–1981 Drugi operator tego typu śmigłowców poza Stanami Zjednoczonymi[31]. Oba egzemplarze sprzedano Siłom Powietrznym Izraela w 1981[2]
  Agusta-Bell AB206[2]   Włochy AB-206A „Jet-Ranger“ 13 1969–2009
  Aérospatiale Alouette III   Francja A316, A319 21[8] 1967–2024[32] Zastąpione przez AgustaWestland AW169[32].
  Agusta-Bell AB-204[2]   Włochy AB-204B 26 1963–1982, 1993–2001
  Bell H-13 Sioux[2]   Stany Zjednoczone OH-13H 17 1960–1967
  Aérospatiale Alouette II[2]   Francja SE 3130 16 1958–1975
  Westland Whirlwind[2]   Wielka Brytania S-55 Series 2 10 1958–1965 5 egzemplarzy sprzedano Nigeryjskim Siłom Powietrznym w latach 1964–1965[2]
  Agusta-Bell 47[2]   Włochy AB47G-2 9 1957–1969
  Bell 47[2]   Stany Zjednoczone 47G-2 1 1956–1976
Szybowce
Musger Mg19[2]   Austria Mg.19A 4 1962–1977
  Hirth Grunau Baby[2]   Niemcy IIb 2 1959–b.d.

Linki zewnętrzne edytuj

Przypisy edytuj

  1. Typoheads GmbH, Geschichte ab 1955 [online], www.bundesheer.at [dostęp 2024-01-23] (niem.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Alle Luftfahrzeuge des österr. Bundesheeres von gotech.at [online], www.gotech.at [dostęp 2024-01-23].
  3. Austria to phase out its Saab 105 fighter jets, no decision on successor, „Reuters”, 6 lipca 2020 [dostęp 2022-06-06] (ang.).
  4. a b Samolot transportowy C-130 Hercules w Europie [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2024-01-22] (pol.).
  5. a b Pilatus Porter Current Status - www.pc-6.com [online], www.pc-6.com [dostęp 2024-01-22].
  6. BMLVS-Abteilung Kommunikation- Referat 3, Austrian Armed Forces Procure New Helicopters [online], bundesheer.at [dostęp 2022-06-06] (ang.).
  7. BMLVS-Abteilung Kommunikation- Referat 3, Neue Schulflugzeuge und Löschfahrzeuge an Truppe übergeben [online], bundesheer.at [dostęp 2022-06-06] (niem.).
  8. a b c World Air Forces 2021 [online], Flightglobal Insight (ang.).
  9. Austria eyes F-35 for future Eurofighter replacement [online], Janes.com [dostęp 2024-01-22] (ang.).
  10. a b c d e f Typoheads GmbH, Waffen und Gerät [online], www.bundesheer.at [dostęp 2024-01-22] (niem.).
  11. a b Austria: Embraer C-390 nowym samolotem transportowym [online], www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2024-01-29] (pol.).
  12. a b Austria: Embraer C-390 nowym samolotem transportowym [online], www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2024-01-22] (pol.).
  13. Samolot transportowy C-130 Hercules w Europie [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  14. Neue Schulungsflugzeuge für das Österreichische Bundesheer [online], Bundesministerium für Landesverteidigung, 28 września 2018 (niem.).
  15. Pilatus PC-7 Turbo Trainer [online], Airforce Technology [dostęp 2024-01-22] (ang.).
  16. Militaer Aktuell, Leonardo liefert den fünften AW169 an das Bundesheer - Militär Aktuell - Sicherheit im Fokus [online], 26 października 2023 [dostęp 2024-01-22] (niem.).
  17. Austria finalises additional AW169 helo buy from Italy [online], Janes.com [dostęp 2024-01-22] (ang.).
  18. Austria awaits US approval of three UH-60L helicopters from Jordan [online], Janes.com [dostęp 2024-01-22] (ang.).
  19. Leonardo AW-169 | Österreich kauft weitere 18 Hubschrauber in Italien [online], www.kleinezeitung.at, 29 listopada 2022 [dostęp 2024-01-22] (niem.).
  20. Typoheads GmbH, Leichte Fliegerabwehrlenkwaffe "Mistral" [online], www.bundesheer.at [dostęp 2024-01-23] (niem.).
  21. a b angekündigten Investitionen in das Bundesheer | Parlament Österreich [online], www.parlament.gv.at [dostęp 2024-01-24] (niem.).
  22. Typoheads GmbH, Feuerleitgerät 98 "Skyguard" [online], www.bundesheer.at [dostęp 2024-01-23] (niem.).
  23. Typoheads GmbH, 35 mm-Luftabwehrsystem wird modernisiert [online], www.bundesheer.at, 12 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-25] (niem.).
  24. OuinetAdmin, Austrian Pilots Train on Swiss F-5E Fighters (June 16) [online], Defense aerospace, 15 czerwca 2004 [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  25. Saab Saab-29 Tunnan - Specifications - Technical Data / Description [online], www.flugzeuginfo.net [dostęp 2024-01-23].
  26. AIRTECH CN-235 [online], janes.migavia.com [dostęp 2024-01-23].
  27. Saab 105Ö — [online], 15 sierpnia 2023 [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  28. Doppeladler, Der letzte Einsatz der SAAB 105 OE | DOPPELADLER.COM [online], 16 stycznia 2021 [dostęp 2024-01-25] (niem.).
  29. a b [2.0] Vampire In Foreign Service [online], www.airvectors.net [dostęp 2024-01-23].
  30. Fiat G-46 von www.gotech.at [online], www.gotech.at [dostęp 2024-01-23].
  31. Sikorsky S-65 – Igor I Sikorsky Historical Archives [online] [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  32. a b Verteidigungsministerin Tanner informierte über die neuen Hubschrauber AW169 [online], Bundesministerium für Landesverteidigung, 23 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-25] (niem.).

Bibliografia edytuj

  • Lindsay T Peacock: Lotnictwo wojskowe świata. Ilustrowany przegląd sił powietrznych świata. Gdańsk: OTiK, 1994. ISBN 83-900902-2-8.