Wikipedia

Wirginia Zachodnia

stan Stanów Zjednoczonych

Wirginia Zachodnia (ang. West Virginia, wymowa: /ˌwɛst vərˈdʒɪnjə/ⓘ) – stan we wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Na północy graniczy z Pensylwanią i Maryland, od wschodu i południa z Wirginią, a na zachodzie z Kentucky i Ohio. Stolicą stanu jest Charleston.

Wirginia Zachodnia
State of West Virginia
stan
35. stan od 20 czerwca 1863
Ilustracja
Pieczęć Flaga
Pieczęć Flaga
Dewiza: Montani semper liberi
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stolica

Charleston

Kod ISO 3166-2

US-WV

Gubernator

Jim Justice (R)

Powierzchnia

62 756 km²[1]

Populacja (2020)
• liczba ludności


1 793 716

• gęstość

29,8 os./km²

Strefa czasowa

UTC-5:00
UTC-4:00

Języki urzędowe

angielski

Położenie na mapie USA
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Wirginia Zachodnia, położona w regionie Appalachów, zajmuje jedne z najbardziej pofałdowanych terenów w kraju. Faliste góry, wzgórza i doliny tego stanu sprawiły, że zyskał przydomek The Mountain State („Górzysty Stan”) i jest dobrze znanym z szerokiej gamy zajęć na świeżym powietrzu, w tym turystyki pieszej, kolarstwa górskiego, narciarstwa i raftingu[2].

W latach 2010–2020 Wirginia Zachodnia odnotowała najwyższy procentowy spadek swoich mieszkańców wśród stanów USA. Spadek populacji spowodowany jest głównie starzeniem się populacji i wzrostem bezrobocia spowodowanym zamykaniem kopalń[3][4].

Historia

edytuj
 
Młyn wodny w parku stanowym Babcock

Kiedy Wirginia odłączyła się od Unii w 1861 roku, przystępując do Konfederacji, część znana obecnie jako Wirginia Zachodnia oderwała się, tworząc własny stan. Przyjęta w roku 1863 Wirginia Zachodnia była jedynym stanem powstałym z oderwania się od stanu konfederackiego podczas wojny secesyjnej i odegrała kluczową rolę jako stan graniczny[2].

 

Geografia

edytuj

Warunki naturalne

edytuj

Przeważającą część powierzchni tego stanu zajmują tereny wyżynne i górskie. Dwa pasy ziemi wcinające się między sąsiadujące stany to:

Z północnego wschodu na południowy zachód przebiega pasmo górskie Appalachów, które zajmuje znaczną część powierzchni stanu. Na zachód od Appalachów znajdują się Wyżyny Appalaskie, które zajmują prawie całą pozostałą część stanu. Najwyższy szczyt stanu to Spruce Knob (1482 m n.p.m.).

Warunki hydrologiczne

edytuj

Główne rzeki: Ohio, Guyandotte i Greenbrier.

Większe jeziora: Tygart i Bluestone.

Miejscowości

edytuj
 
Największe miasta w stanie Wirginia Zachodnia, powyżej 15 000 mieszkańców (2022)[5]

Na terenie stanu Wirginia Zachodnia znajdują się 232 miasta (city lub town) i wsie (village), w tym 13 o liczbie ludności przekraczającej 10 000, a 101 powyżej 1000 mieszkańców (2022 r.)[5].

Lista miast zamieszkanych przez 1500 lub więcej osób (2022 r.)[5]:

Podział administracyjny

edytuj
Osobny artykuł: Lista hrabstw w Wirginii Zachodniej.

Stan podzielony jest na 55 hrabstw.

Demografia

edytuj
 
Gęstość zaludnienia

Na podstawie spisu ludności z roku 2020 stwierdzono, że stan Wirginia Zachodnia liczył 1 793 716 mieszkańców, co oznaczało spadek o 59 278 (3,2%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010[6]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowiły 5,2% populacji, 20,1% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 20,5% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,5% ludności stanu stanowiły kobiety[7].

Język

edytuj

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami były[8]:

Rasy i pochodzenie

edytuj

Według danych z 2019 roku 93,1% mieszkańców stanowiła ludność biała (92,0% nie licząc Latynosów), 3,7% to czarnoskórzy Amerykanie lub Afroamerykanie, 1,8% było rasy mieszanej, 0,8% to Azjaci, 0,2% to rdzenna ludność Ameryki i 0,02% to Hawajczycy i pochodzący z innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowili 1,5% ludności stanu[9].

Do największych grup należały osoby pochodzenia niemieckiego (14,3%), irlandzkiego (11,9%), „amerykańskiego” (9,8%) i angielskiego (9,4%). Do innych większych grup należały osoby pochodzenia włoskiego (74 tys.), szkocko–irlandzkiego (36,2 tys.), szkockiego (32,8 tys.), polskiego (29,3 tys.), francuskiego (27 tys.) i holenderskiego (23,4 tys.)[9].

Religia

edytuj
Osobny artykuł: Protestantyzm w Wirginii Zachodniej.

Struktura religijna w 2014 r.[10]:

Gospodarka

edytuj

Gospodarka stanu jest tak mocno uzależniona od jej zasobów mineralnych, że spadająca produkcja węgla i niskie ceny energii w ostatnich latach poważnie zaszkodziły temu stanowi. Bezpieczeństwo górnicze i kwestie ekologiczne pozostają głównymi wyzwaniami dla obszaru, który nadal produkuje większość węgla wykorzystywanego w innych stanach[2].

Zasoby i energia

edytuj

W Wirginii Zachodniej znajduje się 12% amerykańskich zasobów węgla, co daje jej pozycję w pierwszej trójce stanów, z największą ilością zasobów. Węgiel w Wirginii Zachodniej odkryto na początku XVII wieku, ale wydobycie na dużą skalę rozpoczęto dopiero w połowie XIX wieku[12].

Ponad 90% produkcji energii elektrycznej w stanie wytwarzane jest z węgla. Pozostała część pochodzi z hydroelektrowni, elektrowni wiatrowych i urządzeń zasilanych gazem ziemnym. Wirginia Zachodnia jest jednym z siedmiu stanów na wschód od rzeki Missisipi, które nie mają żadnej elektrowni jądrowej[12].

Wirginia Zachodnia jest także siódmym co do wielkości eksporterem gazu ziemnego, głównie przez wydobycie gazu łupkowego. W Newell, nad rzeką Ohio, znajduje się jedyna w stanie rafineria ropy naftowej[12].

Rolnictwo

edytuj

W 2015 roku największy dochód przyniosły[13]:

Uczelnie

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates. U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  2. ↑ a b c West Virginia Rankings and Facts [online], US News Best States [dostęp 2021-11-09].
  3. ↑ West Virginia population decline is largest in U.S. [online], Los Angeles Times, 22 maja 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
  4. ↑ Casey Leins, West Virginia Is Dying and Trump Can’t Save It [online], US News, 2017 [dostęp 2021-11-09].
  5. ↑ a b c City and Town Population Totals: 2020-2022. U.S. Census Bureau. [dostęp 2023-06-10]. (ang.).
  6. ↑ Change in Resident Population of the 50 States, the District of Columbia, and Puerto Rico: 1910 to 2020 [online], 2020 Census Apportionment Results [dostęp 2021-11-09].
  7. ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: West Virginia; United States [online], census.gov [dostęp 2021-11-09] (ang.).
  8. ↑ Data Center Results [online], apps.mla.org [dostęp 2019-02-08].
  9. ↑ a b 2019: ACS 1-Year Estimates Data Profiles (DP05/DP02) [online], data.census.gov [dostęp 2021-11-09].
  10. ↑ Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics [online], Pew Research Center [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  11. ↑ West Virginia - Religious Traditions, 2010 [online], thearda.com [dostęp 2019-02-16].
  12. ↑ a b c West Virginia - State Energy Profile Analysis - U.S. Energy Information Administration (EIA) [online], eia.gov [dostęp 2019-02-16].
  13. ↑ Rachel Bertone, Top 10 West Virginia Ag Products (Infographic) [online], Farm Flavor, 13 lipca 2017 [dostęp 2019-02-16] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wirginia_Zachodnia&oldid=74723294”