Manaslu

szczyt w Himalajach

Manaslu (nepal. मनास्लु) – ośmiotysięcznik, ósmy pod względem wysokości szczyt Ziemi. Leży w północnej części Nepalu, w dystrykcie Lamjung i osiąga wysokość 8163 m n.p.m. (w starszych źródłach podawano 8156 m n.p.m.). Początkowo nazywany Kutang I, nazwa ta wywodzi się od tybetańskiego słowa „tang” oznaczającego płaskie miejsce i odnosi się do kształtu góry, pod szczytem której znajduje się płaskowyż[1]. Obecna nazwa, Manaslu – Góra Ducha, pochodzi z sanskryckiego słowa „manasa” oznaczającego ducha bądź duszę. W spisie Indyjskiej Służby Topograficznej określony był jako Szczyt XXX[2]. Zbudowany jest ze skał metamorficznych. Ze stoków Manaslu spływają trzy lodowce: Manaslu, Pungen i Thulagi. Znany jest z bardzo dużej, nawet jak na Himalaje, wysokości względnej. Zachodnia ściana góry wznosi się prawie 4 kilometry ponad zalesione moreny u jej postawy[3].

Manaslu
Ilustracja
Państwo

 Nepal

Położenie

Gorkha

Pasmo

Himalaje

Wysokość

8163 m n.p.m.

Wybitność

3099 m

Pierwsze wejście

9 maja 1956
T.Imanishi, G. Norbu

• zimowe

12 stycznia 1984
M. Berbeka, R. Gajewski

Położenie na mapie Nepalu
Mapa konturowa Nepalu, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Manaslu”
Ziemia28°33′N 84°34′E/28,550000 84,566667

Historia podboju edytuj

 
Manaslu z Timang

Manaslu jest jednym z najpóźniej zbadanych ośmiotysięczników. Leży około 70 km na wschód od Annapurny. W 1950 roku Szwajcar Toni Hagen dokonał pierwszej dokumentacji fotograficznej Manaslu podczas przelotu samolotem. W tym samym roku rekonesans pod Manaslu przeprowadzili Brytyjczycy H.W. Tilman J.O.M. Roberts oceniając, że do atakowania najlepsze będą północno-wschodnie stoki góry. Spostrzeżenia Brytyjczyków potwierdzili 2 lata później Japończycy, którzy obrali sobie Manaslu jako cel wyprawy narodowej. Pierwsza wyprawa japońska w 1953 roku osiągnęła wysokość 7750 m n.p.m. Mimo dużej determinacji próba zdobycia szczytu nie przyniosła powodzenia. Wspinacze nie mieli odpowiedniego wyobrażenia o ogromie masywu i długości całej drogi. Mimo założenia aż dziewięciu obozów okazało się, że obóz szturmowy (IX) stał za daleko od szczytu i próba jego zdobycia załamała się 400 metrów poniżej wierzchołka, na olbrzymim płaskowyżu leżącym u podnóża kopuły szczytowej. Również kolejne dwie wyprawy w latach 1954 i 1955 nie przyniosły powodzenia i dopiero czwarta z kolei zakończyła się sukcesem. Miało to miejsce 9 i 11 maja 1956 roku, kiedy wierzchołek Manaslu osiągnęło czterech członków ekspedycji japońskiej: pierwsze Toshio Imanishi i Szerpa Gyaltsen Norbu, a dwa dni później Kiichiro Kato i Minoru Higeta[4]. Wejścia zostały dokonane przy wspomaganiu tlenem[potrzebny przypis].

Kolejne wyprawy, jakie próbowały zdobyć Manaslu, potwierdzały opinie o nadzwyczajnych trudnościach i obiektywnych niebezpieczeństwach, jakie czyhają na himalaistów na tej górze. Mimo stosunkowo niedużej wysokości (w porównaniu np. z Mount Everestem) rozległość masywu powoduje, że znajdujące się na Manaslu drogi należą do najdłuższych tras wspinaczkowych w Himalajach, zmuszając alpinistów do długiego przebywania na znacznych wysokościach. Ponadto rozciągające się na wysokości 7300–7750 m n.p.m. olbrzymie plateau, wielokrotnie już okazało się dla wyczerpanych wspinaczy pułapką bez wyjścia, uniemożliwiając skutecznie szybki odwrót w nagłych przypadkach.

Włoski himalaista, Reinhold Messner, pierwszy zdobywca Korony Himalajów i Karakorum wszedł na Manaslu 25 kwietnia 1970 roku. Messner był członkiem austriackiej ekspedycji prowadzonej przez Wolfganga Nairza. Pozostali jej członkowie: Franc Jaeger i Andy Schrick zaginęli tego samego dnia na płaskowyżu pod szczytem podczas burzy[5].

Pierwszego wejścia zimowego dokonali Polacy: Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski 14 stycznia 1984 roku, w ramach wyprawy zakopiańskiej pod kierownictwem Lecha Korniszewskiego. Był to drugi ośmiotysięcznik zdobyty zimą i pierwszy zdobyty bez wspomagania tlenem z butli.

9 listopada 1986 roku Jerzy Kukuczka, Artur Hajzer i Carlos Carsolio dokonali pierwszego wejścia na wschodni wierzchołek Manaslu. 10 listopada 1986 roku Jerzy Kukuczka i Artur Hajzer weszli na główny wierzchołek. Oba wejścia dokonane nową drogą, stylem alpejskim, bez dodatkowego tlenu. Dla Kukuczki był to dwunasty z czternastu szczytów Korony Himalajów i Karakorum.

Do wielu ogłoszonych wejść na tę górę należy podchodzić z rezerwą, gdyż bardzo duża część osób docierała jedynie do półki lub przedwierzchołków gdzie zaczynają się kluczowe trudności w osiągnięciu głównego wierzchołka[6].

Ważniejsze wejścia edytuj

 
 

Polskie wejścia:

Wypadki edytuj

Do maja 2008 roku szczyt zdobyło 297 wspinaczy, z czego 53 zginęło. Daje to śmiertelność rzędu 17,85% i pod tym względem plasuje Manaslu na piątym miejscu wśród ośmiotysięczników, za Annapurną, K2, Nanga Parbat i Kanczendzongą[19]. Do 2018 liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do 64[20].

Największa tragedia na stokach Manaslu miała miejsce 10 kwietnia 1972 roku, kiedy lawina zabiła 15 wspinaczy, w tym dziesięciu Szerpów, czterech wspinaczy z Korei Południowej i jednego Japończyka[2]. 23 września 2012 roku jedenastu wspinaczy zginęło w lawinie, która po oberwaniu seraka przeszła nad ranem przez obóz trzeci na wysokości 6800 m n.p.m. Od tego czasu obóz jest przeniesiony na mniej eksponowany fragment lodowca Manaslu.

Wśród ofiar szczytu jest także troje Polaków: 11 grudnia 1983 roku w wyniku naderwania liny przez lawinę kamienną zginął Stanisław Jaworski, 2 października 1992 roku w wyniku upadku zginęła Sylwia Dmowska[21], a 28 września 2019 podczas zejścia z góry w campie 3 na wysokości 6700 m n.p.m. na Manaslu zmarła Rita Bladyko[22].

Przypisy edytuj

  1. Manaslu na SummitPost (ang.).
  2. a b Manaslu w serwisie Drytooling.com (pol.).
  3. The Himalayan Journal – Manaslu’s unknown face.
  4. Himalaya-info.org: Manaslu (niem.).
  5. K2 News: Manaslu Facts and History (ang.).
  6. Prawdziwe i nieprawdziwe wierzchołki Manaslu.
  7. Waldemar Kowalewski na Manaslu, wspinanie.pl [dostęp 2018-12-03] (pol.).
  8. Michał Gurgul, Ryszard Pawłowski zdobył Manaslu – swój 11 ośmiotysięcznik, wspinanie.pl, 20 września 2017 (pol.).
  9. Polski Klub Alpejski, Aktualności Polskiego Klubu Alpejskiego, wyprawy.net, 29 października 2017 [dostęp 2018-03-13] (pol.).
  10. Monika Witkowska i Joanna Kozanecka zdobyły Manaslu!, www.goryonline.com [dostęp 2019-09-26] (pol.).
  11. Łukasz Kocewiak solo na Manaslu | wspinanie.pl, wspinanie.pl [dostęp 2019-10-17] (pol.).
  12. Michał Gurgul, Łukasz Kocewiak solo na Manaslu, wspinanie.pl [dostęp 2019-10-13] (pol.).
  13. Z bieżni na najwyższe szczyty świata. Magdalena Gorzkowska zdobyła Manaslu, TVN24.pl [dostęp 2019-10-13].
  14. Madhavi Marasini, Over 30 Chinese climbers, others scale Mt Manaslu as summit bids underway, The Himalayan Times, 28 września 2019 [dostęp 2022-03-01] (ang.).
  15. Manaslu bez tlenu z butli: Michalski, Kopeć i Olczak [dostęp 2019-11-03] (pol.).
  16. https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/czasem-myslisz-ze-mijasz-kogos-kto-sobue-usiadl-z-bliskawidisz-ze-nie-zyje/zvc9ptv.
  17. Michał Rodak, Anna Tybor zdobyła Manaslu, Twitter, 29 września 2021 [dostęp 2021-09-29] (pol.).
  18. Michał Kaczor, Karol Adamski zdobył Manaslu!, CoZaDzien.pl, 26 września 2023 [dostęp 2023-09-26].
  19. All 8000ers – Ascents vs Fatalities (ang.).
  20. 12 stycznia 1984. Manaslu.
  21. Lista ofiar na Manaslu (ang.).
  22. łg: Rita Bladyko nie żyje. Polska himalaistka zmarła podczas ataku szczytowego. Sport.pl, 2019-09-28. [dostęp 2019-09-29].

Linki zewnętrzne edytuj