Kukurydza

Kukurydza
	; Kukurydza zwyczajna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	kukurydza
	Nazwa systematyczna
	Zea L.; Sp. Pl. 971. 1753
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Kukurydza (Zea) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Przedstawiciele występują naturalnie w Meksyku, Gwatemali i Nikaragui. Liczy 5^[3]–6^[4] gatunków, wśród których najważniejsza pod względem ekonomicznym jest kukurydza zwyczajna (Zea mays), która jest zarazem gatunkiem typowym rodzaju^[3]. Kukurydza zwyczajna jest zbożem uprawianym na wielką skalę w wielu rejonach świata. Większość jej zbiorów przeznacza się na produkcję paszy dla zwierząt. Kukurydza może też być spożywana przez człowieka – po ugotowaniu lub uprażeniu, albo w postaci mąki lub kaszy.

SystematykaEdytuj

Synonimy^[3]

Mais Adanson, Mays P. Miller, Thalysia O. Kuntze

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rzędu wiechlinowców (Poales)^[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny Panicoideae, plemienia Andropogoneae^[5].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Juncanae Takht., rząd wiechlinowce (Poales Small), rodzina wiechlinowate (Poaceae (R. Br.) Barnh.), rodzaj kukurydza (Zea L.)^[6].

Wykaz gatunków^[7]^[4]

Zea diploperennis Iltis, Doebley & R.Guzmán
Zea luxurians (Durieu & Asch.) R.M.Bird
Zea mays L. – kukurydza zwyczajna
Zea mexicana (Schrad.) Kuntze
Zea nicaraguensis Iltis & B.F.Benz
Zea perennis (Hitchc.) Reeves & Mangelsd.

Zobacz teżEdytuj

nixtamalizacja

PrzypisyEdytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-15] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-04-25].
↑ ^a ^b Zea L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-13].
↑ Poaceae (grass family) (ang.). W: Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-15].
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Zea (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-25].
↑ Species Records of Zea (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-01-15].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-15] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-04-25].

[powo-4] Zea L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-13].

[5] Poaceae (grass family) (ang.). W: Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-15].

[6] Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Zea (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-25].

[grin-7] Species Records of Zea (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-01-15].

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]