Barbara Cena

polska malarka

Barbara Maria Cena (z domu Stoksik, ur. 1 stycznia 1943 w Rzemienowicach) – polska artystka plastyk. Uprawia malarstwo sztalugowe i ścienne, grafikę i fotografikę. W Kanadzie i Australii prowadziła pracownie konserwacji dzieł sztuki.

Barbara Cena
Barbara Stoksik
Ilustracja
Barbara Cena (2013)
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1943
Rzemienowice

Zawód, zajęcie

artystka plastyk
(malarstwo, fotografika,
restauracja dzieł sztuki)

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych
im. Eugeniusza Gepperta
we Wrocławiu

Rodzice

Stefan (1909–1979)
Anna z Hatłasów
(1915–2014)

Małżeństwo

Krzysztof Cena (1967)

Krewni i powinowaci

Alicja Stoksik (1939–2011) siostra, artystka malarka
Marian Maciej Stoksik (1950–) brat, artysta rzeźbiarz

Kraj działania

 Polska (1967–1968,
1973–1982, 1986–1988,
2007–)
 Wielka Brytania
(1968–1973)
 Kanada (1982–1986)
 Australia (1988–2007)

Życiorys edytuj

Od roku 1946 mieszkała we Wrocławiu. Maturę uzyskała w 1960 w X Liceum Ogólnokształcącym im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu[1]. Studia artystyczne w obecnej Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu w pracowniach ceramicznego malarstwa architektonicznego Stanisława Pękalskiego i malarstwa Marii Dawskiej ukończyła w 1967. W tym roku zawarła związek małżeński z Krzysztofem Ceną, naukowcem. W 1968 wyjechała z nim do Wielkiej Brytanii. Później nastąpiły kolejne podróże na uniwersytety w Kanadzie i Australii. Członkiem zwyczajnym Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) została w roku 1977. Była członkiem australijskiego związku konserwatorów dzieł sztuki – Australian Institute for the Conservation of Cultural Material[2][3]. Prowadziła działalność artystyczną i konserwatorską w Perth w Australii Zachodniej[4].

Twórczość edytuj

W latach 1967–1968 pracowała jako plastyk-projektant w Oleśnickiej Fabryce Obuwia, równolegle prowadziła działalność artystyczną[5][6].

W czasie pobytu w Wielkiej Brytanii uprawiała malarstwo sztalugowe[7][8]:

  • 1969, wystawa indywidualna w salonie teatru Nottingham Playhouse (28 października – 15 listopada) w Nottingham,
  • 1971, wystawa indywidualna w Nottingham Playhouse (17–29 maja)[9],
  • 1971, udział w wystawie w Chenil Gallery w Londynie organizowanej przez Chelsea Painters,
  • 1971, udział w wystawie w Mall Gallery w Londynie organizowanej przez Society of Women Artists,
  • 1971, 1972 i 1973, udziały w corocznej wystawie „Salon Uniwersytecki” w Nottingham.

Po powrocie z Wielkiej Brytanii do Wrocławia zajmowała się głównie wzornictwem:

  • 1974, „Prezentacje 1974”, Muzeum Architektury we Wrocławiu projekty miękkich zabawek sprzedawanych w sieci salonów ZPAP[7][10],
  • 1975, nagroda na ogólnopolskim konkursie ZPAP z okazji 200-lecia Stanów Zjednoczonych, zakup prac przez CPLiA,
  • 1976, „Sztuka Dziecku”, ogólnopolski konkurs ZPAP w Poznaniu.
 
Panoramiczne malarstwo Goatchera w prezbiterium kościoła Wszystkich Świętych w Collie, Australia Zachodnia[2][11]
 
Wolontariuszka i Barbara Cena na tle środkowej części malarstwa Goatchera
 
Czarna Madonna z Tindari w bazylice we Fremantle

Główne prace konserwatorskie w Australii Zachodniej:

  • Panoramiczne malarstwo ścienne (na płótnie, wys. 2.45 m, dł. 14.6 m) autorstwa Philipa W. Goatchera[12] i kopuła w prezbiterium anglikańskiego kościoła Wszystkich Świętych (All Saints’) w Collie[2][13][14]. Jej prace (styczeń – marzec 1994) zostały opisane przez stanową instytucję ochrony zabytków, Heritage Council of Western Australia[15],
  • statua Madonny z Tindari (Madonna NeraCzarna Madonna[16] z Sycylii, pozłacana rzeźba z hebanu) w bazylice mniejszej św. Patryka we Fremantle[17], poświęcona przez Jana Pawła II,
  • sześć rzeźb, główny krucyfiks i polichromie w kościele św. Józefa w Subiaco[17],
  • polichromie bocznych ołtarzy w kaplicy św. Michała Archanioła na kampusie Katolickiego Kuratorium (Catholic Education Office) w Perth[17],
  • zestaw 14 płaskorzeźb Drogi Krzyżowej w kaplicy Perth College[17]
  • figura Chrystusa (z kościoła pod wezwaniem Dzieciątka Jezus w Morley) przeniesiona do kościoła polskiego w Maylands[18]
  • projekt konserwacji kurtyny teatralnej (malarstwa Philipa W. Goatchera) w Boulder koło Kalgoorlie[19][20].

Brała udział w wystawach malarskich w Perth. Opracowywała graficznie i ilustrowała książki wspomnieniowe polskich zesłańców do azjatyckich części Związku Sowieckiego, którzy później dotarli do Australii Zachodniej[21][22][23], a ilustracje graficzne zamieszczała także w wychodzącym w Perth miesięczniku „Kurier Zachodni”[24].

Inne informacje edytuj

Jej rodzice, Stefan Stoksik (1909–1979) – inżynier melioracji i Anna z Hatłasów (1915–2014) – nauczycielka, byli w czasie II wojny światowej oficerami Narodowych Sił Zbrojnych[25][26] i działali w okolicach Opatowca, gdzie zostali później pochowani na cmentarzu parafialnym. Jej babka, Florentyna Hatłas z domu Krysta, zachowywała tradycje mieszkańców Wilamowic wywodzących się z Fryzji i Flandrii[27].

Barbara jest członkiem wrocławskiej Sekcji Grotołazów i brała udział w wyprawach jaskiniowych w polskich Tatrach[28][29]. Uprawiała także jeździectwo[30]. Jest matką dwojga dzieci.

Przypisy edytuj

  1. 50 lat Liceum Ogólnokształcącego nr X im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu, Wrocław: X Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu, 2004, s. 82, ISBN 83-89898-01-2 [dostęp 2017-06-16].
  2. a b c Western Australia - Private Conservators, „AICCM National Newsletter” (51), Australian Institute for the Conservation of Cultural Material (Inc.), 1994, s. 8, ISSN 0727-0364 [dostęp 2023-09-08] (ang.).
  3. Membership Directory 1997, Canberra, ACT: Australian Institute for the Conservation of Cultural Materials Inc., 1997, s. 28.
  4. Jan Kaye (red.), WA Directory of Preservation Resourses & Services 1996/1997, Claremont, WA: The Australian Council of Libraries & Information Services (Western Australia Preservation Sub-Committee), 1996, s. 8, ISBN 1-86342-506-3. (wydanie 2004 – s.17).
  5. Barbara Stoksik-Cenowa, gwasz – reprodukcja, Zbiory Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Katalog Dokumentów Życia Społecznego, sygnatura KF3517, Wrocław [dostęp 2017-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-28].
  6. VI Ogólnopolska Wystawa Malarstwa „Jesień Bielska 1968” [online], Biennale Malarstwa [dostęp 2017-06-13].
  7. a b Z. Frąckiewicz, Menażeria pani Basi, „Słowo Polskie”, Wrocław, 30 grudnia 1974.
  8. Paradigms and the Unexpected: 2011-03-01 Auction - 593 Price Results - Sheppard's Irish Auction House in ie - Page 22 [online], LiveAuctioneers, lot 0534 [dostęp 2023-09-08] (ang.).
  9. Paintings by Barbara Cena, Nottingham: Nottingham Playhouse 1970/1 Season – Katalog, 1971 (ang.).
  10. Prezentacje – 74, „Wieczór Wrocławia”, Nr 114 (2175), Wrocław, 16 maja 1974.
  11. Phil Goatcher, untitled, 1922 [online], Collie Mural Trail [dostęp 2023-07-06] (ang.).
  12. Mural [online], The Anglican Parish of Collie [dostęp 2023-09-08] (ang.).
  13. Barbara Cena, Restoriation of the Phil W. Goatcher mural in All Saints’ in Collie, Western Australia: final report, Libraries Australia ID: 13566070, Perth, 24 marca 1994 [dostęp 2017-06-16] (ang.).
  14. Bruce Duncan, All Saints Anglican Church, Collie [online], The Organ Society of Western Australia, 2021 [dostęp 2023-09-08] (ang.).
  15. Register of Heritage Places – Assessment Documentation: All Saints’ Anglican Church, Collie, Perth: Heritage Council of Western Australia, 6 lutego 1998, s. 11–12 [dostęp 2017-06-16] (ang.).
  16. Mary Beth Moser: Exploring darkness: honoring the power of Black Madonnas in Italy. Wyd. 3. Vashon Island, Wash.: Hillside Publishing, 2008, s. 140. ISBN 0-9858830-1-4. (ang.).
  17. a b c d Debbie Warrier, Black Madonna shines again (Czarna Madonna znów promienieje), „The Record”, 8 maja 2003, Perth, Zachodnia Australia, s. 16 (ang.).
  18. Nowa figura Chrystusa, „Pokój i Dobro”, vol. 9 (86), Maylands, Zachodnia Australia: Duszpasterstwo Franciszkanów, 2007, s. 4.
  19. Philip Goatcher 1851–1931, Kalgoorlie-Boulder: City of Kalgoorlie-Boulder, 12 września 2013, s. 2 [dostęp 2018-02-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-02].
  20. Moya Sharp, The Late Phil Goatcher - obituary [online], Outback Family History, 11 grudnia 2016 [dostęp 2023-09-08] (ang.).
  21. Nina Smenda, Janusz Smenda (red.), Unforgettable Memories – Memoirs of Polish Exiles in the Soviet Union, 1940–1942 (Niezapomniane wspomnienia – pamiętniki polskich wygnańców w Związku Sowieckim, 1940–1942), Perth, Western Australia: Polish Siberian Group (WA), 1996, s. 290, ISBN 0-646-29843-7 [dostęp 2017-06-16] (ang.).
  22. Leokadia Kondratowicz-Kordas, Wędrowniczki z Kidugali: do historii Harcerstwa Polskiego, Perth, Western Australia: Kurier Press, s. 94, ISBN 0-646-02047-1.
  23. Eugenia Sendek-Biliczka, W sowieckim raju, Maria Kuczborska (red.), Perth, Western Australia: Kurier Press, s. 124, ISBN 0-7316-9754-5.
  24. Andrzej Basiński (red.), Polskie czasopismo kulturalno-społeczne w Australii, „Kurier Zachodni”, Perth: Polsko-Australijskie Towarzystwo Kulturalne w Australii Zachodniej, ISSN 1447-6622.
  25. Narodowe Siły Zbrojne – odznaczeni Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego [online] [dostęp 2017-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-26].
  26. Odznaczeni Medalem pamiątkowym z okazji 70-lecia powołania Narodowych Sił Zbrojnych [online], portal Narodowe Siły Zbrojne, 2013 [dostęp 2018-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-02].
  27. Stowarzyszenie Wilamowianie – portal [online] [dostęp 2018-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-29].
  28. Piotr Wojciechowski, Był Pałacyk, a w nim piwnica, [w:] Janusz Michalewicz, Pałacyk pełen kultury – Klub, jaki pamiętam, Wrocław: Comex, 2012, s. 137–140, ISBN 978-83-934102-9-3.
  29. Jerzy Fereński, W piwnicy i jeszcze głębiej, „Konfrontacje”, wydanie specjalne z okazji jubileuszu (1959–2003) Studenckiego Klubu Pałacyk we Wrocławiu, 31 maja 2003, s. 5 [dostęp 2019-09-01].
  30. Kto jest kim w AKJ i nie tylko [online], Akademicki Klub Jeździecki we Wrocławiu [dostęp 2017-06-13].