Hawajczycy

Rdzenni mieszkańcy Hawajów

Hawajczycy (haw. Poʻe Hawaiʻi) – rdzenni mieszkańcy Hawajów, pochodzenia polinezyjskiego. Komunikują się w języku angielskim oraz języku kreolskim hawajskim. Język hawajski, który był pierwotnym językiem Hawajczyków jest praktycznie językiem wymarłym, gdyż posługuje się nim nie więcej niż tysiąc osób.

Hawajczycy
Poʻe Hawaiʻi
Miejsce zamieszkania

Hawaje

Język

hawajski,
kreolski hawajski,
angielski

Religia

mitologia hawajska

Nieoficjalna flaga Hawajczyków
Flaga stanu Hawaje
Flaga Ka Lahui Hawaiʻi
Flaga używana przez nacjonalistów

Zasiedlenie wysp edytuj

Hawaje zostały zasiedlone w dwóch falach migracyjnych. Pierwsza fala Polinezyjczyków przybyła na wyspy mniej więcej na początku naszej ery. Uważa się, że mogli to być mieszkańcy Markizów. Druga fala migracji nastąpiła mniej więcej w XIII wieku. Na wyspy przybył lud roślejszy, z Tahiti, który wkrótce wchłonął pierwotnych mieszkańców archipelagu. Po tej pierwszej fali osadniczej pozostały tylko opowiadane przez następców historie o menehunach, niskich, lecz pracowitych ludziach.

Pierwotna kultura edytuj

W chwili, gdy na wyspy przybył kapitan Cook (1778), na wyspach żyło około 300 tysięcy Hawajczyków – ludzi o ciemnej skórze i włosach prostych lub falistych. Praktykowali oni poligynię i poliandrię i żyli w społeczeństwie klasowym. Tytuły i majątek dziedziczone były w linii żeńskiej. Hawajczycy nie znali wytopu metali, nie produkowali ceramiki, narzędzia i broń wytwarzali z kamienia, drewna, kości i muszli. Żyli na poziomie neolitycznym, wyróżniali się jednak niezwykle rozbudowaną tradycją słowną i wielką tężyzną fizyczną.

Największym źródłem informacji o kulturze rdzennych mieszkańców Hawajów jest „Fornander Collection”, wielotomowy zbiór hawajskich mitów i opowieści ludowych, zebranych przez Abrahama Fornandera.

Mitologia hawajska edytuj

Osobny artykuł: Mitologia hawajska.

Charakterystyczną cechą mitologii hawajskiej jest prawie zupełna nieobecność zwierząt jako bohaterów - tłumaczy się to ubóstwieniem fauny wyspowej. W politeistycznych wierzeniach najważniejszymi bogami byli:

oraz bogini

Bibliografia edytuj

  • Tadeusz Szczerbowski, Wyspy Hawajskie: język i tradycja, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2006, ISBN 83-7271-407-X
  • Tadeusz Szczerbowski, Kultura hawajska (Ka Mo'omeheu Hawai'i), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2014, ISBN 978-83-7271-898-3