Śledź (turystyka)

Śledź – w turystyce przedmiot będący częścią namiotu, szpikulec, długi kawałek pręta lub zaostrzony kołek wbijany w ziemię, czasami z haczykiem lub otworkiem na końcu, wykonany zwykle z metalu, drewna, plastiku lub materiału kompozytowego. Śledzie służą do przytrzymania namiotu do ziemi, rozciągnięcia i wzmocnienia całej konstrukcji[1]. Śledzie są albo bezpośrednio łączone z namiotem, albo z przymocowanymi do niego linkami. Zadanie śledzi mogą czasami spełniać inne stabilne przedmioty, takie jak wbite w ziemie małe kłody, wytrzymałe gałązki, krzewy itd.

Rożne rodzaje śledzi
Alternatywą dla metalowych śledzi może być inny solidny przedmiot

Użycie edytuj

Namioty są zazwyczaj przytwierdzane do ziemi zarówno bezpośrednio przy podstawie, jak i poprzez zestaw linek przyczepionych do namiotu. Śledzie mają zapobiec zawaleniu się namiotu, ochraniać konstrukcję przed silnymi wiatrami, deszczem i pomóc zachować jego kształt[1].

Śledzie są zazwyczaj wbijane ręcznie, ale w przypadku większego namiotu i dużych śledzi może być potrzebne użycie specjalnego młotka. Jednak zbyt silnym wepchnięciu w ziemię śledzie mogą wygiąć się i zniszczyć[1].

W celu zminimalizowania szansy obsunięcia się linki ze śledzia, zaczepienie powinno znajdować się jak najbliżej ziemi. To zmniejsza nacisk na szpilę, która przy odpowiednio silnym naciągu może się obluzować i zostać wyrwana z podłoża.

 
Śledź w ziemi

Typy i budowa śledzi edytuj

Istnieje kilka rodzajów śledzi[2]. Czynniki, które wpływają na ich formę to:

  • typ podłoża, na jakim mają być używane – np. śnieg, miękka ziemia, piasek, twarda i/lub kamienista gleba itd.
  • wielkość namiotu
  • warunki pogodowe panujące w miejscu, w jakim ma stać namiot, np. siła wiejącego wiatru
  • docelowy ciężar całego pakunku (namiotu, śledzi, stelaży itd.) – łatwość w transporcie.

Większość śledzi ma zaostrzone końce w celu łatwiejszego wbicia w ziemię, a także haczykowate zakończenie, aby linka czy pętelka nie zsuwały się ze szpikulca. Śledzie są z reguły budowane w taki sposób, żeby rozładowywały napięcie w podłożu, niż były ciągnięte za jeden koniec i podważane[3]. Śledzie lepszej jakości mają symetryczne zakończenie w kształcie litery V, co gwarantuje lepszą stabilność, a także rozbudowany hak, który można również wbić w ziemię, dzięki czemu śledź posiada dwa punkty oporu[4][5].

 
Rzymskie śledzie z II/III wieku n.e.

Długość śledzi zazwyczaj waha się między 150 a 490 mm, grubość między 1,6 a 3,2 mm dla śledzi płaskich i 4 a 11,2 mm dla prętów. W przypadku, gdzie waga ma szczególne znaczenie, używa się jeszcze mniejszych śledzi[4][5].

Śledzie są wykonywane m.in. ze stali, aluminium, żelaza, poliestru, plastiku i kompozytu.

W historii edytuj

Dawne armie w pochodzie często używały namiotów jako prowizoryczny środek zakwaterowania. Istniała taktyka używana przez siły atakujące wrogie obozowisko polegająca na rozpoczęciu natarcia używając kawalerii. Jeźdźcy przejeżdżali szybko przez namioty, wyrywając śledzie z ziemi, doprowadzając tym samym do zawalenia namiotów na śpiących żołnierzy i spowolnienia mobilizacji wroga. Praktyka ta stała się później sportem jeździeckim (ang. tent pegging).

W historii istnieją przypadki zabójstw za pomocą śledzi. W Księdze Sędziów zapisana jest historia Jaeli, żony Hebera, rzemieślnika zajmującego się wytwórstwem namiotów, która zabiła Sisera wbijając mu śledzia namiotowego w skroń podczas snu (4:21). W 1997 roku w Wielkiej Brytanii doszło do morderstwa 13-letniej Billie-Jo Jenkins za pomocą tego przedmiotu[6].

Są też historyczne przypadki użycia śledzi namiotowych jako prowizoryczne haki do wspinaczki, np. podczas oblężenia fortecy w Sogdianie i zejściu himalaisty Jean-Chrisophe Lafaille'a z góry Annapurna.

Przypisy edytuj

  1. a b c Podstawowe elementy namiotu [online], Nowy-Namiot.pl, 28 marca 2013 [dostęp 2019-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-13] (pol.).
  2. Tent Pegs Explained [online], www.campingworld.co.uk [dostęp 2019-07-10].
  3. Delta Ground Anchors and Tent Pegs – the really strong tent peg [online], Delta Ground Anchors [dostęp 2019-07-10] (ang.).
  4. a b Wayback Machine [online], web.archive.org, 21 listopada 2008 [dostęp 2019-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2008-11-21].
  5. a b Camping Accessories - Specialised Tent Pegs - 4wd Recovery Gear | 4wd Accessories | 4wd Equipment and Camping Gear Australia | Axe and Shovel Holder | Combo Shovel | Camping Lights | Tyre Deflators | Versa-Lite | LED Strip Lights , Recovery Gear [online], web.archive.org, 25 września 2015 [dostęp 2019-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-25].
  6. BBC News | UK | Sion Jenkins convicted of Billie-Jo murder [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-07-10].