Sund
Sund (duń. Øresund [ˈøːɐsɔnˀ], szw. Öresund [œrəˈsɵnːd]) – cieśnina na Morzu Bałtyckim, należąca do Cieśnin Duńskich, oddzielająca Zelandię (Dania) na zachodzie od Skanii (Szwecja) na wschodzie. Łączy Morze Bałtyckie z cieśniną Kattegat i dalej przez Skagerrak z Morzem Północnym.
Most nad Sundem | |
Państwo | |
---|---|
Lokalizacja | |
Lądy • Oddziela • Od |
|
Miejscowości nadbrzeżne | |
Mosty | |
Położenie na mapie Danii | |
55°45′N 12°45′E/55,750000 12,750000 |
Charakterystyka
edytuj- długość: ok. 118 km
- szerokość: od 4,4 do 49 km
- zasolenie: od 10 do 16‰
- głębokość maksymalna 38 m
- największe wyspy: Amager, Saltholm, Ven i Peberholm (sztuczna wyspa)
- zatoki: największa Køge, u wybrzeży Zelandii
- prąd morski: przewaga prądu powierzchniowego od Morza Bałtyckiego
- porty:
- duńskie: Helsingør, Køge i Kopenhaga
- szwedzkie: Helsingborg, Landskrona i Malmö
Jeszcze przed budową połączenia drogowego przez Sund wiodła najbardziej uczęszczana, naturalna droga morska Bałtyku. Od 1 lipca 2000 nad cieśniną przebiega most Kopenhaga – Malmö (jedyny most nad cieśniną), łączący Zelandię ze Skanią.
Nazwa
edytujUtrwalona w języku polskim nazwa cieśniny – Sund – jest mało konkretna, gdyż słowo sund jest w językach skandynawskich rzeczownikiem pospolitym oznaczającym po prostu cieśninę[1]. Nazwa tej konkretnej cieśniny utworzona jest przez zespolenie słów øre/öre i sund. Według niektórych polskich źródeł[2] nazwa ta oznacza "cieśninę bogactwa", gdyż øre to moneta (1/100 korony duńskiej lub korony szwedzkiej). Inne publikacje sugerują nazwę "cieśnina Ucho"[3] (jednym ze znaczeń duńskiego słowa øre jest ucho[4]). Duński słownik etymologiczny podaje jednak bardziej prozaiczne źródło nazwy[5]: ør, øre to "brzeg żwirowej plaży", Øresund to więc "cieśnina ze żwirowymi plażami".
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ zob. sund w Wikisłowniku
- ↑ Wojciech Walczak , Dania, Zbigniew Ostrowski, Warszawa: PWN, 1984, s. 50, ISBN 83-01-05182-5, OCLC 749580162 .
- ↑ Mickiewicz, Marian (1977), Dania, Warszawa, WP, str. 22
- ↑ zob. øre w Wikisłowniku
- ↑ __ (2000) "Øresund" w Politikens Nudansk Ordbog med etymologi, Politikens Forlag, ISBN 87-567-6087-6, str. 1588
Linki zewnętrzne
edytuj- Sund, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 589 .