Przepływ cieku – ilość wody, przepływającej przez poprzeczny przekrój koryta cieku wodnego (np. koryta rzeki) w jednostce czasu. Jest podawany w m³/s lub l/s. Przepływ cieku bywa określany synonimicznie mianem natężenia przepływu.

Przepływy charakterystyczne

edytuj

W opisie reżymu hydrologicznego rzeki wyróżnia się przepływy charakterystyczne. Dzieli się je na trzy grupy: konwencjonalne (główne), okresowe i ekstremalne. Przepływy główne są obliczane na podstawie przepływu w pewnym okresie, co ma wpływ na ich wartość, i jednocześnie nie jest znane prawdopodobieństwo ich występowania (w odróżnieniu od przepływów ekstremalnych). Przepływy główne pierwszego stopnia wyznacza się dla danego okresu (np. miesiąca czy roku). Są to:

  • WQ – przepływ najwyższy
  • SQ – przepływ średni (wyliczany jako średnia arytmetyczna z wartości dziennych)
  • ZQ – przepływ zwyczajny (odpowiada medianie z wartości dziennych)
  • NQ – przepływ najniższy.

Konwencjonalne przepływy drugiego stopnia są podawane dla wielolecia i poza najwyższym i najniższym są średnimi arytmetycznymi przepływów pierwszego stopnia:

  • WWQ – najwyższy przepływ zaobserwowany w okresie wieloletnim
  • SWQ – przepływ średni z najwyższych
  • SSQ – przepływ średni w okresie wieloletnim
  • SNQ – przepływ średni z najniższych
  • NNQ – najniższy przepływ zaobserwowany w okresie wieloletnim[1].

Pomiar natężenia przepływu

edytuj

Metody bezpośrednie

Do metod bezpośrednich pomiaru natężenia przepływu należą: metoda wolumetryczna, metoda chemiczna (konduktometryczna), metoda przelewów cechowanych.

Metoda wolumetryczna

Zwana też metodą podstawionego naczynia lub objętościową, służy do pomiaru natężenia przepływu w małych ciekach oraz wydajności niewielkich źródeł. Polega ona na bezpośrednim pomiarze ilości przepływającej wody za pomocą naczynia o znanej pojemności. Jest metodą dokładną, przy założeniu, że stosuje się ją w warunkach, gdzie istnieje możliwość całościowego uchwycenia strumienia przepływającej wody. Nadaje się do pomiaru natężenia przepływu nie większego niż 10 dm³/s. Pomiar należy powtórzyć co najmniej trzykrotnie, a wynik uśrednić. Natężenie przepływu oblicza się według wzoru:

 

gdzie:

  – natężenie przepływu [dm³/s]
  – objętość podstawionego naczynia [dm³]
  – średni czas napełnienia naczynia [s]

Metoda chemiczna (konduktometryczna)

Metoda przelewów cechowanych

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Juliusz Stachý, Barbara Fal, Jadwiga Orsztynowicz, 6.3.2.1 Zasady obliczania przepływów charakterystycznych w przekrojach wodowskazowych, [w:] Juliusz Stachý (red.), Atlas hydrologiczny Polski, t. II, Zeszyt 2, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1986, s. 236 (pol.).