Premiera Japonii mianuje cesarz po desygnowaniu go przez parlament Japonii (Kokkai) spośród swoich członków. Następnie, po otrzymaniu wotum zaufania w Izbie Reprezentantów, obejmuje on swój urząd. Premier, jako szef gabinetu, wyznacza i dymisjonuje ministrów stanu. Obecny urząd premiera działa na mocy konstytucji z 1946 roku (weszła w życie 3 maja 1947 roku).

Japonia
Herb Japonii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Japonii

Z 62 premierów 15 ukończyło Uniwersytet Tokijski[1].

Oficjalna rezydencja premiera edytuj

Oficjalna rezydencja premiera (Naikaku-sōridaijin Kantei)[2] (powszechnie używany skrót: Kantei) znajduje się w kwartale rządowym Nagata-chō[a], w pobliżu gmachu parlamentu (Kokkai-gijidō), w dzielnicy Chiyoda.

Cesarstwo Japonii (1868-1947) edytuj

Okres Meiji (1868-1912) edytuj

# Premier Kadencja Partia polityczna
Portret Nazwisko i imię Od Do
1   Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)
22 grudnia 1885 30 kwietnia 1888 bezpartyjny
2   Kuroda Kiyotaka
黒田 清隆
(1840–1900)
30 kwietnia 1888 25 października 1889 bezpartyjny
  Sanjō Sanetomi
三條 實美
(1837–1891)
25 października 1889 24 grudnia 1889 bezpartyjny
3   Yamagata Aritomo
山縣 有朋
(1838–1922)
24 grudnia 1889 6 maja 1891 bezpartyjny
4   Matsukata Masayoshi
松方 正義
(1835–1924)
6 maja 1891 8 sierpnia 1892 bezpartyjny
(1)   Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)
8 sierpnia 1892 31 sierpnia 1896 bezpartyjny
  Kuroda Kiyotaka
黑田 清隆
(1840–1900)
31 sierpnia 1896 18 września 1896 bezpartyjny
(4)   Matsukata Masayoshi
松方 正義
(1835–1924)
18 września 1896 12 stycznia 1898 bezpartyjny
(1)   Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)
12 stycznia 1898 30 czerwca 1898 bezpartyjny
5   Ōkuma Shigenobu
大隈 重信
(1838–1922)
30 czerwca 1898 8 listopada 1898 Kenseitō
(3)   Yamagata Aritomo
山縣 有朋
(1838–1922)
8 listopada 1898 19 października 1900 bezpartyjny
(1)   Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)[3]
19 października 1900 10 maja 1901 Rikken Seiyūkai
  Saionji Kinmochi
西園寺 公望
(1849–1940)
10 maja 1901 2 czerwca 1901 Rikken Seiyūkai
6   Katsura Tarō
桂 太郎
(1848–1913)
2 czerwca 1901 7 stycznia 1906 bezpartyjny
7   Saionji Kinmochi
西園寺 公望
(1849–1940)
7 stycznia 1906 14 lipca 1908 Rikken Seiyūkai
(6)   Katsura Tarō
桂 太郎
(1848–1913)
14 lipca 1908 30 sierpnia 1911 bezpartyjny
(7)   Saionji Kinmochi
西園寺 公望
(1849–1940)
30 sierpnia 1911 21 grudnia 1912 Rikken Seiyūkai

Okres Taishō (1912-1926) edytuj

# Premier Kadencja Partia polityczna
Portret Nazwisko i imię Od Do
(6)   Katsura Tarō
桂 太郎
(1848–1913)
21 grudnia 1912 20 lutego 1913 bezpartyjny
8   Yamamoto Gonnohyōe
山本 權兵衛
(1852–1933)
20 lutego 1913 16 kwietnia 1914 wojskowy
(5)   Ōkuma Shigenobu
大隈 重信
(1838–1922)
16 kwietnia 1914 9 października 1916 Rikken Dōshikai
9   Terauchi Masatake
寺内 正毅
(1852–1919)
9 października 1916 29 września 1918 wojskowy
10   Hara Takashi
原 敬
(1856–1921)[4]
29 września 1918 4 listopada 1921 Rikken Seiyūkai
  Uchida Kōsai
内田 康哉
(1865–1936)
4 listopada 1921 13 listopada 1921 bezpartyjny
11   Takahashi Korekiyo
高橋 是清
(1854–1936)
13 listopada 1921 12 czerwca 1922 Rikken Seiyūkai
12   Katō Tomosaburō
加藤 友三郎
(1861–1923)[5]
12 czerwca 1922 24 sierpnia 1923 wojskowy
  Uchida Kōsai
内田 康哉
(1865–1936)
24 sierpnia 1923 2 września 1923 bezpartyjny
(8)   Yamamoto Gonnohyōe
山本 權兵衛
(1852–1933)
2 września 1923 7 stycznia 1924 wojskowy
13   Kiyoura Keigo
清浦 奎吾
(1850–1942)
7 stycznia 1924 11 czerwca 1924 bezpartyjny
14   Katō Takaaki
加藤 高明
(1860–1926)[5]
11 czerwca 1924 28 stycznia 1926 Kenseikai
15   Wakatsuki Reijirō
若槻 禮次郎
(1866–1949)[6]
28 stycznia 1926 20 kwietnia 1927 Kenseikai

Okres Shōwa (1926-1947) edytuj

# Premier Kadencja Partia polityczna
Portret Nazwisko i imię Od Do
16   Tanaka Giichi
田中 義一
(1864–1929)
20 kwietnia 1927 2 lipca 1929 Rikken Seiyūkai
17   Hamaguchi Osachi
濱口 雄幸
(1870–1931)[7]
2 lipca 1929 14 kwietnia 1931 Rikken Minseitō
(15)   Wakatsuki Reijirō
若槻 禮次郞
(1866–1949)
14 kwietnia 1931 13 grudnia 1931 Rikken Minseitō
18   Inukai Tsuyoshi
犬養 毅
(1855–1932)[4]
13 grudnia 1931 15 maja 1932 Rikken Seiyūkai
  Takahashi Korekiyo
高橋 是清
(1854–1936)
15 maja 1932 26 maja 1932 Rikken Seiyūkai
19   Saitō Makoto
齋藤 實
(1858–1936)
26 maja 1932 8 lipca 1934 wojskowy
20   Okada Keisuke
岡田 啓介
(1868–1952)[8]
8 lipca 1934 9 marca 1936 wojskowy
21   Hirota Kōki
廣田 弘毅
(1878–1948)
9 marca 1936 2 lutego 1937 bezpartyjny
22   Hayashi Senjūrō
林 銑十郞
(1876–1943)
2 lutego 1937 4 czerwca 1937 wojskowy
23   Konoe Fumimaro
近衞 文麿
(1891–1945)
4 czerwca 1937 5 stycznia 1939 bezpartyjny
24   Hiranuma Kiichirō
平沼 騏一郞
(1867–1952)
5 stycznia 1939 30 sierpnia 1939 bezpartyjny
25   Abe Nobuyuki
阿部 信行
(1875–1953)
30 sierpnia 1939 16 stycznia 1940 wojskowy
26   Yonai Mitsumasa
米内 光政
(1880–1948)
16 stycznia 1940 22 lipca 1940 wojskowy
(23)   Konoe Fumimaro
近衞 文麿
(1891–1945)
22 lipca 1940 18 października 1941 Taisei Yokusankai
27   Tōjō Hideki
東條 英機
(1884–1948)
18 października 1941 22 lipca 1944 Taisei Yokusankai
28   Koiso Kuniaki
小磯 國昭
(1880–1950)
22 lipca 1944 7 kwietnia 1945 Taisei Yokusankai
29   Suzuki Kantarō
鈴木 貫太郞
(1868–1948)
7 kwietnia 1945 17 sierpnia 1945 bezpartyjny
30   Książę Higashikuni Naruhiko
東久邇 稔彦
(1887–1990)[9]
17 sierpnia 1945 9 października 1945 bezpartyjny
31   Shidehara Kijūrō
幣原 喜重郞
(1872–1951)
9 października 1945 22 maja 1946 Nihon Shimpotō
32   Yoshida Shigeru
吉田 茂
(1878–1967)
22 maja 1946 24 maja 1947 Jiyūtō

Państwo Japońskie (1947-) edytuj

Okres Shōwa (1947-1989) edytuj

# Premier Kadencja Partia polityczna
Portret Nazwisko i imię Od Do
33   Katayama Tetsu
片山 哲
(1887–1978)
24 maja 1947 10 marca 1948 Nihon Shakaitō
34   Ashida Hitoshi
芦田 均
(1887–1959)
10 marca 1948 15 października 1948 Minshutō
(32)   Yoshida Shigeru
吉田 茂
(1878–1967)
15 października 1948 10 grudnia 1954 Minshu Jiyūtō
(do 1950);Jiyūtō
(od 1950)
35   Hatoyama Ichirō
鳩山 一郎
(1883–1959)
10 grudnia 1954 23 grudnia 1956 Nihon Minshutō (do 1955), Jimintō (od 1955)
(35)
36   Ishibashi Tanzan
石橋 湛山
(1884–1973)
23 grudnia 1956 25 lutego 1957 Jimintō
37   Kishi Nobusuke
岸 信介
(1896–1987)
25 lutego 1957 19 lipca 1960 Jimintō
38   Ikeda Hayato
池田 勇人
(1899–1965)
19 lipca 1960 9 listopada 1964 Jimintō
39   Satō Eisaku
佐藤 榮作
(1901–1975)
9 listopada 1964 7 lipca 1972 Jimintō
40   Tanaka Kakuei
田中 角榮
(1918–1993)
7 lipca 1972 9 grudnia 1974 Jimintō
41   Miki Takeo
三木 武夫
(1907–1988)
9 grudnia 1974 24 grudnia 1976 Jimintō
42   Fukuda Takeo
福田 赳夫
(1905–1995)
24 grudnia 1976 7 grudnia 1978 Jimintō
43   Ōhira Masayoshi
大平 正芳
(1910–1980)[5]
7 grudnia 1978 12 czerwca 1980 Jimintō
  Itō Masayoshi
伊東 正義
(1913–1994)
12 czerwca 1980 17 lipca 1980 Jimintō
44   Suzuki Zenkō
鈴木 善幸
(1911–2004)
17 lipca 1980 27 listopada 1982 Jimintō
45   Nakasone Yasuhiro
中曽根 康弘
(1918–2019)
27 listopada 1982 6 listopada 1987 Jimintō
46   Takeshita Noboru
竹下 登
(1924–2000)
6 listopada 1987 3 czerwca 1989 Jimintō

Okres Heisei i Reiwa (1989-) edytuj

# Premier Kadencja Partia polityczna
Portret Nazwisko i imię Od Do
47   Uno Sōsuke
宇野 宗佑
(1922–1998)
3 czerwca 1989 10 sierpnia 1989 Jimintō
48   Kaifu Toshiki
海部 俊樹
(1931–2022)
10 sierpnia 1989 5 listopada 1991 Jimintō
49   Miyazawa Kiichi
宮澤 喜一
(1919–2007)
5 listopada 1991 9 sierpnia 1993 Jimintō
50   Hosokawa Morihiro
細川 護熙
(1938–)
9 sierpnia 1993 28 kwietnia 1994 Nihon Shintō
51   Hata Tsutomu
羽田 孜
(1935–2017)
28 kwietnia 1994 30 czerwca 1994 Shinseitō
52   Murayama Tomiichi
村山 富市
(1924–)
30 czerwca 1994 11 stycznia 1996 Nihon Shakaitō
53   Hashimoto Ryūtarō
橋本 龍太郎
(1937–2006)
11 stycznia 1996 30 lipca 1998 Jimintō
54   Obuchi Keizō
小渕 恵三
(1937–2000)
30 lipca 1998 5 kwietnia 2000 Jimintō
55   Mori Yoshirō
森 喜朗
(1937–)
5 kwietnia 2000 26 kwietnia 2001 Jimintō
56   Koizumi Jun’ichirō
小泉 純一郎
(1942–)
26 kwietnia 2001 26 września 2006 Jimintō
57   Abe Shinzō
安倍 晋三
(1954–2022)
26 września 2006 26 września 2007 Jimintō
58   Fukuda Yasuo
福田 康夫
(1936–)
26 września 2007 24 września 2008 Jimintō
59   Asō Tarō
麻生 太郎
(1940–)
24 września 2008 16 września 2009 Jimintō
60   Hatoyama Yukio
鳩山 由紀夫
(1947–)
16 września 2009 8 czerwca 2010 Minshutō
61   Kan Naoto
菅 直人
(1946–)
8 czerwca 2010 2 września 2011 Minshutō
62   Noda Yoshihiko
野田 佳彦
(1957–)
2 września 2011 26 grudnia 2012 Minshutō
(57)   Abe Shinzō
安倍 晋三
(1954–2022)
26 grudnia 2012 16 września 2020 Jimintō
63   Suga Yoshihide
菅 義偉
(1948–)
16 września 2020 4 października 2021 Jimintō
64   Kishida Fumio
岸田 文雄
(1957–)
4 października 2021 nadal Jimintō

Uwagi edytuj

  1. Nagata-chō → dzielnica rządowa, centrum polityczne Japonii. Także jako synonim rządu, władz, ośrodka decyzyjnego kraju.

Przypisy edytuj

  1. UTokyo by the Numbers. The University of Tokyo. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  2. Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 728, 1172. ISBN 4-7674-2015-6.
  3. Podał się do dymisji.
  4. a b Zamordowany.
  5. a b c Zmarł w trakcie kadencji.
  6. Do 30 stycznia 1926 tymczasowo.
  7. Niezdolny do władzy po nieudanej próbie zamachu 14 listopada 1930 roku. Minister spraw zagranicznych Kijūrō Shidehara pełnił obowiązki premiera do powrotu Hamaguchiego 10 marca 1931.
  8. Uważany za zabitego podczas Incydentu 26 lutego. Obowiązki premiera pełnił minister spraw wewnętrznych Fumio Goto. Okada został odnaleziony 28 lutego 1936.
  9. Jedyny przedstawiciel rodziny cesarskiej sprawujący funkcję premiera.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj