Kentucky
Kentucky (wymowa:/kənˈtʌki/), oficjalnie Commonwealth of Kentucky – stan na środkowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Jest jednym z czterech stanów posługujących się w oficjalnym nazewnictwie terminem commonwealth (pozostałe to: Massachusetts, Pensylwania i Wirginia)[3]. Początkowo był częścią stanu Wirginia, ale został wydzielony z niego w 1792 roku, stając się 15. stanem dołączonym do Unii[4].
| |||||
| |||||
| 15. stan od 1 czerwca 1792 | |||||
| |||||
| Dewiza: United we stand, divided we fall (Zjednoczeni wytrwamy, podzieleni upadniemy) | |||||
| Państwo |  Stany Zjednoczone
| ||||
| Stolica | Frankfort | ||||
| Kod ISO 3166-2 | US-KY | ||||
| Gubernator | Andy Beshear (D) | ||||
| Powierzchnia | 104 656[1] km² | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności |
4 454 189[2] | ||||
| • gęstość | 42,5 os./km² | ||||
| Strefa czasowa | UTC-05:00 UTC-04:00 | ||||
Położenie na mapie USA
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Stany Zjednoczone
| |||||
Kentucky graniczy na północy ze stanami: Illinois, Indiana i Ohio, na południu – z Tennessee, na wschodzie – z Wirginią Zachodnią i Wirginią, a na zachodzie – z Missouri. Zajmując obszar 104 749 km², stanowi 37. pod względem powierzchni stan Stanów Zjednoczonych. W spisie ludności z 2010 roku populacja stanu wynosiła 4 339 367 mieszkańców[5].
Zachodnia część stanu położona jest na nizinie Missisipi. Część środkowa i obszary północno-wschodnie są pagórkowate (wyżyna Cumberland).
| Lp. | Miasto | Ludność (2017) |
|---|---|---|
| 1 | Louisville | 621 349 |
| 2 | Lexington | 321 959 |
| 3 | Bowling Green | 67 067 |
| 4 | Owensboro | 59 404 |
| 5 | Covington | 40 455 |
| 6 | Richmond | 35 397 |
| 7 | Georgetown | 33 660 |
| 8 | Florence | 32 305 |
| 9 | Hopkinsville | 30 789 |
| 10 | Nicholasville | 30 553 |
| 11 | Elizabethtown | 30 023 |
Historia[7]Edytuj
- początek XVIII wieku – początek kolonizacji amerykańskiej
- 1774 – powstała pierwsza stała osada amerykańska – Harrodsburg
- 1775 – Daniel Boone zakłada Fort Boonesborough
- 1 czerwca 1792 – Kentucky zostało przyjęte do Unii
- 1861–1865 – wojna secesyjna. Mimo że był to stan niewolniczy, Kentucky pozostało w Unii.
GeografiaEdytuj
Jest w dwóch strefach czasowych: wschodnia połowa stanu w UTC-05:00 a zachodnia połowa w UTC-06:00.
- Klimat: podzwrotnikowy wilgotny[8],
- Główne rzeki: Cumberland River, Green River, Kentucky, Mississippi, Ohio[9]
- Liczba hrabstw: 120[10]
- Największe hrabstwo: Pike[10]
DemografiaEdytuj
Spis ludności z roku 2010 stwierdza, że stan Kentucky liczy 4 339 367 mieszkańców, co oznacza wzrost o 297 634 (7,4%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 6,2% populacji, 22,7% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 16% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,7% ludności stanu stanowią kobiety[11].
JęzykEdytuj
Najpowszechniej używanymi językami są[12]:
- język angielski – 95,44%,
- język hiszpański – 2,39%,
- język niemiecki – 0,3%.
Rasy i pochodzenieEdytuj
Według spisu z 2010 roku, 87,8% mieszkańców stanowiła ludność biała (84,6% nie licząc Latynosów), 8,4% to Murzyni lub Afroamerykanie, 1,9% miało rasę mieszaną, 1,6% to Azjaci, 0,3% to rdzenna ludność Ameryki, 0,1% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 3,7% ludności stanu[11].
ReligiaEdytuj
Dane z 2014:
- chrześcijanie – 76% ( w tym: ewangelikalni – 49%, protestanci – 16% i katolicy – 10%)
- brak religii – 22% (w tym: ateiści – 4% i agnostycy – 4%)
- inne religie – 2% (głównie: islam, judaizm, buddyzm, hinduizm)[13].
Przemysł i bogactwa naturalne[14]Edytuj
- główne uprawy: tytoń, soja, kukurydza
- produkcja bourbonu
- hodowla bydła, trzody chlewnej i koni.
- maszynowy,
- spożywczy,
- elektrotechniczny,
- hutniczy,
- petrochemiczny, wydobywczy (węgiel kamienny)
UczelnieEdytuj
Znani ludzieEdytuj
- Johnny Depp, Muhammad Ali, George Clooney, Nicky Hayden, Daniel Boone, Jefferson Davis, Static Major, Nicole Scherzinger, Rajon Rondo, Billy Ray Cyrus, Loretta Lynn, Abraham Lincoln, Hunter S. Thompson , Kevin Richardson , Brian Littrell, Michael Shannon, Jennifer Lawrence, Josh Hutcherson, Don Rosa.
PrzypisyEdytuj
- ↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09].
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Kentucky, www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
- ↑ Matt Rosenberg, What's the Difference Between a Commonwealth and a State?, ThoughtCo, 25 lipca 2019 [dostęp 2020-03-23] (ang.).
- ↑ How Kentucky Became a State, Puerto Rico 51st, 8 sierpnia 2014 [dostęp 2020-03-23] (ang.).
- ↑ Kentucky: 2010 Census of Population and Housing (ang.). W: U.S. Census Bureau [on-line]. webcitation.org. [dostęp 19 stycznia 2017].
- ↑ Biggest Cities in Kentucky, www.biggestuscities.com [dostęp 2019-01-23].
- ↑ Kentucky, history.com [dostęp 2020-03-23] (ang.).
- ↑ Kentucky, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-03-23].
- ↑ The 10 Longest Rivers in Kentucky, WorldAtlas [dostęp 2020-03-23] (ang.).
- ↑ a b Kentucky land area County rank, www.usa.com [dostęp 2020-03-23].
- ↑ a b U.S. Census Bureau QuickFacts: Kentucky; UNITED STATES, www.census.gov [dostęp 2019-01-23] (ang.).
- ↑ Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-01-23].
- ↑ Adults in Kentucky. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2015-12-05].
- ↑ Carla Carlton, Growing Grains - bourbon is fertilizing new market, Kentucky Living, 27 marca 2018 [dostęp 2020-03-23] (ang.).