1954
rok
Rok 1954 ogłoszonoEdytuj
Wydarzenia w PolsceEdytuj
- 13 stycznia – zlikwidowano więzienie na lubelskim zamku.
- 21 stycznia – nowohucki kombinat metalurgiczny otrzymał imię Lenina.
- 22 stycznia – przy placu Powstańców Warszawy 7 uruchomiono Doświadczalny Ośrodek Telewizyjny z własnym zespołem dziennikarskim.
- 25 stycznia – premiera pierwszego kolorowego filmu produkcji polskiej Przygoda na Mariensztacie.
- 22 lutego – 21 górników zginęło w pożarze w KWK Dębieńsko w Czerwionce-Leszczynach.
- 24 lutego:
- wydano dekret o utworzeniu zakładowych komisji rozjemczych.
- katastrofa kolejowa w Świebodzicach koło Wałbrzycha, uwolnione z zabezpieczeń bale drewniane z pociągu towarowego uderzyły w wagony mijanego pociągu pasażerskiego; zginęło kilkanaście osób, kilkadziesiąt zostało rannych.
- 25 lutego – premiera filmu Autobus odjeżdża 6.20.
- 27 lutego – premiera filmu Piątka z ulicy Barskiej.
- 10 marca – rozpoczął się II Zjazd PZPR.
- 13 marca – został założony Studencki Teatr Satyryków.
- 18 marca – Józef Cyrankiewicz został premierem.
- 21 marca – 82 górników zginęło w pożarze w KWK Barbara-Wyzwolenie w Chorzowie.
- 7 kwietnia – Tadeusz Mrugacz został prezydentem Krakowa.
- 27 kwietnia – premiera filmu Celuloza.
- 1 maja:
- w Gdańsku otwarto Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża oraz Ogród Botaniczny w Oliwie wraz z palmiarnią.
- zainaugurował działalność warszawski Teatr Komedia.
- 2 maja – zainaugurował działalność Studencki Teatr Satyryków.
- 16 maja – ukazało się pierwsze wydanie śląskiego tygodnika Panorama.
- 19 czerwca – w Warszawie:
- Gerard Mach ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 48,0 s.
- Edmund Potrzebowski ustanowił rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 3:48,4 s.
- 20 czerwca – rozegrano pierwszy memoriał Janusza Kusocińskiego:
- średniodystansowiec Edmund Potrzebowski ustanowił rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 1:50,7 s.
- 30 czerwca – całkowite zaćmienie Słońca w Polsce.
- 7 lipca – utworzono Politechnikę Krakowską.
- 11 lipca – we Wrocławiu, Halina Grodecka ustanowiła rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 58,8 s.
- 17 lipca – utworzono Wyższą Szkołę Rolniczą w Szczecinie, przekształconą później w Akademię Rolniczą w Szczecinie.
- 21 lipca – uruchomiono pierwszą turbinę w żerańskiej elektrociepłowni.
- 22 lipca:
- w Hucie im. Lenina w Krakowie odbył się pierwszy spust surówki z wielkiego pieca nr 1; wydarzenie to jest uznawane za oficjalną datę otwarcia kombinatu.
- Jerzy Chromik ustanowił rekord Polski w biegu na 3000 m z przeszk. wynikiem 8:56,0 s.
- 3 sierpnia – milicja przeprowadziła Akcję „X-2”, w wyniku której wysiedlono do obozów pracy ponad 1500 zakonnic i zlikwidowano 323 domy zakonne.
- 25 sierpnia – Bożena Pestka ustanowiła rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 2:12,0 s.
- 26 sierpnia – 18 górników zginęło po wdarciu się wody do wyrobiska w KWK „Komuna Paryska” w Jaworznie.
- 11 września – Edward Bugała ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 53,5 s.
- 25 września – przeprowadzono reformę administracyjną; gminy zostały zastąpione przez gromadzkie rady narodowe.
- 27 września – Edward Bugała ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 14,8 s.
- 28 września – wysoki urzędnik Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, płk Józef Światło, który uciekł z kraju podczas wizyty w Berlinie Zachodnim, rozpoczął w Radiu Wolna Europa cykl audycji pt. Za kulisami bezpieki i partii.
- 1 października – Warszawa: uruchomiono pierwszą polską stację radiofoniczną UKF na częstotliwości 97,6 MHz.
- 6 października – uwięziony przez władze PRL prymas Stefan Wyszyński został drogą lotniczą przewieziony z miejsca odosobnienia w Stoczku Klasztornym do Prudnika.
- 21 października – premiera filmu Niedaleko Warszawy.
- 30 października – utworzono parki narodowe: Babiogórski, Tatrzański i Pieniński.
- 13 listopada – dwunastu miejscowościom nadano prawa miejskie. Były to: Brzeg Dolny, Dęblin, Jaworzyna Śląska, Luboń, Niedobczyce, Pionki, Pszów, Radlin, Rumia, Strzemieszyce Wielkie, Świdnik oraz Żarów.
- 30 listopada – Program I Polskiego Radia nadał premierowe wydanie audycji Kronika sportowa.
- 5 grudnia – przeprowadzono wybory do rad narodowych.
- 7 grudnia – rozwiązano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego.
- 13 grudnia – Władysław Gomułka został zwolniony z więzienia.
Wydarzenia na świecieEdytuj
- 3 stycznia – rozpoczął nadawanie włoski kanał Rai Uno.
- 4 stycznia – w Duisburgu zainstalowano pierwsze w Niemczech parkometry.
- 5 stycznia – dokonano oblotu myśliwca MiG-19.
- 9 stycznia:
- w Nowym Jorku po raz pierwszy publicznie zaprezentowano kalkulator elektroniczny.
- w grenlandzkiej osadzie North Ice odnotowano temperaturę powietrza -66,1 °C (najniższa temperatura w Ameryce Północnej).
- 10 stycznia – 35 osób zginęło w katastrofie brytyjskiego samolotu De Havilland Comet, u wybrzeży włoskiej wyspy Elba.
- 12 stycznia – w Nowej Zelandii królowa Elżbieta II po raz pierwszy w historii dokonała otwarcia sesji parlamentu poza granicami Wielkiej Brytanii.
- 14 stycznia – w ratuszu w San Francisco odbył się ślub Marilyn Monroe i baseballisty Joe DiMaggio.
- 16 stycznia – René Coty został prezydentem Francji.
- 18 stycznia – Amintore Fanfani został premierem Włoch.
- 21 stycznia – w Groton (Connecticut) zwodowano pierwszy okręt podwodny o napędzie nuklearnym USS Nautilus (matką chrzestną była „pierwsza dama” USA – Mamie Eisenhower).
- 26 stycznia – po ustąpieniu Dawida Ben Guriona premierem Izraela został Mosze Szaret.
- 29 stycznia – hokejowa reprezentacja ZSRR pokonała w swym pierwszym, oficjalnym meczu Finlandię 8:2.
- 3 lutego – Elżbieta II jako pierwszy monarcha brytyjski przybyła do Australii.
- 11 lutego – otwarto Mawson Station, pierwszą australijską stację badawczą na Antarktydzie.
- 18 lutego – zakończyła się Konferencja berlińska z udziałem ministrów spraw zagranicznych Wielkiej trójki oraz Francji w sprawie wojny koreańskiej i I wojny indochińskiej.
- 19 lutego – dla uczczenia trzechsetnej rocznicy ugody perejesławskiej, Nikita Chruszczow wcielił obwód krymski do Ukraińskiej SRR.
- 23 lutego – po raz pierwszy podano dzieciom szczepionkę przeciwko polio.
- 25 lutego:
- Gamal Abdel Naser został premierem Egiptu.
- rozpoczęła emisję Telewizja Czechosłowacka.
- w wyniku wojskowego zamachu stanu został obalony prezydent Syrii Abida al-Sziszakli.
- 28 lutego – Haszim al-Atasi został prezydentem Syrii.
- 1 marca:
- na atolu Bikini Amerykanie przeprowadzili testy z bombą wodorową o sile odpowiadającej 600 bomb zrzuconych na Hiroszimę.
- 5 amerykańskich kongresmenów zostało rannych, gdy nacjonaliści z Portoryko otworzyli ogień z galerii dla publiczności w budynku Kapitolu w Waszyngtonie.
- 4 marca:
- Boston: Joseph Murray i John Merrill dokonali pierwszego udanego przeszczepienia nerki.
- Todor Żiwkow został I sekretarzem Bułgarskiej Partii Komunistycznej.
- 7 marca:
- Muhammad Fareed Didi został ostatnim sułtanem Malediwów.
- Szwecja: hokejowa reprezentacja ZSRR zdobyła złote medale w swym pierwszym występie na mistrzostwach świata, po wygranej w finale nad Kanadą 7:2.
- 8 marca – dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca wielozadaniowego Sikorsky H-34 Choctaw.
- 9 marca – amerykańscy dziennikarze Edward Murrow i Fred Friendly stworzyli 30-minutowy dokument z cyklu „See It Now” zatytułowany „A Report on Senator Joseph McCarthy” (Raport nt. senatora Josepha McCarthy).
- 13 marca:
- I wojna indochińska: rozpoczęła się bitwa pod Điện Biên Phủ.
- Iwan Sierow został przewodniczącym KGB.
- 14 marca:
- Nikita Chruszczow został I sekretarzem KPZR.
- polskie partie polityczne w Wielkiej Brytanii podpisały Akt zjednoczenia narodowego.
- 17 marca:
- w rejonie Ma’ale Akrabim na północy pustyni Negew autobus jadący z Ejlatu do Tel Awiwu został ostrzelany przez arabskich fedainów, w wyniku czego zginął kierowca a rannych zostało kilku pasażerów. Następnie zamachowcy wyrzucili pasażerów z autobusu i zastrzelili 11 z nich będących Żydami.
- Nowouralsk uzyskał prawa miejskie.
- 25 marca:
- przedsiębiorstwo RCA wyprodukowało pierwszy odbiornik TV kolorowej (12” ekran, cena 1000 USD).
- odbyła się 26. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 27 marca – na atolu Bikini Amerykanie zdetonowali bombę wodorową, drugą w ramach operacji „Castle”.
- 28 marca – w USA wystartowała hiszpańskojęzyczna sieć telewizyjna Telemundo.
- 30 marca – otwarto metro w Toronto.
- 1 kwietnia – powstała Akademia Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych.
- 3 kwietnia – 25 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-3 pod Adaną w Turcji.
- 8 kwietnia:
- w katastrofie samolotu de Havilland Comet należącego do South African Airways u wybrzeży Włoch zginęło wszystkich 21 osób na pokładzie.
- w wyniku zderzenia samolotu pasażerskiego Canadair C-4 z awionetką nad miastem Moose Jaw w kanadyjskiej prowincji Saskatchewan zginęło 36 osób.
- 12 kwietnia:
- Bill Haley wraz z grupą The Comets nagrał piosenkę Rock Around the Clock, uznaną za pierwszy utwór rockandrollowy.
- Mustafa Ben Halim został premierem Libii.
- 14 kwietnia – założono cypryjski klub sportowy Apollon Limassol.
- 18 kwietnia – w Egipcie objął rządy Gamal Abdel Naser.
- 24 kwietnia – ChRL i Indie zawarły traktat o przyjaźni.
- 26 kwietnia:
- w Genewie rozpoczęła się konferencja z udziałem ministrów spraw zagranicznych 5 mocarstw i państw zaangażowanych w sprawie przywrócenia pokoju w Korei i Indochinach.
- Amerykanie przeprowadzili na atolu Bikini próbny wybuch bomby wodorowej.
- premiera filmu Siedmiu samurajów.
- 29 kwietnia – Indie uznały chińską aneksję Tybetu.
- 30 kwietnia – premiera westernu Rzeka bez powrotu.
- 1 maja – w Manili rozpoczęły się II Igrzyska Azjatyckie.
- 4 maja – gen. Alfredo Stroessner dokonał wojskowego zamachu stanu w Paragwaju.
- 6 maja – Brytyjczyk Roger Bannister jako pierwszy przebiegł bieg na milę (1609 metrów) w czasie poniżej 4 minut (3:59,4).
- 7 maja – I wojna indochińska: ostateczna klęska wojsk francuskich w bitwie pod Điện Biên Phủ.
- 8 maja:
- rozpoczęła się konferencja genewska w sprawie Indochin.
- w Manili została założona Azjatycka Konfederacja Piłkarska (AFC).
- 14 maja – podpisano Konwencję haską dotyczącą postępowania wobec dóbr kultury w czasie konfliktu zbrojnego.
- 17 maja – Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych wydał ustawę znoszącą segregację rasową w szkołach.
- 19 maja – Pakistan i USA podpisały w Karaczi układ o wzajemnej obronie.
- 20 maja – na konferencji w Genewie podpisano porozumienie dzielące Wietnam wzdłuż 17. równoleżnika.
- 23 maja – Reprezentacja Anglii w piłce nożnej mężczyzn przegrała w rozegranym w Budapeszcie meczu towarzyskim z Węgrami 1:7, co jest najwyższą dotychczas porażką w jej historii.
- 26 maja – u wybrzeży stanu Rhode Island doszło do serii eksplozji na pokładzie lotniskowca USS Bennington; zginęło 103 członków załogi, a 201 zostało rannych.
- 29 maja:
- w holenderskim Oosterbeek rozpoczęło się pierwsze spotkanie Grupy Bilderberg.
- papież Pius X został kanonizowany przez Piusa XII.
- 6 czerwca – transmisją z Festiwalu Narcyzów w szwajcarskim Montreux zainaugurowała swą działalność sieć telewizyjna Eurowizja.
- 12 czerwca – Dominik Savio został kanonizowany przez papieża Piusa XII.
- 15 czerwca – w Bazylei założono Unię Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA).
- 16 czerwca – w Szwajcarii rozpoczęły się V Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.
- 18 czerwca:
- Pierre Mendès France został premierem Francji.
- w ramach akcji zorganizowanej przez CIA oddziały emigrantów wkroczyły z terytorium Hondurasu do Gwatemali w celu obalenia komunizującego prezydenta płka Jacobo Arbenza Guzmána.
- 20 czerwca – oddano do użytku Most Przyjaźni łączący Bułgarię z Rumunią przez Dunaj.
- 22 czerwca – drużyna polskich szablistów w składzie: Marek Kuszewski, Zygmunt Pawlas, Jerzy Pawłowski, Andrzej Piątkowski, Jerzy Twardokens i Wojciech Zabłocki, zdobyła w Luksemburgu wicemistrzostwo świata.
- 26 czerwca – uruchomiono pierwszą na świecie elektrownię jądrową w Obninsku.
- 27 czerwca:
- w wyniku zorganizowanego przez CIA zamachu stanu został obalony prezydent Gwatemali Jacobo Arbenz Guzmán.
- w trakcie mistrzostw świata w piłce nożnej rozegrano mecz ćwierćfinałowy pomiędzy węgierską „złotą jedenastką” a reprezentacją Brazylii, z powodu brutalnej gry i bójki po zakończeniu, nazywany bitwą pod Bernem.
- 28 czerwca – dokonano oblotu amerykańskiego bombowca Douglas B-66 Destroyer.
- 4 lipca – w szwajcarskim Bernie odbył się finał mistrzostw świata w piłce nożnej: RFN – Węgry 3:2 (2:2).
- 7 lipca – Jamtsarangiyn Sambuu został prezydentem Mongolii.
- 15 lipca – w Reston w stanie Waszyngton w USA przetestowano pierwszy komercyjny odrzutowiec pasażerski zbudowany w USA, Boeinga 707.
- 19 lipca – został wydany debiutancki singiel Elvisa Presleya That's All Right.
- 29 lipca – w Wielkiej Brytanii opublikowano pierwszy tom powieści J.R.R. Tolkiena Władca Pierścieni.
- 31 lipca – szczyt K2 w Himalajach został zdobyty po raz pierwszy przez ekspedycję włoską pod przewodnictwem Ardito Desio.
- 1 sierpnia – zakończyła się I wojna indochińska.
- 10 sierpnia – w Stanach Zjednoczonych zdelegalizowano partię komunistyczną.
- 15 sierpnia – generał Alfredo Stroessner objął urząd prezydenta Paragwaju.
- 23 sierpnia – dokonano oblotu amerykańskiego wojskowego samolotu transportowego Lockheed C-130 Hercules.
- 24 sierpnia:
- prezydent Dwight Eisenhower podpisał ustawę delegalizującą Komunistyczną Partię Stanów Zjednoczonych.
- prezydent Brazylii Getúlio Vargas został zmuszony przez wojskowych do dymisji i tego samego dnia popełnił samobójstwo.
- 28 sierpnia – w Bernie, Węgier Sandor Rosznyoi ustanowił rekord świata w biegu na 3000 m z przeszkodami wynikiem 8:49,6 s.
- 30 sierpnia – francuski parlament odrzucił układ o Europejskiej Wspólnocie Obronnej (EWO).
- 6 września – premiera filmu La strada.
- 8 września – utworzono Organizację Paktu Południowo-Wschodniej Azji (SEATO).
- 9 września – trzęsienie ziemi w Orleansville w Algierii zabiło 1250 osób.
- 20 września – uchwalono konstytucję Chińskiej Republiki Ludowej.
- 26 września – ponad 1100 osób zginęło w cieśninie Tsugaru wskutek zatonięcia podczas tajfunu japońskiego promu Tōya Maru.
- 29 września – powstała Europejska Organizacja Badań Jądrowych (CERN).
- 30 września – wszedł do służby pierwszy atomowy okręt podwodny USS Nautilus.
- 5 października – Włochy i Jugosławia podpisały porozumienie dzielące Wolne Terytorium Triestu.
- 10 października – oddziały Việt Minhu wkroczyły do Hanoi po wycofaniu się, zgodnie z porozumieniami genewskimi, wojsk francuskich.
- 11 października – Việt Minh przejął kontrolę nad Wietnamem Północnym.
- 12 października – została przyjęta flaga Somalii.
- 18 października:
- Antigone Costanda z Egiptu zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1954.
- przedsiębiorstwo Texas Instruments wprowadziło na rynek pierwsze kieszonkowe radio tranzystorowe.
- 19 października – Austriacy Herbert Tichy i Sepp Joechler oraz Nepalczyk Pasang Dawa Lama dokonali pierwszego wejścia na himalajski ośmiotysięcznik Czo Oju.
- 23 października – podpisano Układy Paryskie.
- 26 października – zakończyło istnienie Wolne Terytorium Triestu.
- 1 listopada:
- w Algierii wybuchło powstanie przeciwko Francji.
- generał Fulgencio Batista wygrał wybory prezydenckie na Kubie, przeprowadzone bez udziału kandydatów opozycji.
- wystartował Das Erste, pierwszy program niemieckiej telewizji publicznej, będący wspólnym przedsięwzięciem 10 publicznych nadawców zrzeszonych w ARD.
- 3 listopada – premiera filmu Godzilla – król potworów.
- 13 listopada – w Egipcie doszło do zamach stanu.
- 19 listopada – w Monako rozpoczął nadawanie kanał Télé Monte Carlo.
- 21 listopada – w Singapurze została założona Partia Akcji Ludowej (PAP).
- 29 listopada – w Nowym Jorku zamknięto centrum imigracyjne na Ellis Island.
- 30 listopada – w miejscowości Sylacauga w stanie Alabama spadł meteoryt Sylacauga, meteoryt uderzył w 31-letnia kobietę, było to pierwsze tego typu wydarzenie w Stanach Zjednoczonych
- 2 grudnia – w Waszyngtonie podpisano traktat amerykańsko-tajwański o wzajemnej obronie.
- 4 grudnia – w Miami w stanie Floryda w USA został otwarty pierwszy Burger King.
- 5 grudnia – w Trójkącie Bermudzkim zaginęło 5 amerykańskich bombowców.
- 10 grudnia – Ichirō Hatoyama został premierem Japonii.
- 11 grudnia:
- przed egipskim sądem odbyła się rozprawa 11 schwytanych agentów izraelskich, z których dwóch skazano na karę śmierci.
- premiera filmu Dziewczyna z prowincji.
- 20 grudnia – Francja uznała niepodległość Kambodży.
- 22 grudnia – założono klub piłkarski Bałtika Kaliningrad.
- 23 grudnia – Joseph Murray przeprowadził pierwszą udaną transplantację nerki.
Urodzili sięEdytuj
- 1 stycznia
- Zbigniew Księski, polski szachista (zm. 2018)
- Robert Menendez, amerykański polityk
- Danuta Morel, polska aktorka, piosenkarka pochodzenia żydowskiego
- Danuta Stankiewicz, polska piosenkarka
- 2 stycznia
- Germán Leguía, peruwiański piłkarz
- Milovan Rajevac, serbski piłkarz, trener
- 3 stycznia
- Emma Bull, amerykańska pisarka fantasy
- Ewa Czeszejko-Sochacka, polska działaczka społeczna, menadżer kultury, polityk, poseł na Sejm RP
- Ross Friedman, amerykański gitarzysta, członek zespołu Manowar
- Uładzimir Kanaplou, białoruski polityk
- Robert Olmstead, amerykański pisarz
- Henryk Skarżyński, polski otolaryngolog, audiolog
- 4 stycznia
- Oleg Romancew, rosyjski piłkarz, trener
- Andrzej Sapija, polski reżyser filmów dokumentalnych
- 5 stycznia
- Alex English, amerykański koszykarz
- László Krasznahorkai, węgierski pisarz, scenarzysta filmowy
- Wojciech Kudlik, polski kajakarz
- Daria Trafankowska, polska aktorka, lektorka, dziennikarka radiowa (zm. 2004)
- 6 stycznia:
- Yūji Horii, japoński mangaka
- Jalle Jungnell, szwedzki curler
- Krzysztof Majchrzak, polski basista jazzowy zespołu Tie Break
- Anthony Minghella, brytyjski reżyser filmowy, dramaturg (zm. 2008)
- 7 stycznia
- Jodi Long, amerykańska aktorka
- Jozef Migaš, słowacki piłkarz
- 8 stycznia
- Tadeusz Gajda, polski rolnik, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
- Sławomir Jabrzemski, polski informatyk, dziennikarz, didżej
- Karin Kessow, niemiecka łyżwiarka szybka
- Władimir Osokin, rosyjski kolarz torowy i szosowy
- İsmail Temiz, turecki zapaśnik
- 10 stycznia
- Bairbre de Brún, północnoirlandzka polityk
- Mark Seitz, amerykański duchowny katolicki, biskup El Paso
- 11 stycznia
- Jaak Aaviksoo, estoński fizyk
- Kailash Satyarthi, indyjski działacz społeczny, laureat Nagrody Nobla
- 12 stycznia
- Czesław Czechyra, polski polityk
- Jesús María Satrústegui, hiszpański piłkarz
- Howard Stern, amerykański satyryk, dziennikarz pochodzenia żydowskiego
- 13 stycznia
- Philippe Bergeroo, francuski piłkarz, bramkarz, trener
- Bruno Coulais, francuski kompozytor muzyki filmowej
- Trevor Rabin, południowoamerykański muzyk, kompozytor rockowy, członek Yes w latach 1982-1995
- Henryk Rajfer, polski aktor
- Alexander Thieme, niemiecki lekkoatleta, sprinter (zm. 2016)
- 14 stycznia
- Jim Duggan, amerykański wrestler
- Herbert Feurer, austriacki piłkarz, bramkarz
- Vernee Watson-Johnson, amerykańska aktorka
- 15 stycznia
- Kazimierz Kalkowski, polski malarz, rzeźbiarz, ceramik, rysownik
- Mohsen Labidi, tunezyjski piłkarz
- Nikos Sarnganis, grecki piłkarz, bramkarz
- Mirosław Sarwiński, polski szachista
- 16 stycznia
- Andrzej Jagodziński, polski dziennikarz, publicysta, tłumacz, dyplomata
- Wolfgang Schmidt, niemiecki lekkoatleta, dyskobol
- 17 stycznia:
- Bascha Mika, niemiecka dziennikarka
- Marian Narkowicz, polski muzyk multiinstrumentalista, kompozytor i aranżer, współzałożyciel grup rockowych Cytrus i Korba (zm. 2012)
- 18 stycznia
- Ted DiBiase, amerykański wrestler
- Antonio Olmo, hiszpański piłkarz, trener
- Kiki Smith, amerykańska artystka intermedialna pochodzenia niemieckiego
- 19 stycznia – Katey Sagal, amerykańska aktorka
- 20 stycznia
- Marit Myrmæl, norweska biegaczka narciarska
- Ken Page, amerykański aktor
- 21 stycznia
- Paweł Arndt, polski samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
- Christina Christowa, bułgarska polityk
- Thomas de Maizière, niemiecki polityk
- Phil Thompson, angielski piłkarz
- 22 stycznia – Chris Lemmon, amerykański aktor
- 23 stycznia
- Rüdiger Schnuphase, niemiecki piłkarz
- Marjorie Wallace, amerykańska modelka, zdobywczyni tytułu Miss World
- 24 stycznia
- Irene Miracle, amerykańska aktorka
- Krystyna Wachelko-Zaleska, polska aktorka
- Glenn Worf, amerykański basista
- 25 stycznia
- Wojciech Baranowicz, polski siatkarz
- Ricardo Bochini, argentyński piłkarz
- Dawid Grossman, izraelski pisarz
- 27 stycznia
- Barbara Bursztynowicz, polska aktorka
- Peter Laird, amerykański scenarzysta i rysownik komiksowy
- 28 stycznia – Rick Warren, amerykański pastor i pisarz baptystyczny
- 29 stycznia:
- Rani Maria Vattalil, hinduska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1995)
- Oprah Winfrey, amerykańska gwiazda telewizji, miliarderka
- 31 stycznia
- Mauro Baldi, włoski kierowca wyścigowy
- Micha’el Melchior, izraelski rabin, polityk
- Adrian Vandenberg, holenderski gitarzysta, członek zespołu Whitesnake
- 1 lutego
- Chuck Dukowski, amerykański basista
- Wojciech Soporek, polski dziennikarz, tłumacz, autor muzycznych audycji radiowych
- 2 lutego
- Christie Brinkley, amerykańska aktorka, modelka
- Hansi Hinterseer, austriacki narciarz alpejski
- Ernesto Paulo, brazylijski trener piłkarski
- Park Chang-sun, południowokoreański piłkarz, trener
- 3 lutego
- Nagima Jeskalijewa, kazachska piosenkarka
- Leszek Milewski, polski siatkarz, trener
- Krzysztof Słowiński, polski pianista, dyrygent
- Tiger Williams, kanadyjski hokeista
- 4 lutego – Shigeru Chiba, japoński aktor głosowy
- 6 lutego – Tadeusz Grygiel, polski koszykarz
- 7 lutego – Dieter Bohlen, producent muzyczny, założyciel Modern Talking
- 8 lutego – Grażyna Dobroń-Nowakowska, polska dziennikarka radiowa
- 9 lutego
- Chris Gardner, amerykański milioner, inwestor, mówca, filantrop
- Ulrich Walter, niemiecki inżynier, fizyk, astronauta
- Alfonso Zamora, meksykański bokser
- 10 lutego
- Carita Holmström, fińska piosenkarka, pianistka, autorka tekstów
- Peter Ramsauer, niemiecki przedsiębiorca, polityk
- 11 lutego
- Stanisław Cukier, polski rzeźbiarz, pedagog
- Michael Thompson, amerykański gitarzysta, kompozytor
- 13 lutego
- Grzegorz Balcerek, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy poznański
- Dominique Bathenay, francuski piłkarz, trener
- Paweł Sztompke, polski dziennikarz muzyczny
- 14 lutego
- Aleksiej Borowitin, rosyjski skoczek narciarski
- Władimir Drinfeld, ukraiński matematyk pochodzenia żydowskiego
- Per Christian Ellefsen, norweski aktor
- Lenka Filipová , czeska piosenkarka, gitarzystka, autorka tekstów, kompozytorka
- Vincent Lukáč, słowacki hokeista, trener, polityk
- 15 lutego
- Matt Groening, amerykański twórca filmów animowanych, producent telewizyjny, pisarz
- Piotr Pręgowski, polski aktor
- 16 lutego
- Iain Banks, brytyjski pisarz (zm. 2013)
- Markijan Malski, ukraiński geograf, politolog, dyplomata
- Petros Rawusis, grecki piłkarz
- 17 lutego
- Maria-Astrid, księżniczka luksemburska, arcyksiężna austriacka
- Marek Gałązka, polski muzyk, pieśniarz, reżyser, autor tekstów piosenek, animator kultury
- Rene Russo, amerykańska aktorka
- 18 lutego
- Władimir Dorochow, rosyjski siatkarz
- John Travolta, amerykański aktor, producent filmowy, piosenkarz
- 19 lutego
- Francis Buchholz, niemiecki muzyk rockowy
- Judit Magos, węgierska tenisistka stołowa
- Sócrates, brazylijski piłkarz (zm. 2011)
- 20 lutego
- Anthony Head, brytyjski aktor
- Patty Hearst, amerykańska ofiara porwania, przestępczyni, aktorka, dziedziczka fortuny magnata prasowego Williama Randolpha Hearsta
- 22 lutego
- Pedro Brito Guimarães, brazylijski duchowny katolicki, arcybiskup Palmas
- Czesław Hoc, polski polityk
- Ryszard Sobiesiak, polski piłkarz, przedsiębiorca
- 23 lutego
- György Gerendás, węgierski piłkarz wodny
- Wiesław Jobczyk, polski hokeista
- Wiktor Juszczenko, ukraiński polityk, premier i prezydent Ukrainy
- 24 lutego:
- Janusz Bałdyga, polski performer, autor instalacji
- Sid Meier, kanadyjski twórca gier komputerowych
- Linda Moore, kanadyjska curlerka
- 25 lutego
- Gabi Aszkenazi, izraelski generał porucznik
- Józef Czerniawski, polski malarz, autor instalacji
- John Doe, amerykański wokalista, basista, członek zespołu X
- Tim Floyd, amerykański trener koszykówki
- Gerardo Pelusso, urugwajski piłkarz, trener
- Turgay Semercioğlu, turecki piłkarz, trener
- Jerzy Stelmach, prawnik i filozof
- 26 lutego
- Recep Tayyip Erdoğan, turecki polityk, premier i prezydent Turcji
- Masaki Etō, japoński zapaśnik
- 28 lutego
- Suzana Frashëri, albańska śpiewaczka operowa (sopran)
- Silvio Giobellina, szwajcarski bobsleista
- Branko Ivanković, chorwacki piłkarz, trener
- 1 marca – Juraj Nvota, słowacki aktor, reżyser
- 2 marca – Marian Starownik, polski polityk
- 4 marca – Catherine O’Hara, kanadyjska aktorka
- 13 marca – Piotr Łazarkiewicz, polski reżyser, scenarzysta, aktor oraz producent filmowy (zm. 2008)
- 14 marca – Tadeusz Markowski, polski pisarz science fiction
- 15 marca – Aleksandra Jakubowska, polska polityk, wiceminister kultury w rządzie Leszka Millera
- 16 marca – Anna Grodzka, polska polityk, pierwsza w Europie osoba transseksualna sprawująca mandat przedstawicielski w parlamencie
- 19 marca – Michał Wojtczak, polski polityk
- 20 marca – Christoph Ransmayr, austriacki pisarz
- 24 marca – Marek Niedźwiecki, polski dziennikarz radiowy, pomysłodawca i prowadzący Listy Przebojów Radiowej Trójki
- 28 marca – Leszek Biały, polski pisarz i tłumacz
- 31 marca – Jan Kaja, polski politolog i ekonomista
- 2 kwietnia – Dragomir Okuka, serbski trener Legii Warszawa
- 7 kwietnia – Jackie Chan, chiński aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy
- 11 kwietnia:
- Pompilie Bors, rumuński rugbysta i działacz sportowy
- Benedykt Kocot, polski kolarz szosowy
- 13 kwietnia:
- Wojciech Długoborski, polski polityk
- Róża Thun, polska działaczka organizacji pozarządowych, polityk
- 16 kwietnia – Ellen Barkin, amerykańska aktorka filmowa
- 17 kwietnia – Apoloniusz Tajner, polski trener skoczków narciarskich
- 18 kwietnia – Leszek Sułek, polski polityk
- 22 kwietnia – Jerzy Wenderlich, polityk, poseł SLD
- 23 kwietnia – Michael Moore, amerykański aktor, reżyser filmów dokumentalnych, scenarzysta, producent filmowy oraz pisarz
- 25 kwietnia:
- Urs Bucher, szwajcarski curler
- Kinga Dunin, polska publicystka, pisarka, krytyk literacki, socjolog kultury, feministka
- 26 kwietnia – Alan Hinkes, brytyjski himalaista
- 1 maja – Zygmunt Chajzer, polski dziennikarz i prezenter radiowy i telewizyjny
- 5 maja – Dawid Azulaj, izraelski polityk
- 6 maja:
- Stanisław Łyżwiński, polski polityk
- Małgorzata Sznicer, polska dziennikarka, animator kultury, propagatorka i menedżer muzyki poważnej
- 10 maja – Björn Rudström, szwedzki curler
- 15 maja – Jan Frycz, polski aktor
- 17 maja – Beata Małecka-Libera, polska polityk
- 18 maja:
- Jan Bestry, polski polityk
- Waldemar Tkaczyk, polski muzyk
- Andrzej Urbański, polski polityk, dziennikarz, publicysta (zm. 2016)
- 19 maja – Mirosław Adamczak, polski polityk
- Phil Rudd, perkusista zespołu AC/DC
- 22 maja:
- Leszek Winder, polski muzyk, gitarzysta
- Vera Bila, czeska piosenkarka
- 24 maja:
- Rainald Goetz, niemiecki pisarz
- Harutiun Papazjan, ormiański kompozytor
- 1 czerwca – Tadeusz Naguszewski, polski polityk
- 5 czerwca:
- Ludwik Dorn, polski polityk
- Cezary Morawski, polski aktor
- 6 czerwca:
- Władysław Żmuda, polski piłkarz
- 10 czerwca:
- Michał Boni, polski polityk
- Ryszard Piegza, polski artysta intermedialny
- 13 czerwca:
- Antonina Krzysztoń, polska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów
- Andrzej Lepper, polski polityk, lider Samoobrony (zm. 2011)
- Marcin Troński, polski aktor
- 14 czerwca – Irena Morawska, polska dziennikarka, reporterka, scenarzystka filmowa
- 15 czerwca – James Belushi, amerykański aktor
- 16 czerwca – Marek Baraniecki, polski pisarz fantastyki
- 19 czerwca – Kathleen Turner, amerykańska aktorka, reżyser i producentka filmowa
- 20 czerwca:
- Ilan Ramon, izraelski astronauta (zm. 2003)
- Jan Wołek, polski malarz, pisarz, pieśniarz, karykaturzysta
- 21 czerwca – Tomasz Chlebowski, polski astronom, działacz opozycji demokratycznej w PRL, menedżer
- 22 czerwca – Władysław Rak, polski polityk
- 25 czerwca – Wojciech Mojzesowicz, polski polityk
- 26 czerwca – Steve Barton, amerykański aktor
- 27 czerwca – Władysław Ortyl, polski polityk
- 1 lipca – Victor Henry Thakur, indyjski duchowny katolicki
- 5 lipca – Elżbieta Pierzchała, polska polityk
- 6 lipca – Grzegorz Skawiński, polski muzyk
- 9 lipca – Tadeusz Szurman, polski duchowny luterański (zm. 2014)
- 10 lipca – Neil Francis Tennant, brytyjski muzyk, lider i wokalista grupy Pet Shop Boys
- 11 lipca – Ilona Łepkowska, polska scenarzystka
- 14 lipca:
- Bogdan Bujak, polski polityk
- Krystyna Kłosin, polska polityk
- 15 lipca – Andrzej Tadeusz Kijowski, polski pisarz, publicysta i animator kultury
- 17 lipca:
- Angela Merkel, niemiecka polityk, przewodnicząca CDU, kanclerz Niemiec
- Anna Wesołowska, łódzka sędzia
- 19 lipca – Verica Kalanović, serbska polityk i inżynier
- 22 lipca:
- Al Di Meola, amerykański gitarzysta jazzowy
- Krystyna Skowrońska, polska polityk
- 27 lipca – Włodzisław Duch, polski fizyk, informatyk
- 28 lipca – Hugo Chávez, wenezuelski wojskowy i polityk, prezydent Wenezueli (zm. 2013)
- 2 sierpnia – Krystyna Czubówna, polska prezenterka telewizyjna
- 8 sierpnia – Eusebio Elizondo, amerykański duchowny katolicki
- 9 sierpnia – Bernard Ptak, polski polityk
- 11 sierpnia – Michael G. Moye, amerykański scenarzysta, producent filmowy i fotograf
- 12 sierpnia:
- François Hollande, francuski polityk, prezydent Republiki Francuskiej i z urzędu współksiążę Andory
- Pat Metheny, amerykański gitarzysta jazzowy, zdobywca kilkunastu statuetek Grammy
- 16 sierpnia – Jan Łopata, polski polityk
- 23 sierpnia – Antoni Mężydło, polski polityk
- 24 sierpnia – Krzysztof Ścierański, polski gitarzysta basowy
- 25 sierpnia – Dordżijn Cenddoo, mongolski łyżwiarz szybki, olimpijczyk
- 30 sierpnia – Alaksandr Łukaszenka, prezydent Białorusi
- 1 września – Adam Krupa, polski polityk
- 2 września – Humberto Zurita, aktor
- 6 września:
- Carly Fiorina, amerykańska bizneswoman, b. prezes HP
- Maciej Zięba, polski dominikanin, filozof, teolog i publicysta
- 7 września – Michael Emerson, amerykański aktor
- 8 września:
- Michael Shermer, amerykański historyk nauki, publicysta
- Jorgos Tusas, grecki polityk
- 14 września – Renata Berger, polska aktorka
- 15 września – Verner Lička, czeski trener piłkarski
- 16 września – Tatiana Sosna-Sarno, polska aktorka
- 19 września – Bolesław Piecha, polski lekarz ginekolog, polityk, były wiceminister zdrowia
- 22 września – Zbigniew Chmielowiec, polski polityk
- 27 września – Larry Wall, autor języka Perl
- 2 października
- Roman Skamene, czeski aktor
- Lorraine Bracco, aktorka amerykańska
- 5 października – Ryszard Gajewski, polski himalaista
- 6 października – Marek Włodarczyk, polski aktor
- 13 października – Mordechaj Vanunu, izraelski technik jądrowy, który ujawnił opinii publicznej informacje dotyczące izraelskiego programu nuklearnego
- 17 października – Maciej Berbeka, polski himalaista (zm. 2013)
- 25 października – Laura Łącz, polska aktorka
- 3 listopada – Elżbieta Streker-Dembińska, polska polityk
- 8 listopada:
- Andrzej Czerwiński, polski polityk
- Kazuo Ishiguro, brytyjski pisarz pochodzenia japońskiego, noblista z dziedziny literatury
- 14 listopada – Condoleezza Rice, amerykańska polityk
- 15 listopada – Aleksander Kwaśniewski, prezydent Polski w latach 1995-2005
- 24 listopada – Emir Kusturica, bośniacki reżyser filmowy
- 25 listopada – Władysław Frasyniuk, polski polityk, przedsiębiorca, działacz opozycji w PRL
- 27 listopada – Kimmy Robertson, amerykańska aktorka
- 29 listopada:
- Zbigniew Bujak, polski polityk, działacz opozycji w PRL
- Irena Tomaszak-Zesiuk, polska polityk
- Jan Ullsten, szwedzki curler
- 6 grudnia – Janusz Wojciechowski, polski polityk i prawnik
- 8 grudnia – Zbigniew Szaleniec, polski polityk
- 9 grudnia – Henk ten Cate, holenderski trener i były piłkarz
- 17 grudnia – Grażyna Sztark, polska polityk
- 18 grudnia:
- Ray Liotta, amerykański aktor oraz producent filmowy i telewizyjny
- Tomasz Mędrzak, polski aktor
- 25 grudnia – Annie Lennox, brytyjska piosenkarka, wokalistka zespołu Eurythmics
- 28 grudnia:
- Denzel Washington, amerykański aktor, scenarzysta, reżyser i producent filmowy
- Tadeusz Zwiefka, polski dziennikarz i polityk, poseł do Parlamentu Europejskiego
- 29 grudnia:
- Andrzej Bargieła, polski informatyk
- Eugeniusz Grzeszczak, polski polityk
- 30 grudnia – Penina Rosenblum, izraelska aktorka, modelka, piosenkarka, bizneswoman i polityk
ZmarliEdytuj
- 5 stycznia – Walter E. Scott, amerykański hochsztapler (ur. 1872)
- 29 stycznia – Ansas Baltris, duchowny Kościoła ewangelicko-augsburskiego, litewski działacz społeczny i narodowy w pruskim Okręgu Kłajpedy (ur. 1884)
- 12 lutego – Dziga Wiertow (ros. Дзи́га Ве́ртов), radziecki scenarzysta, reżyser filmowy (ur. 1896)
- 17 lutego – Alfred Szczepański, wybitny polski taternik (ur. 1908)
- 19 lutego – Ludwik Szczepański, polski literat, publicysta, dziennikarz, poeta (ur. 1872)
- 25 lutego – Witold Habdank Kossowski, pierwszy dyrektor pierwszego liceum w Stalowej Woli, poeta, legionista, pedagog (ur. 1894)
- 4 marca – Georg Tengwall, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1896)
- 7 marca – Ludwik Hirszfeld, polski lekarz, bakteriolog i immunolog (ur. 1884)
- 12 marca – Marianne Weber, niemiecka działaczka praw kobiet, socjolożka, historyczka prawa, żona Maxa Webera (ur. 1870)
- 17 marca – Stanisław Ligoń, polski pisarz, malarz, ilustrator, działacz kulturalny i narodowy (ur. 1879)
- 19 marca – Edward Graff, amerykański sportowiec i trener, medalista olimpijski (ur. 1898)
- 25 marca – Leon Schiller, polski artysta, jeden z najwybitniejszych polskich twórców sztuki scenicznej XX wieku (ur. 1887)
- 4 kwietnia – Sigurd Juslén, fiński żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1885)
- 10 kwietnia – August Marie Louis Lumière, francuski wynalazca, jeden z pionierów kinematografii (ur. 1862)
- 27 kwietnia – Antoni Bolesław Dobrowolski, polski geofizyk i podróżnik (ur. 1872)
- 6 maja – Bertie Forbes, dziennikarz finansowy, założyciel czasopisma Forbes.(ur. 1880)
- 14 maja – Heinz Guderian, generał niemiecki; teoretyk wojskowości, autor koncepcji „blitzkriegu” (ur. 1888)
- 16 maja – Włodzimierz Ghika, rumuński błogosławiony katolicki (ur. 1873)
- 25 maja – Robert Capa, węgierski fotoreporter (ur. 1913)
- 7 czerwca – Alan Turing, angielski matematyk, twórca maszyny Turinga i jeden z twórców informatyki (ur. 1912)
- 26 czerwca – Jakub z Ghaziru, libański kapucyn, błogosławiony katolicki (ur. 1875)
- 13 lipca:
- Frida Kahlo, meksykańska malarka (ur. 1907)
- Irving Pichel, amerykański aktor i reżyser filmowy (ur. 1891)
- 1 sierpnia – Charles-Albert Cingria, szwajcarski francuskojęzyczny pisarz i publicysta (ur. 1883)
- 30 sierpnia – Alfred Ildefons Schuster, arcybiskup Mediolanu, błogosławiony katolicki (ur. 1880)
- 5 września – Henry Folland, brytyjski konstruktor lotniczy, założyciel firmy Folland Aircraft (ur. 1889)
- 8 września – André Derain, francuski malarz, grafik, rzeźbiarz i scenograf (ur. 1880)
- 19 września – Miles Franklin, australijska pisarka i feministka (ur. 1879)
- 29 września – Ludwik Monza, włoski duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1898)
- 2 października – Ludwik Konarzewski, polski malarz, rzeźbiarz i pedagog plastyczny (ur. 1885)
- 5 października – Florent Alpaerts, kompozytor belgijski (ur. 1876)
- 8 października – Uno Wallentin, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1905)
- 27 października – Franco Alfano, kompozytor włoski (ur. 1876)
- 29 października – Frank Bede-Smith, australijski rugbysta, medalista olimpijski (ur. 1886)
- 3 listopada – Henri Matisse, malarz francuski, grafik (ur. 1869)
- 17 listopada – Tadeusz Banachiewicz, polski matematyk, astronom i geodeta (ur. 1882)
- 23 listopada – Roman Podoski, polski uczony elektryk, pionier elektryfikacji polskich kolei, współzałożyciel Stowarzyszenia Elektryków Polskich (ur. 1873)
- 28 listopada:
- Arka Bożek, polski działacz na Śląsku Opolskim (ur. 1899)
- Enrico Fermi, włoski fizyk teoretyk, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1938 (ur. 1901)
- 4 grudnia – Jan Calabria, włoski duchowny, założyciel Zgromadzenia Ubogich Sług Bożej Opatrzności, święty katolicki (ur. 1873)
- 8 grudnia – Stanisław Zdyb, polski taternik, członek Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, fotograf (ur. 1884)
- 10 grudnia – Jerzy Lande, prawnik, profesor, fotografik, taternik (ur. 1886)
- 17 grudnia – Zofia Nałkowska, polska pisarka, publicystka i dramatopisarka (ur. 1884)
- 19 grudnia – Ludwik Solski, polski aktor (ur. 1855)
- 31 grudnia – Władysław Umiński, polski pisarz, prekursor literatury science-fiction (ur. 1865)
Zdarzenia astronomiczneEdytuj
- 30 czerwca – całkowite zaćmienie Słońca, widoczne w Polsce[1].
Nagrody NoblaEdytuj
Święta ruchomeEdytuj
- Tłusty czwartek: 25 lutego
- Ostatki: 2 marca
- Popielec: 3 marca
- Niedziela Palmowa: 11 kwietnia
- Wielki Czwartek: 15 kwietnia
- Wielki Piątek: 16 kwietnia
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 17 kwietnia
- Wielka Sobota: 17 kwietnia
- Wielkanoc: 18 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 19 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 27 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 6 czerwca
- Boże Ciało: 17 czerwca
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Przemysław Mieszko Rudź. Zanim cień Księżyca przetnie Amerykę. „Urania – Postępy Astronomii”. 4 (790), s. 10-25, lipiec-sierpień 2017. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009 (pol.).