Wirginia

stan Stanów Zjednoczonych

Wirginia (ang. Virginia) – stan w Stanach Zjednoczonych na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego. Prawie dwie trzecie Wirginii jest zalesione, a branże związane z lasami zapewniają 17 mld dolarów rocznego przychodu dla gospodarki Wirginii (2% PKB), oraz ponad 100 tys. miejsc pracy[2].

Wirginia
Commonwealth of Virginia
stan
10. stan od 25 czerwca 1788
ilustracja
Pieczęć Flaga
Pieczęć Flaga
Dewiza: Sic semper tyrannis (Taki los spotyka zawsze tyranów)
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stolica

Richmond

Kod ISO 3166-2

US-VA

Gubernator

Glenn Youngkin (R)

Powierzchnia

110 786 km²[1]

Populacja (2020)
• liczba ludności


8 631 393

• gęstość

79,8 os./km²

Strefa czasowa

UTC-05:00
UTC-04:00

Języki urzędowe

angielski

Położenie na mapie USA
Położenie na mapie
Strona internetowa

Największy obszar metropolitalny Virginia BeachNorfolkNewport News położony jest nad wybrzeżem, wykracza poza granice stanu i obejmuje 1,8 mln mieszkańców[3].

Z Wirginii pochodziło czterech spośród pierwszych pięciu prezydentów USA: George Washington, Thomas Jefferson, James Madison i James Monroe. Określa się ich mianem dynastii wirginijskiej[4].

Symbolami Wirginii są ptak kardynał i kwiat derenia.

Kardynał szkarłatny, symbol Wirginii

Historia edytuj

Geografia edytuj

 
Park Narodowy Shenandoah

Wirginia znajduje się w środkowej części wschodniego wybrzeża USA. Na północy graniczy z Wirginią Zachodnią i Marylandem oraz z Dystryktem Kolumbii, na zachodzie z Kentucky, a na południu z Tennessee i Karoliną Północną. Granicę wschodnią wyznaczają Ocean Atlantycki oraz zatoka Chesapeake. Administracyjnie stan podzielony jest na 95 hrabstw oraz 39 miast niezależnych, niewchodzących w skład żadnego z hrabstw.

We wschodniej części stanu występują tereny nizinne, a w zachodniej wyżynne i górzyste (Appalachy). Najwyższy szczyt, Mount Rogers, wznosi się 1746 m n.p.m.[5] Klimat jest podzwrotnikowy morski.

Miasta edytuj

Na terenie stanu Wirginia znajduje się 228 miast (city lub town), w tym 7 o liczbie ludności przekraczającej 100 000, 39 powyżej 10 000 mieszkańców, a 139 powyżej 1000 mieszkańców (2022 rok)[6].

Lista miast zamieszkanych przez 2500 lub więcej osób (2022 r.)[6]:

Demografia edytuj

 
Gęstość zaludnienia w 2010 roku

Na podstawie spisu ludności z roku 2020 stwierdzono, że stan Wirginia liczył 8 631 393 mieszkańców, co oznaczało wzrost o 630 369 (7,9%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010[7]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowiły 5,9% populacji, 21,8% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 15,9% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,8% ludności stanu stanowiły kobiety[8].

Język edytuj

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami były[9]:

Rasy i pochodzenie edytuj

Według danych z 2018 roku 68% mieszkańców stanowiła ludność biała (62,2% nie licząc Latynosów), 19,2% to Afroamerykanie, 6,3% to Azjaci, 3,7% było rasy mieszanej, 0,3% to rdzenna ludność Ameryki i 0,07% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowili 9,2% ludności stanu[10].

Poza grupą afroamerykańską, do największych grup należą osoby pochodzenia niemieckiego (11%), „amerykańskiego” (9,6%), angielskiego (9,5%) i irlandzkiego (9,3%). Do innych większych grup należą osoby pochodzenia włoskiego (331,1 tys.), afrykańskiego (190,5 tys.), francuskiego (181,9 tys.), szkockiego (175,2 tys.), meksykańskiego (173 tys.), salwadorskiego (168,1 tys.), polskiego (156 tys.), hinduskiego (141,7 tys.), szkocko-irlandzkiego (132,6 tys.), portorykańskiego (99,9 tys.), chińskiego (76,7 tys.), holenderskiego (75,1 tys.), arabskiego (74,7 tys.), filipińskiego (73,3 tys.) i koreańskiego (71,7 tys.)[10].

Religia edytuj

 
Kościół baptystyczny w Blacksburg

Struktura religijna w 2014[11]:

Gospodarka edytuj

 
Departament Obrony Stanów Zjednoczonych w Arlington

Sektor usług jest obecnie największym segmentem gospodarki stanu Wirginia. Do głównych pracodawców należą handel detaliczny i hurtowy, usługi zdrowotne i socjalne, oraz sektor publiczny (rząd federalny, stanowy i samorządowy). Znaczącym źródłem zatrudnienia są także usługi profesjonalne, naukowe i techniczne[13].

Zasoby i energia edytuj

Wirginia ma ponad 50 aktywnych kopalń węgla, a jej porty są wiodącymi eksporterami amerykańskiego węgla. Jednak większość energii elektrycznej w Wirginii wytwarza gaz ziemny, który sprowadzany jest głównie z wybrzeża Zatoki Perskiej i z regionów Appalachów. Znaczącym źródłem energii elektrycznej są także elektrownie jądrowe[14].

Stan nie posiada znaczących rezerw ropy naftowej. Jedyna rafineria ropy naftowej w Wirginii, zlokalizowana w Yorktown, zawiesiła operacje rafinacji w 2010 roku[14].

Transport edytuj

 
Międzynarodowy terminal w Norfolk

Wirginia ma trzecią co do wielkości sieć transportową w kraju, w tym sześć głównych autostrad międzystanowych. Kilkanaście linii kolejowych liczy razem ponad 5,5 tys. kilometrów. Wirginia ma także kilka lotnisk komercyjnych, w tym dwa w pobliżu Waszyngtonu, które są jednymi z najbardziej ruchliwych w kraju, oraz jeden z największych portów morskich w kraju – Port Virginia[14].

Rolnictwo edytuj

Rolnictwo stanowi obecnie zaledwie niewielką część bogactwa stanu. Drób, bydło i produkty mleczne są głównymi produktami rolnymi. W XVII wieku osadnicy europejscy nauczyli się od rdzennej ludności uprawy tytoniu. Chociaż obecnie dominują inne produkty, tytoń nadal występuje w południowym regionie Piedmontu[13]. Do innych produktów przynoszących największy zysk należą: soja, kukurydza, siano, jajka i jabłka[15].

Uczelnie edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. State Area Measurements and Internal Point Coordinates. U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  2. Natural Resources, ext.vt.edu [dostęp 2020-06-27] (ang.).
  3. Virginia Beach-Norfolk-Newport News metro area population 2020, Statista [dostęp 2022-01-17] (ang.).
  4. Casey Leins, 10 Things to Know About Virginia, US News, 2019 [dostęp 2020-06-28] (ang.).
  5. Mount Rogers. Geographic Names Information System (GNIS). [dostęp 2020-02-08]. (ang.).
  6. a b c City and Town Population Totals: 2020-2022. U.S. Census Bureau. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  7. Change in Resident Population of the 50 States, the District of Columbia, and Puerto Rico: 1910 to 2020, 2020 Census Apportionment Results [dostęp 2021-11-08].
  8. U.S. Census Bureau QuickFacts: Virginia; UNITED STATES, census.gov [dostęp 2021-11-08] (ang.).
  9. Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-02-08].
  10. a b 2018: ACS 5-Year Estimates Detailed Tables, data.census.gov [dostęp 2020-06-28].
  11. Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics, Pew Research Center [dostęp 2019-02-08] (ang.).
  12. a b Virginia – Religious Traditions, 2010, thearda.com [dostęp 2019-02-08].
  13. a b Virginia, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-02-08] (ang.).
  14. a b c Virginia – State Energy Profile Analysis – U.S. Energy Information Administration (EIA), eia.gov [dostęp 2019-02-08].
  15. Hannah Patterson, Virginia’s Top 10 Agricultural Commodities, Farm Flavor, 21 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-08] (ang.).