Narew

rzeka w Polsce i na Białorusi, dopływ Wisły

Narewrzeka przepływająca przez północno-wschodnią Polskę.

Narew
Ilustracja
Ujście Narwi [←] do Wisły w Nowym Dworze Mazowieckim, z lewej strony ruiny Spichlerza nad Narwią
Kontynent

Europa

Państwo

 Białoruś
 Polska

Rzeka 2 rzędu
Długość 484 km
Spadek

0,19‰

Powierzchnia zlewni

75 200 km²

Średni przepływ

146 m³/s (Zambski Kościelne – powiat Pułtusk), przy ujściu 328 m³/s

Źródło
Miejsce Białoruś, północno-wschodnia część Puszczy Białowieskiej, na południe od Dzikie Bagno, na północny zachód od wsi Klepacze (rejon Prużany)
Wysokość

159 m n.p.m.

Współrzędne

52°44′00″N 24°20′00″E/52,733333 24,333333

Ujście
Recypient rzeka Wisła
Miejsce

Nowy Dwór Mazowiecki

Wysokość

67 m n.p.m.

Współrzędne

52°26′00″N 20°40′32″E/52,433333 20,675556

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Rzeka Narew w Nowogrodzie
Widok na rzekę Narew w Nowogrodzie

Narew to prawy dopływ Wisły (do 1962 rzeka była uważana za prawostronny dopływ Bugu; zobacz też: Bugonarew). Długość 484 km, z czego większość w Polsce (448 km), a reszta – na Białorusi, gdzie bierze swój początek. Tylko na odcinku 1 km Narew stanowi granicę polsko-białoruską.

Po wpłynięciu na teren Polski rozlewa się w Jezioro Siemianowskie, po czym od tamy w Bondarach płynie cały czas jako rzeka aż do Jeziora Zegrzyńskiego, gdzie łączy się z Bugiem. 22 km dalej, w miejscowości Nowy Dwór Mazowiecki, Narew wpada do Wisły.

Jest rzeką nizinną, tworzy rozległe powierzchnie bagien, błot i torfowisk. Narew to jedyna w Europie i jedna z kilku na świecie rzek anastomozujących, czyli płynących wieloma korytami jednocześnie[1]. Na odcinku od Suraża do Rzędzian chroniona jest w Narwiańskim Parku Narodowym.

Narew cechuje się mniejszym średnim przepływem niż uchodzące do Narwi Biebrza i Bug. Przed połączeniem rzek średni przepływ w Biebrzy wynosi 34,9 m³/s w Burzynie, a Narwi 32,5 m³/s w Strękowej Górze. Bug 154 m³/s w Wyszkowie, Narew 140 m³/s w Zambskach Kościelnych[2].

Wraz z Kanałem Żerańskim Narew stanowi drogę wodną łączącą Wisłę z:

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych[3], Narew ma klasę żeglowną Ia od ujścia rzeki Biebrzy do Pułtuska, oraz kategorię II od Pułtuska do stopnia wodnego Dębe.

Etymologia

edytuj

Nazwa rzeki pochodzi od słowa „nur”, które w języku praindoeuropejskim oznaczało wodę lub rzekę. Nazwa ta należy do nazw substratowych – została przejęta przez nową ludność od wcześniejszych osadników, którzy później wyginęli, wymarli bądź zasymilowali się[4].

Miejscowości nad Narwią

edytuj
 
Panorama meandrującej Narwi w okolicach Łomży
 
Narew w Bondarach wypływająca z Zalewu Siemianówka
 
Rzeka między Zalewem Siemianówka a miejscowością Narew, w pobliżu wsi Suszcza
 
Widok z lotu ptaka, u ujścia Biebrzy do Narwi, ok. 3 km od Wizny
 
Rzeka między Wizną a Łomżą
 
Widok z Nowogrodu
 
Narew w Ostrołęce. Widok ze „starego” mostu
 
Widok na rzekę w Serocku

Pogrubieniem wyróżniono miasta.

Kraj Kraj
Województwo
Powiat Gmina Miejscowość Uwagi
Białoruś Obwód brzeski Prużana Kliepačy Kliepačy
Polska województwo podlaskie hajnowski Narewka Siemianówka
Michałowo Bondary
Narew Narew
białostocki Zabłudów Kaniuki
Juchnowiec Kościelny Czerewki
bielski Wyszki Strabla
białostocki Suraż Suraż
Łapy Łapy
Łapy Uhowo
Turośń Kościelna Topilec
wysokomazowiecki Kobylin-Borzymy Kurowo siedziba Narwiańskiego Parku Narodowego
Sokoły Waniewo
białostocki Choroszcz Choroszcz
moniecki Krypno Góra
białostocki Tykocin Tykocin
moniecki Trzcianne Zajki
białostocki Zawady Góra Strękowa
Łaś-Toczyłowo
łomżyński Wizna Wierciszewo ujście rzeki Biebrzy
Wizna Wizna
Piątnica Czarnocin
Piątnica Piątnica Poduchowna
Łomża
łomżyński Łomża Stara Łomża nad Rzeką
Łomża Siemień Nadrzeczny
kolneński Mały Płock Chludnie
łomżyński Nowogród Nowogród ujście rzeki Pisy
Zbójna Gontarze
Miastkowo Nowosiedliny
województwo mazowieckie ostrołęcki Lelis Łęg Starościński
Rzekuń Laskowiec
Ostrołęka
ostrołęcki Olszewo-Borki Olszewo-Borki
Rzekuń Dzbenin
makowski Różan Różan
wyszkowski Długosiodło Ostrykół Dworski
makowski Rzewnie Nowe Łachy
wołomiński Radzymin Arciechów ujście rzeki Bug
wyszkowski Rząśnik Nowy Lubiel
pułtuski Obryte Zambski Kościelne
Pułtusk Pułtusk
Pokrzywnica Łubienica
Zatory Stawinoga
legionowski Serock Serock
Jadwisin
Nieporęt Nieporęt ujście Kanału Żerańskiego
Serock Dębe
Wieliszew Topolina
nowodworski (mazowiecki) Pomiechówek Stare Orzechowo
Nowy Dwór Mazowiecki ujście Narwi do Wisły

Dopływy Narwi

edytuj

Wytłuszczonym drukiem oznaczono drogi wodne.

Lewy Prawy Miejscowości Punkt charakterystyczny Kraj
źródło Czoło Puszcza Białowieska Białoruś
Bierieżanka Polska
Siemianówka Zalew Siemianówka
Bondary
Narewka Bieńdziuga
Olszanka
Ruda Narew
Małynka
Rudnia
Czarna Kaniuki
Łoknica
Orlanka Czerewki
Strabelka Strabla
Liza Suraż Narwiański Park Narodowy
Awissa Uhowo
Turośnianka Bokiny
Niewodnica Topilec
Kurówka Kurowo
Horodnianka Choroszcz
Supraśl Złotoria
Jaskranka Góra
Nereśl Tykocin
Ślina Targonie Wielkie
Biebrza Wierciszewo Biebrzański Park Narodowy
Jedwabianka Wizna Wylewy Narwi
Łojewek Bronowo Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi
Gać Krzewo
Narwica Piątnica Poduchowna
Łomżyczka Łomża
Lepacka Struga Szablak
Pisa Nowogród
Ruż Rybaki
Krzywa Noga Jankowo
Szkwa Nowosiedliny
Rozoga
Czeczotka Ostrołęka
Omulew
Róż Sieluń
Różanica Różan
Orz Brzóze Duże
Wymakracz Ostrykół Dworski
Orzyc Przeradowo
Pulewna Zambski Kościelne
Pełta Pułtusk
Niestępówka Łubienica Nadbużański Park Krajobrazowy
Prut
Pokrzywnica Karniewek
Klusówka Wierzbica
Bug Arciechów Jezioro Zegrzyńskie
Rządza Rynia
Kanał Żerański Nieporęt
Kanał Bródnowski Poddębie
Wkra Nowy Dwór Mazowiecki
ujście (Wisła)

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Użeglownienie Wisły i Odry – szalony pomysł, przecież brakuje nam wody [online], oko.press [dostęp 2021-09-27].
  2. Maciej Karpowicz: Lokalne i regionalne czynniki kształtujące strukturę zooplanktonu skorupiakowego siedlisk systemu rzecznego Narwi. Białystok, 2015. [dostęp 2017-10-27].
  3. Dz.U. z 2002 r. Nr 77, poz. 695. [online]
  4. Cienkowski, W.P., Sekrety imion własnych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1965, s. 136.

Linki zewnętrzne

edytuj