Al Unser

amerykański kierowca wyścigowy

Al Unser, właśc. Alfred Unser Sr (ur. 29 maja 1939 w Albuquerque, zm. 9 grudnia 2021 w Chama[1]) – amerykański kierowca wyścigowy.

Al Unser
Ilustracja
Al Unser z żoną podczas 500 Festival Indianapolis (2015)
Imię i nazwisko

Alfred Unser Sr

Państwo

 Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

29 maja 1939
Albuquerque

Data i miejsce śmierci

9 grudnia 2021
Chama

Sukcesy

1970: USAC (mistrz)
1970-1971, 1978, 1987: Indianapolis 500 (zwycięzca)
1983, 1985: CART (mistrz)

Pochodził z rodziny o tradycjach wyścigowych; jego ojciec, dwaj wujkowie, dwaj bracia oraz syn, a także dwóch bratanków również startowało (z różnym powodzeniem) w wyścigach samochodowych, głównie w serii IndyCar.

Al Senior (przydomek hierarchiczny nadany w późniejszych latach kariery, w odróżnieniu od syna, Ala Juniora) zwany również Big Al był najbardziej utytułowanym członkiem klanu Unserów. Na koncie miał cztery zwycięstwa w Indianapolis 500 (1970, 1971, 1978, 1987) oraz trzy tytuły mistrzowskie IndyCar (USAC 1970, CART 1983, 1985).

Był wielokrotnie nagradzany za swoje osiągnięcia w motosporcie. W 1986 roku został odznaczony miejscem w Indianapolis Motor Speedway Hall of Fame, w 1991 r. wprowadzono go do Motorsports Hall of Fame of America, a w 1998 r. uhonorowano go w International Motorsports Hall of Fame.

USAC / CART

edytuj

Łącznie w latach 1964–1994 wziął udział w 321 wyścigach. Wygrał 39, natomiast 28 razy startował z pole position.

Najlepszym sezonem w jego wykonaniu był 1970, gdy wygrał 10 z 18 wyścigów, zdobywając ponad połowę punktów więcej od wicemistrza, swojego brata Bobby'ego.

Dwa kolejne tytuły cechowała przede wszystkim znakomita niezawodność jego zespołu, Penske Racing. W sezonach 1983 i 1985 odniósł tylko po jednym zwycięstwie, ale zostawił w pokonanym polu Teo Fabiego (1983, różnicą czterech punktów) oraz swojego syna Ala Juniora (1985, różnicą zaledwie jednego punktu).

Indianapolis 500

edytuj

W latach 1965–1994 wystartował w 27 edycjach Indianapolis 500. Jako drugi kierowca w historii zanotował cztery zwycięstwa (pierwszym był A.J. Foyt, później dokonał tego jeszcze Rick Mears).

Najwięcej uwagi wzbudziło ostatnie z tych zwycięstw, z 1987 roku. Unser wziął udział w wyścigu tylko ze względu na kontuzję nominalnego kierowcy Penske, Danny'ego Ongaisa. Rywalizacja została zdominowana przez Mario Andrettiego, który prowadził przez 170 z 200 okrążeń, jednak wycofał się po awarii zapłonu na 23 okrążenia przed metą. Pozycję lidera przejął wówczas Roberto Guerrero, który z kolei zgasił silnik w trakcie ostatniego postoju w boksach, czym umożliwił historyczny triumf Unserowi. Różnica na mecie między dwoma kierowcami wynosiła 4,5 sekundy.

W ten sposób Al Unser został równocześnie najstarszym zwycięzcą Indianapolis 500. W jego posiadaniu jest również rekord największej liczby okrążeń na prowadzeniu w historii wyścigu (644).

Życie prywatne

edytuj

Dwukrotnie żonaty; z Wandą Jesperson (1958–1971; syn Al Jr., dwie córki Debra Ann, Mary Linda) oraz Karen Barnes (od 1977).

Al Jr także został kierowcą wyścigowym, który zadebiutował w Indy w 1983 roku, a w 1992 odniósł swoje pierwsze z dwóch zwycięstw[2].

Córka z pierwszego małżeństwa, 21-letnia Debra Ann zginęła tragicznie w wyścigu pojazdów buggy w 1982 roku.

Starty w Indianapolis 500

edytuj
Rok Nadwozie Silnik Start Wynik Uwagi
1965 Lola Ford 32 9
1966 Lotus Ford 32 12 Wypadek
1967 Lola Ford 9 2
1968 Lola Ford 6 26 Wypadek
1969 Lola Ford Wycofał się przed startem (kontuzja)
1970 Colt Ford 1 1
1971 Colt Ford 5 1
1972 Parnelli Offenhauser 19 2
1973 Parnelli Offenhauser 8 20 Tłok silnika
1974 Eagle Offenhauser 26 18 Zawór silnika
1975 Eagle Offenhauser 11 16 Korbowód
1976 Parnelli Cosworth 4 7
1977 Parnelli Cosworth 3 3
1978 Lola Cosworth 5 1
1979 Chaparral Cosworth 2 22 Układ transmisyjny
1980 Longhorn Cosworth 9 27 Cylinder silnika
1981 Longhorn Cosworth 9 17
1982 Longhorn Cosworth 16 5
1983 Penske Cosworth 7 2
1984 March Cosworth 10 3
1985 March Cosworth 7 4
1986 Penske Chevrolet 5 22 Wibracje
1987 March Cosworth 20 1
1988 Penske Chevrolet 3 3
1989 Penske Chevrolet 2 24 Sprzęgło
1990 March Alfa Romeo 30 13
1992 Lola Buick 22 3
1993 Lola Chevrolet 23 12
1994 Lola Ford-Cosworth Wycofał się przed kwalifikacjami

Przypisy

edytuj
  1. IndyCar legend Al Unser dies at 82. thecheckeredflag.co.uk. [dostęp 2021-12-10]. (ang.).
  2. Ernest Mróz, Al Unser – z futbolu do IndyCar | Legendy motorsportu [online], motohigh.pl, 29 maja 2020 [dostęp 2020-07-31] (pol.).

Bibliografia

edytuj