Rodzaj (biologia)
Rodzaj (łac. genus, l.mn. genera) – podstawowa, obowiązkowa kategoria systematyczna obejmująca gatunek lub monofiletyczną grupę gatunków wyróżnionych na podstawie jednej, lub więcej cech taksonomicznych. Nazwą rodzaj określany jest też każdy takson w randze rodzaju.

Kategoriami pomocniczymi dla rodzaju są nadrodzaj (supergenus) i podrodzaj (subgenus).
Naukowa nazwa rodzaju edytuj
Zasady tworzenia nazw rodzajowych i gatunkowych opisują Międzynarodowe Kodeksy Nomenklatury Botanicznej, Zoologicznej i Bakterii.
Rodzajowi nadawana jest unikatowa i uninominalna (jednoczłonowa) nazwa, która wchodzi w skład binominalnej (dwuczłonowej) nazwy gatunkowej oraz trynominalnej (trójczłonowej) nazwy podgatunku.
Nazwa rodzaju jest rzeczownikiem w mianowniku liczby pojedynczej, pochodzącym z greki, łaciny lub zlatynizowania z innego języka. Ma określony rodzaj gramatyczny – męski, żeński lub nijaki – zależny od słowa, od którego ta nazwa pochodzi. Naukową nazwę rodzaju zapisuje się zawsze wielką literą i krojem pisma odróżniającym ją od pozostałego tekstu, a identycznym z krojem epitetu gatunkowego, jeśli wchodzi w skład nazwy gatunku.
Na przykład:
- Ptak z gatunku Cardinalis cardinalis to znany dobrze kardynał.
- Ptak z gatunku Cardinalis cardinalis to znany dobrze kardynał.
- Ptak z gatunku Cardinalis cardinalis to znany dobrze kardynał.
- Ptak z gatunku Cardinalis cardinalis to znany dobrze kardynał.
Tradycyjnie w tekście prostym stosuje się kursywę (przykład 1).
Autor nazwy rodzajowej edytuj
Po nazwie podawane jest nazwisko autora i – oddzielona przecinkiem – data pierwszej publikacji, np. Cardinalis Bonaparte, 1838.
Typy nomenklatoryczne edytuj
Typem nomenklatorycznym rodzaju jest gatunek typowy, czyli gatunek, w oparciu o który został opisany dany rodzaj, natomiast na podstawie rodzaju typowego opisywana jest rodzina.
Pozycja taksonomiczna edytuj
Wyższą od rodzaju kategorią podstawową jest rodzina, niższą gatunek. Pozycja rodzaju w układzie hierarchicznym (z uwzględnieniem kategorii pomocniczych) wygląda następująco.
- rodzina
- podrodzina
- nadrodzaj
- rodzaj
- podrodzaj
- gatunek
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- International Code of Zoological Nomenclature. International Commission on Zoological Nomenclature, 1999. [dostęp 2010-02-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Nomenclator Zoologicus. uio.mbl.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-07)]. – indeks nazw rodzajowych w nomenklaturze zoologicznej od 1758 do 2004
- ZooBank – oficjalny rejestr nomenklatury zoologicznej Międzynarodowej Komisji Nomenklatury Zoologicznej (ICZN)