Halberstadt – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Harz, do 30 czerwca 2006 stolica powiatu Halberstadt.

Halberstadt
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Saksonia-Anhalt

Zarządzający

Daniel Szarata

Powierzchnia

142,97 km²

Populacja (31.12.2009)
• liczba ludności
• gęstość


42 794
299 os./km²

Nr kierunkowy

03941, 039424, 039425, 039427

Kod pocztowy

38820, 38822, 38895

Tablice rejestracyjne

HZ, HBS, QLB, WR

Położenie na mapie Saksonii-Anhaltu
Mapa konturowa Saksonii-Anhaltu, po lewej znajduje się punkt z opisem „Halberstadt”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, w centrum znajduje się punkt z opisem „Halberstadt”
Ziemia51°54′N 11°03′E/51,900000 11,050000
Strona internetowa
Kościół NMP (Liebfrauenkirche)
Dom J. W. L. Gleima
Fragment miasta z kościołem Św. Marcina (Martinikirche)
Prefektura Voigtei

Leży w środku północnego pogórza Harzu, nad rzeką Holtemme, dopływem rzeki Bode na skraju wzgórz Huy.

Historia

edytuj

Położenie na skrzyżowaniu ważnych traktów handlowych prowadzących z Goslaru i Brunszwiku do Halle (Saale) i Magdeburga sprzyjało już w czasach karolińskich powstaniu osady, którą w 804 roku Karol Wielki odwiedził w celach misyjnych.

Już w 827 stała się siedzibą biskupstwa, najbardziej wówczas wysuniętego na wschód, w obrębie cesarstwa karolińskiego. Badania archeologiczne potwierdziły istnienie obwarowanej miejscowości z kościołem, już ok. 800 r., w obrębie dzisiejszego wzgórza katedralnego, na podstawie odnalezionych tam licznych grotów włóczni i ozdobnych naszyjników. Zachowały się pozostałości budowli oraz kamienny pulpit prawdopodobnie wykorzystywany podczas wieców oraz odprawiania nabożeństw. W 859 roku wzniesiono pierwszy kościół katedralny. Od 892 biskup Halberstadt posiadał wszystkie prawa świeckie zaś od 1052 władał obszarem sięgającym na zachodzie niemal po Brunszwik, a na wschodzie ujścia Soławy do Łaby.

Tereny dawnych Sasów były nękane konfliktami – wpierw powstanie saskie – bunt miejscowych notabli przeciwko królom z dynastii Salickiej, następnie walka między Sztaufami a Welfami. Henryk Lew zniszczył drugą istniejącą tutaj katedrę ottońską i miasto. Już w 1000 roku istniało podgrodzie zajmujące teren obecnego Rynku Rybnego (Fischmarkt). Następnie powstawały podgrodzia na południu aż do dzisiejszych ulic Straße der Opfer des Faschismus i Walter-Rathenau-Straße, zaś w XII wieku Dolne Miasto, na północ od katedry aż po rzekę Holtemme. W 1236 roku rozpoczęto budowę obecnej katedry (zakończoną dopiero w 1491). Od 1397 miasto należało do Hanzy.

W dobie reformacji w 1591 mianowany został pierwszy luterański biskup Halberstadt. O wyborze biskupa decydowała odtąd założona przez Heinricha Juliusa kapituła złożona zarówno z duchownych katolickich, jak i protestanckich. Od zajęcia przez wojska Wallensteina katedrę przejęło ponownie duchowieństwo katolickie. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej Halberstadt został wcielony w skład księstwa Brandenburgia-Prusy

W latach 1681–1682 miasto ogarnęła epidemia dżumy. W 1807 zajęte zostało przez Napoleona i stało się główną siedzibą departamentu Soława (Departement der Saale), w obrębie Królestwa Westfalskiego. Od 1843 do Halberestadt można dojechać koleją. W 1903 w mieście jeździły tramwaje elektryczne.

II wojna światowa przyniosła miastu zniszczenia 87% zabudowy. Całkowicie niemal zniszczona została zabytkowa zabudowa o konstrukcji szachulcowej.

Po wojnie został wcielony w skład NRD. W 1998 odbudowano zabytkowy ratusz.

1 stycznia 2010 przyłączono do miasta następujące gminy: Aspenstedt, Athenstedt, Langenstein, Sargstedt oraz Schachdorf Ströbeck.

Zabytki

edytuj

Transport

edytuj
Osobny artykuł: Tramwaje w Halberstadt.

Współpraca

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Peter Findeisen, Halberstadt-Dom, Liebfrauenkirche, Domplatz, Konigstein, 2005

Linki zewnętrzne

edytuj