Saksonia-Anhalt
 |
Ten artykuł od 2022-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Saksonia-Anhalt (niem. Sachsen-Anhalt, dolnoniem. Sassen-Anhalt) – kraj związkowy w Niemczech, ze stolicą w Magdeburgu[2].
| kraj związkowy | |||||
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Kod ISO 3166-2 |
DE-ST | ||||
| Premier | |||||
| Powierzchnia |
20 446,31 km² | ||||
| Populacja (31 grudnia 2020) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
107 os./km² | ||||
| Kod pocztowy |
06406 | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| Liczba miast na prawach powiatu |
3 | ||||
| Liczba powiatów |
11 | ||||
| Liczba gmin |
219 | ||||
| Liczba przedstawicieli w parlamencie | |||||
| Liczba przedstawicieli w Bundesracie |
4 | ||||
Położenie na mapie Niemiec
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Niemcy
| |||||
.svg)
PołożenieEdytuj
Północną część Saksonii-Anhalt stanowią równiny, wchodzące w skład Starej Marchii, gdzie leżą stare miasta hanzeatyckie jak Salzwedel, Stendal i Tangermünde. Na północnym wschodzie znajduje się teren pokryty łąkami, zwany wrzosowiskiem Colbitz-Letzling (Colbitz-Letzlinger Heide). Na południe od tego leży żyzna równina z miastami: Burg, Schönebeck (Elbe), Oschersleben (Bode), Wanzleben, Aschersleben. Na południowym zachodzie kraju leżą góry Harzu.
Na północnym wschodzie graniczy z krajem związkowym Brandenburgia, na południowym wschodzie z Saksonią, na południowym zachodzie z Turyngią oraz na północnym zachodzie z Dolną Saksonią.
GospodarkaEdytuj
W regionie rozwinął się przemysł chemiczny, górniczy, maszynowy, metalurgiczny, taboru kolejowego, elektrotechniczny[2]. Uprawia się zboże, buraki cukrowe, ziemniaki, warzywa oraz hoduje się bydło, trzodę chlewną, drób[2].
HistoriaEdytuj
We wczesnym średniowieczu przebiegała przez region zachodnia granica osadnictwa słowiańskiego. Zamieszkiwali tu m.in. Koledzice, Chudzicy, Nieletycy, Morzyczanie, Lesicy i Hawelanie. Znajdował się tu jeden z głównych grodów słowiańskich na Połabiu – Hobolin. W późnym średniowieczu na obszarze dzisiejszego kraju związkowego Saksonia-Anhalt istniało szereg krajów, z których najbardziej znaczącymi były Marchia Brandenburska (leżał tu jej zachodni kraniec, czyli Stara Marchia), arcybiskupstwo magdeburskie, Księstwo Saksonii-Wittenbergi oraz Anhalt (rozczłonkowany na mniejsze księstwa). W 1356 Księstwo Saksonii-Wittenbergi zostało przekształcone w Elektorat Saksonii, a w latach 1373–1415 Stara Marchia, jako część Brandenburgii, stanowiła posiadłość Korony Czeskiej. Miasto Tangermünde było drugą siedzibą Karola Luksemburskiego po Pradze.
.svg)
W czasach nowożytnych na południu regionu istniały wydzielone z Elektoratu Saksonii księstwa: Księstwo Saksonii-Zeitz w latach 1657–1718, Księstwo Saksonii-Merseburga w latach 1657–1738 i Księstwo Saksonii-Weißenfels w latach 1656–1746. W 1680 arcybiskupstwo magdeburskie zostało przekształcone w świeckie księstwo i włączone do Brandenburgii, wraz z którą w 1701 zostało częścią Królestwa Prus, a region Wittenbergi znalazł się pod panowaniem królów Polski Augusta II Mocnego i Augusta III Sasa, jako część Elektoratu Saksonii w latach 1697–1763. W 1718 także Zeitz z Naumburgiem, w 1738 Merseburg, a w 1746 Weißenfels z Querfurtem znalazły się w jego granicach.
W 1807 Stara Marchia i księstwo magdeburskie zostały włączone do Królestwa Westfalii. Na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego w 1815 r. do Prus włączono Starą Marchię, Magdeburg oraz dotychczasowe północno-zachodnie ziemie Saksonii z Wittenbergą, które scalono tworząc prowincję Saksonia. W 1863 doszło do zjednoczenia ziem anhalckich w Księstwo Anhalt. W 1871 r. cały obszar został częścią Cesarstwa Niemieckiego.
Saksonia-Anhalt powstała przez administracyjne połączenie części dawnej pruskiej prowincji Saksonia, która stanowi główną część obecnego kraju związkowego, z dawnym Wolnym Krajem Anhalt i częściami dawnego księstwa Brunszwiku. W latach 1949–1990 znajdowała się w granicach NRD.
AdministracjaEdytuj
W nawiasach skróty z tablic rejestracyjnych poszczególnych powiatów.
Miasta na prawach powiatuEdytuj
- Dessau-Roßlau (DE)
- Halle (HAL)
- Magdeburg (MD)
|
Powiaty ziemskieEdytuj
- Anhalt-Bitterfeld (ABI)
- Burgenland (BLK)
- Börde (BK)
- Harz (HZ)
- Jerichower Land (JL)
- Mansfeld-Südharz (MSH)
- Saale (SK)
- Salzland (SLK)
- Altmarkkreis Salzwedel (SAW)
- Stendal (SDL)
- Wittenberga (WB)
Największe miastaEdytuj
| miasto | populacja (2014) | |
|---|---|---|
| 1 | Halle (Saale) | 232,470 |
| 2 | Magdeburg | 232,306 |
| 3 | Dessau-Roßlau | 83,061 |
| 4 | Wittenberga | 46,621 |
| 5 | Bitterfeld-Wolfen | 40,779 |
| 6 | Halberstadt | 40,440 |
| 7 | Stendal | 40,079 |
| 8 | Weißenfels | 39,918 |
| 9 | Bernburg (Saale) | 33,633 |
| 10 | Merseburg | 33,317 |
PolitykaEdytuj
Wybory 2016Edytuj
Skład Landtagu:
- CDU – 41
- SPD – 26
- Sojusz 90/Zieloni – 9
- Linke – 29
PrzypisyEdytuj
- ↑ Bevölkerung am 31.12.2020 nach Nationalität und Bundesländern [dostęp 2021-07-29] (niem.).
- ↑ a b c Saksonia-Anhalt, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-10-22].