Fryderyk IX (ur. 11 marca 1899 w pałacu Sorgenfri w gminie Lyngby-Tårbæk, zm. 14 stycznia 1972 w Amalienborgu) – król Danii w latach 1947–1972 z dynastii Glücksburgów, bocznej linii Oldenburgów. Syn króla Danii i Islandii Chrystiana X. Ojciec królowej Danii Małgorzaty II.

Fryderyk IX
Ilustracja
ilustracja herbu
podpis
Król Danii
Okres

od 20 kwietnia 1947
do 14 stycznia 1972

Poprzednik

Chrystian X

Następca

Małgorzata II

Dane biograficzne
Dynastia

Glücksburgowie

Data i miejsce urodzenia

11 marca 1899
Gmina Lyngby-Tårbæk

Data i miejsce śmierci

14 stycznia 1972
Amalienborg

Ojciec

Chrystian X Glücksburg

Matka

Aleksandra Mecklenburg-Schwerin

Żona

Ingrid Bernadotte

Dzieci

Małgorzata, Benedykta,
Anna Maria

Odznaczenia
Order Słonia (Dania) Wielki Komandor Orderu Danebroga (Dania) Odznaka Honorowa Orderu Danebroga (Dania) Link=Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Chrystiana IX Link=Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Fryderyka VIII Odznaka Honorowa za Dobrą Służbę w Marynarce (Dania) Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Order Lwa Białego I klasy (Czechosłowacja) Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Świętych Jerzego i Konstantyna (Grecja) Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja) Krzyż Wielki Orderu Sokoła (Islandia) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Order Chryzantemy (Japonia) Order Korony Wendyjskiej (Meklemburgia) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Order Orła Czarnego (Prusy) Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Domowy Chakri (Tajlandia) Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Medal Koronacyjny Króla Jerzego VI Order Królewski Serafinów (Szwecja) Konung Gustaf V:s jubileumsminnestecken 1948 Order Świętego Jana Jerozolimskiego (Wielka Brytania) Order Podwiązki (Wielka Brytania) Klasa Specjalna Odznaki Honorowej za Zasługi Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy z Wielkim Łańcuchem (1951-2001) Order Złotej Ostrogi Order Pahlawiego (Iran) Medal 2500-lecia Imperium Perskiego Krzyż Wielki Orderu Jerzego I (Grecja) Order Salomona Wielka Wstęga Orderu Chula Chom Klao (Tajlandia) Królewski Łańcuch Wiktoriański (Wielka Brytania) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Korony Włoch

Życiorys

edytuj

Został ochrzczony 9 kwietnia 1899 w pałacu Sorgenfri. Miał 21 rodziców chrzestnych, a wśród nich byli: król Danii Chrystian IX (pradziadek), car Rosji Mikołaj II Romanow, król Grecji Jerzy I, król Szwecji Oskar II, następca tronu Danii Fryderyk (jego dziadek), książę Walii Edward (przyszły król), i książę Meklemburgii-Schwerin Fryderyk Franciszek IV (jego wuj).

 
Fryderyk IX z żoną

Jego pradziadek zmarł w 1906 i królem został jego dziadek, a następcą tronu – jego ojciec. Fryderyk VIII rządził jedynie 6 lat, a wtedy królem został ojciec Fryderyka IX, a sam Fryderyk został następcą tronu. W przeciwieństwie do swoich poprzedników na tronie Fryderyk IX nie wybrał kariery w armii, lecz w marynarce wojennej. Przed wstąpieniem na tron, w 1945 został mianowany kontradmirałem. Jak przystało na wilka morskiego, był mocno wytatuowany. Kochał również muzykę, grał na fortepianie i był uzdolnionym dyrygentem.

W 1922 zaręczył się z księżniczką grecką i duńską Olgą Glücksburg, która była jego kuzynką, córką księcia Mikołaja. Zamiast Olgi poślubił jednak księżniczkę szwedzką Ingrid Bernadotte, córkę przyszłego króla Szwecji Gustawa VI Adolfa. Ślub odbył się 24 maja 1935 w Storkyrkan w Sztokholmie. Para miała trzy córki:

Ponieważ Fryderyk IX nie miał męskiego potomka, parlament duński przez dłuższy czas rozważał możliwość zmiany konstytucji i uczynienie następcą tronu brata króla, księcia Kanuta. Z powodów formalnych decyzja taka nie zapadła i po śmierci Fryderyka IX w 1972 na tron wstąpiła jego córka Małgorzata II.

Krótko po przemówieniu noworocznym na rok 1972 król Fryderyk IX rozchorował się. Objawy choroby były grypopodobne. Po kilku dniach doszło do zatrzymania akcji serca i 3 stycznia 1972 król został przewieziony do szpitala. Po kilku dniach poprawy stanu zdrowia, doszło do kolejnego pogorszenia (11 stycznia). 14 stycznia o godzinie 7:50 król zmarł w obecności swojej najbliższej rodziny i przyjaciół, był nieprzytomny od poprzedniego dnia.

Odznaczenia

edytuj
Lista pełna do 1950[1]

Duńskie

Zagraniczne

Genealogia

edytuj
Prapradziadkowie

Fryderyk Wilhelm Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg
(1785–1831)
∞1810
Luiza Karolina Hessen-Kassel
(1789–1867)

Wilhelm Heski
(1787–1867)
∞1810
Luiza Charlotta Oldenburg
(1789–1864)

Król Szwecji i Norwegii
Oskar I Bernadotte
(1799–1859)
∞1823
Józefina de Beauharnais
(1807–1876)

Wilhelm Fryderyk Oranje-Nassau
(1797–1881)
∞1825
Ludwika Hohenzollern
(1808–1870)

Wielki książę
Paweł Fryderyk Mecklenburg-Schwerin
(1800–1842)
∞1822
Aleksandra Pruska
(1803–1892)

Henryk LXIII Reuß
(1786–1841)
∞1819
Eleonora Stolberg-Wernigerode
(1801–1827)

Car Rosji
Mikołaj I Romanow
(1796–1855)
∞1817
Charlotta Pruska
(1798–1860)

Wielki książę
Leopold Badeński
(1790–1852)
∞1819
Zofia Wilhelmina von Holstein-Gottorp
(1801–1865)

Pradziadkowie

Król Danii
Chrystian IX Glücksburg
(1818–1906)
∞1842
Luiza Hessen-Kassel
(1817–1898)

Król Szwecji i Norwegii
Karol XV Bernadotte
(1826–1872)
∞1851
Ludwika Orańska
(1828–1871)

Wielki książę
Fryderyk Franciszek II Mecklenburg-Schwerin
(1823–1883)
∞1849
Augusta Reuß zu Schleiz-Köstritz
(1822–1862)

Wielki książę
Michał Mikołajewicz Romanow (1832–1909)
∞1875
Cecylia Badeńska
(1839–1891)

Dziadkowie

Król Danii
Fryderyk VIII Glücksburg
(1843–1912)
∞1869
Luiza Bernadotte (1851–1926)

Wielki książę
Fryderyk Franciszek III Mecklenburg-Schwerin
(1851–1897)
∞1879
Anastazja Michajłowna Romanowa (1860–1922)

Rodzice

Król Danii i Islandii
Chrystian X (1870–1947)
∞1898
Aleksandra Mecklenburg-Schwerin (1879–1952)

Fryderyk IX Glücksburg (1899–1972), król Danii

Przypisy

edytuj
  1. Louis Bobé: De Kongelige Danske Ridderordener og Medailler. T. I. Kopenhaga: Arthur Jensens Forlag, 1950, s. 104–105.
  2. a b Lars Stevnsborg: Kongeriget Danmarks ordener , medaljer og hæderstegn, Frederiksberg: Syddansk Universitetsforlag 2005, s. 46
  3. The Gazette
  4. King Frederik IX of Denmark. [dostęp 2015-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  5. Anfragebeantwortung 2012, s. 134. [dostęp 2015-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  6. S.M. Federico IX Re di Danimarca – Decorato di Gran Cordone
  7. Hyginus Eugene Cardinale: Orders of Knighthood Awards and The Holy See – A historical, juridical and practical Compendium. Londyn: Van Duren, 1983, s. 42.
  8. a b Celebraciones de Persépolis 1971 – IV