1939
rok kalendarzowy w XX wieku
 |
Ten artykuł od 2021-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Rządzący państwami w 1939
Pozostałe wydarzenia w Polsce
edytuj- 5 stycznia:
- początek wizyty ministra spraw zagranicznych Józefa Becka w Niemczech.
- w kościele Kapucynów w Krakowie odprawiono mszę w intencji zmarłego 2 stycznia Romana Dmowskiego. W mszy uczestniczył bp Adam Sapieha. Na krakowskich budynkach Stronnictwa Narodowego wywieszono czarne flagi. Studenckie organizacje narodowe opublikowały odezwę, wzywającą do wzięcia udziału w pogrzebie Dmowskiego.
- 6 stycznia – po kurtuazyjnym spotkaniu z Hitlerem minister Józef Beck odbył spotkanie z szefem niemieckiej dyplomacji Joachimem von Ribbentropem. Ten wysunął konkretne żądania: włączenie Gdańska do Rzeszy, wydzielenie eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej. W zamian za to Niemcy obiecali ostatecznie uznać polskie granice.
- 7 stycznia – w Warszawie odbyła się ostatnia część uroczystości pogrzebowych Romana Dmowskiego. Trumnę złożono na cmentarzu bródnowskim, do grobu włożono urnę z ziemią nadmorską i wodą z Bałtyku.
- 8 stycznia:
- na naradzie u prezydenta Mościckiego z udziałem Józefa Becka i Edwarda Rydza-Śmigłego zadecydowano nie ustępować wobec niemieckich żądań terytorialnych wobec Polski.
- Polska Agencja Telegraficzna podała komunikat, że Międzynarodowy Związek Lotniczy przyznał medal im. Lilienthala 20-letniemu Polakowi Tadeuszowi Górze za jego rekordowy przelot szybowcem z Bezmiechowej do Solecznik Małych koło Wilna.
- 9 stycznia – opracowany przez rząd 3-letni plan inwestycyjny został ujęty w projekcie specjalnej ustawy. Na realizację planu przewidziano 3,5 mld złotych.
- 13 stycznia – „Ilustrowany Kurier Codzienny” pisał: „We Lwowie buduje się jednocześnie 7 pomników: Józefa Piłsudskiego, Juliusza Słowackiego, Tadeusza Kościuszki, biskupa Władysława Bandurskiego, Marii Konopnickiej, gen. Tadeusza Rozwadowskiego i płk. Czesława Mączyńskiego”.
- 19 stycznia:
- prasa podała, że od pierwszego marca Polskie Linie Lotnicze uruchomią nową linię Warszawa – Rzym. Za lot pasażerowie mieli zapłacić 300 złotych.
- „Kurier Poranny” pisał: „Z bibliotek oświatowych korzysta w Polsce 3 proc. ludności. W mieście jedna książka przypada na 2 mieszkańców, na wsi na 22. Nic zatem dziwnego, że mamy w Polsce ponad 6 mln analfabetów”.
- 10 lutego – okręt podwodny ORP Orzeł rozpoczął służbę.
- 11 lutego – w Zakopanem rozpoczęły się Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Klasycznym.
- Marzec – Stanisław Cat-Mackiewicz zesłany do Berezy Kartuskiej.
- 4 marca – w sztabie głównym zaczęto pracę nad planem wojny obronnej z Niemcami (Plan Zachód).
- 7 marca – odbyło się posiedzenie prezydium Reprezentacji Zjednoczonego Żydostwa Miasta Krakowa. Udział wzięli przedstawiciele rabinatu i cechu rzeźników żydowskich. Dyskutowano o ustawie o uboju rytualnym.
- 8 marca – w Gdyni otwarto Kinoteatr „Gwiazda”.
- 17 marca – premiera filmu Trzy serca.
- 18 marca:
- Szef Sztabu Wojska Polskiego wydał zarządzenia stawiające w stan gotowości bojowej część sił zbrojnych, w szczególności marynarkę wojenną i lotnictwo.
- po zajęciu przez armię węgierską Karpato-Ukrainy została utworzona granica polsko-węgierska.
- 21 marca – „Kurier Poranny” przytoczył wypowiedź Joachima von Ribbentropa, który w Berlinie spotkał się z Józefem Lipskim: „Tylko Hitler może zagwarantować granicę polsko-niemiecką i uznać przynależność Pomorza Gdańskiego do Polski. Warunkiem jest jednak powrót czysto niemieckiego Gdańska do Rzeszy oraz utworzenie eksterytorialnego połączenia kolejowego i szosowego między Polską a Niemcami”.
- 23 marca – po zajęciu Kłajpedy przez Niemców przeprowadzono tzw. mobilizację alarmową.
- 30 marca:
- Sejm RP przyjął „Ustawę o komunikacjach w służbie obrony Państwa” (weszła w życie już 1 kwietnia 1939).
- uruchomiono produkcję w firmie oponiarskiej „Dębica”.
- 31 marca:
- Wielka Brytania złożyła oświadczenie o gwarancjach dla niepodległości Polski.
- Wincenty Witos powrócił do kraju z emigracji politycznej w Czechosłowacji.
- 2 kwietnia – samobójstwo Walerego Sławka.
- 10 kwietnia – założono klub sportowy Stal Mielec.
- 15 kwietnia – założono partię Stronnictwo Demokratyczne.
- 16 kwietnia – wszedł do służby okręt podwodny ORP Sęp.
- 21 kwietnia – Bolesław Czuchajowski został prezydentem Krakowa.
- 28 kwietnia – Niemcy wypowiedziały deklarację polsko-niemiecką o niestosowaniu przemocy z 26 stycznia 1934.
- 3 maja – została uruchomiona Elektrownia Stalowa Wola.
- 5 maja – minister Józef Beck wygłosił w Sejmie przemówienie, w którym odrzucił żądania Niemiec włączenia Gdańska do III Rzeszy i wyznaczenia eksterytorialnych linii komunikacyjnych.
- 16 maja – szef Sztabu Generalnego WP, gen. Wacław Stachiewicz, polecił, by opracować plan fortyfikacji na polskiej granicy zachodniej.
- 17 maja – Wincenty Witos ponownie stanął na czele Stronnictwa Ludowego.
- 18 maja:
- otwarto Stadion Miejski w Kielcach.
- dokonano oblotu szybowca PWS-102 Rekin.
- 19 maja – w Paryżu podpisano protokół o natychmiastowej pomocy francuskich sił zbrojnych w wypadku niemieckiej agresji na Polskę.
- 20 maja – niemieccy bojówkarze napadli na polski posterunek celny w Kałdowie koło Malborka.
- 21 maja – Ernest Wilimowski ustanowił niepobity do dziś rekord polskiej ligi piłkarskiej, zdobywając 10 goli w meczu Ruch Chorzów-Union-Touring Łódź (12:1).
- 23–30 maja – polsko-brytyjska konferencja sztabowa w Warszawie.
- 30 maja – na lotnisku w Międzyrzecu Podlaskim doszło do katastrofy samolotu, w której zginęły dwie osoby.
- 2 czerwca:
- na Bałtyku w pobliżu ujścia Piaśnicy zatonęło czterech polskich rybaków z Dębek[1].
- Nikołaj Szaronow został ambasadorem ZSRR w Polsce.
- Związek Kynologiczny w Polsce został przyjęty do Międzynarodowej Federacji Kynologicznej.
- 3 czerwca – otwarto nowy, nowoczesny Tor wyścigów konnych Służewiec w Warszawie.
- 6 czerwca – wybuchł pożar niedokończonego Dworca Głównego w Warszawie.
- 8 czerwca – uroczyste procesje Bożego Ciała. W większych miastach, m.in.: Warszawie, Krakowie i Lwowie, przeszły głównymi ulicami. W procesji w Spale wziął udział prezydent Mościcki, przebywający tam na wypoczynku.
- 11 czerwca – w Lublinie odbyły się pierwsze Dni Lublina.
- 17 czerwca – oficer wywiadu Jerzy Sosnowski został skazany na karę 15 lat pozbawienia wolności i 200 tys. zł grzywny za zdradę i współpracę z Niemcami.
- 26 czerwca – minister rolnictwa i reform rolnych Juliusz Poniatowski wydał zarządzenie „O uznaniu nadleśnictwa Jaworzyna i Zakopane w krakowsko-śląskim okręgu lasów państwowych za lasy ochronne i o utworzeniu jednostki organizacyjnej szczególnej pod nazwą Park Przyrody w Tatrach”.
- 29 czerwca – przysięga pierwszych żołnierzy żywych torped.
- Lipiec:
- pierwsza polska wyprawa himalaistyczna.
- pokaz próbnej transmisji telewizyjnej 26 sierpnia 1939 w Warszawie z udziałem Mieczysława Fogga.
- 25 lipca – polscy kryptolodzy przekazali aliantom klucz do rozszyfrowania sekretów Enigmy – niemieckiej kryptograficznej maszyny cyfrowej.
- 26 lipca – marsz. Edward Rydz-Śmigły wydał rozkaz ws. obrony polskiego wybrzeża.
- 27 lipca – w Gdyni uroczyście poświęcono pasażerski motorowiec MS Chrobry.
- 29 lipca – transatlantyk MS Chrobry wypłynął z Gdyni w dziewiczy rejs do Ameryki Południowej. Wśród pasażerów był Witold Gombrowicz, który na zawsze opuszczał Polskę.
- 17 sierpnia – rząd polski zablokował graniczną wymianę handlową pomiędzy Niemcami a Polską.
- 22/23 sierpnia – naczelne władze wojskowe podjęły decyzję o mobilizacji alarmowej 2/3 stanu sił zbrojnych.
- 23 sierpnia – w Moskwie podpisanie paktu o nieagresji między ZSRR i III Rzeszą (Pakt Ribbentrop – Mołotow).
- 24 sierpnia:
- grupa kilkunastu Niemców przekroczyła granicę i ostrzelała stację kolejową i urząd celny w miejscowości Makoszowy, nad ranem ostrzelana została polska strażnica w Gierałtowicach[2].
- częściowa mobilizacja.
- 25 sierpnia:
- podpisanie angielsko-polskiego układu o wzajemnej pomocy militarnej w razie ataku niemieckiego.
- do Gdańska pod pretekstem kurtuazyjnej wizyty wszedł niemiecki szkolny okręt liniowy „Schleswig-Holstein”.
- 26 sierpnia – incydent jabłonkowski: niepoinformowani o zmianie daty ataku na Polskę niemieccy dywersanci napadli na stację kolejową w Mostach koło Jabłonkowa i próbowali przejąć tunel kolejowy pod Przełęczą Jabłonkowską na Śląsku Cieszyńskim.
- 27 sierpnia – w towarzyskim meczu piłkarskim rozegranym w Warszawie Polska pokonała Węgry 4:2.
- 28 sierpnia – Antoni Guzy, Polak zwerbowany przez Niemców, dokonał zamachu na dworcu kolejowym w Tarnowie. Zginęło 20 osób.
- 30 sierpnia:
- dekretem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego zarządzono powszechną mobilizację.
- niszczyciele ORP Błyskawica, ORP Grom i ORP Burza, ok. godz.14 otrzymały rozkaz „Peking” natychmiastowego przejścia z Gdyni do Anglii, dla ocalenia ich przed wpadnięciem w ręce niemieckie.
- 31 sierpnia:
- ultimatum niemieckie wobec Polski.
- prowokacja gliwicka: Niemcy sfingowali napad na radiostację gliwicką dając sobie pretekst do wojny.
- 31 sierpnia/1 września – w rejonie Chorzowa i Michałkowic na Śląsku oddziały Wojska Polskiego, wspomagane przez ochotników rekrutujących się spośród byłych powstańców śląskich oraz harcerzy, rozbiły ponad 200-osobową grupę dywersantów niemieckich.
- 1 września:
- hitlerowskie Niemcy napadły na Polskę; rozpoczęła się kampania wrześniowa.
- godz. 4–5:
- godz. 4:48 szkolny pancernik „Schleswig-Holstein” ostrzelał Wojskową Składnicę Tranzytową Westerplatte (ostrzał trwał ok. 7 minut).
- godz. 5:55 niemieckie samoloty dokonały przelotu rozpoznawczego nad portem wojennym w Gdyni.
- godz. 6:55 drugi tego ranka atak oddziałów niemieckich na Westerplatte.
- godz. 7:00-7:40 pierwsza bitwa powietrzna podczas II WŚ (54 samoloty Brygady Pościgowej przeciwko 80 bombowcom i 20 myśliwcom niemieckim).
- godz. 13:50 pierwsze silne uderzenie lotnictwa niemieckiego (60 bombowców nurkujących i 60 ciężkich myśliwców) na Gdynię (okręty i baterię Canet).
- godz. 16:30 drugi nalot na Warszawę (40 bombowców przeciwko samolotom Brygady Pościgowej i 152. eskadry myśliwskiej).
- godz. 17:45 pierwsza podczas II WŚ bitwa powietrzno-morska koło Helu. ORP Wicher, ORP Gryf, 6 trałowców i 2 kanonierki zaatakowane zostały przez 33 bombowce nurkujące (18-minutowa walka była nierozstrzygnięta).
- wieczorem niszczyciele ORP Błyskawica, ORP Grom i ORP Burza w towarzystwie okrętów Royal Navy weszły do szkockiego portu Leith koło Edynburga.
- prezydent Ignacy Mościcki wprowadził na obszarze całego państwa stan wojenny.
- hitlerowskie Niemcy napadły na Polskę; rozpoczęła się kampania wrześniowa.
- 2 września:
- ok. 50 bombowców nurkujących atakowało Westerplatte (zrzucono co najmniej 200 bomb, zniszczono wartownię nr 5 i wszystkie 4 moździerze).
- Luftwaffe ponownie zaatakowało następujące bazy lotnicze: Warszawa, Dęblin, Rakowice, Ławica, Bydgoszcz, Toruń, Małaszewicze, Lwów, Radom i Grudziądz.
- Kriegsmarine i Luftwaffe 7-krotnie bombardowały okręt podwodny ORP Ryś (zrzucono 26 bomb).
- godz. 12:38 ORP Sęp z odległości 4000 m nieskutecznie atakował jedną torpedą niemiecki niszczyciel „Friedrich Ihn” (pierwszy atak torpedowy okrętu podwodnego podczas II WŚ).
- samolot typu PZL.23 Karaś zbombardował fabrykę w Oławie (pierwsze bombardowanie Niemiec w czasie II wojny światowej).
- ostatnie posiedzenie Sejmu i Senatu II RP.
- samoloty Luftwaffe ostrzeliwują w Kole pociąg ewakuacyjny z Krotoszyna. Ginie ok. 250 osób
- 3 września:
- godz. 6:50 pierwsza podczas II WŚ bitwa artyleryjska okrętów nawodnych. Dwa niemieckie niszczyciele: „Leberecht Maass” i Wolfgang Zenker przeciwko ORP Wicher, ORP Gryf i baterii cyplowej 152,4 mm.
- po godz. 9:30 w Bydgoszczy padają pierwsze strzały do wycofujących się oddziałów polskich (początek bydgoskiej „krwawej niedzieli”).
- godz. 16:30 ORP Wilk postawił pierwszą zagrodę minową (środkowa część Zatoki Gdańskiej, 20 min).
- 4 ataki lotnicze (ostatni o godz.17:25) spowodowały zniszczenie okrętów: ORP Wicher, ORP Gryf, trałowca Mewa i kanonierki Generał Haller.
- godz. 20:25 niemiecki „U-14” próbował z odległości 1000 m zatopić ORP Sęp przy użyciu torpedy (pierwszy atak torpedą z zapalnikiem magnetycznym podczas II WŚ).
- utworzono Legion Czechów i Słowaków.
- powołano dowództwo obrony Warszawy, na czele którego stanął gen. bryg. Walerian Czuma.
- Stanisław Klimecki został prezydentem Krakowa.
- 4 września:
- w Warszawie rozpoczęła się ewakuacja centralnych instytucji państwowych.
- godz. 5:45 niemieckie wodnosamoloty 3-krotnie atakowały bombami ORP Ryś (zrzucono 19 bomb).
- bateria „Canet” ostrzelała niemiecki torpedowiec T 196, 3 flotyllę kutrów trałowych i 5 flotyllę przybrzeżną, uniemożliwiając próbę trałowania akwenu pod Gdynią.
- ORP Orzeł usiłował usunąć uszkodzenia w rejonie Gotlandii, początek choroby dowódcy okrętu (kmdr ppor. Henryk Kłoczkowski).
- samotny samolot Karaś z 51 eskadry rozpoznawczej ostrzelał i obrzucił bombami niemiecki pociąg przewożący uzbrojenie i sprzęt wojskowy na dworcu w Białej Piskiej na terenie Prus Wschodnich.
- wtargnięcie Niemców do Katowic i ostrzelanie ich z rejonu wieży spadochronowej.
- 5 września – ORP Sęp operował u wybrzeża Gotlandii.
- 6 września:
- 7 września:
- zakończyła się obrona Westerplatte (straty Polaków: 16 zabitych, 13 ciężko rannych, 40 lekko rannych i kontuzjowanych).
- Naczelny Wódz opuścił Warszawę, zabierając większość środków obronnych stolicy.
- 720 żołnierzy pod komendą kpt. Władysława Raginisa stawiło czoło 42 200 żołnierzom XIX. Armeekorps gen. Heinza Guderiana zmierzającym w stronę Brześcia – początek heroicznej obrony Wizny.
- bateria „Canet” uniemożliwiła trałowanie niemieckiej 5 flotylli przybrzeżnej (pod Gdynią).
- popołudnie, ORP Ryś postawił drugą zagrodę minową (10 Mm na pn.-wsch. od Helu, 10 min).
- godz. 23:10 niemiecki U-22 próbował z odległości 400 m zatopić ORP Żbik przy użyciu torpedy z zapalnikiem magnetycznym.
- 8 września:
- 9 września:
- 10 września:
- 4 dzień heroicznej obrony odcinka „Wizna”. Załoga kpt. Władysława Raginisa (licząca początkowo 720 ludzi) zadała dotkliwe straty atakującym 42 200 żołnierzy XIX. Armeekorps pod komendą gen. gen. Heinza Guderiana.
- egzekucje ludności polskiej w Bydgoszczy.
- wieczorem pierwszy atak niemiecki na polskie pozycje u nasady Półwyspu Helskiego.
- 11 września:
- rano oddziały niemieckie opanowały Władysławowo, odcinając polskie oddziały od reszty wybrzeża.
- w pobliżu wyspy Fehmarn ORP Wilk próbował ataku torpedowego na ciężki krążownik Admiral Hipper.
- 12 września:
- konferencja w Jełowej.
- 3 trałowce: „Jaskółka”, „Czajka” i „Rybitwa” skutecznie ostrzelały oddziały niemieckie atakujące Kępę Oksywską z pozycji położonej 4 km na wsch. od Cypla Rewskiego (każdy trałowiec posiadał tylko 1 działo 75 mm). Akcję tę powtórzono 2 dni później podczas walk o wieś Mechelinki.
- helska bateria 105 mm uszkodziła jednym pociskiem niemiecki trałowiec Otto Braun.
- wieczorem polskie oddziały opuściły Gdynię, wycofując się w sposób zorganizowany na Kępę Oksywską.
- wieczorem ORP Ryś u pd. brzegów Olandii naprawiał uszkodzenia.
- 13 września:
- godz. 1:15 polskie trałowce: „Jaskółka”, „Czajka” i „Rybitwa” postawiły zagrodę minową (4 Mm na południe od Helu, 60 min).
- „Schleswig-Holstein” ostrzeliwał Gdynię.
- bitwa pod Mińskiem Mazowieckim.
- bombardowanie Frampola.
- zajęcie Stryja przez Ukraińców.
- 14 września:
- wojska niemieckie wkroczyły do Gdyni.
- Kępa Oksywska (obszar 49 km²) została całkowicie okrążona od strony lądu i zablokowana od strony morza. Broniło jej 8000 żołnierzy polskich, 4 działa 105 mm, 1 działo 100 mm baterii „Canet”, 15 dział 75 mm, 9 działek ppanc. 37 mm i kilkanaście moździerzy.
- poranny atak 11 niemieckich bombowców na 5 polskich trałowców w Jastarni (250 kg bomby zatopiły trałowce „Jaskółka” i „Czapla”).
- przed południem działo 100 mm baterii „Canet” prowadziło 10-minutowy pojedynek ogniowy z niemieckim torpedowcem T 196 i 1 flotyllą kutrów trałowych, uniemożliwiając im wytrałowanie ostatniego odcinka toru wodnego Gdańsk-Gdynia o długości 1 Mm. Dwa dni później bateria „Canet” powtórzyła swą akcję, zmuszając do ucieczki niemieckie trałowce pod Kępą Oksywską.
- wieczorem ORP Orzeł wszedł na redę estońskiego Tallinna (podejrzenie choroby zakaźnej u dowódcy okrętu).
- przed północą wynurzony ORP Wilk przeszedł cieśninę Sund, mijając idące kontrkursem 2 niemieckie niszczyciele (w odległości zaledwie 70 m).
- władze Rumunii wyraziły zgodę na przewiezienie przez swoje terytorium złota z rezerw Banku Polskiego.
- 15 września – chory dowódca ORP Orzeł odwieziony do szpitala w Tallinnie.
- 16 września – władze estońskie próbowały bezprawnie internować ORP Orzeł (usunięto 10 torped, amunicję i zamki do dział oraz wszystkie mapy).
- 17 września:
- Rozpoczęła się agresja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich na Polskę, natarcie rozpoczęły dwa fronty Armii Czerwonej w sile 600 000 żołnierzy i 5000 czołgów. Oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza i Wojska Polskiego stawiły zbrojny opór najeźdźcom
- pożar Zamku Królewskiego w Warszawie w wyniku ostrzału przez artylerię niemiecką.
- Prezydent RP Ignacy Mościcki i rząd polski wobec zbliżania się czołgów sowieckich do miejsc urzędowania w późnych godzinach wieczornych przekroczyli granicę polsko-rumuńską, zamierzając przenieść swoje działanie na terytorium sojuszniczej Francji.
- 18 września
- W godzinach nocnych Naczelny Wódz Edward Śmigły-Rydz przekroczył granicę polsko-rumuńską
- zakończyła się bitwa nad Bzurą.
- Niemcy wkroczyli do Lublina.
- ucieczka ORP Orzeł z Tallinna.
- uszkodzony ORP Sęp internowany na wodach szwedzkich w pobliżu Nynäshamn.
- internowanie władz polskich w Rumunii.
- godz. 8:00 trzygodzinny pojedynek artyleryjski pomiędzy: szkolnym pancernikiem „Schleswig-Holstein”, torpedowcem T 196, okrętem artyleryjskim Fuchs i 2 trałowcami a baterią „Canet” (1 działo 100 mm) i oksywską 1. baterią plot. (2 działa 75 mm).
- w popołudnie „Schleswig-Holstein” ostrzeliwał baterię cyplową 152,4 mm (wystrzelił 20 salw z dział 280 mm).
- 19 września:
- rano Kępy Oksywskiej, a właściwie jej wąskiego pd.-wsch. skrawka o dł. 5 km i szer. 1–2 km, broniło już tylko 2.000 polskich żołnierzy.
- ok. godz. 6 okręty niemieckie: trałowce M 3 i Nautilius, okręty artyleryjskie Drache i Fuchs ostrzeliwały z dział 105 mm, polskie pozycje i baterie na Kępie Oksywskiej. Walkę podjęły bateria „Canet” oraz nieliczne działa polowe i plot., uszkadzając 1 trałowiec.
- godz. 10:30 ostrzał Kępy Oksywskiej i baterii cyplowej na Helu (odległość 27 km) przez szkolny pancernik „Schleswig-Holstein” (co najmniej 35 salw dział 280 mm).
- wojska sowieckie zajmują Wilno
- pozbawiony paliwa, uszkodzony ORP Ryś internowany na wodach szwedzkich w rejonie Sandhamn.
- 20 września:
- rozpoczęła się obrona Grodna przed nacierającą Armią Czerwoną.
- ORP Żbik operował na pn. od Gotlandii.
- ORP Wilk wszedł do szkockiej bazy morskiej Rosyth.
- rozpoczęła się obrona Helu zakończona 2 października kapitulacją polskiej załogi.
- Hitler zlustrował tereny walk w rejonie Gdyni i Kępy Oksywskiej.
- komisarzem miasta Krakowa z nadania okupacyjnych władz niemieckich został Ernst Zörner.
- 21 września:
- ORP Orzeł u wybrzeża Gotlandii wysadził na ląd 2 estońskich wartowników.
- ostrzał baterii cyplowej na Helu przez szkolne pancerniki „Schleswig-Holstein” i „Schlesien” (30 salw dział 280 mm).
- 22 września:
- bój pod Kodziowcami
- bitwa pod Łomiankami.
- początek bitwy pod Tomaszowem Lubelskim.
- skapitulował Lwów.
- w Brześciu nad Bugiem odbyła się wspólna sowiecko-niemiecka defilada.
- 23 września:
- Bitwa pod Krasnobrodem.
- major Henryk Dobrzański i pułkownik Dambrowski sformowali w Puszczy Augustowskiej oddział kawalerii (na lewy brzeg Wisły przeszedł Dobrzański dopiero świtem 3 października 1939 roku).
- wieczorem w rejonie Chałup 5 okrętów niemieckich: torpedowiec T 196, 2 okręty artyleryjskie i 2 strażnicze ostrzeliwały pozycje polskie.
- 24 września – bitwa pod Husynnem.
- 25 września:
- przekazanie władzy przez prezydenta Ignacego Mościckiego Polskiemu Rządowi na Uchodźstwie.
- godz.10:00 początek pierwszej bitwy 2 szkolnych pancerników „Schleswig-Holstein” i „Schlesien” (łącznie: 8 × 280 mm i 20 × 150 mm) z baterią cyplową 152,4 mm. Wynik: lekkie uszkodzenia 1 pancernika, bateria cyplowa miała kilkunastu rannych i uszkodzenia 2 dział.
- nalot dywanowy na Warszawę; ok. 10 tys. zabitych i 35 tys. rannych.
- okręt podwodny ORP Żbik zawinął do szwedzkiego portu, gdzie został internowany.
- 26 września:
- Morańce; ostatnia szarża kampanii wrześniowej.
- o 17:30 w lesie pod Góreckiem Kościelnym generałowie Emil Krukowicz-Przedrzymirski i Jan Kruszewski podpisali akt kapitulacji połączonych wojsk Armii gen. Przedrzymirskiego i Grupy Operacyjnej gen. Kruszewskiego.
- 27 września:
- zakończyła się bitwa pod Tomaszowem Lubelskim.
- godz. 12:00 początek drugiej bitwy 2 szkolnych pancerników „Schleswig-Holstein” i „Schlesien” z baterią cyplową 152,4 mm (odległość: 14 000 m). Wynik: lekkie uszkodzenia 1 pancernika i wyczerpane zapasy amunicji, bateria doznała uszkodzeń centrali artyleryjskiej i wieży kierowania ogniem.
- powstała Służba Zwycięstwu Polski.
- utworzono Szare Szeregi.
- 28 września:
- Kapitulacja Warszawy.
- rozpoczęła się bitwa pod Szackiem.
- III Rzesza i ZSRR dokonały wbrew prawu międzynarodowemu wytyczenia granicy niemiecko-sowieckiej na okupowanym wojskowo terytorium Polski.
- Związek Radziecki wysunął ultimatum do rządów Litwy, Łotwy i Estonii, żądając wydania zgody na wkroczenie Armii Czerwonej i założenie baz na ich terytorium.
- 29 września – kapitulacja Twierdzy Modlin.
- 30 września:
- Ignacy Mościcki przekazał urząd prezydenta Władysławowi Raczkiewiczowi.
- Prezydent Władysław Raczkiewicz mianował Władysława Sikorskiego premierem rządu RP na emigracji.
- utworzenie emigracyjnego rządu gen. Władysława Sikorskiego.
- 1 października:
- doszło do bitwy pod Wytycznem pomiędzy jednostkami KOP a Armią Czerwoną.
- rząd emigracyjny w Paryżu nadał Warszawie order Virtuti Militari.
- na minie postawionej 3 tyg. wcześniej przez ORP Żbik zatonął niemiecki trałowiec M-85, tracąc 24 marynarzy.
- 2 października – Niemcy zajęli Półwysep Helski.
- Żołnierze Armii Czerwonej wkroczyli do Litwy, Łotwy i Estonii.
- 5 października:
- Adolf Hitler odebrał w Warszawie defiladę Wehrmachtu.
- pod Kockiem Samodzielna Grupa Operacyjna Polesie pod dowództwem gen. bryg. Franciszka Kleeberga stoczyła ostatnią bitwę z Niemcami, a następnie złożyła broń.
- rozstrzelano 38 obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.
- 8 października:
- Adolf Hitler podpisał w Berlinie dekret o włączeniu do III Rzeszy polskich ziem zachodnich i północnych.
- hitlerowcy utworzyli getto w Piotrkowie Trybunalskim.
- 9 października – wieczorem ORP Orzeł sforsował Sund (przeszedł wąską cieśniną pomiędzy Helsingør a Hälsingborg).
- 10 października:
- ZSRR przekazał Litwie Wileńszczyznę.
- przeprowadzono pierwszą egzekucję w bydgoskiej „Dolinie Śmierci”.
- 11 października – ukazało się pierwsze wydanie gadzinówki Nowy Kurier Warszawski.
- 12 października:
- Adolf Hitler podpisał dekret o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.
- ORP Orzeł wpłynął na Morze Północne.
- 13 października – powołano Narodową Organizację Wojskową.
- 14 października – ORP Orzeł wszedł do szkockiej bazy Rosyth w zatoce Firth of Forth.
- 15 października – rząd niemiecki podjął uchwałę o utworzeniu Wielkiego Miasta Szczecin.
- 16 października – w Lesie Szpęgawskim pod Starogardem Gdańskim hitlerowcy rozstrzelali 47 polskich księży.
- 18 października – w Kaliszu w publicznej egzekucji Niemcy rozstrzelali ks. Romana Pawłowskiego.
- 20 października – w Kostrzynie w ramach operacji Tannenberg, Niemcy zamordowali tu 27 wytypowanych wcześniej mieszkańców.
- 21 października – hitlerowcy dokonali egzekucji zakładników w Lesznie, Śremie, Osiecznej, Włoszakowicach, Gostyniu, Krobi i Poniecu.
- 22 października:
- na okupowanych terenach wschodniej Polski władze radzieckie zorganizowały sfałszowane wybory do zgromadzeń ludowych Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy.
- pierwszy podczas okupacji mecz piłkarski: w Bronowicach Wisła Kraków pokonała drużynę Krowodrza 3:1(2:0). Bramki zdobyli: Fr. Hausner, W. Cholewa, Wł. Giergiel – dla pokonanych Wrona.
- 24 października – Ministerstwo Oświecenia Publicznego i Propagandy Rzeszy wprowadziło dyrektywę zalecającą traktowanie Polaków jako podludzi[3].
- 26 października:
- na podstawie dekretu Adolfa Hitlera z 12 października powstało Generalne Gubernatorstwo.
- ZSRR przekazuje Litwie Wilno, które staje się stolicą Republiki Litewskiej.
- 27 października – Stefan Starzyński, przedwojenny Prezydent Warszawy, aresztowany przez Niemców.
- 28 października:
- Wilno zostaje zajęte przez wojska litewskie.
- W podtoruńskiej Barbarce Niemcy przeprowadzają pierwszą zbiorową egzekucję polskich więźniów, ginie 130 osób.
- 30 października – III Rzesza i Związek Radziecki dokonały ostatecznego podziału Polski.
- 5 listopada – wydanie pierwszego numeru Biuletynu Informacyjnego (organ prasowy Służby Zwycięstwu Polski).
- 6 listopada – rozpoczęła się Sonderaktion Krakau, skierowana przeciwko inteligencji krakowskiej.
- 7 listopada – Sikorski został mianowany Naczelnym Wodzem Wojska Polskiego i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.
- 9 listopada:
- druga akcja pacyfikacyjna elity intelektualnej Krakowa, aresztowano około 120 osób (Zweite Sonderaktion Krakau).
- rozpoczęła się akcja pacyfikacyjna elity intelektualnej Lublina – Sonderaktion Lublin.
- rozpoczęła się akcja pacyfikacyjna elity intelektualnej Łodzi – Intelligenzaktion Litzmannstadt.
- w Warszawie została założona Tajna Armia Polska.
- 11 listopada – aresztowanie profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
- 13 listopada – Służbę Zwycięstwu Polski przemianowano na Związek Walki Zbrojnej, późniejszą Armię Krajową.
- 18 listopada – podpisanie polsko-brytyjskiego układu morskiego.
- 21 listopada – Niemcy przekazali Słowacji 700 km² polskich terenów nadgranicznych.
- 22 listopada – siedziba polskich władz emigracyjnych przeniesiona z Paryża do Angers.
- 26 listopada – zatonął MS Piłsudski – polski statek pasażerski, transatlantyk.
- 1 grudnia:
- weszło w życie zarządzenie władz okupacyjnych z 30 listopada 1939, nakazujące nosić wszystkim Żydom powyżej 10 roku życia przebywającym w Generalnym Gubernatorstwie, opaskę szerokości co najmniej 10 cm, z gwiazdą Dawida na prawym rękawie ubrania.
- rozpoczął się marsz śmierci z Chełma do Hrubieszowa, w którego trakcie kawalerzyści SS zamordowali kilkuset Żydów.
- 8 grudnia – otwarto Kanał Gliwicki.
- 9 grudnia – w Paryżu powstała emigracyjna Rada Narodowa.
- 14 grudnia – w Bydgoszczy powstał pierwszy niemiecki teatr w okupowanej Polsce.
- 15 grudnia:
- został zlikwidowany Uniwersytet Wileński.
- powołano Bank Emisyjny w Polsce, instytucję emitującą pieniądze w Generalnym Gubernatorstwie.
- 17 grudnia – powołano Policję Polską Generalnego Gubernatorstwa (nazywaną od koloru mundurów – granatową).
- 18 grudnia – deklaracja polskich władz emigracyjnych, prezentująca cele wojny. Hitlerowcy rozstrzelali w Bochni 51 Polaków.
- 21 grudnia – na terenach zajętych przez ZSRR wycofano z obiegu złotego bez możliwości wymiany na nowo wprowadzonego rubla.
- 23 grudnia – hitlerowcy rozstrzelali w Lublinie 10 przedstawicieli miejscowej inteligencji i duchowieństwa.
- 24 grudnia – hitlerowcy spalili synagogę w Siedlcach.
- 25 grudnia – hitlerowcy spalili Nową Synagogę w Częstochowie.
- 26/27 grudnia – zbrodnia w Wawrze: w nocy pierwsza masowa egzekucja Polaków (Wawer pod Warszawą, zginęło 107 osób).
Pozostałe wydarzenia na świecie
edytuj- 1 stycznia – założono przedsiębiorstwo Hewlett-Packard.
- 2 stycznia – Adolf Hitler został Człowiekiem Roku 1938 amerykańskiego tygodnika Time.
- 5 stycznia:
- wizyta ministra Józefa Becka w alpejskiej siedzibie Hitlera w Berchtesgaden.
- Amelia Earhart została oficjalnie uznana za martwą po jej zniknięciu.
- 6 stycznia:
- niemiecki chemik Otto Hahn podał do publicznej wiadomości odkrycie rozpadu jądrowego.
- Al Capone został przeniesiony z Alcatraz do więzienia o złagodzonym rygorze.
- 7 stycznia – wszedł do służby niemiecki pancernik Scharnhorst.
- 9 stycznia – we Francuskiej Akademii Nauk noblista Jean Perrin przedstawił publikację dotyczącą odkrycia pierwiastka chemicznego fransu przez Marguerite Perey.
- 13 stycznia:
- Węgry przystąpiły do paktu antykominternowskiego.
- Czarny Piątek: w australijskim stanie Wiktoria, 71 osób straciło życie w wyniku najgorszego w historii pożaru buszu.
- 14 stycznia – w wyniku pożaru buszu spłonęła miejscowość Seaham (Nowa Południowa Walia).
- 22 stycznia – w pierwszym w historii rozegranym w Paryżu towarzyskim meczu piłkarskim Francja pokonała Polskę 4:0.
- 24 stycznia – w wyniku trzęsienia ziemi w Chile zginęło 28 tysięcy ludzi.
- 25 stycznia – Refik Saydam został premierem Turcji.
- 26 stycznia – wojna domowa w Hiszpanii: wojska frankistowskie zdobyły Barcelonę.
- 27 stycznia – dokonano oblotu amerykańskiego myśliwca dalekiego zasięgu Lockheed P-38 Lightning.
- 30 stycznia – Adolf Hitler stwierdził w przemówieniu w Reichstagu, że w przypadku wybuchu nowej wojny światowej dojdzie do „unicestwienia rasy żydowskiej w Europie”.
- 2 lutego – w stoczni w holenderskim Vlissingen podniesiono polską banderę wojenną na okręcie podwodnym ORP „Orzeł”.
- 3 lutego – strzałokrzyżowcy wysadzili w powietrze Wielką Synagogę w Budapeszcie.
- 9 lutego – wojna domowa w Hiszpanii: wojska Generała Franco zajęły Majorkę.
- 10 lutego – wojna domowa w Hiszpanii: wojska frankistowskie zakończyły zwycięską ofensywę w Katalonii.
- Zmarł Papież Pius XI
- 14 lutego – w stoczni w Hamburgu zwodowano niemiecki pancernik „Bismarck”.
- 15 lutego:
- w Watykanie odbył się pogrzeb papieża Piusa XI. Spoczął on w podziemiach bazyliki św. Piotra. Polskę reprezentował na uroczystościach pogrzebowych wiceminister spraw zagranicznych Jan Szembek.
- premiera filmu Dyliżans.
- 20 lutego – Hubert Pierlot został premierem Belgii.
- 23 lutego – odbyła się 11. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 27 lutego – Francja i Wielka Brytania uznały hiszpański rząd Francisco Franco.
- 2 marca:
- kardynał Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli został obrany papieżem i przyjął imię Piusa XII.
- w Czechosłowacji utworzono obozy koncentracyjne Lety i Hodonin.
- 4 marca – hiszpańska wojna domowa: broniące Madrytu oddziały republikańskie dokonały zamachu stanu skierowanego przeciwko komunistom i rządowi Juana Negrína.
- 7 marca – Armand Călinescu został premierem Rumunii.
- 10 marca – w Moskwie rozpoczął się XVIII Zjazd WKP(b). Józef Stalin wygłosił tzw. „kasztanową mowę”, w której zapowiedział zbliżenie radziecko-niemieckie.
- 12 marca – intronizacja papieża Piusa XII.
- 13 marca:
- w Niemczech rozwiązano Ligę Pangermańską.
- około stu członków ukraińskiej Siczy Karpackiej zginęło w starciu z wojskami czechosłowackimi w mieście Chust na Rusi Zakarpackiej.
- 14 marca – Słowacja proklamowała niepodległość i odłączyła się od Czech (rozpad Czechosłowacji).
- 15 marca:
- Węgrzy wkroczyli na Ruś Zakarpacką.
- wojska niemieckie wkroczyły do stolicy Czechosłowacji Pragi; aneksja Czech i Moraw.
- 16 marca – utworzono Protektorat Czech i Moraw.
- 20 marca – na podwórzu berlińskiej straży pożarnej spalono 1004 obrazy oraz 3825 grafik i akwareli uważanych za sztukę zdegenerowaną. Około 700 z nich było autorstwa niemieckiego ekspresjonisty Ericha Heckela.
- 22 marca – rząd Niemiec wymusił na Litwie odstąpienie Rzeszy obszaru Kłajpedy.
- 23 marca:
- aneksja Kłajpedy przez III Rzeszę.
- atakiem na Słowację Węgry rozpoczęły wojnę węgiersko-słowacką.
- 24 marca – Chorlogijn Czojbalsan został premierem Mongolii.
- 26 marca – ambasador RP w Berlinie Józef Lipski poinformował Joachima von Ribbentropa o odrzuceniu przez Polskę niemieckich żądań.
- 28 marca:
- wojska generała Franco zajęły Madryt, wojna domowa w Hiszpanii dobiegała końca.
- Jonas Černius został premierem Litwy.
- 31 marca:
- Francja i Wielka Brytania udzieliły Polsce gwarancji bezpieczeństwa.
- Włochy i San Marino zawarły układ o przyjaźni, dobrym sąsiedztwie i handlu.
- 1 kwietnia:
- zakończyła się wojna domowa w Hiszpanii.
- został zwodowany niemiecki pancernik Tirpitz.
- 2 kwietnia – minister spraw zagranicznych Józef Beck rozpoczął wizytę w Londynie.
- 3 kwietnia – niemieckie OKW przygotowało ostateczną wersję „Fall Weiss”.
- 4 kwietnia:
- w Budapeszcie zawarto układ kończący wojnę węgiersko-słowacką.
- w wypadku samochodowym zginął król Iraku Ghazi I. Na tronie zastąpił go 4-letni syn Fajsal II.
- 6 kwietnia – podczas wizyty Józefa Becka w Londynie wydano polsko-brytyjski komunikat o przekształceniu jednostronnych gwarancji brytyjskich dla Polski w gwarancje wzajemne.
- 7 kwietnia:
- Włochy dokonały inwazji na Albanię.
- Earle Page został premierem Australii.
- 11 kwietnia:
- Adolf Hitler zatwierdził plan ataku na Polskę, określony mianem „Fall Weiss” (Wariant Biały).
- Węgry wystąpiły z Ligi Narodów.
- rozpoczęto niedokończoną budowę eksterytorialnej autostrady Wiedeń-Wrocław.
- 12 kwietnia:
- parlament albański przegłosował pod naciskiem włoskich wojsk okupacyjnych detronizację Zoga I i zjednoczenie kraju z Włochami, oferując koronę królowi Wiktorowi Emanuelowi III.
- Alberto Rey de Castro y Romaña został po raz drugi premierem Peru.
- 13 kwietnia:
- Francja i Wielka Brytania zagwarantowały niezawisłość Rumunii.
- premiera filmu Wichrowe Wzgórza.
- 14 kwietnia – w USA ukazała się powieść Grona gniewu Johna Steinbecka.
- 16 kwietnia – utworzono Królestwo Albanii pod włoskim protektoratem.
- 26 kwietnia:
- Wielka Brytania: uchwalono powszechną służbę wojskową.
- niemiecki pilot Fritz Wendel ustanowił rekord prędkości (755,138 km/h) na specjalnie do tego celu skonstruowanym samolocie Messerschmitt Me 209.
- Robert Menzies został premierem Australii.
- 28 kwietnia – w czasie przemówienia w Reichstagu Adolf Hitler otwarcie ogłosił plany pozyskania przez Niemcy „przestrzeni życiowej” na wschodzie oraz wypowiedział traktat morski Wielkiej Brytanii.
- 30 kwietnia – w Nowym Jorku otwarto Wystawę Światową.
- 3 maja:
- otwarcie pawilonu polskiego w czasie Wystawy Światowej w Nowym Jorku.
- Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRR Wiaczesław Mołotow zastąpił Maksima Litwinowa na stanowisku komisarza spraw zagranicznych.
- w Indiach powstała lewicowo-nacjonalistyczna partia polityczna All India Forward Bloc.
- 4 maja – we francuskim dzienniku „J’Oevre” ukazał się niechętny Polsce artykuł pt. „Umrzeć za Gdańsk” (Mourir pour Danzig) autorstwa Marcela Deata, filozofa i zwolennika faszyzmu.
- 11 maja – radziecko-japońskie walki graniczne: rozpoczęła się bitwa nad Chałchin-Goł.
- 14 maja – Lina Medina w wieku 5 lat, 7 miesięcy i 21 dni została najmłodszą matką w historii medycyny.
- 16 maja – wielka czystka w ZSRR: pisarz Isaak Babel został aresztowany pod zarzutami o trockizm, terroryzm i szpiegostwo.
- 17 maja – w wyniku nacisków strony arabskiej Wielka Brytania ogłosiła tzw. Białą Księgę, zezwalającą na przyjazd zaledwie 15 tys. osadników żydowskich do Palestyny w ciągu 5 lat.
- 19 maja – w Paryżu podpisano protokół o natychmiastowej pomocy francuskich sił zbrojnych w wypadku agresji Niemiec na Polskę.
- 22 maja – Niemcy i Włochy podpisały tzw. pakt stalowy.
- 23 maja:
- Adolf Hitler wygłosił tego dnia poufne przemówienie do wyższych dowódców: „Nie chodzi o Gdańsk. Chodzi o rozszerzenie przestrzeni życiowej i wyżywienie. Stanowisko Polski wobec bolszewizmu jest wątpliwe. Dlatego Polska jest wątpliwą barierą od strony Rosji. Odpada zatem pogląd, by Polskę oszczędzić, i pozostaje decyzja: zaatakować Polskę przy pierwszej lepszej sposobności”.
- amerykański okręt podwodny USS „Squalus” zatonął u wybrzeży New Hampshire podczas próbnego zanurzenia; zginęło 24 marynarzy i 2 cywilnych techników, a 32 marynarzy i jednego cywila uratowano.
- 24 maja – dokonano oblotu włoskiego myśliwca Reggiane Re.2000.
- 1 czerwca – dokonano oblotu niemieckiego myśliwca Focke-Wulf Fw 190.
- 7 czerwca – III Rzesza zawarła w Berlinie pakty o nieagresji z Estonią i Łotwą.
- 17 czerwca – w Wersalu odbyła się ostatnia publiczna egzekucja we Francji. Na gilotynie został ścięty działający we Francji niemiecki seryjny morderca Eugène Weidmann.
- 16 czerwca – w Helsinkach, Fin Taisto Mäki ustanowił rekord świata w biegu na 5000 m wynikiem 14.08,8 s.
- 23 czerwca – węgierski parlament formalnie zatwierdził aneksję Zakarpacia.
- 29 czerwca – na podstawie porozumienia francusko-tureckiego Państwo Hatay zostało przyłączone do Turcji.
- 15 lipca – w Mediolanie, Niemiec Rudolf Harbig ustanowił rekord świata w biegu na 800 m wynikiem 1.46,6 s.
- 23 lipca – w Garmisch-Partenkirchen, Włoszka Claudia Testoni ustanowiła rekord świata w biegu płotkarskim na 80 m wynikiem 11,3 s.
- 24 lipca – premier Węgier Pál Teleki wystosował list do rządu polskiego z zapewnieniem, że w razie wojny polsko-niemieckiej Węgry nie wystąpią przeciw Polsce.
- 11 sierpnia – Laurence Steinhardt został ambasadorem USA w ZSRR.
- 12 sierpnia – we Frankfurcie nad Menem, Niemiec Rudolf Harbig ustanowił rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 46,0 s.
- 13 sierpnia – dokonano oblotu brytyjskiego samolotu wielozadaniowego Vickers Warwick.
- 23 sierpnia – ZSRR i III Rzesza podpisały pakt o nieagresji, tzw. Pakt Ribbentrop-Mołotow.
- 26 sierpnia – porozumienie Cvetković-Maček postanowiło o utworzeniu w Królestwie Jugosławii autonomicznej Banowiny Chorwacji o szerokim zakresie samorządu.
- 24 sierpnia – oficjalna prezentacja niemieckiego samolotu Heinkel He-178, pierwszego samolotu z silnikiem turboodrzutowym.
- 25 sierpnia:
- do Gdańska pod pretekstem kurtuazyjnej wizyty wszedł niemiecki szkolny okręt liniowy „Schleswig-Holstein”.
- w Londynie został podpisany polsko-brytyjski układ sojuszniczy.
- 27 sierpnia – dokonano oblotu pierwszego samolotu z napędem turboodrzutowym, niemieckiego He-178.
- 31 sierpnia – ok. 20:00 rozpoczęła się prowokacja gliwicka.
- 1 września – początek II wojny światowej.
- 1 września:
- wojska niemieckie i słowackie napadły bez wypowiedzenia wojny na terytoria polskie, rozpoczynając II wojnę światową – kampanię wrześniową; prezydent Ignacy Mościcki wprowadził na terytorium całego państwa stan wojenny.
- wojska niemieckie zajęły obszar Wolnego Miasta Gdańska.
- komisarz Ligi Narodów, Carl Jacob Burckhard, opuścił ze swoją komisją Gdańsk.
- Adolf Hitler powołał Alberta Forstera na szefa zarządu cywilnego dla obszaru Wolnego Miasta Gdańska.
- w Olsztynie uruchomiono komunikację trolejbusową.
- Norwegia, Szwecja, Finlandia i Szwajcaria ogłosiły neutralność.
- 2 września:
- założenie przez Niemców obozu koncentracyjnego w Stutthofie.
- Hiszpania i Irlandia ogłosiły neutralność.
- 3 września:
- Francja, Wielka Brytania, Nowa Zelandia i Australia wypowiedziały wojnę III Rzeszy;
- Jugosławia i Belgia ogłosiły neutralność.
- 4 września:
- Japonia ogłosiła neutralność.
- Nepal wypowiedział wojnę III Rzeszy.
- 5 września – Stany Zjednoczone ogłosiły neutralność w wojnie.
- 6 września – RPA wypowiedziała wojnę Niemcom.
- 7 września – radio BBC nadało pierwszą audycję w języku polskim.
- 10 września – Kanada wypowiedziała wojnę Niemcom.
- 12 września – na konferencji aliantów w Abbeville we Francji zatwierdzono decyzję o niepodejmowaniu w 1939 roku ofensywy przeciwko III Rzeszy[4][5].
- 16 września – radziecko-japońskie walki graniczne: trwająca od 11 maja bitwa nad Chałchin-Goł zakończyła się zwycięstwem Armii Czerwonej.
- 17 września – fiński długodystansowiec Taisto Mäki, jako pierwszy lekkoatleta w historii, pokonał dystans 10 000 m w czasie poniżej 1/2 godz. (wynik: 29.52,6 s.).
- 21 września – w Bukareszcie rumuński premier Armand Călinescu został zastrzelony przez zamachowca z Żelaznej Gwardii.
- 23 września:
- do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück przybył pierwszy transport Polek.
- Wystawa Światowa w Nowym Jorku: zapięczetowano kapsułę czasu zawierającą min. 1100 mikrofilmów. Kapsuła ma zostać otwarta w 6939 roku.
- 28 września – w Moskwie podpisano niemiecko-radziecki układ graniczny, zmieniający przebieg granicy po zajęciu Polski. Do układu załączono trzy protokoły: jeden poufny i dwa tajne. Granica biegła wzdłuż rzek Pisa, Narew, Bug, Wisłoka i San.
- 30 września – w Paryżu generał Władysław Sikorski objął tekę premiera Rządu RP na uchodźstwie.
- 15 października – otwarto Port lotniczy Nowy Jork-LaGuardia.
- 18 października – na podstawie wymuszonych paktów o wzajemnej pomocy Armia Czerwona wkroczyła do Estonii.
- 20 października – premiera filmu Flip i Flap w Legii Cudzoziemskiej.
- 23 października – dokonano oblotu samolotu bombowo-torpedowego Mitsubishi G4M.
- 25 października – konferencja przedstawicieli lotnictwa Francji, Wielkiej Brytanii i Polski, podpisano memorandum, według którego Wielka Brytania miała przyjąć 300 polskich członków personelu latającego i 2000 osób personelu technicznego i pomocniczego (do końca grudnia 1939 do Francji przedostało się ponad 8 tys. polskich lotników).
- 26 października – Jozef Tiso został prezydentem Republiki Słowackiej.
- 28 października – Zgromadzenie Narodowe Białorusi Zachodniej w Białymstoku postanowiło wystąpić z wnioskiem do Rady Najwyższej ZSRR o przyłączenie części ziem polskich II Rzeczypospolitej do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
- 4 listopada:
- prezydent USA Franklin Delano Roosevelt podpisał ustawę Cash and carry, pozwalającą państwom prowadzącym wojnę na zakup amerykańskiej broni za gotówkę i przewóz jej na własnych statkach.
- pojawił się pierwszy na świecie samochód z klimatyzacją – Packard. Opcja kosztowała 274 $ i – z powodu przystąpienia USA do wojny – była dostępna tylko przez 2 lata. Klimatyzacja wróciła do aut ponownie dopiero w 1953.
- 8 listopada:
- w Monachium miał miejsce nieudany zamach bombowy na Adolfa Hitlera.
- z holenderskiego miasteczka Venlo, nad granicą z Niemcami, po zwabieniu podstępem, zostali uprowadzeni przez funkcjonariuszy niemieckiej służby bezpieczeństwa Sicherheitsdienst dwaj wysocy oficerowie brytyjskiego wywiadu MI6: kpt. S. Payne Best oraz mjr H. R. Stevens.
- 17 listopada – Paryż: powstał czechosłowacki rząd emigracyjny.
- 19 listopada – dokonano oblotu ciężkiego bombowca Heinkel He 177.
- 20 listopada – rząd niemiecki wycofał zgodę na ochronę przez Szwecję polskich interesów na terenie III Rzeszy.
- 24 listopada – założono linie lotnicze British Overseas Airways Corporation.
- 26 listopada:
- incydent w Mainila – artyleria Armii Czerwonej ostrzelała wieś Mainila położonej na terytorium ZSRR niedaleko granicy fińsko-sowieckiej. Sowieci obciążyli tym Finów, zyskując casus belli przeciwko Finlandii. ZSRR wypowiedział Finlandii pakt o nieagresji, co było wstępem do rozpoczęcia tzw. wojny zimowej.
- w okolicach Newcastle zatonął transatlantyk MS Piłsudski.
- 29 listopada – Rada Najwyższa ZSRR wydała dekret o przymusowym nadaniu obywatelstwa radzieckiego „byłym obywatelom polskim”.
- 30 listopada – Armia Czerwona dokonała inwazji na Finlandię, co rozpoczęło wojnę zimową. Lotnictwo sowieckie zbombardowało miasta fińskie, w tym Helsinki.
- 1 grudnia:
- Heinrich Himmler, Reichsführer SS, zarządził deportacje wszystkich Żydów do obozów koncentracyjnych w Polsce.
- utworzono Biuro Uzupełnień Waffen-SS.
- w Paryżu założono Polski Uniwersytet na Obczyźnie.
- w Terijoki, na pierwszym okupowanym przez Armię Czerwoną skrawku terytorium Finlandii proklamowano utworzeni marionetkowej Fińskiej Republiki Demokratycznej.
- 2 grudnia – otwarto Port lotniczy Nowy Jork-LaGuardia.
- 7 grudnia – Wojna zimowa: rozpoczęła się bitwa pod Suomussalmi.
- 9 grudnia – w Paryżu, dekretem Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza została ustanowiona Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej – organ konsultacyjny i opiniodawczy rządu RP na uchodźstwie, namiastka parlamentu.
- 12 grudnia – Wojna zimowa: zwycięstwo wojsk fińskich w bitwie koło Tolvajärvi.
- 13 grudnia – bitwa o Atlantyk: morska bitwa u ujścia La Platy.
- 14 grudnia – po napaści na Finlandię ZSRR został wykluczony z Ligi Narodów.
- 15 grudnia – odbyła się premiera Przeminęło z wiatrem.
- 17 grudnia – niemiecki krążownik ciężki „Admiral Graf Spee” dokonał, w wyniku akcji dezinformacyjnej brytyjskiego wywiadu, samozatopienia na redzie portu Montevideo.
- 20 grudnia – dokonano oblotu samolotu szturmowego Ił-2.
- 22 grudnia – na dworcu kolejowym w Genthin zderzyły się dwa pociągi, zginęło 196 osób. Tego samego dnia na linii Bodenseegürtelbahn, między Markdorf a Kluftern pociąg towarowy zderzył się z pasażerskim, w wyniku czego zginęło 101 osób. Był to najgorszy dzień w historii niemieckiego kolejnictwa.
- 26 grudnia – ponad 30 tys. osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi w tureckim mieście Erzincan.
- 29 grudnia – dokonano oblotu amerykańskiego bombowca Consolidated B-24 Liberator.
- 31 grudnia – odbył się pierwszy Koncert noworoczny Filharmoników Wiedeńskich.
- Edward Adelbert Doisy wyodrębnił (niezależnie od C.P.H. Dama i P. Karrera) witaminy K1 i K2.
Urodzili się
edytuj- 1 stycznia:
- Svetlana Makarovič, słoweńska poetka
- Michèle Mercier, francuska aktorka
- Phil Read, brytyjski kierowca wyścigowy (zm. 2022)
- Alicja Stoksik, polska malarka (zm. 2011)
- Ludwik Tomiałojć, polski zoolog (zm. 2020)
- 3 stycznia – Joanna Papuzińska, polska pisarka
- 4 stycznia:
- Joseph Bonnel, francuski piłkarz, trener (zm. 2018)
- Jens Jørgen Hansen, duński piłkarz, trener (zm. 2022)
- Philippe Monfils, waloński i belgijski polityk
- Wieniamin Sołdatienko, rosyjski lekkoatleta, chodziarz (zm. 2023)
- Włodzimierz Zawadzki, polski fizyk teoretyk, poeta, prozaik (zm. 2021)
- 5 stycznia:
- Piro Milkani, albański operator, scenarzysta i reżyser filmowy
- Guillermo Lorenzo, argentyński piłkarz
- Anna Parzymies, polska arabistka
- Margaretha af Ugglas, szwedzka dziennikarka, polityk
- Danuta Zachariasiewicz, polska pływaczka (zm. 2018)
- 6 stycznia:
- Murray Rose, australijski pływak (zm. 2012)
- Francesco Pio Tamburrino, włoski duchowny katolicki
- Andrzej Śliwiński, polski duchowny katolicki, biskup elbląski (zm. 2009)
- 7 stycznia – Iwan Radułow, bułgarski szachista
- 8 stycznia:
- Kazimierz Frankiewicz, polsko-amerykański piłkarz, trener
- Carolina Herrera, wenezuelska projektantka mody
- Mel Read, amerykańska polityk
- Władysław Wróblewski, polski architekt wnętrz, pedagog
- 9 stycznia – Kiko Argüello, meksykański malarz
- 10 stycznia:
- David Horowitz, amerykański pisarz pochodzenia żydowskiego
- Mario Liverani, włoski historyk, archeolog
- Scott McKenzie, amerykański piosenkarz (zm. 2012)
- Bill Toomey, amerykański lekkoatleta, wieloboista
- 11 stycznia:
- Tetsuya Chiba, japoński mangaka
- Anne Heggtveit, kanadyjska narciarka alpejska
- Jerzy Piórecki, polski biolog
- Richard Posner, amerykański prawnik pochodzenia żydowskiego
- 12 stycznia:
- Arkadiusz Bazak, polski aktor
- Jacques Hamelink, holenderski prozaik, poeta, krytyk literacki (zm. 2021)
- Aaron Polliack, izraelski hematolog
- Wiesława Tomaszewska, polska brydżystka (zm. 2006)
- 13 stycznia:
- Andrzej Adamski, polski szachista
- Janina Gawrysiak, polska historyk, archiwistka, nauczyciel akademicki
- Jacek Gmoch, polski piłkarz, trener
- 14 stycznia:
- Ute Starke, niemiecka gimnastyczka
- Liliana Urbańska, polska piosenkarka
- 15 stycznia:
- Per Ahlmark, szwedzki polityk (zm. 2018)
- Don Kojis, amerykański koszykarz (zm. 2021)
- Krystyna Krupa, polska siatkarka
- Alfonso Milián Sorribas, hiszpański duchowny katolicki, biskup Barbastro-Monzón (zm. 2020)
- Agustín Gómez-Arcos, hiszpański pisarz (zm. 1998)
- 16 stycznia:
- Ralph Gibson, amerykański fotografik
- Lothar Metz, niemiecki zapaśnik (zm. 2021)
- Roman Micał, polski hokeista na trawie, trener i sędzia hokeja na trawie (zm. 2021)
- Wacław Paleta, polski koszykarz, działacz klubowy (zm. 2009)
- Jean Van Hamme, belgijski pisarz, scenarzysta komiksowy i filmowy
- 17 stycznia:
- Christodoulos I, arcybiskup Aten, zwierzchnik greckiego kościoła prawosławnego (zm. 2008)
- Antoni Nieroba, polski piłkarz (zm. 2021)
- 18 stycznia:
- Andrzej Grygołowicz, polski siatkarz, trener, działacz sportowy
- Wołodymyr Stelmach, ukraiński ekonomista, polityk
- 19 stycznia:
- Zdzisław Kabza, polski energetyk
- Stanisław Moskwin, rosyjski kolarz torowy
- Rudolf Streicher, austriacki inżynier, menedżer, polityk
- 20 stycznia:
- Krystyna Mazurówna, polska tancerka i choreograf
- Chandra Wickramasinghe, brytyjski astronom
- 21 stycznia:
- Friedel Lutz, niemiecki piłkarz (zm. 2023)
- Edward Ozimek, polski fizyk, akustyk (zm. 2021)
- Anna Polony, polska aktorka
- 22 stycznia:
- Dermot Clifford, irlandzki duchowny katolicki, arcybiskup Cashel-Emly
- Alfredo Palacio, ekwadorski polityk
- 23 stycznia:
- Sonny Chiba, japoński aktor (zm. 2021)
- Kazimierz Flaga, polski naukowiec
- Siergiej Kara-Murza, rosyjski chemik, historyk, filozof polityczny, socjolog
- Krzysztof Okoń, polski wiolonczelista, malarz i rzeźbiarz
- Eric R. Pianka, amerykański biolog (zm. 2022)
- Fred Wah, kanadyjski poeta
- 24 stycznia:
- Renate Garisch-Culmberger, niemiecka lekkoatleta, kulomiotka (zm. 2023)
- Joseph Vilsmaier, niemiecki reżyser filmowy (zm. 2020)
- 25 stycznia:
- Barbara Baryżewska, polska aktorka (zm. 2019)
- Carlito Cenzon, filipiński duchowny katolicki, biskup Baguio (zm. 2019)
- Robert M. W. Dixon, brytyjski językoznawca
- 27 stycznia:
- Ryszard Niemiec, polski dziennikarz (zm. 2023)
- Jan Roszkowski, polski polityk
- Patricia Rawlings, brytyjska działaczka społeczna, polityk
- 29 stycznia:
- Józef Gawliczek, polski kolarz
- Germaine Greer, australijska pisarka, dziennikarka i wykładowca uniwersytecki
- Hans-Joachim Hecht, niemiecki szachista
- Jesús Moliné Labarta, hiszpański duchowny katolicki, biskup Chiclayo
- 30 stycznia:
- Alberto Suárez Inda, meksykański duchowny katolicki, arcybiskup Morelii, kardynał
- Frank Rudolph Wolf, amerykański prawnik, polityk
- Maria Zajączkowska, polska polityk, posłanka na Sejm I i II kadencji
- 31 stycznia:
- Gizela Niedurny, polska gimnastyczka
- Gilberto Rodríguez Orejuela, kolumbijski przestępca, baron narkotykowy (zm. 2022)
- 1 lutego:
- Bożena Haglauer, polska koszykarka
- Joe Sample, amerykański pianista (zm. 2014)
- Andrzej Towpik, polski urzędnik państwowy i dyplomata
- 2 lutego:
- Zbigniew Kamiński, polski polityk i ekonomista
- Skënder Kamberi, albański malarz
- Marcin Libicki, polski polityk konserwatywny
- Desmond O’Malley, irlandzki polityk i prawnik, parlamentarzysta i minister (zm. 2021)
- Sirkka Turkka, fińska poetka i pisarka (zm. 2021)
- 3 lutego:
- Michael Cimino, amerykański reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 2016)
- Pentti Nikula, fiński lekkoatleta
- 4 lutego – Andrzej Stanisław Barczak, polski ekonomista (zm. 2019)
- 5 lutego – Jack Yerman, amerykański lekkoatleta, sprinter
- 6 lutego:
- Mike Farrell, amerykański aktor
- Aleksandra Górska, polska aktorka
- 7 lutego
- Ewa Krzyżewska, polska aktorka (zm. 2003)
- Władimir Tarasow, rosyjski twórca filmów animowanych
- 8 lutego:
- Ryszard Niewodowski, polski koszykarz (zm. 2023)
- Stefan Nowak, polski polityk, poseł na Sejm RP IV kadencji
- Egon Zimmermann, austriacki narciarz (zm. 2019)
- 9 lutego:
- Janet Suzman, południowoafrykańska aktorka
- Primo Zamparini, włoski bokser
- 10 lutego:
- Jan Bogutyn, polski menedżer
- Adrienne Clarkson, kanadyjska dziennikarka i działaczka chińskiego pochodzenia, Gubernator generalny Kanady
- Lech Pruchno-Wróblewski, polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2005)
- Peter Purves, angielski aktor i prezenter telewizyjny
- Kazimierz Ryczan, polski biskup katolicki (zm. 2017)
- Władysław Jan Żmuda, polski piłkarz, trener
- 11 lutego:
- Rudolf Chmel, słowacki literaturoznawca, polityk, dyplomata
- Brygida Dziuba, polska gimnastyczka sportowa
- Mariola Ruszczyńska, polska szybowniczka (zm. 2019)
- Jane Yolen, amerykańska poetka i pisarka
- 12 lutego:
- Ja’el Dajan, izraelska polityk, działaczka społeczna i pisarka (zm. 2024)
- Ray Manzarek, amerykański muzyk polskiego pochodzenia, pianista zespołu The Doors (zm. 2013)
- Edwin Ozolin, rosyjski lekkoatleta, sprinter, wicemistrz olimpijski
- 13 lutego:
- Beate Klarsfeld, niemiecka dziennikarka
- Andrew Peacock, australijski polityk (zm. 2021)
- 14 lutego:
- Johanna Dohnal, austriacka polityk (zm. 2010)
- Eugene Fama, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla
- 15 lutego:
- Ole Ellefsæter, norweski biegacz narciarski, dwukrotny mistrz olimpijski (zm. 2022)
- William Van Horn, amerykański rysownik
- 16 lutego:
- Sergio Bianchetto, włoski kolarz
- Władysław Kandefer, polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2005)
- Czesław Niemen, polski muzyk (zm. 2004)
- 17 lutego:
- Jan Suchowacki, polski ekonomista, samorządowiec, polityk
- Božena Valužienė, litewska chemik, polityk
- 18 lutego – Marek Janowski, niemiecki dyrygent polskiego pochodzenia
- 19 lutego:
- Alfredo Bryce Echenique, peruwiański pisarz
- Jan Junger, polski taternik, alpinista i andynista (zm. 2005)
- 20 lutego:
- Antonina Girycz, polska aktorka (zm. 2022)
- Ryszard Marek Groński, polski pisarz (zm. 2018)
- Kazimierz Głazek, polski matematyk, taternik, alpinista i himalaista (zm. 2005)
- Józef Robakowski, polski artysta multimedialny
- 21 lutego:
- Zdzisław Fortuniak, polski duchowny katolicki, biskup
- Zbigniew Maciej Gliwicz, polski hydrobiolog (zm. 2024)
- Paul Westhead, amerykański trener koszykarski
- 22 lutego – Heinrich Pfeiffer, niemiecki jezuita i historyk sztuki (zm. 2021)
- 23 lutego:
- Marek Demiański, polski fizyk, astronom
- Josef Feistmantl, austriacki saneczkarz (zm. 2019)
- Lee Shaffer, amerykański koszykarz
- Jan Tyszkiewicz, polski historyk
- 24 lutego:
- Tim Gerresheim, niemiecki szermierz
- John Neumeier, amerykański tancerz baletowy
- Bolesław Żuk, polski zootechnik
- 25 lutego – Gerald Murnane, australijski pisarz
- 26 lutego:
- Józef Kozioł, polski ekonomista i polityk (zm. 2023)
- Trevor Watts, angielski saksofonista jazzowy
- Chuck Wepner, amerykański bokser
- 27 lutego – Kenzō Takada, japoński projektant mody (zm. 2020)
- 28 lutego:
- Józef Gałeczka, polski piłkarz i trener (zm. 2021)
- Witold Góralski, polski prawnik
- Liesel Jakobi, niemiecka lekkoatletka, sprinterka i skoczkini w dal
- Jarosław Śliwiński, polski polityk i działacz związkowy
- Daniel C. Tsui, amerykański fizyk chińskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla
- Tommy Tune, amerykański tancerz, aktor, reżyser i choreograf
- 1 marca – Leo Brouwer, kubański kompozytor, gitarzysta i dyrygent
- 2 marca – Jean-Pierre Chevènement, francuski polityk
- 3 marca:
- Wiktor Dłuski, polski tłumacz, publicysta
- Włodzimierz Kirszner, polski fotoreporter (zm. 1991)
- Ariane Mnouchkine, francuska scenarzystka, reżyserka teatralna i filmowa
- Witold Rużyłło, polski kardiolog
- Robert Shaye, amerykański reżyser i producent filmowy
- Edward Surówka, polski koszykarz, sędzia, trener i działacz koszykarski
- 5 marca:
- Samantha Eggar, brytyjska aktorka
- Judy Grinham, brytyjska pływaczka
- 6 marca:
- Kit Bond, amerykański polityk, senator ze stanu Missouri
- Peter Glotz, niemiecki socjolog, działacz Związku Wypędzonych (zm. 2005)
- 7 marca:
- Adolf Juzwenko, polski historyk, doktor nauk humanistycznych
- Ołeksandr Tkaczenko, ukraiński polityk (zm. 2024)
- 8 marca:
- Lidia Chmielnicka-Żmuda, polska siatkarka, trenerka (zm. 2002)
- Abdusałam Gusiejnow, rosyjski filozof
- Aleksandër Meksi, albański polityk, premier Albanii
- Lidija Skoblikowa, rosyjska łyżwiarka szybka
- 9 marca:
- Malcolm Bricklin, amerykański przedsiębiorca samochodowy
- Niklas Frank, niemiecki pisarz, syn Hansa Franka
- 10 marca:
- Irina Press, rosyjska lekkoatletka, płotkarka (zm. 2004)
- Stanisław Radwan, polski reżyser, scenarzysta i kompozytor (zm. 2023)
- Andrzej Szalewicz, polski działacz sportowy
- 11 marca:
- Mirosława Marcheluk, polska aktorka
- Janina Piórko, polska lekkoatletka, sprinterka
- Orlando Quevedo, filipiński duchowny katolicki
- John Henry, brytyjski toksykolog (zm. 2007)
- 12 marca – Andrzej Dominiak, polski pięcioboista (zm. 2023)
- 13 marca:
- Marcin Chrzanowski, polski inżynier
- Jürgen Goertz, niemiecki rzeźbiarz
- Neil Sedaka, amerykański piosenkarz
- 14 marca:
- Pilar Bardem, hiszpańska aktorka (zm. 2021)
- Bertrand Blier, francuski scenarzysta i reżyser filmowy
- Yves Boisset, francuski reżyser i scenarzysta
- Stawros Ksarchakos, grecki kompozytor
- Jerzy Surdykowski, polski pisarz
- 15 marca – Ted Kaufman, amerykański polityk, senator ze stanu Delaware
- 16 marca:
- Carlos Bilardo, piłkarz argentyński
- Ramon Villena, filipiński duchowny katolicki
- 17 marca:
- Bill Graham, kanadyjski polityk (zm. 2022)
- Robin Knox-Johnston, brytyjski żeglarz
- Adam Lepa, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy łódzki (zm. 2022)
- Kazimierz Sobczyk, polski matematyk (zm. 2017)
- Giovanni Trapattoni, włoski trener i piłkarz
- 18 marca:
- Ron Atkinson, angielski piłkarz, trener
- Gérard Hausser, francuski piłkarz
- Edward Pyziołek, polski lekarz, senator RP
- 19 marca:
- Jacek Baranowski, polski fizyk
- Józef Ciągwa, polski prawnik
- Wojciech Góralski, polski duchowny katolicki
- Edward Kusztal, polski aktor (zm. 2016)
- Hilário Rosário da Conceição, portugalski piłkarz, trener pochodzenia mozambickiego
- 20 marca:
- Brian Mulroney premier Kanady (zm. 2024)
- Zenon Kowalowski, polski kompozytor, pedagog
- Janusz Sowiński, polski filolog (zm. 2015)
- 21 marca:
- Delfina Ambroziak, polska śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 2024)
- Procópio Cardoso, brazylijski piłkarz, trener
- Martha Hudson, amerykańska lekkoatletka, sprinterka
- 23 marca:
- Robin Herd, brytyjski inżynier, projektant i biznesmen (zm. 2019)
- Jochen Neerpasch, niemiecki menedżer i kierowca wyścigowy
- Terry Paine, angielski piłkarz
- 24 marca – Wiktor Wysoczański, polski duchowny polskokatolicki, biskup, zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego w RP (zm. 2023)
- 25 marca:
- Juan Alves, argentyński kolarz (zm. 2009)
- Regina Pisarek, polska piosenkarka (zm. 1998)
- Henryk Słonina, polski polityk, samorządowiec, prezydent Elbląga (zm. 2020)
- Ryszard Żuberek, polski fizyk
- 26 marca:
- Guram Doczanaszwili, gruziński pisarz, archeolog, etnograf (zm. 2021)
- Giovanni Graber, włoski saneczkarz
- 27 marca:
- Lawrence Brandt, amerykański duchowny katolicki, biskup Greensburga
- Jay Kim, amerykański polityk pochodzenia koreańskiego
- Andrzej Nebeski, polski perkusista, pianista, członek zespołów: Niebiesko-Czarni, Polanie, ABC i Old Stars
- Cale Yarborough, amerykański kierowca wyścigowy, przedsiębiorca (zm. 2023)
- 28 marca:
- Dov Frohman, izraelski elektryk i menedżer
- Jerzy Porębski, polski pieśniarz, wykonawca szant, publicysta, rybak, żeglarz (zm. 2021)
- Carl-Dieter Spranger, niemiecki polityk, prawnik i samorządowiec
- 29 marca:
- Terence Hill, włoski aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy
- Kent Mitchell, amerykański wioślarz (sternik)
- 30 marca:
- Donald Adamson, brytyjski historyk, krytyk literacki, biograf, tłumacz (zm. 2024)
- Stefan Cichy, polski duchowny katolicki
- Robert Herbin, piłkarz francuski (zm. 2020)
- Krystyna Kołodziejczyk, polska aktorka (zm. 2021)
- Claudette Masdammer, gujańska lekkoatletka, skoczkini w dal i sprinterka (zm. 2013)
- 31 marca:
- Zwiad Gamsachurdia, gruziński polityk, pierwszy wybrany w wolnych wyborach prezydent Gruzji (zm. 1993)
- Tim Graham, brytyjski lekkoatleta
- Volker Schlöndorff, niemiecki reżyser
- Karl-Heinz Schnellinger, niemiecki piłkarz (zm. 2024)
- Edward Spyrka, polski kompozytor
- 1 kwietnia:
- Józef Grudzień, polski bokser (zm. 2017)
- Mechteld de Jong, holenderska polityk
- Ali MacGraw, amerykańska aktorka
- 2 kwietnia:
- Marvin Gaye, amerykański piosenkarz (zm. 1984)
- Anthony Lake, amerykański dyplomata i polityk
- Óscar López, kolumbijski piłkarz (zm. 2005)
- Bronisław Zeman, polski reżyser i scenarzysta
- 3 kwietnia:
- György Jovánovics, węgierski rzeźbiarz
- Paul Craig Roberts, amerykański ekonomista
- 4 kwietnia:
- Darlene Hooley, amerykańska nauczycielka i polityk
- Ernie Terrell, amerykański bokser (zm. 2014)
- 5 kwietnia:
- Hajdar Abu Bakr al-Attas, jemeński polityk, przewodniczący Prezydium Najwyższego Zgromadzenia Ludowego Jemenu Południowego, pierwszy premier Jemenu
- Miguel Angel Aguilar Miranda, ekwadorski duchowny katolicki, ordynariusz polowy Ekwadoru
- Hannes Farnleitner, austriacki prawnik, polityk, działacz gospodarczy
- 6 kwietnia:
- Eugeniusz Faber, polski piłkarz (zm. 2021)
- Olga Lipińska, polska reżyser, scenarzystka i satyryk
- Jadwiga Marko-Książek, polska siatkarka (zm. 2019)
- Monique Stalens, francuska aktorka
- 7 kwietnia:
- Marek Budzyński, polski architekt i urbanista
- Francis Ford Coppola, reżyser i scenarzysta amerykański
- Vaçe Zela, albańska aktorka i piosenkarka (zm. 2014)
- 8 kwietnia:
- Edwin O’Brien, amerykański duchowny katolicki, kardynał
- Ángel Rubio Castro, hiszpański duchowny katolicki, biskup Segowii
- 9 kwietnia:
- Theotonius Gomes, banglijski duchowny katolicki, biskup pomocniczy Dhaki
- Antoine Scopelliti, włoski duchowny katolicki, biskup Ambatondrazaki (zm. 2023)
- Hugo Villanueva, chilijski piłkarz (zm. 2024)
- 10 kwietnia:
- Lech Franczak, polski poeta
- Claudio Magris, włoski pisarz, eseista, felietonista i tłumacz
- 11 kwietnia:
- Louise Lasser, amerykańska aktorka
- Tadeusz Piaskowski, polski konserwator zabytków, historyk sztuki i muzealnik
- 12 kwietnia:
- Alan Ayckbourn, brytyjski dramatopisarz
- Stanisław Dulias, polski polityk, rolnik, poseł na Sejm IV kadencji (zm. 2020)
- Jerzy Slezak, polski polityk
- 13 kwietnia:
- Janusz Faryś, polski historyk
- Seamus Heaney, irlandzki poeta, noblista (zm. 2013)
- Paul Sorvino, amerykański aktor (zm. 2022)
- Andrzej Zaniewski, polski pisarz
- 14 kwietnia:
- Andrzej Kastory, polski historyk
- Zbigniew Ładosz, polski polityk, inżynier, poseł na Sejm RP I kadencji (zm. 1999)
- Danuta Quirini-Popławska, polska historyk
- 15 kwietnia:
- Carlo Ginzburg, włoski historyk pochodzenia żydowskiego
- Jaime Paz Zamora, boliwijski polityk, wiceprezydent i prezydent Boliwii
- 16 kwietnia:
- Tatiana Anodina, rosyjska doktor habilitowana, polityk
- Roberto Saporiti, argentyński piłkarz
- Dusty Springfield, brytyjska piosenkarka (zm. 1999)
- 17 kwietnia:
- Francis Bazire, francuski kolarz (zm. 2022)
- Bronisław Fidelus, polski duchowny katolicki
- Stanisław Włodarczyk, polski duchowny katolicki, biblista (zm. 2013)
- 18 kwietnia:
- Walter Außerdorfer, włoski saneczkarz (zm. 2019)
- Maciej Szumowski, polski dziennikarz, reżyser filmów dokumentalnych (zm. 2004)
- 19 kwietnia:
- Basil van Rooyen, południowoafrykański kierowca wyścigowy, wynalazca (zm. 2023)
- Adolfína Tačová, czeska gimnastyczka
- Włodzimierz Wander, polski saksofonista, kompozytor (zm. 2020)
- Jan Władysław Woś, polski historyk, eseista, pisarz, wykładowca akademicki
- 20 kwietnia:
- Gro Harlem Brundtland, polityk norweska
- Peter S. Beagle, amerykański pisarz
- Lech Kozioł, polski adwokat, senator RP (zm. 2016)
- Anna Radziwiłł, polska pedagog, polityk, senator I kadencji, wiceminister edukacji (zm. 2009)
- 21 kwietnia – Ben Patterson, brytyjski polityk
- 22 kwietnia:
- Uri Or, izraelski generał, polityk
- Renata Siemieńska-Żochowska, polska socjolożka
- Jan Szafraniec, polski polityk
- Jurij Szarow, rosyjski florecista (zm. 2021)
- Alewtina Szastitko, rosyjska lekkoatletka, oszczepniczka
- Łazarz (Szweć), ukraiński biskup prawosławny
- Theo Waigel, niemiecki prawnik, polityk
- 23 kwietnia:
- José Ángel Divassón Cilveti, hiszpański duchowny katolicki, wikariusz apostolski Puerto Ayacucho
- Lee Majors, amerykański aktor
- Stanisław Wielgus, polski duchowny katolicki, arcybiskup
- 24 kwietnia:
- Lili Iwanowa, bułgarska piosenkarka
- Krzysztof Andrzej Jeżewski, polski poeta
- Włodzimierz Siwiński, polski ekonomista (zm. 2023)
- 25 kwietnia:
- Tarcisio Burgnich, włoski piłkarz (zm. 2021)
- Jan Krzyżanowski, polski aktor
- 27 kwietnia – Stanisław Dziwisz, polski duchowny katolicki, kardynał
- 28 kwietnia:
- Burkhard Driest, niemiecki aktor, reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 2020)
- Halina Polakowska, polska koszykarka
- 29 kwietnia:
- Peter Gröning, niemiecki kolarz torowy
- Lew Prygunow, rosyjski aktor
- 1 maja:
- Judy Collins, amerykańska piosenkarka
- Janina Jankowska, polska dziennikarka i reporterka radiowa
- France Rumilly, francuska aktorka
- 2 maja:
- Ernesto Castano, włoski piłkarz (zm. 2023)
- Stanisław Ciosek, polski polityk i dyplomata (zm. 2022)
- Stanisław Sołtysiński, polski radca prawny
- 3 maja:
- Marek Freudenreich, polski grafik, plakacista, pedagog
- Dennis O’Neil, amerykański pisarz, autor komiksów (zm. 2020)
- 4 maja:
- Pierre Méhaignerie, francuski polityk
- Amos Oz, izraelski prozaik, eseista, publicysta (zm. 2018)
- 5 maja:
- Antoni Grochowalski, polski muzyk, dyrygent, pedagog
- Ryszard Horowitz, amerykański fotograf pochodzenia polsko-żydowskiego
- 6 maja:
- Ken Blanchard, amerykański pisarz
- Panajotis Dimitriu, cypryjski prawnik, polityk, eurodeputowany
- 7 maja:
- José Antonio Abreu, wenezuelski dyrygent, pianista, ekonomista, pedagog, aktywista i polityk (zm. 2018)
- Sidney Altman, kanadyjsko-amerykański biolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 2022)
- Ruud Lubbers, holenderski polityk (zm. 2018)
- Marco St. John, amerykański aktor
- 9 maja:
- Ralph Boston, amerykański lekkoatleta (zm. 2023)
- Bruce Mather, kanadyjski kompozytor, pianista i pedagog.
- Ion Ţiriac, rumuński biznesmen i były tenisista oraz hokeista
- Giorgio Zancanaro, włoski śpiewak operowy (baryton)
- 10 maja:
- Robert Darnton, amerykański historyk kultury, bibliotekarz
- Kim Wan Su, północnokoreański polityk
- Janusz Różycki, polski florecista, malarz
- Ireneusz (Seredni), ukraiński biskup prawosławny
- 11 maja:
- Renato Ascencio León, meksykański duchowny katolicki, biskup Ciudad Juárez (zm. 2022)
- Félix Salinas, peruwiański piłkarz (zm. 2021)
- Tamara Zamotajłowa, rosyjska gimnastyczka
- 12 maja – Marie-Thérèse Naessens, belgijska kolarka szosowa i torowa
- 13 maja:
- Peter Frenkel, niemiecki lekkoatleta
- Andrzej Gawryszewski, polski geograf
- Harvey Keitel, amerykański aktor, producent filmowy
- Hildrun Laufer, niemiecka lekkoatletka, skoczkini w dal
- Andrzej Zieliński, polski dziennikarz (zm. 2023)
- 14 maja:
- Rolf Gindorf, niemiecki seksuolog (zm. 2016)
- Veruschka von Lehndorff, niemiecka aktorka
- 15 maja:
- Sylwan (Kilin), rosyjski biskup prawosławny (zm. 2021)
- Euzebiusz (Sawwin), rosyjski biskup prawosławny
- Dorothy Shirley, brytyjska lekkoatletka, skoczkini wzwyż
- 16 maja:
- Paul Chamberland, kanadyjski poeta, eseista
- Eugenio Dal Corso, włoski duchowny katolicki, kardynał
- Carmo João Rhoden, brazylijski duchowny katolicki, biskup Taubaté
- Mariotto Segni, włoski polityk
- 17 maja:
- Diego Padrón, wenezuelski duchowny katolicki, arcybiskup Cumany, kardynał
- Gary Paulsen, amerykański pisarz, podróżnik (zm. 2021)
- 18 maja:
- Paweł Bożyk, polski ekonomista, polityk (zm. 2021)
- Peter Grünberg, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 2018)
- Gordon O’Connor, kanadyjski polityk i wojskowy
- 19 maja:
- Livio Berruti, włoski lekkoatleta, sprinter
- James Fox, brytyjski aktor
- Nancy Kwan, amerykańska aktorka pochodzenia chińskiego
- Jānis Lūsis, łotewski lekkoatleta, oszczepnik (zm. 2020)
- Wiesław Pawlik, polski uczony
- Francis Scobee, amerykański astronauta (zm. 1986)
- 20 maja:
- William Dendinger, amerykański duchowny katolicki, biskup Grand Island
- Danuta Dzierżanowska, polska mikrobiolog (zm. 2020)
- 21 maja:
- Andrzej Czernecki, polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2012)
- Jorgos Gramatikakis, grecki fizyk, polityk (zm. 2023)
- Heinz Holliger, szwajcarski oboista, dyrygent, kompozytor, pedagog
- 22 maja:
- Francisco González Valer, amerykański duchowny katolicki, biskup pomocniczy Waszyngtonu (zm. 2024)
- Wojciech Kawiński, polski poeta
- Paul Winfield, amerykański aktor (zm. 2004)
- 23 maja:
- Reinhard Hauff, niemiecki reżyser i scenarzysta
- Rüdiger Stüwe, niemiecki pisarz
- Henryk Wolniak-Zbożydarzyc, polski poeta, dramaturg, aforysta
- 24 maja – Cristoforo Palmieri, włoski duchowny katolicki, biskup Rrëshen w Albánii
- 25 maja:
- Ferdinand Bracke, belgijski kolarz szosowy i torowy
- Dixie Carter, amerykańska aktorka (zm. 2010)
- Gabriela Danielewicz, polska dziennikarka, pisarka
- Gloria Hooper, brytyjska polityk i prawnik
- Ian McKellen, brytyjski aktor, scenarzysta filmowy
- Francis Mer, francuski przemysłowiec, polityk (zm. 2023)
- Andrzej Jan Szwarc, polski prawnik karnista, nauczyciel akademicki, sędzia Trybunału Stanu
- 26 maja:
- Sergiu Celac, rumuński prawnik, dyplomata, polityk
- Manfred Kanther, niemiecki prawnik, polityk
- Andrzej Milczanowski, polski prawnik, polityk, minister spraw wewnętrznych
- Brunello Spinelli, włoski piłkarz wodny (zm. 2018)
- 27 maja – Alta Vášová, słowacka pisarka, scenarzystka
- 28 maja:
- Maeve Binchy, irlandzka pisarka (zm. 2012)
- Wojciech Karolak, polski muzyk jazzowy (zm. 2021)
- Tom Thabane, lesotyjski polityk, premier Lesotho
- 29 maja:
- Mary Banotti, irlandzka polityk (zm. 2024)
- Al Unser, amerykański kierowca wyścigowy (zm. 2021)
- Luigi Vinci, włoski działacz komunistyczny, polityk
- 30 maja:
- Halina Filek-Marszałek, polska reżyserka i scenarzystka filmów animowanych
- Józef Gębski, polski reżyser i scenarzysta filmowy
- Michael J. Pollard, amerykański aktor (zm. 2019)
- Dieter Quester, austriacki kierowca wyścigowy
- 31 maja:
- Tim Graham, brytyjski lekkoatleta, sprinter
- Hedwig Keppelhoff-Wiechert, niemiecka polityk, eurodeputowana
- Klaus Zwickel, niemiecki lider związkowy
- 1 czerwca – Miloš Titz, czeski chemik, wykładowca akademicki, polityk, eurodeputowany
- 3 czerwca:
- Krzysztof Cena, polski naukowiec
- Ian Hunter, brytyjski piosenkarz, kompozytor i instrumentalista
- Vincent Siew, tajwański polityk
- Antonio Arregui Yarza, ekwadorski arcybiskup
- 4 czerwca – Ireneusz Iredyński, polski pisarz (zm. 1985)
- 5 czerwca:
- Joe Clark, kanadyjski polityk, premier Kanady
- Margaret Drabble, brytyjska pisarka, biografka, krytyk literacka
- Grzegorz Królikiewicz, polski reżyser i scenarzysta filmowy, pedagog (zm. 2017)
- 6 czerwca:
- Louis Andriessen, holenderski pianista, kompozytor (zm. 2021)
- Giacomo Aragall, hiszpański śpiewak operowy
- Marian Wright Edelman, amerykańska działaczka na rzecz praw dziecka
- 7 czerwca – Hans-Christian Ströbele, niemiecki adwokat (zm. 2022)
- 8 czerwca:
- Norman Davies, brytyjski historyk
- Piotr Kołodziejczyk, polski wojskowy (zm. 2019)
- Miklós Réthelyi, węgierski lekarz i nauczyciel akademicki
- 9 czerwca:
- Ileana Cotrubaș, rumuńska śpiewaczka operowa
- David Hobbs, brytyjski kierowca wyścigowy
- Małgorzata Komorowska, polska muzyk i polonistka
- Claudio Stagni, włoski duchowny katolicki
- Charles Webb, amerykański pisarz (zm. 2020)
- 10 czerwca – Joe Bossano, gibraltarski polityk, szef ministrów
- 11 czerwca – Jackie Stewart, brytyjski kierowca wyścigowy
- 13 czerwca – Antal Szentmihályi, węgierski piłkarz
- 14 czerwca:
- Marek Gaszyński, polski dziennikarz muzyczny, autor tekstów piosenek (zm. 2023)
- Steny Hoyer, amerykański polityk, kongresmen ze stanu Maryland
- Czesław Majewski, polski pianista, kompozytor, aranżer, dyrygent, aktor kabaretowy
- Peter Mayle, brytyjski pisarz (zm. 2018)
- 15 czerwca:
- Anatolij Kim, rosyjski prozaik, dramaturg, tłumacz pochodzenia koreańskiego
- Jeon Yun-churl, południowokoreański polityk
- 17 czerwca:
- Frederick Vine, brytyjski geolog i geofizyk
- Krzysztof Zanussi, polski reżyser filmowy
- 18 czerwca:
- Lou Brock, amerykański baseballista (zm. 2020)
- Leonard Szymański, polski inżynier, konstruktor i polityk (zm. 2023)
- 19 czerwca – Wu Po-hsiung, tajwański polityk
- 20 czerwca:
- Piotr Korcelli, polski uczony
- Jan Martyniak, polski arcybiskup
- Bob Neuwirth, amerykański wokalista, autor piosenek, producent muzyczny i artysta wizualny (zm. 2022)
- Jan Zając, polski duchowny katolicki
- 21 czerwca:
- Wilfried Klingbiel, niemiecki piłkarz
- Salomé, hiszpańska piosenkarka
- 22 czerwca:
- Luis Eyzaguirre, chilijski piłkarz
- Jerzy Grzegorzewski, polski reżyser i scenograf teatralny (zm. 2005)
- Ada Jonath, izraelska krystalograf
- Remigiusz Olszak, polski entomolog
- 23 czerwca:
- Kazimierz Karkut, polski działacz samorządowy i partyjny
- Norbert Pogrzeba, polski piłkarz
- 24 czerwca:
- Annette Andre, brytyjska aktorka
- Brigitte Fontaine, francuska wokalistka, pisarka, aktorka
- 25 czerwca:
- Witold Hatka, polski związkowiec, bankowiec, przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2010)
- Wawrzyniec Samp, polski rzeźbiarz i grafik
- 26 czerwca:
- Blaine Lindgren, amerykański lekkoatleta, płotkarz (zm. 2019)
- Osvaldo Hurtado Larrea, ekwadorski politolog, pisarz, polityk, wiceprezydent i prezydent Ekwadoru
- Chuck Robb, amerykański polityk, senator ze stanu Wirginia
- Smangaliso Mkhatswa, południowoafrykański ksiądz i polityk
- 27 czerwca:
- Ignazio Bedini, włoski duchowny katolicki
- Aldo Dezi, włoski kajakarz
- 29 czerwca:
- Amarildo, brazylijski piłkarz
- Wiktor Grieś, ukraiński reżyser filmowy
- Piotr Węgleński, polski biolog, genetyk (zm. 2024)
- 1 lipca:
- Karen Black, amerykańska aktorka (zm. 2013)
- Tadeusz Blauth, polski koszykarz
- Maria Gintowt-Jankowicz, polska prawnik
- Michał Seweryński, polski polityk
- 2 lipca – Iga Cembrzyńska, polska aktorka
- 3 lipca:
- Michele Brown, australijska lekkoatletka, skoczkini wzwyż
- Willy Vanden Berghen, belgijski kolarz (zm. 2022)
- Brigitte Fassbaender, niemiecka śpiewaczka operowa
- László Kovács, węgierski polityk
- Angelo Sormani, włoski piłkarz
- Helena Vaz da Silva, portugalska dziennikarka, pisarka, działaczka kulturalna, polityk (zm. 2002)
- 4 lipca:
- Abdelmajid Chetali, tunezyjski piłkarz, trener
- Anna Potok, polska ekonomistka, wiceminister rolnictwa
- 6 lipca:
- Michał Boszko, polski pedagog, samorządowiec, polityk, senator RP
- Mary Elizabeth Peters, brytyjska lekkoatletka, wieloboistka
- 7 lipca:
- Władysław Jonkisz, polski polityk
- François-Xavier Loizeau, francuski duchowny katolicki, biskup Digne
- 8 lipca:
- Albert Fasina, nigeryjski duchowny katolicki, biskup Ijebu-Ode (zm. 2021)
- Baldur Preiml, austriacki skoczek narciarski, trener, działacz sportowy
- Jan Tkocz, polski geograf, wykładowca akademicki
- Anna Zimina, rosyjska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
- 9 lipca:
- Ihor Kałyneć, ukraiński poeta i prozaik, przedstawiciel Szistdesiatnyków, radziecki więzień polityczny
- Michael Jarboe Sheehan, amerykański duchowny katolicki, arcybiskup Santa Fe (zm. 2023)
- Krzysztof Trębaczkiewicz, polski prawnik i bankowiec
- Bogusław Żurakowski, polski poeta, literaturoznawca, aksjolog, pedagog (zm. 2020)
- 10 lipca – Hennadij Makarow, ukraiński piłkarz, trener
- 12 lipca:
- Erwin Kräutler, austriacki duchowny katolicki
- Henning Mortensen, duński pisarz i dramaturg
- 13 lipca – John Danielsen, duński piłkarz
- 14 lipca:
- Karel Gott, czeski piosenkarz (zm. 2019)
- Sid Haig, amerykański aktor (zm. 2019)
- 15 lipca:
- David Nash, brytyjski rugbysta (zm. 2016)
- Aníbal Cavaco Silva, portugalski ekonomista i polityk
- Patrick Wayne, amerykański aktor
- 16 lipca:
- Ewald Bastek, polski pływak
- Marian Król, polski samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP, wojewoda poznański (zm. 2024)
- Dave Kunst, amerykański podróżnik
- Lido Vieri, włoski piłkarz
- 17 lipca:
- Valve Lüütsepp, estońska koszykarka, trenerka
- Ali Chamenei, irański ajatollah, polityk, prezydent i najwyższy przywódca Iranu
- Spencer Davis, brytyjski wokalista, multiinstrumentalista, członek zespołu The Spencer Davis Group (zm. 2020)
- Rubén González, urugwajski piłkarz
- Milva, włoska aktorka, piosenkarka (zm. 2021)
- Adalbert Ndzana, kameruński duchowny katolicki, biskup Mbalmayo
- 18 lipca – Dion DiMucci, amerykański piosenkarz
- 19 lipca:
- Łeonid Derkacz, ukraiński generał armii, polityk (zm. 2022)
- Stanisław Lenartowicz, polski reżyser filmów animowanych (zm. 2023)
- Pietro Lunardi, włoski inżynier, przedsiębiorca, polityk
- János Nádasdy, węgierski malarz, grafik, artysta wizualny
- 20 lipca – Judy Chicago, amerykańska feministka, artystka, pisarka, intelektualistka
- 21 lipca:
- Bogusław Hajdas, polski piłkarz, trener
- Helmut Haller, niemiecki piłkarz (zm. 2012)
- John Negroponte, amerykański polityk i dyplomata
- 22 lipca:
- Gila Almagor, izraelska aktorka, pisarka
- Ryszard Bańkowicz, polski dziennikarz, korespondent, reportażysta
- Krzysztof Zarębski, polski malarz, rzeźbiarz, scenograf
- 24 lipca:
- John Anderson, australijski żeglarz sportowy
- Angeł Kerezow, bułgarski zapaśnik
- 26 lipca:
- John Howard, australijski polityk
- Tadeusz Pilch, polski pedagog
- 27 lipca:
- Mario Ashiku, albański aktor, reżyser filmowy
- Jehuda Ben-Me’ir, izraelski psycholog, wykładowca, polityk
- Emil Biela, polski poeta, prozaik (zm. 2021)
- Peppino di Capri, włoski piosenkarz, kompozytor
- Michael Longley, irlandzki poeta
- Alain Maréchal, francuski kolarz torowy
- François Thibodeau, kanadyjski duchowny katolicki, biskup Edmundston (zm. 2023)
- 28 lipca:
- Charles Cyphers, amerykański aktor
- Jan Kućmierz, polski fitopatolog, mikolog
- Andrzej Potworowski, polski menedżer, handlowiec, dyplomata (zm. 2023)
- Christos Zacharakis, grecki prawnik, dyplomata, polityk (zm. 2023)
- 29 lipca:
- Witold Baran, polski lekkoatleta, średniodystansowiec (zm. 2020)
- Tadeusz Ludwik Mleczko, polski nauczyciel, polityk, działacz sportowy (zm. 2019)
- Gian Piero Reverberi, włoski muzyk, kompozytor, aranżer
- 30 lipca:
- Ole Andreasen, duński dziennikarz, menedżer
- Peter Bogdanovich, amerykański aktor, reżyser, producent i scenarzysta filmowy pochodzenia serbsko-żydowskiego (zm. 2022)
- Patrick Boyle, brytyjski arystokrata, filmowiec, polityk
- Agnelo Rufino Gracias, indyjski duchowny katolicki
- Eleanor Smeal, amerykańska feministka
- Zeng Qinghong, chiński polityk
- 31 lipca:
- Susan Flannery, amerykańska aktorka
- John Tong Hon, chiński duchowny katolicki, biskup Hongkongu, kardynał
- France Nuyen, francuska aktorka i modelka
- Joanna Sobolewska-Pyz, polska działaczka społeczna pochodzenia żydowskiego
- 1 sierpnia:
- Filika Dimo, albańska aktorka (zm. 2021)
- Terry Kiser, amerykański aktor
- Stefano Podestà, włoski ekonomista, polityk
- Francesco Sarego, włoski duchowny katolicki, biskup Goroka w Papui-Nowej Gwinei
- Zofia Stępień, polska polityk
- John Tomlinson, brytyjski polityk (zm. 2024)
- 2 sierpnia:
- Benjamin Barber, amerykański politolog, filozof polityczny (zm. 2017)
- Jerzy Ciemniewski, polski prawnik, polityk (zm. 2018)
- Wes Craven, amerykański reżyser (zm. 2015)
- John W. Snow, amerykański polityk
- Maria Szadkowska, polska aktorka
- 3 sierpnia:
- Edward Borysewicz, polski kolarz szosowy, trener (zm. 2020)
- Francesco D’Onofrio, włoski prawnik, nauczyciel akademicki, polityk
- 4 sierpnia – Jack Cunningham, brytyjski polityk
- 5 sierpnia:
- Bob Clark, amerykański reżyser filmowy, aktor (zm. 2007)
- Irena (księżniczka holenderska)
- 6 sierpnia:
- Juan Carlos Stauskas, argentyński piłkarz
- Susumu Tonegawa, japoński immunolog, laureat Nagrody Nobla
- 7 sierpnia:
- Andrzej Bilik, polski dziennikarz, publicysta, dyplomata (zm. 2023)
- Sally Thomas, australijska prawnik, polityk
- 8 sierpnia:
- Jerzy Detko, polski muzyk jazzowy
- Viorica Viscopoleanu, rumuńska lekkoatletka, skoczkini w dal
- 9 sierpnia:
- Hércules Brito Ruas, brazylijski piłkarz
- Maria Czubaszek, polska poetka, pisarka i satyryk, scenarzystka, felietonistka i dziennikarka (zm. 2016)
- Grzegorz Grynkiewicz, polski chemik
- Romano Prodi, włoski polityk
- Barbara Stahl, polska działaczka ekumeniczna
- 10 sierpnia:
- Anna Kwietniewska, polska lekarz, polityk, poseł na Sejm PRL
- Zdzisław Trzaska, polski inżynier, profesor nauk technicznych
- 11 sierpnia:
- Bohdan Cywiński, polski historyk
- George Ellis, południowoafrykański matematyk
- Anatolij Kaszpirowski, rosyjski hipnotyzer, bioenergoterapeuta
- Boško Marinko, jugosłowiański zapaśnik (zm. 2020)
- Helmar Müller, niemiecki lekkoatleta, sprinter, trener piłkarski (zm. 2023)
- Zbigniew Szczypiński, polski socjolog i polityk, poseł na Sejm RP
- 12 sierpnia:
- Ulrich Jahr, polski szachista
- George Hamilton, amerykański aktor
- Pamela Ryan, australijska lekkoatletka
- Władysław Cywiński, polski taternik, przewodnik tatrzański, alpinista, inżynier elektronik (zm. 2013)
- Sushil Koirala, nepalski polityk, premier Nepalu w latach 2014–2015 (zm. 2016)
- 14 sierpnia:
- Jerzy Klechta, polski dziennikarz, publicysta (zm. 2023)
- Carlos Alberto Silva, brazylijski trener piłkarski (zm. 2017)
- 15 sierpnia – Ludwik Grzebień, polski jezuita, historyk (zm. 2020)
- 16 sierpnia:
- Seán Brady, irlandzki duchowny katolicki, kardynał
- Walerij Riumin, kosmonauta radziecki (zm. 2022)
- 17 sierpnia:
- Luther Allison, amerykański gitarzysta bluesowy (zm. 1997)
- Wałentyn Chodukin, ukraiński piłkarz, trener (zm. 2020)
- Gidon Sagi, izraelski polityk
- 18 sierpnia – Generoso Andria, włoski ekonomista, samorządowiec, polityk
- 19 sierpnia:
- Alan Baker, angielski matematyk, profesor Uniwersytetu Cambridge (zm. 2018)
- Ginger Baker, brytyjski perkusista (zm. 2019)
- David Fellhauer, amerykański duchowny katolicki
- Andrzej Kostrzewski, polski geograf i geolog
- Max Lorenz, niemiecki piłkarz
- Yves Piétrasanta, francuski polityk, samorządowiec i eurodeputowany (zm. 2022)
- 20 sierpnia – Jan Greber, polski aktor (zm. 2023)
- 21 sierpnia:
- Don Backy, włoski piosenkarz, kompozytor, aktor, pisarz
- James Burton, amerykański gitarzysta rockowy
- Festus Mogae, botswański polityk, prezydent Botswany
- 22 sierpnia – Carl Yastrzemski, amerykański baseballista polskiego pochodzenia
- 23 sierpnia:
- Edward Linde-Lubaszenko, polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny
- Witold Stanisław Michałowski, polski inżynier (zm. 2017)
- 25 sierpnia:
- John Badham, brytyjski reżyser
- Marshall Brickman, amerykański reżyser i scenarzysta filmowy pochodzenia żydowskiego
- 26 sierpnia:
- Jorge Lemann, brazylijski przedsiębiorca
- Piotr Poźniak, polski muzykolog (zm. 2016)
- 27 sierpnia:
- Bjarne Fiskum, norweski skrzypek, dyrygent, kompozytor i pedagog (zm. 2021)
- Joe Taylor, amerykański futbolista
- Tüdewijn Üjtümen, mongolski szachista (zm. 1993)
- 28 sierpnia – Branko Kostić, czarnogórski i jugosłowiański polityk, prezydent Czarnogóry i Jugosławii (zm. 2020)
- 29 sierpnia:
- Janusz Godlewski, polski wokalista, gitarzysta i kompozytor
- Jolán Kleiber-Kontsek, węgierska lekkoatletka, dyskobolka (zm. 2022)
- Joel Schumacher, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy (zm. 2020)
- 30 sierpnia:
- Elizabeth Ashley, amerykańska aktorka
- Bogdan Justynowicz, polski prozaik, poeta
- Aleksander Kuźmin, polski numizmatyk, heraldyk, sfragistyk, matematyk, informatyk
- François Maupu, francuski duchowny katolicki, biskup Verdun
- John Peel, brytyjski prezenter radiowy, dziennikarz muzyczny (zm. 2004)
- 1 września:
- Paolo Schiavon, włoski duchowny katolicki
- Lily Tomlin, amerykańska aktorka
- 2 września:
- Danuta Kordaczuk, polska siatkarka (zm. 1988)
- Jack Lang, francuski polityk
- Manfred Matuschewski, niemiecki lekkoatleta
- Henry Mintzberg, brytyjski ekonomista
- Ewa Woydyłło-Osiatyńska, polska doktor psychologii i terapeuta uzależnień
- 3 września:
- Vivi Bach, duńska aktorka, piosenkarka, pisarka, prezenterka telewizyjna (zm. 2013)
- Włodzimierz Jastrzębski, polski historyk, publicysta (zm. 2024)
- Henning Petersen, duński kolarz szosowy
- Paolo Cirino Pomicino, włoski lekarz, polityk
- Göran Sonnevi, szwedzki poeta
- 4 września – Erwin Teufel, niemiecki polityk
- 5 września:
- Clay Regazzoni, szwajcarski kierowca wyścigowy (zm. 2006)
- George Lazenby, australijski aktor
- 6 września:
- David Allan Coe, amerykański muzyk country
- Krystyna Mikołajewska, polska aktorka
- 7 września:
- Christine Bergmann, niemiecka polityk
- Riccardo Del Turco, włoski piosenkarz
- 8 września:
- Carsten Keller, niemiecki hokeista na trawie
- Andrzej Majkowski, polski dyplomata
- Marian Piotrowski, polski polityk, poseł na Sejm RP
- 9 września:
- Wiesław Johann, polski prawnik i dziennikarz
- Zbigniew Namysłowski, polski saksofonista jazzowy (zm. 2022)
- Re’uwen Riwlin, izraelski prawnik i polityk
- 10 września:
- Elżbieta Chojnacka, polska klawesynistka (zm. 2017)
- Cynthia Lennon, pierwsza żona Johna Lennona (zm. 2015)
- Hans Sotin, niemiecki śpiewak operowy
- 11 września:
- José Ricardo da Silva, brazylijski piłkarz (zm. ?)
- Charles Geschke, amerykański informatyk, przedsiębiorca (zm. 2021)
- Marwan Hamadeh, libański polityk
- Elżbieta Kolejwa, polska lekkoatletka, sprinterka
- 12 września:
- Stanisław Kobielus, polski pallotyn, historyk sztuki, poeta (zm. 2020)
- Ion Ustian, mołdawski i radziecki polityk
- 13 września:
- Zbigniew Geiger, polski aktor
- Richard Kiel, amerykański aktor (zm. 2014)
- Guntis Ulmanis, łotewski polityk
- 14 września:
- Maria Barucka, polska pedagog, polityk, poseł na Sejm RP
- Pierluigi Pizzaballa, włoski piłkarz, bramkarz
- 15 września:
- Hidehiko Koga, japoński baseballista
- Elizabeth Odio Benito, kostarykańska prawnik, polityk
- 16 września – Breyten Breytenbach, południowoafrykański pisarz
- 17 września:
- Eduard Smirnow, mołdawski polityk
- David Souter, amerykański prawnik
- 18 września:
- Frankie Avalon, amerykański aktor i piosenkarz
- Gert Dörfel, niemiecki piłkarz
- Jorge Sampaio, portugalski polityk (zm. 2021)
- Kinuko Tanida, japońska siatkarka (zm. 2020)
- Anna Zalewska, polska polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2004)
- 19 września:
- Bronisława Bajor, polska polityk, rolnik, posłanka na Sejm RP
- Jerzy Bartmiński, polski językoznawca (zm. 2022)
- Algimantas Bučys, litewski poeta i krytyk literacki
- Babben Enger Damon, norweska biegaczka narciarska
- Maria Komisarek, polska pływaczka (zm. 2014)
- 20 września:
- Pastor Cuquejo, paragwajski duchowny katolicki, arcybiskup Asunción (zm. 2023)
- Ryszard Grzegorczyk, polski piłkarz (zm. 2021)
- Jan Jachymek, polski historyk
- Peter Radford, brytyjski lekkoatleta
- Aina Ulmane, łotewska ekonomistka, pierwsza dama
- 21 września – Andrzej Bujakiewicz, polski dyrygent, pedagog (zm. 2022)
- 22 września – Marian Kasprzyk, polski bokser
- 23 września:
- Janusz Gajos, polski aktor
- Erik Petersen, duński wioślarz
- 24 września:
- Andrzej Blikle, polski informatyk, matematyk, mistrz cukierniczy
- Patrick Kearney, amerykański seryjny morderca
- Erhard Meier, austriacki nauczyciel, samorządowiec, polityk
- Dieter Schwarz, niemiecki przedsiębiorca
- Jacques Vallée, francuski inwestor, informatyk, ufolog, astronom
- 25 września:
- Bogusława Latawiec, polska poetka, prozaik, krytyk literacki i nauczycielka (zm. 2021)
- Gianfranco Leoncini, włoski piłkarz (zm. 2019)
- Harald Ringstorff, niemiecki chemik i polityk (zm. 2020)
- Jacek Taylor, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP
- 26 września:
- Mia Gommers, holenderska lekkoatletka
- Adelardo Rodríguez, hiszpański piłkarz
- Wojciech Rudnicki, polski prawnik
- Kazimierz Zarzycki, polski polityk (zm. 2020)
- 27 września – Anna Seile, łotewska geograf i polityk (zm. 2019)
- 28 września:
- Juan Piris Frígola, hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup Lleidy
- Kurt Luedtke, amerykański dziennikarz i scenarzysta filmowy (zm. 2020)
- Rrok Mirdita, albański duchowny katolicki, arcybiskup, prymas Albanii (zm. 2015)
- Paweł Unrug, polski aktor, reżyser filmowy
- 29 września:
- Fikret Abdić, bośniacki polityk
- Eberhard Köllner, niemiecki pilot wojskowy
- Larry Linville, amerykański aktor (zm. 2000)
- 30 września:
- Krzysztof Jakowicz, polski skrzypek i pedagog
- Jean-Marie Lehn, francuski chemik, laureat Nagrody Nobla
- 1 października:
- Karol Lutkowski, polski ekonomista
- Astrid Sandvik, norweska narciarka alpejska
- 2 października:
- Mirjana Bohanec, jugosłowiańska i chorwacka śpiewaczka operowa (sopranistka) oraz aktorka
- Jurij Głazkow, radziecki kosmonauta (zm. 2008)
- Michael Bambang Hartono, indonezyjski miliarder, brydżysta
- Jerzy Wojtczak-Szyszkowski, polski filolog klasyczny (zm. 2024)
- 3 października – Göran Sonnevi, szwedzki poeta
- 4 października:
- Timothy Carlton, brytyjski aktor
- Ivan Mauger, nowozelandzki żużlowiec (zm. 2018)
- Marta Sosińska-Janczewska, polska pianistka
- 5 października:
- Marie-Claire Blais, kanadyjska poetka i pisarka (zm. 2021)
- Romuald Cwilewicz, polski inżynier
- Marie Laforêt, francuska piosenkarka i aktorka (zm. 2019)
- 6 października
- Sheila Greibach, amerykańska informatyk
- Alicja Zalewska, polska aktorka
- 7 października:
- Ding Shaoguang, chiński malarz
- John Hopcroft, amerykański informatyk
- Harold Kroto, brytyjski chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 2016)
- Laurent Monsengwo Pasinya, kongijski duchowny katolicki, arcybiskup Kinszasy, kardynał (zm. 2021)
- 8 października:
- Giuseppe Beghetto, włoski kolarz
- Jean-Claude Gaudin, francuski polityk, mer Marsylii (zm. 2024)
- Paul Hogan, australijski aktor
- 9 października – Nicholas Grimshaw, brytyjski architekt
- 10 października:
- Mieczysław Łopatka, polski koszykarz, trener
- Neil Sloane, amerykańsko-brytyjski matematyk, informatyk
- 11 października:
- Bernd Cullmann, niemiecki lekkoatleta
- Maria Bueno, tenisistka brazylijska (zm. 2018)
- Joanna Duda-Gwiazda, polska inżynier i działaczka społeczna
- Zenon Grocholewski, polski duchowny katolicki, kardynał (zm. 2020)
- Khin Nyunt, birmański generał, polityk, premier Birmy
- Janusz Termer, polski literat, krytyk literacki, dziennikarz
- 12 października:
- Franjo Gregurić, chorwacki inżynier, polityk, premier Chorwacji
- Vladimír Körner, czeski prozaik, dramaturg, scenarzysta filmowy i telewizyjny
- Adam Koseski, polski historyk, politolog (zm. 2020)
- Baldomero Carlos Martini, argentyński duchowny katolicki, biskup San Justo
- Carolee Schneemann, amerykańska malarka, fotografka, performerka (zm. 2019)
- 13 października:
- Edgeir Benum, norweski historyk
- Melinda Dillon, amerykańska aktorka (zm. 2023)
- Jan Drabina, polski historyk, mediewista, religioznawca
- Giorgio La Malfa, włoski polityk
- 14 października:
- Ralph Lauren, amerykański projektant mody
- Edoardo Menichelli, włoski duchowny katolicki, kardynał
- 15 października:
- Telesphore Toppo, indyjski duchowny katolicki (zm. 2023)
- Peter Gotti, amerykański boss mafijny (zm. 2021)
- 16 października:
- Amancio Amaro, hiszpański piłkarz (zm. 2023)
- Andrzej Andrysiak, polski polityk, poseł na Sejm I kadencji
- Andrzej Jastrzębski, polski muzyk jazzowy
- Gerold Späth, szwajcarski pisarz
- 17 października – Chris Craft, brytyjski kierowca Formuły 1 (zm. 2021)
- 18 października:
- Mieczysław Bareja, polski prawnik, samorządowiec, prezydent Warszawy (zm. 2003)
- Josef Černý, czeski hokeista, trener
- Flavio Cotti, szwajcarski polityk, prezydent Szwajcarii (zm. 2020)
- Lee Harvey Oswald, amerykański zamachowiec (zm. 1963)
- 19 października:
- David Clark, brytyjski polityk
- Hanna Tadeusiewicz, polska polonistka
- 20 października:
- Dorota Jamroz, polska zootechnik, wykładowczyni akademicka
- Edward Popiołek, polski inżynier, specjalista geodezji górniczej, pilot szybowcowy i sportowy pilot samolotowy
- Daniel Prévost, francuski aktor, komik
- 21 października:
- Jacques Blanc, francuski polityk, lekarz i samorządowiec
- Stanisław Harasimiuk, polski pisarz, dziennikarz i reportażysta
- Helen, indyjska aktorka, tancerka
- Tamaki Katori, japońska aktorka erotyczna (zm. 2015)
- Andrzej Legocki, polski naukowiec
- Peter Plichta, niemiecki naukowiec
- János Varga, węgierski zapaśnik, mistrz olimpijski (zm. 2022)
- 22 października:
- Joaquim Chissano, polityk mozambicki
- George Cohen, angielski piłkarz (zm. 2022)
- Wiesław Łucyszyn, polski piłkarz (zm. 2022)
- Suzy McKee Charnas, amerykańska pisarka żydowskiego pochodzenia (zm. 2023)
- Tony Roberts, amerykański aktor
- 23 października:
- Gerard Kusz, polski biskup katolicki (zm. 2021)
- Stanley Anderson, amerykański aktor filmowy i telewizyjny (zm. 2018)
- László Lugossy, węgierski reżyser i scenarzysta filmowy
- Joanna Staręga-Piasek, polska polityk, poseł na Sejm RP
- 24 października:
- F. Murray Abraham, amerykański aktor
- Pak Pong Ju, północnokoreański polityk, premier
- 25 października – Aleksander Gawroński, polski aktor (zm. 2003)
- 26 października:
- David B. Robinson, amerykański wojskowy
- Ludmiła Samotiosowa, rosyjska lekkoatletka
- 27 października:
- Ałła Achundowa, radziecka i azerska poetka i scenarzystka
- Anna Bernat, polska polityk, poseł na Sejm PRL
- John Cleese, brytyjski aktor komediowy
- Stanisław Czekalski, polski nefrolog
- Jean Djorkaeff, francuski piłkarz, trener
- 28 października:
- Jane Alexander, amerykańska aktorka
- Miroslav Cerar, jugosłowiański gimnastyk
- 29 października – Shū Kamo, japoński piłkarz i trener
- 30 października:
- Leland H. Hartwell, amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla
- Zygmunt Pioch, polski szachista
- Grace Slick, amerykańska wokalistka rockowa
- 31 października:
- Michel Mouïsse, francuski duchowny katolicki, biskup Périgueux
- Ron Rifkin, amerykański aktor
- 1 listopada – Bernard Kouchner, francuski lekarz
- 2 listopada:
- Enrico Albertosi, włoski piłkarz
- John Buckley, irlandzki duchowny katolicki
- 3 listopada – Frits Flinkevleugel, holenderski piłkarz (zm. 2020)
- 4 listopada:
- Günter Bernard, niemiecki piłkarz, bramkarz
- Moustapha Niasse, senegalski polityk, dyplomata, premier Senegalu
- Emīlija Sonka, łotewska kolarka torowa i szosowa
- 5 listopada:
- Helena Ciepła, polska prawnik, sędzia Sądu Najwyższego
- Jan Nowicki, polski aktor (zm. 2022)
- Lobsang Tenzin, tybetański polityk, premier emigracyjnego Centralnego Rządu Tybetańskiego
- 6 listopada – Antoni (Czeremisow), rosyjski duchowny prawosławny
- 7 listopada:
- Asłan Dżarimow, rosyjski polityk, prezydent Adygei, dyplomata
- Barbara Liskov, amerykańska informatyczka
- Stanisław Orzechowski, polski duchowny katolicki (zm. 2021)
- Olegário Tolóí de Oliveira, brazylijski piłkarz, trener (zm. 2024)
- 8 listopada – Klemens Ścierski, polski polityk (zm. 2018)
- 9 listopada:
- Marco Bellocchio, włoski reżyser, scenarzysta i producent filmowy
- Paul Cameron, amerykański psycholog
- Björn Engholm, niemiecki polityk
- Ludwik Gawroński, polski muzykolog i publicysta
- Ryszard Witke, polski skoczek narciarski, trener (zm. 2020)
- 10 listopada:
- Hubert Laws, amerykański flecista
- Russell Means, amerykański aktor, polityk, działacz na rzecz praw Indian (zm. 2012)
- Zdzisław Walczewski, polski piłkarz
- Tadeusz Zajączkowski, polsko-niemiecki chirurg (zm. 2023)
- 12 listopada:
- Elisabeth Eichholz, niemiecka kolarka szosowa (zm. 2022)
- Zdzisław Józefowicz, polski bokser
- Krystyna Królówna, polska aktorka (zm. 2022)
- Maria Kruk-Jarosz, polska prawnik, konstytucjonalistka
- Emilio Molinari, włoski związkowiec, polityk
- Zbigniew Myga, polski piłkarz, trener
- Siegfried Schneider, niemiecki siatkarz
- 13 listopada:
- Karel Brückner, czeski piłkarz, trener
- Jerzy Siemasz, polski pisarz, autor tekstów piosenek, tłumacz
- Bob Tutupoly, indonezyjski piosenkarz (zm. 2022)
- 14 listopada:
- Wendy Carlos, amerykańska kompozytorka i wykonawczyni muzyki elektronicznej
- Miguel Olvera, ekwadorski tenisista
- Carl-Heinz Rühl, niemiecki piłkarz, trener (zm. 2019)
- 16 listopada – Władysław Szewczyk, polski duchowny katolicki
- 17 listopada – Marcel Delattre, francuski kolarz
- 18 listopada:
- Margaret Atwood, kanadyjska pisarka, poetka, krytyk literacki, aktywistka społeczna i ekologiczna
- Margaret Jay, brytyjska dziennikarka, polityk
- (data sporna) Amanda Lear, francuska piosenkarka, prezenterka telewizyjna, malarka, aktorka, modelka
- John O’Keefe, amerykańsko-brytyjski neurobiolog, laureat Nagrody Nobla
- Pilar Roldán, meksykańska florecistka
- Brenda Vaccaro, amerykańska aktorka
- 19 listopada:
- Emil Constantinescu, rumuński polityk, prezydent Rumunii
- Tom Harkin, amerykański polityk, senator ze stanu Iowa
- Kazimierz Morski, polski pianista i dyrygent
- 20 listopada:
- Feliks Prusak, polski prawnik, adwokat, nauczyciel akademicki
- Jan Szczepański, polski bokser (zm. 2017)
- 21 listopada – Władysław Tomaszewski, polski polityk, samorządowiec, poseł na Sejm II kadencji
- 22 listopada – Waldemar Kuczyński, polski ekonomista
- 23 listopada – Barry Spikings, brytyjski producent filmowy
- 24 listopada:
- Neville Cenac, gubernator generalny Saint Lucia
- Delio Lucarelli, włoski duchowny katolicki (zm. 2024)
- Yoshinobu Miyake, japoński sztangista
- Marit Paulsen, szwedzka pisarka, polityk (zm. 2022)
- 25 listopada – Angelino Soler, hiszpański kolarz szosowy
- 26 listopada:
- Abdullah Ahmad Badawi, malezyjski polityk
- John Gummer, brytyjski polityk
- Greetje Kauffeld, holenderska wokalistka jazzowa
- Mark Margolis, amerykański aktor (zm. 2023)
- Alexander Ruthven, brytyjski arystokrata i polityk, minister (zm. 2021)
- Tina Turner, amerykańska piosenkarka (zm. 2023)
- 27 listopada:
- Canel Konvur, turecka lekkoatletka, skoczkini wzwyż (zm. 2018)
- Nicolae Manolescu, rumuński pisarz, krytyk literacki, dyplomata, polityk (zm. 2024)
- Galina Polskich, rosyjska aktorka
- Józef Puciłowski, dominikanin, historyk Kościoła, opozycjonista w czasach PRL, publicysta
- Janusz Styczeń, polski poeta (zm. 2022)
- 28 listopada – Noël Kinsella, kanadyjski psycholog i polityk (zm. 2023)
- 29 listopada:
- Filomeno Gonzales Bactol, filipiński duchowny katolicki, biskup Naval
- Nikołaj Karasiow, rosyjski lekkoatleta, kulomiot
- 30 listopada:
- Șerban Ciochină, rumuński lekkoatleta, trójskoczek (zm. 2023)
- Adam Greenberg, izraelski i amerykański operator filmowy
- 1 grudnia:
- Fernando Antônio Figueiredo, brazylijski duchowny katolicki, biskup Santo Amaro
- Mieczysław Kucapski, polski polityk, poseł na Sejm PRL
- Władimir Płatonow, białoruski matematyk, polityk
- Jens Ulbricht, niemiecki lekkoatleta, sprinter
- 2 grudnia:
- Patricio Hacbang Alo, filipiński duchowny katolicki, biskup Mati (zm. 2021)
- Arkoç Özcan, turecki piłkarz, bramkarz (zm. 2021)
- Janusz M. Przybylski, polski dyrygent operowy i symfoniczny
- Harry Reid, amerykański polityk, senator ze stanu Nevada (zm. 2021)
- 3 grudnia – Tom Bagley, amerykański kierowca wyścigowy
- 4 grudnia:
- Barbara Klawikowska, kaszubska działaczka społeczna
- Henryk Piecuch, polski dziennikarz i pisarz
- 5 grudnia:
- Ricardo Bofill, kataloński architekt (zm. 2022)
- Konstandinos Drutsas, grecki inżynier, polityk
- Reino Paasilinna, fiński dziennikarz, polityk (zm. 2022)
- Rimvydas Raimondas Survila, litewski inżynier, zootechnik, polityk
- 6 grudnia:
- Klaus Balkenhol, niemiecki jeździec sportowy
- Franco Carraro, włoski przedsiębiorca, działacz sportowy i polityk
- 7 grudnia:
- L.R. Eswari, indyjska piosenkarka
- Lech Śliwonik, polski teatrolog
- 8 grudnia:
- James Galway, irlandzki flecista
- Eva Rosenhed, szwedzka curlerka
- 9 grudnia:
- Maciej Lubczyński, polski polityk, poseł na Sejm PRL
- Roberto Lückert, wenezuelski duchowny katolicki, arcybiskup Coro (zm. 2024)
- Saburō Yokomizo, japoński lekkoatleta, długodystansowiec
- 10 grudnia – Gernot Fraydl, austriacki piłkarz
- 11 grudnia – Janusz Werstler, polski nauczyciel, poeta, publicysta (zm. 2016)
- 12 grudnia:
- Michael Gazzaniga, amerykański psycholog
- Dezső Molnár, węgierski piłkarz
- 13 grudnia:
- Rudolf Flögel, austriacki piłkarz, trener
- Søren Hancke, duński żeglarz sportowy
- Robert Hosp, szwajcarski piłkarz (zm. 2021)
- 14 grudnia:
- Josef Abrhám, czeski aktor (zm. 2022)
- Stephen Cook, amerykański informatyk
- Dave Norris, nowozelandzki lekkoatleta
- 15 grudnia – Jan Sziling, polski historyk (zm. 2023)
- 16 grudnia:
- Paul Mea, kirybatyjski duchowny katolicki, biskup Tarawy i Nauru (zm. 2021)
- Jerzy Koralewski, polski inżynier, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2014)
- Henryk Mika, polski generał brygady, inżynier, polityk
- Etsuo Miyoshi, japoński przedsiębiorca, wynalazca, esperantysta
- 17 grudnia:
- Cristina Gutiérrez-Cortines Corral, hiszpańska historyk sztuki, polityk
- Mengálvio, brazylijski piłkarz
- 18 grudnia:
- Sandro Lopopolo, włoski bokser (zm. 2014)
- Michael Moorcock, brytyjski pisarz science-fiction oraz fantasy
- Harold Varmus, amerykański noblista w dziedzinie fizjologii lub medycyny
- 19 grudnia:
- Ryszard Czyż, polski polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2012)
- Adam Graczyński, polski inżynier, polityk, senator RP (zm. 2004)
- 20 grudnia:
- Szábolcs Esztényi, węgiersko-polski kompozytor, pianista, pedagog (zm. 2024)
- Zenona Kuranda, polska pielęgniarka, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2022)
- 21 grudnia:
- Zbigniew Bernolak, polski gitarzysta basowy (zm. 2021)
- Carlos do Carmo, portugalski śpiewak fado (zm. 2021)
- Włodzimierz Konarski, polski dyplomata, polityk, poseł na Sejm RP
- 22 grudnia:
- Walentin Afonin, rosyjski piłkarz, trener piłkarski (zm. 2021)
- Daniel Caro Borda, kolumbijski duchowny katolicki, biskup Soachy
- Anna Micińska, polska historyk literatury, krytyk literacki, eseistka, edytorka (zm. 2001)
- 23 grudnia – Harimurti Kridalaksana, indonezyjski językoznawca (zm. 2022)
- 24 grudnia – Natalino Gatti, włoski polityk i przedsiębiorca
- 25 grudnia – Konstantinas Dobrovolskis, litewski lekarz, polityk (zm. 2021)
- 26 grudnia:
- Stanisława Borkowska, polska ekonomistka
- Giacomo Fornoni, włoski kolarz (zm. 2016)
- Eduard Kukan, słowacki polityk (zm. 2022)
- Fred Schepisi, australijski reżyser
- Phil Spector, amerykański producent muzyczny (zm. 2021)
- 27 grudnia:
- John Amos, amerykański aktor
- Andrew Parker Bowles, brytyjski wojskowy
- Helmut Jan Sobeczko, polski duchowny katolicki, teolog (zm. 2021)
- 28 grudnia:
- Conny Andersson, szwedzki kierowca wyścigowy
- Nándor Bosák, węgierski duchowny katolicki
- Jake Holmes, amerykański wokalista i kompozytor folkowy
- Frank McLintock, szkocki piłkarz, trener
- Marian Szarmach, polski filolog klasyczny
- 29 grudnia – Konrad Fiałkowski, polski informatyk i pisarz science fiction (zm. 2020)
- 31 grudnia:
- Janusz Dorosiewicz, polski producent filmowy, architekt i działacz społeczny
- Christian Mejdahl, duński polityk
- Herman Schmid, szwedzki socjolog, wykładowca akademicki, polityk
- Jerzy Święch, polski literaturoznawca
- Eufemia Teichmann, polska ekonomistka
- Willye White, amerykańska lekkoatletka, sprinterka i skoczkini w dal (zm. 2007)
Zmarli
edytujZdarzenia astronomiczne
edytuj- 23 lipca – Wielka opozycja Marsa, odległość 57,7 mln km
Nagrody Nobla
edytuj- z fizyki – Ernest Orlando Lawrence
- z chemii – Adolf Butenandt, Leopold Ruzicka
- z medycyny – Gerhard Domagk
- z literatury – Frans Sillanpää
- nagroda pokojowa – nagrody nie przyznano
Święta ruchome
edytuj- Tłusty czwartek: 16 lutego
- Ostatki: 21 lutego
- Popielec: 22 lutego
- Niedziela Palmowa: 2 kwietnia
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 4 kwietnia
- Wielki Czwartek: 6 kwietnia
- Wielki Piątek: 7 kwietnia
- Wielka Sobota: 8 kwietnia
- Wielkanoc: 9 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 10 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 18 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 28 maja
- Boże Ciało: 8 czerwca
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Znowu straciło życie 4 rybaków. „Pielgrzym”. 67, s. 1, 1939-06-06. Pelplin.
- ↑ Napady niemieckie na polskie pogranicze. „Pielgrzym”. 102, s. 1, 1939-08-26. Pelplin.
- ↑ Erenz i Janssen 1997 ↓, s. 41.
- ↑ Wojciech Mazur, Zachód rzeczywiście nas zdradził? [online], polityka.pl, 2015 [dostęp 2023-05-22] (pol.).
- ↑ Marian Zgórniak, Europa w przededniu wojny, Kraków 1993, s. 482.
Bibliografia
edytuj- Benedikt Erenz, Karl-Heinz Janssen: Niemcy o zbrodniach Wehrmachtu. Warszawa: 1997. ISBN 83-11-08722-9.
Kontrola autorytatywna (rok kalendarzowy):