Wikipedia

Annapurna

szczyt w Himalajach

Annapurna (sanskryt: अन्नपूर्णा – Annapūrṇā) – ośmiotysięcznik, dziesiąty co do wysokości szczyt Ziemi (8091 m n.p.m.). Po obu stronach głębokiego przełomu rzeki Kali Gandaki w centralnym Nepalu wypiętrzają się potężne masywy górskie; kulminację jednego z nich stanowi Dhaulagiri, a w odległości 33 km od tego szczytu po wschodniej stronie Kali Gandaki wznosi się drugi olbrzym – Annapurna. Indyjska Służba Topograficzna nazwała ją Szczytem XXXIX. Annapurna położona jest na północny zachód od Katmandu. Obszar chroniony dookoła Annapurny (ACAP) jest znanym regionem trekkingowym.

Annapurna
अन्नपुर्ण
Ilustracja
Annapurna I (w centrum) i Annapurna Południowa (z prawej) widok od strony Poon Hill
Państwo

 Nepal

Położenie

Prowincja 4

Pasmo

Himalaje

Wysokość

8091 m n.p.m.

Wybitność

2894 m

Pierwsze wejście

3 czerwca 1950
M. Herzog, L. Lachenal

• zimowe

3 lutego 1987
A. Hajzer, J. Kukuczka

Położenie na mapie Nepalu
Mapa konturowa Nepalu, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Annapurna”
Ziemia28°35′N 83°57′E/28,583333 83,950000
Multimedia w Wikimedia Commons
Dolina Marsyangdi u podnóży Annapurny. W oddali Manaslu
Szczyty Annapurny
Machhapuchhare

Miejscowa nazwa góry jest połączeniem sanskryckich słów „anna” (pożywienie) i „purna” (wypełniona) i oznacza Wypełnioną Pożywieniem. Imieniem Annapurna nazywana jest hinduistyczna bogini, jedno z wcieleń Parwati, towarzyszki Śiwy, czczonej za moc dostarczania pożywienia. Według innej wersji połączenie tych dwóch słów jest przydomkiem bogini Durgi lub Kali[potrzebny przypis] i mogłoby mieć znaczenie Żywicielka.

Topografia edytuj

Annapurna to ogromny masyw górski o długości 55 km. Główny wierzchołek Annapurny otoczony jest ze wszystkich stron zasłaniającymi go szczytami siedmiotysięcznymi, których jest aż 13, oraz sześciotysięcznymi, których jest 16. Dodatkowo w samej Annapurnie I wyróżnia się 3 wierzchołki:

  • Annapurna I wierzchołek główny – 8091 m
  • Annapurna I wierzchołek środkowy – 8051 m
  • Annapurna I wierzchołek wschodni – 8010 m

Pozostałe szczyty całego masywu to m.in.:

  • Annapurna II – 7937 m
  • Annapurna Fang (Baraha Shikhar) – 7647 m
  • Annapurna III – 7555 m
  • Annapurna IV – 7525 m
  • Gangapurna – 7455 m
  • Annapurna Południowa – 7219 m
  • Lachenal Peak (Gangapurna West, Asapurna) – 7140 m
  • Tilicho – 7134 m
  • Nilgiri Północny – 7061 m
  • Machhapuchhare – 6993 m
  • Nilgiri Środkowy – 6940 m
  • Nilgiri Południowy – 6839 m
  • Hiunchuli – 6441 m

Pomimo że Annapurna należy do niskich ośmiotysięczników, ze względu na dużą rozległość masywu jest górą niebezpieczną. Jej wysokość względem otaczających ją dolin wynosi do 6 kilometrów (głównie wierzchołek Annapurna South, ale zbliżona deniwelacja występuje także w rejonie szczytu Machhapuchhare)[1]. Opad śniegu i wywołane nim zagrożenie lawinami może uwięzić himalaistów i uniemożliwić im bezpieczny powrót do bazy. Potwierdzają to dane liczbowe: do 2005 zarejestrowano 103 wejścia na wierzchołek i 56 przypadków śmierci. W zachodniej partii masywu znajduje się jedno z najwyższych urwisk na świecie, południowo-zachodnia ściana wierzchołka Baraha Shikhar (vel Annapurna Fang; 7647 m). Ściana ta ma od 4600 do 4800 metrów, jest więc wyższa od ściany Rupal w masywie Nanga Parbat liczącej 4500 m wysokości. Tzw. Sanktuarium Annapurny stanowią ściany górskie, tworzące amfiteatr o wysokości około 4 kilometrów[2].

Historia zdobycia edytuj

Jest to pierwszy szczyt ośmiotysięczny zdobyty przez człowieka. Zdobyty został 3 czerwca 1950. Jego zdobywcy, Maurice Herzog (kierownik wyprawy) i Louis Lachenal w czasie ataku szczytowego wspomagali się amfetaminą[3], ulegli ślepocie śnieżnej oraz poważnym odmrożeniom (Lachenalowi amputowano palce stóp, a Herzogowi palce dłoni) i tylko pomocy pozostałych członków wyprawy (wśród nich Lionela Terraya) zawdzięczają uratowanie życia. Maurice Herzog, późniejszy minister sportu, w swojej książce „Annapurna – pierwszy ośmiotysięcznik” napisał, że są inne Annapurny w życiu człowieka.

Kolejnego wejścia dokonała dopiero w roku 1970, a więc po 20 latach, brytyjska wyprawa pod kierownictwem Chrisa Boningtona. Południową ścianą Annapurny na szczyt weszli Dougal Haston i Don Whillans. Ian Clough zginął, zasypany przez seraki.

Annapurna uchodzi za jeden z najniebezpieczniejszych szczytów do zdobycia. Do 2007 roku odnotowano 153 wejścia na Annapurnę I, z czego 58 wspinaczy zginęło. Daje to śmiertelność rzędu 38%, co jest najwyższym wynikiem spośród wszystkich ośmiotysięczników[4].

W październiku 2014 schodząca lawina zabiła u podnóża góry 29 osób – obywateli Polski, Izraela, Indii, Kanady, Nepalu i Słowacji[3].

W 1981 polska wyprawa Klubu Wysokogórskiego Zakopane wytyczyła nową drogę na Annapurnę I środkową (8051 m n.p.m.). 23 maja 1981 na wierzchołku stanęli Maciej Berbeka i Bogusław Probulski. Droga Zakopiańczyków, którą oni sami nazwali Drogą Jana Pawła II (co zostało wcześniej ustalone z samym papieżem) została uznana za najlepsze osiągnięcie sezonu himalajskiego w 1981 roku.

Zdobywcy edytuj

Polskie wejścia

Pozostałe wierzchołki edytuj

Annapurna II została zdobyta w 1960 przez mieszaną ekspedycję brytyjsko-indyjsko-nepalską. Kierownikiem był Jimmy Roberts, a w ataku szczytowym uczestniczyli: Richard Grant, Chris Bonington i Ang Nyima.

Annapurna III została zdobyta w 1961 przez indyjską ekspedycję. Kierownikiem był Mohan Singh Kohli, w ataku szczytowym uczestniczyli Mohan Singh Kohli, Sonam Gyatso i Sonam Girmi.

Annapurna IV po raz pierwszy została zdobyta od strony północnej z doliny Sabzi Chu 30 maja 1955 przez niemiecką ekspedycję. Kierownikiem był Heinz Steinmetz, z którym na szczycie stanęli Harald Biller i Jürgen Wellenkamp.

Gangapurna została zdobyta w 1965 przez niemiecką ekspedycję. Kierownikiem był Günther Hauser, szczyt osiągnęło 11 członków ekspedycji.

Annapurna Południowa (znana także jako Annapurna Dakshin lub Moditse) została zdobyta w 1964 przez japońską ekspedycję. W ataku szczytowym uczestniczyli Shiochiro Uyeo i Mingma Tsering. W 1979 roku w wyprawie na ten wierzchołek, zorganizowanej przez Sudecki Klub Wysokogórski z Jeleniej Góry zginęli Jerzy Pietkiewicz, Julian Ryznar, Józef Koniak[9]. Tablice upamiętniające ich śmierć znajdują się na symbolicznym cmentarzu Ofiar Gór w Kotle Łomniczki w Karkonoszach.

Machapuchare (6993 m) oficjalnie pozostaje uznawana za niezdobytą, choć podaje się, iż w 1980 r. szczyt nielegalnie zdobył Nowozelandczyk Bill Denz. Fakt ten nie został rozstrzygnięty, gdyż Denz zginął podczas innej swojej wspinaczki na Makalu w 1983[10].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Annapurna Sanctuary Trek, Nepal.
  2. ↑ 4challenge Annapurna.
  3. ↑ a b Annapurna. 3 lutego 1987.
  4. ↑ Fatalities – Annapurna I download_trans.gif (ang.).
  5. ↑ Katie Ives, An Oral History of the First U.S. – and Female – Ascent of Annapurna [online], Outside Online, 11 kwietnia 2017 [dostęp 2019-04-21] (ang.).
  6. ↑ Blog Piotra Pustelnika. [dostęp 2010-04-27].
  7. ↑ Dziennik wyprawy Kingi Baranowskiej. [dostęp 2010-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-05)].
  8. ↑ Dorota Rasińska-Samoćko w miesiąc na 4 ośmiotysięczniki – Annapurna, Kanczendzonga, Lhotse i Makalu | wspinanie.pl [online], wspinanie.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  9. ↑ Jeleniogórska wyprawa pod niebo – Annapurna 1979.
  10. ↑ Machhapuchare w serwisie summitpost.org.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Annapurna&oldid=73574887”