Alicja Bogumiła Stoksik (ur. 1 stycznia 1939 w Babicach, zm. 24 marca 2011 we Wrocławiu) – polska artystka malarka.

Alicja Stoksik
Ilustracja
Alicja Stoksik (2010)
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1939
Babice

Data i miejsce śmierci

24 marca 2011
Wrocław

Zawód, zajęcie

artystka malarka

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych
im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu

Rodzice

Stefan (1909–1979)
Anna z Hatłasów (1915–2014)

Dzieci

Ewa (1969–2015)

Życiorys edytuj

Od roku 1946 mieszkała we Wrocławiu. Egzamin dojrzałości złożyła w X Liceum Ogólnokształcącym we Wrocławiu w 1956[1]. Studia w obecnej Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu w pracowni malarskiej Marii Dawskiej ukończyła w roku 1963[2]. W tej samej uczelni studiowali jej córka Ewa (1969 – 2015), siostra Barbara i brat Marian Maciej. W ostatnich latach życia mieszkała i tworzyła na Kaszubach w Swornychgaciach[3].

Twórczość edytuj

 
Kamień pamiątkowy na cmentarzu w Swornychgaciach na Kaszubach

W latach 1963–1973 pracowała jako plastyczka-projektantka we wrocławskich Zakładach Przemysłu Odzieżowego im. 1 Maja[4], gdzie, między innymi, przygotowywała kolekcje ubiorów dla polskich reprezentacji olimpijskich. Równocześnie pracowała artystycznie. Była członkiem powstałej w 1967 i aktywnej kilka lat Grupy „z Kuźniczej”, skupiającej młodych artystów[5][6][7]. Inicjatorem Grupy był Piotr Wieczorek. Do dyspozycji Grupy przekazano w 1969 odbudowany średniowieczny Domek Romański, w którym powstała „Galeria Panien Trzebnickich”[8].

Malarstwa Alicji Stoksik wystawiono w 1965 na II Wystawie „Złotego Grona” w Zielonej Górze. Pierwszą indywidualną wystawę jej prac Biuro Wystaw Artystycznych (BWA) zorganizowało we Wrocławiu w roku 1966[9][10]. Wybór tych prac był reprodukowany w miesięczniku „Odra”[11]. W czerwcu 1967 Biuro Wystaw Artystycznych wystawiło jej malarstwa w Państwowym Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze[12]. W tym samym roku miała wystawy indywidualne w Lublinie, Kamiennej Górze i Nowej Rudzie, a w 1967 w Białymstoku[13]. Uczestniczyła w wystawach krajowych i zagranicznych. Otrzymała drugą nagrodę na wystawie malarstwa XX-lecia Dolnego Śląska (1965). W 1967 uzyskała stypendium twórcze województwa wrocławskiego[10]. Pozytywne recenzje zyskiwały jej wielkoformatowe i abstrakcyjne malarstwa[14]. Kolejną wystawę indywidualną jej prac BWA zorganizowało w roku 1976 we Wrocławiu[10].

To oczarowanie Tatrami było powszechne nie tylko w naszym pokoleniu. (...) Złagodniały Twoje faktury, matowe wielkie płaszczyzny, nieoswojone jeszcze z mgłą, jakby ledwie wyczuwalna chłodna zieleń. Inne góry, te same, ale kiedy indziej z niepokojącymi rozpadlinami, czeluściami, mrokiem. W Twoich „Wotach” jest coś z naszego dzieciństwa, z pierwszych oczarowań sakralnym wnętrzem (...) Powtarzasz za Hemingwayem, że „ostatecznie jest się tym z czego się żyje”. Malarstwo jest jeszcze dla Ciebie pasją. Przyznaj, że brzmi to strasznie staroświecko

Paweł Banaś, w katalogu wystawy Alicji Stoksik[10]

Jej płótna znajdują się w kolekcjach publicznych[15], korporacyjnych i prywatnych w Polsce, a także w Niemczech[16] i w Stanach Zjednoczonych. Poszukiwane są jej malarstwa z serii „Portrety dam”[17][18][19], które tworzyła w ostatniej dekadzie życia. Swoje prace sygnowała „AS” lub „Alicja Stoksik”. Była członkiem zwyczajnym Związku Polskich Artystów Plastyków[20].

W latach studenckich była także uczestniczką życia teatralnego i organizacyjnego we wrocławskim klubie studenckim „Pałacyk[21][22]. Była członkiem zespołu surrealistycznego Teatru „Trumna” Adama Rząsy i w 1962 uczestniczyła w pierwszych happeningach „w pełnej formule”[23].

Inne informacje edytuj

 
Grobowiec rodzinny w Opatowcu

Jej rodzice, Stefan Stoksik (1909–1979) – inżynier melioracji i Anna z Hatłasów (1915–2014) – nauczycielka, byli w czasie II wojny światowej oficerami Narodowych Sił Zbrojnych[24][25] i działali w okolicach Opatowca, gdzie zostali później pochowani na cmentarzu parafialnym. W tym samym grobowcu została pochowana także Alicja Stoksik. Jej babka, Florentyna Hatłas z domu Krysta, zachowywała tradycje mieszkańców Wilamowic wywodzących się z Fryzji i Flandrii[26].

Alicja Stoksik od 1958 była członkiem wrocławskiej Sekcji Grotołazów[27] i uczestniczyła w wyprawach jaskiniowych w polskich Tatrach[28]. W 1961 była kierownikiem bazy wyprawy do jaskiń Zimnej i Miętusiej[29].

Przypisy edytuj

  1. 50 lat Liceum Ogólnokształcącego nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu, Wrocław: X Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu, 1954–2004, s. 82, ISBN 83-89898-01-2 [dostęp 2017-06-16].
  2. Aleksander Wojciechowski, Polskie życie artystyczne w latach 1945–1960, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, s. 497, ISBN 978-83-04-03353-5 [dostęp 2024-02-12] (pol.).
  3. Piotr Wieczorek, In memoriam – Alicja Stoksik 1939-2011, „Informator – Pismo Wrocławskiego Związku Polskich Artystów Plastyków”, 36 (1), 20 lutego 2012, str. 11 [dostęp 2017-06-11], Cytat: (...) Przenosiła się na coraz dłuższe okresy do pięknego miejsca na Kaszubach, nad wielkie jezioro, do Borów Tucholskich. Jak ona to wynalazła! Wrastała w tamten pejzaż i malowała, żyła i malowała. Kiedy ją tam odwiedziłem, wydawała się szczęśliwa i spełniona. Gadaliśmy, gadaliśmy namiętnie o życiu, ale nigdy o śmierci! Oprowadzała nas po swoim kawałku pięknego świata jak po pracowni. Trwa on nadal, tylko że bez Niej.
  4. Modny Wrocław w czasach PRL-u – zobacz, w czym się chodziło [online], www.wroclaw.pl [dostęp 2017-06-11].
  5. Andrzej Sak (red.), Wrocław sztuki – Sztuka i środowisko artystyczne we Wrocławiu 1946–2006, Wrocław – Wysoka: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu i Agencja Reklamowa Kontra s.c., 2007, s. 298, ISBN 978-83-925099-1-2.
  6. Mieczysław Zdanowicz, Grupa z Kuźniczej: wystawa, fotografia (od lewej: Wanda Potacka, Kazimierz Szela Jasiński, Adam Rząsa, Ewa Mehl, Alicja Stoksik, Piotr Wieczorek w Muzeum Sztuki Aktualnej – Galeria Panien Trzebnickich, Związek Polskich Artystów Plastyków), Zbiory Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Katalog dokumentów życia społecznego, sygnatura KF517, Wrocław, czerwiec 1969 [dostęp 2017-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-10].
  7. Jan Trzynadlowski (red.), Kultura na Dolnym Śląsku: praca zbiorowa, Wrocław – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 215.
  8. Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, hasło: Grupa „z Kuźniczej”, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 255, ISBN 83-7384-561-5.
  9. Alicja Stoksik – wystawa malarstwa, Dom Związków Twórczych Wrocław, grudzień 1966, Katalogi Biblioteki Narodowej, Wrocław: Biuro Wystaw Artystycznych, 1966, 8 stron [dostęp 2019-05-29].
  10. a b c d Alicja Stoksik: malarstwo, katalog wystawy, Wrocław: Biuro Wystaw Artystycznych – Ośrodek Sztuki, styczeń 1976, s. 6 [dostęp 2017-06-11] (pol. • fr.).
  11. Prace reprodukowane [online], spis treści miesięcznika „Odra” za rok 1966: malarstwa Alicji Stoksik, s. 6 [dostęp 2017-06-11].
  12. Informator programowy placówek kulturalno-oświatowych miasta i powiatu Jelenia Góra, czerwiec 1967 [dostęp 2017-06-12].
  13. II Wystawa „Złotego Grona”, Biuro Wystaw Artystycznych Zielona Góra, 1965 [dostęp 2017-06-12].
  14. Bogdan Zakrzewski (red.), Panorama kultury współczesnego Wrocławia, Wrocław - Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970, s. 223.
  15. Michał Jachula, Materialność i wartość dzieła sztuki – prace z kolekcji BWA w Białymstoku zgromadzone w latach 1965–1990, kolekcja zawiera malarstwa Alicji Stoksik, wystawione 10 stycznia – 10 lutego 2014, Białystok: Galeria Arsenał, 2014 [dostęp 2016-06-11].
  16. Alicja Stoksik [online], artnews.de [dostęp 2017-06-11].
  17. Alicja Stoksik, „Modelka” ok. 1990 [online], artinfo.pl [dostęp 2023-09-24].
  18. Alicja STOKSIK [online], OneBid [dostęp 2023-09-24] (chiń.).
  19. Materialność i wartość dzieła sztuki [online], galeria-arsenal.pl [dostęp 2023-09-24] (pol.).
  20. Stoksik-Guzik Alicja (1939–2011) [online], Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Wrocławski [dostęp 2016-06-11].
  21. Zbigniew Makarewicz, Performances, performers and trans-posers (przedstawienia, przedstawiacze i przestawiacze), „Artpunk, Opolski Kwartał Sztuki”, Opole: Galeria Sztuki Współczesnej, wrzesień 2011, str. 6, przypis 7, ISSN 2080-1785 [dostęp 2017-06-11].
  22. Piotr Wojciechowski, Był Pałacyk, a w nim piwnica, [w:] Janusz Michalewicz, Pałacyk pełen kultury – Klub, jaki pamiętam, Wrocław: Comex, 2012, s. 137–140, ISBN 978-83-934102-9-3.
  23. Zbigniew Makarewicz, Wrocławski eksperyment w sztuce 1945–2021, „Quart” (4/62), 2021, s. 42, ISSN 1896-4143 [dostęp 2023-09-09] (pol. • ang.).
  24. Narodowe Siły Zbrojne – odznaczeni Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego [online] [dostęp 2017-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-26].
  25. Odznaczeni Medalem pamiątkowym z okazji 70-lecia powołania Narodowych Sił Zbrojnych [online], portal Narodowe Siły Zbrojne, 2013 [dostęp 2018-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-02].
  26. Stowarzyszenie Wilamowianie – portal [online] [dostęp 2017-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-29].
  27. Zmarła Alicja Stoksik [online], Sekcja Grotołazów Wrocław, 2011 [dostęp 2017-06-11].
  28. Janusz Fereński, W piwnicy i jeszcze głębiej, „Konfrontacje”, wydanie specjalne z okazji jubileuszu (1959–2003) Studenckiego Klubu Pałacyk we Wrocławiu, 31 maja 2003, s. 5, ISSN 2658-0063 [dostęp 2020-07-09].
  29. M. Czarkowski, XV lat w podziemiach gór, Wrocław: Dolnośląski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1970, 17, XV-lecie Sekcji Grotołazów AKT Wrocław, [w:] katalog Biblioteki Narodowej.