Otwórz menu główne
Wikipedia

Premierzy Polski

lista w projekcie Wikimedia

W Polsce oficjalnym tytułem premiera (szefa rządu) od 1921 roku (tj. od wejścia w życie części przepisów Konstytucji marcowej) jest prezes Rady Ministrów. W latach 1917–1921 szefa rządu oficjalnie określano jako „prezydenta ministrów”.

Premier Polski
prezes Rady Ministrów
Obecny premier
Obecny Premier Polski
Stanowisko
Państwo  Polska
Data utworzenia 1807
Pierwszy premier Stanisław Małachowski
Obecny premier Mateusz Morawiecki
Obecny od 11 grudnia 2017
Siedziba Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
Strona internetowa

Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku prezesem Rady Ministrów jest osoba powołana przez prezydenta Rzeczypospolitej w trybie art. 154 ust. 1 zd. 2, art. 154 ust. 3 zd. 2 lub art. 155 ust. 1 zd. 1 Konstytucji RP (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483, ze zm.), która sprawuje obowiązki do czasu powołania nowego prezesa Rady Ministrów w przepisanym trybie.

Spis treści

Polska pod zaborami (do 1918)Edytuj

Prezesi Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego (1807–1815)Edytuj

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Panujący
książę warszawski
1.   hr. Stanisław Małachowski 5 października 1807 14 grudnia 1807 Fryderyk August III Wettyn
2.   Ludwik Szymon Gutakowski 14 grudnia 1807 listopad 1808
3.   ks. Józef Antoni Poniatowski
(pełniący obowiązki) 		listopad 1808 25 marca 1809
4.   gen. Stanisław Kostka Potocki 25 marca 1809 maj 1813

Prezesi Rządu Narodowego Królestwa Polskiego (1830–1831)Edytuj

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
1.   ks. Adam Jerzy Czartoryski 3 grudnia 1830 15 sierpnia 1831 255 dni
–   Józef Chłopicki,
dyktator 		5 grudnia 1830 17 stycznia 1831 43 dni
2.   gen. Jan Stefan Krukowiecki 17 sierpnia 1831 7 września 1831 21 dni
3.   Bonawentura Niemojowski 8 września 1831 23 września 1831[a] 17 dni
4.   gen. Jan Nepomucen Umiński[1] 23 września 1831 23 września 1831 kilka godzin
5.   gen. Maciej Rybiński[1] 25 września 1831 9 października 1831 14 dni

Prezesi Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej (1846)Edytuj

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
–   Jan Tyssowski,
członek triumwiratu Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 		22 lutego 1846 24 lutego 1846 2 dni
– Ludwik Gorzkowski,
członek triumwiratu Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
– Aleksander Grzegorzewski,
członek triumwiratu Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
–   Jan Tyssowski,
dyktator 		24 lutego 1846 3 marca 1846 7 dni

Prezesi Komitetu Narodowego w Poznaniu (1848)Edytuj

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
1.   Gustaw Potworowski 20 marca 1848 9 maja 1848 50 dni

Prezesi Rządu Narodowego (1863–1864)Edytuj

 
Herb powstańców styczniowych
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
1.   Stefan Bobrowski,
przewodniczący Komisji Wykonawczej (Tymczasowego) Rządu Narodowego 		21 stycznia 1863 17 lutego 1863 27 dni
–   Ludwik Mierosławski,
dyktator 		17 lutego 1863 11 marca 1863 22 dni
–   Marian Langiewicz,
dyktator 		11 marca 1863 18 marca 1863 7 dni
2.   Stefan Bobrowski,
przewodniczący Tymczasowego Rządu Narodowego 		21 marca 1863 12 kwietnia 1863 22 dni
3.   Agaton Giller,
przewodniczący Tymczasowego Rządu Narodowego (od 10 maja 1863 przewodniczący Rządu Narodowego) 		12 kwietnia 1863 23 maja 1863 41 dni
4.   Franciszek Dobrowolski,
przewodniczący Rządu Narodowego 		23 maja 1863 9 czerwca 1863 17 dni
5. Piotr Kobylański,
przewodniczący Rządu Narodowego 		9 czerwca 1863 10 czerwca 1863 1 dzień
6.   Karol Majewski,
przewodniczący Rządu Narodowego 		14 czerwca 1863 17 września 1863 95 dni
7.   Franciszek Dobrowolski,
przewodniczący Rządu Narodowego 		17 września 1863 17 października 1863 30 dni
8.   Romuald Traugutt,
dyktator Rządu Narodowego 		17 października 1863 10 kwietnia 1864 176 dni
9. Bronisław Brzeziński,
przewodniczący Rządu Narodowego 		20 kwietnia 1864 październik 1864 bd.

Zwierzchnicy władz wykonawczych w okupowanym Królestwie Polskim (1917–1918)Edytuj

Prezydenci Ministrów Królestwa Polskiego oraz kierownicy ministrów w prowizoriach rządowych.

 
Pieczęć Królestwa Polskiego (1917–1918)
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Kadencja Sejmu Urzędująca
głowa państwa
–   Józef Mikułowski-Pomorski
przewodniczący Komisji Przejściowej, pełniący obowiązki
marszałka koronnego 		30 sierpnia 1917 13 grudnia 1917[2] 105 dni Komisja Przejściowa stan przed zwołaniem
Rady Stanu 		Rada Regencyjna
1.   Jan Kucharzewski
(dwukrotnie) 		26 listopada 1917 27 lutego 1918 93 dni rząd Jana Kucharzewskiego
2 października 1918 9 października 1918 7 dni
–   Antoni Ponikowski
kierownik ministrów 		27 lutego 1918 4 kwietnia 1918 36 dni prowizorium rządowe Antoniego Ponikowskiego
2.   Jan Kanty Steczkowski 4 kwietnia 1918 2 października 1918 181 dni rząd Jana Kantego Steczkowskiego Rada Stanu –
stan przed zwołaniem Sejmu Ustawodawczego
– Bohdan Broniewski
pełniący obowiązki 		10 października 1918 23 października 1918 13 dni
3.   Józef Świeżyński 23 października 1918 3 listopada 1918 11 dni rząd Józefa Świeżyńskiego
–   Władysław Wróblewski
kierownik ministrów 		3 listopada 1918 14 listopada 1918 11 dni prowizorium rządowe Władysława Wróblewskiego

Polska okresu międzywojennego (1918–1939)Edytuj

 
Godło II Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1927

Premier Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki PolskiejEdytuj

Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Kadencja Sejmu Urzędująca
głowa państwa
  Ignacy Daszyński 7 listopada 1918 11 listopada 1918 4 dni Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej przed zwołaniem Sejmu Ustawodawczego Rząd utworzony
w opozycji do Rady Regencyjnej.
Od 14 listopada
1918 r. władzę zwierzchnią sprawował Naczelny Dowódca Wojska Polskiego Józef Piłsudski.
  Stanisław Thugutt
zastępował premiera w Lublinie,
od 12 listopada w stanie dymisji rządu 		11 listopada 1918 17 listopada 1918 6 dni

Premierzy II Rzeczypospolitej (1918–1939)Edytuj

 
Godło II Rzeczypospolitej Polskiej od 1927
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Kadencja Sejmu Urzędująca
głowa państwa
Józef Piłsudski
1.   Jędrzej Moraczewski 17 listopada 1918 16 stycznia 1919 60 dni Rząd Jędrzeja Moraczewskiego –
2.   Ignacy Jan Paderewski 16 stycznia 1919 27 listopada 1919 313 dni Rząd Ignacego Jana Paderewskiego
Sejm Ustawodawczy
3.   Leopold Skulski 13 grudnia 1919 9 czerwca 1920 179 dni Rząd Leopolda Skulskiego
4.   Wincenty Witos
Nie utworzył rządu 		10 czerwca 1920 23 czerwca 1920 13 dni –
5.   Władysław Grabski 27 czerwca 1920 24 lipca 1920 27 dni Pierwszy rząd Władysława Grabskiego
(4.)   Wincenty Witos 24 lipca 1920 13 września 1921 416 dni Pierwszy rząd Wincentego Witosa
6.   Antoni Ponikowski
(dwukrotnie) 		19 września 1921 5 marca 1922 167 dni Pierwszy rząd Antoniego Ponikowskiego
10 marca 1922 6 czerwca 1922 88 dni Drugi rząd Antoniego Ponikowskiego
7.   Artur Śliwiński 28 czerwca 1922 7 lipca 1922 9 dni Rząd Artura Śliwińskiego
8.   Julian Nowak 31 lipca 1922 14 grudnia 1922 136 dni Rząd Juliana Nowaka
Sejm RP I kadencji
Gabriel Narutowicz
9.   Władysław Sikorski 16 grudnia 1922 26 maja 1923 161 dni Pierwszy rząd Władysława Sikorskiego Maciej Rataj (p.o.)[b]
Stanisław Wojciechowski
(4.)   Wincenty Witos
Ponownie 		28 maja 1923 14 grudnia 1923 200 dni Drugi rząd Wincentego Witosa
(5.)   Władysław Grabski
Ponownie 		19 grudnia 1923 14 listopada 1925 696 dni Drugi rząd Władysława Grabskiego
10.   Aleksander Skrzyński 20 listopada 1925 5 maja 1926 166 dni Rząd Aleksandra Skrzyńskiego
(4.)   Wincenty Witos
Ponownie 		10 maja 1926 14 maja 1926 4 dni Trzeci rząd Wincentego Witosa
11.   Kazimierz Bartel
(trzykrotnie) 		15 maja 1926 4 czerwca 1926 20 dni Pierwszy rząd Kazimierza Bartla Maciej Rataj (p.o.)[b]
Ignacy Mościcki
8 czerwca 1926 24 września 1926 108 dni Drugi rząd Kazimierza Bartla
27 września 1926 30 września 1926 3 dni Trzeci rząd Kazimierza Bartla
12.   Józef Piłsudski 2 października 1926 27 czerwca 1928 634 dni Pierwszy rząd Józefa Piłsudskiego
Sejm RP II kadencji
(11.)   Kazimierz Bartel
Ponownie 		27 czerwca 1928 13 kwietnia 1929 290 dni Czwarty rząd Kazimierza Bartla
13.   Kazimierz Świtalski 14 kwietnia 1929 7 grudnia 1929 237 dni Rząd Kazimierza Świtalskiego
(11.)   Kazimierz Bartel
Ponownie 		29 grudnia 1929 15 marca 1930 76 dni Piąty rząd Kazimierza Bartla
14.   Walery Sławek 29 marca 1930 23 sierpnia 1930 147 dni Pierwszy rząd Walerego Sławka
(12.)   Józef Piłsudski
Ponownie 		25 sierpnia 1930 4 grudnia 1930 101 dni Drugi rząd Józefa Piłsudskiego
Sejm RP III kadencji
(14.)   Walery Sławek
Ponownie 		4 grudnia 1930 26 maja 1931 173 dni Drugi rząd Walerego Sławka
15.   Aleksander Prystor 27 maja 1931 9 maja 1933 713 dni Rząd Aleksandra Prystora
16.   Janusz Jędrzejewicz 10 maja 1933 13 maja 1934 368 dni Rząd Janusza Jędrzejewicza
17.   Leon Kozłowski 15 maja 1934 28 marca 1935 317 dni Rząd Leona Kozłowskiego
(14.)   Walery Sławek
Ponownie 		28 marca 1935 12 października 1935 198 dni Trzeci rząd Walerego Sławka
18.   Marian Zyndram-Kościałkowski 13 października 1935 15 maja 1936 215 dni Rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego
19.   Felicjan Sławoj Składkowski 15 maja 1936 30 września 1939 1233 dni Rząd Felicjana Sławoja Składkowskiego
Sejm RP IV kadencji

Polskie władze na emigracji (1939–1990)Edytuj

Premierzy Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie (1939–1990)Edytuj

Od 5 lipca 1945 rządy te nie miały uznania międzynarodowego.

 
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustanowione przez rząd na uchodźstwie
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Urzędująca
głowa państwa
1.   Władysław Sikorski
Ponownie 		30 września 1939 18 lipca 1940 292 dni Drugi rząd Władysława Sikorskiego Władysław Raczkiewicz
2.   August Zaleski
Nie utworzył rządu 		18 lipca 1940 20 lipca 1940 2 dni –
(1.)   Władysław Sikorski
Ponownie 		20 lipca 1940 4 lipca 1943 1079 dni Trzeci rząd Władysława Sikorskiego
3.   Stanisław Mikołajczyk 14 lipca 1943 24 listopada 1944 499 dni Rząd Stanisława Mikołajczyka
4.   Tomasz Arciszewski 29 listopada 1944 2 lipca 1947 945 dni Rząd Tomasza Arciszewskiego
August Zaleski
5.   Tadeusz Bór-Komorowski 2 lipca 1947 10 lutego 1949 589 dni Rząd Tadeusza Komorowskiego
6.   Tadeusz Tomaszewski 7 kwietnia 1949 25 września 1950 536 dni Rząd Tadeusza Tomaszewskiego
7.   Roman Odzierzyński 25 września 1950 8 grudnia 1953 1170 dni Rząd Romana Odzierzyńskiego
8.   Jerzy Hryniewski
(właśc. Mikołaj Dolanowski) 		18 stycznia 1954 13 maja 1954 115 dni Rząd Jerzego Hryniewskiego
9.   Stanisław Cat-Mackiewicz 8 czerwca 1954 21 czerwca 1955 378 dni Rząd Stanisława Mackiewicza
10. Hugon Hanke 8 sierpnia 1955 10 września 1955 33 dni Rząd Hugona Hankego
11.   Antoni Pająk 10 września 1955 14 czerwca 1965 3565 dni Pierwszy rząd Antoniego Pająka
Drugi rząd Antoniego Pająka
Trzeci rząd Antoniego Pająka
12. Aleksander Zawisza 25 czerwca 1965 9 czerwca 1970 1810 dni Rząd Aleksandra Zawiszy
13. Zygmunt Muchniewski 20 lipca 1970 13 lipca 1972 724 dni Rząd Zygmunta Muchniewskiego
Stanisław Ostrowski
14.   Alfred Urbański 18 lipca 1972 15 lipca 1976 1458 dni Pierwszy rząd Alfreda Urbańskiego
Drugi rząd Alfreda Urbańskiego
15.   Kazimierz Sabbat 5 sierpnia 1976 8 kwietnia 1986 3533 dni Pierwszy rząd Kazimierza Sabbata
Drugi rząd Kazimierza Sabbata
Trzeci rząd Kazimierza Sabbata Edward Bernard Raczyński
Czwarty rząd Kazimierza Sabbata
16.   Edward Szczepanik 8 kwietnia 1986 22 grudnia 1990 1719 dni Pierwszy rząd Edwarda Szczepanika Kazimierz Sabbat
Ryszard Kaczorowski
Drugi rząd Edwarda Szczepanika

Przewodniczący Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego (1955–1972)Edytuj

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Urzędująca
głowa państwa
1.   Roman Odzierzyński
(ur. 1892 zm. 1975) 		27 sierpnia 1954 1955 Rada Trzech
2.   Adam Ciołkosz
(ur. 1902 zm. 1978) 		29 lutego 1956 1959
3. Witold Czerwiński
(ur. 1901 zm. 1982) 		14 marca 1959 1963
4.   Adam Ciołkosz
(ur. 1902 zm. 1978) 		15 stycznia 1963 19 grudnia 1966
–   Jan Starzewski
(ur. 1895 zm. 1973) 		19 grudnia 1966
tymczasowo		 1967
5.   Kazimierz Sabbat
(ur. 1913 zm. 1989) 		15 marca 1967 8 lipca 1972

Rzeczpospolita Polska/Polska Rzeczpospolita Ludowa (1944–1989)Edytuj

Prezesi Rady Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej LudowejEdytuj

 
Godło Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

W okresie Polski Ludowej obowiązywały trzy akty rangi konstytucyjnej regulujące procedurę wyłaniania nowego rządu:

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna) 		Objęcie
urzędu[c]		 Złożenie
urzędu[d]		 Długość
urzędowania 		Rząd Kadencja
sejmu 		Urzędujący
Prezydent/
Przewodniczący Rady Państwa
1.  
Edward
Osóbka-Morawski
(PPS)
(1909–1997)
 21 VII 1944 31 XII 1944 929 dni Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego Krajowa Rada Narodowa Urząd opróżniony[e]
31 XII 1944 28 VI 1945 Rząd Tymczasowy
28 VI 1945 5 II 1947 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej
Bolesław
Bierut
(1947–1952)
2.  
Józef
Cyrankiewicz
(PPS)
(1911–1989)
 5 II 1947[f] 20 XI 1952 2115 dni[3] Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm Ustawodawczy
3.  
Bolesław
Bierut
(PZPR)
(1892–1956)
 20 XI 1952[g] 18 III 1954 483 dni Rząd Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL I kadencji Aleksander
Zawadzki
(1952–1964)
(2.)  
Józef
Cyrankiewicz
(PZPR)
(1911–1989)
 18 III 1954[4] 20 II 1957 6124 dni[3]
20 II 1957[h] 15 V 1961 Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL II kadencji
15 V 1961[i] 24 VI 1965 Trzeci rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL III kadencji
Urząd opróżniony[j]
Edward
Ochab
(1964–1968)
24 VI 1965[k] 27 VI 1969 Czwarty rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL IV kadencji
Marian
Spychalski
(1968–1970)
27 VI 1969[l] 23 XII 1970 Rząd Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza Sejm PRL V kadencji
4.  
Piotr
Jaroszewicz
(PZPR)
(1909–1992)
 23 XII 1970[4] 28 III 1972 3344 dni Józef
Cyrankiewicz
(1970–1972)
28 III 1972[m] 25 III 1976 Rząd Piotra Jaroszewicza Sejm PRL VI kadencji Henryk
Jabłoński
(1972–1985)
25 III 1976[n] 18 II 1980 Rząd Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha Sejm PRL VII kadencji
5.  
Edward
Babiuch
(PZPR)
(ur. 1927)
 18 II 1980[4] 2 IV 1980 144 dni
2 IV 1980[o] 24 VIII 1980 Rząd Edwarda Babiucha, Józefa Pińkowskiego i Wojciecha Jaruzelskiego Sejm PRL VIII kadencji
6.  
Józef
Pińkowski
(PZPR)
(1929–2000)
 5 IX 1980[p][4] 11 II 1981 171 dni
7.  
Wojciech
Jaruzelski
(PZPR)
(1923–2014)
 11 II 1981[4] 6 XI 1985 1729 dni
8.  
Zbigniew
Messner
(PZPR)
(1929–2014)
 6 XI 1985[q] 27 IX 1988 1117 dni Rząd Zbigniewa Messnera Sejm PRL IX kadencji Wojciech
Jaruzelski
(1985–1990)
9.  
Mieczysław
Rakowski
(PZPR)
(1926–2008)
 27 IX 1988[r] 2 VIII 1989 309 dni Rząd Mieczysława Rakowskiego
10.  
Czesław
Kiszczak
(PZPR)
(1925–2015)
 2 VIII 1989 24 VIII 1989 22 dni Nie utworzył rządu Sejm PRL X kadencji
11.  
Tadeusz
Mazowiecki
(KO „S”)
(1927–2013)
 24 VIII 1989[s] 4 I 1991 498 dni Rząd Tadeusza Mazowieckiego

Przerywana pogrubiona linia oznacza poszczególne kadencje sejmu.

III Rzeczpospolita (od 1989)Edytuj

Prezesi Rady Ministrów Rzeczypospolitej PolskiejEdytuj

 
Godło Rzeczypospolitej Polskiej

W III Rzeczypospolitej obowiązywały trzy akty rangi konstytucyjnej regulujące procedurę wyłaniania nowego rządu:

  • od 7 kwietnia 1989 do 7 grudnia 1992 Konstytucja PRL z 1952 (od 31 grudnia 1989 jako Konstytucja RP) w wersji po noweli kwietniowej, wedle której proces powołania nowego rządu oparty był na stosownych uchwałach Sejmu (podejmowanych samoistnie bądź na wniosek Prezydenta RP) w sprawie odwołania urzędującego prezesa Rady Ministrów z jednoczesnym powołaniem nowego prezesa Rady Ministrów z misją składania wniosków co do składu Rady Ministrów. Do wyłącznej kompetencji Sejmu należało dymisjonowanie urzędującego rządu i jednoczesne powierzanie mu dalszego sprawowania obowiązków do czasu wyłonienia nowego składu Rady Ministrów. Misja kompletowania składu nowego rządu przez premiera kończyła się z chwilą podjęcia przez Sejm uchwały wyrażającej nowemu gabinetowi wotum zaufania w składzie przedstawionym przez premiera. Uchwały te publikowane w Monitorze Polskim wchodziły w życie z chwilą ich podjęcia. Poszczególni ministrowie byli odwoływani uchwałami Sejmu.

Nowo powołany prezes Rady Ministrów do czasu skompletowania własnego składu Rady Ministrów stał na czele dotychczasowej Rady Ministrów.

  • od 8 grudnia 1992 do 16 października 1997 tzw. Mała Konstytucja, która stanowiła, że nowy rząd powoływany i odwoływany był zarządzeniem Prezydenta RP, po którym Rada Ministrów winna uzyskać w Sejmie wotum zaufania.
  • od 17 października 1997 Konstytucja RP reguluje proces powołania rządu w tzw. systemie trzech kroków oraz konstruktywnym wotum nieufności. Do powołania nowej Rady Ministrów niezbędne jest postanowienie Prezydenta RP. Wotum zaufania udzielane jest przez Sejm i jest warunkiem niezbędnym do dalszego sprawowania władzy przez Radę Ministrów.
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko
(ugrupowanie polityczne) 		Desygnacja[t] Objęcie
urzędu[u]		 Wotum
zaufania 		Głosy w
wotum zaufania 		Dymisja lub
wotum nieufności 		Złożenie
urzędu[v]		 Długość
urzędowania 		Rząd Kadencja
sejmu 		Urzędujący
prezydenci RP
1.  
Tadeusz
Mazowiecki
(KO „S”)
(1927–2013)
 20 VIII 1989[5]
24 VIII 1989[w]		 24 VIII 1989[x] 12 IX 1989[6]   402
  0
  13 		25 XI 1990[7],
14 XII 1990[8]		 4 I 1991[9] 498 dni Rząd Tadeusza Mazowieckiego Sejm PRL X kadencji Wojciech
Jaruzelski[y]
(1989–1990)
Lech
Wałęsa
(1990–1995)
2.  
Jan Krzysztof
Bielecki
(KLD)
(ur. 1951)
 4 I 1991 4 I 1991 12 I 1991[z]
   272
  4
  62 		5 XII 1991[10] 6 XII 1991[11] 336 dni Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego
3.  
Jan
Olszewski
(PC)
(1930–2019)
 6 XII 1991[12][13] 6 XII 1991 23 XII 1991
   235
  60
  139 		5 VI 1992[14] 5 VI 1992[15] 182 dni Rząd Jana Olszewskiego Sejm RP I kadencji
4.  
Waldemar
Pawlak[16]
(PSL)
(ur. 1959)
 5 VI 1992[17] 5 VI 1992 brak wniosku
o wotum zaufania 		– 7 VII 1992
10 VII 1992[18]		 10 VII 1992 35 dni[19] Nie utworzył rządu
5.  
Hanna
Suchocka
(UD)
(ur. 1946)
 10 VII 1992[aa] 10 VII 1992 11 VII 1992[20]
   226
  124
  28 		28 V 1993 26 X 1993 472 dni Rząd Hanny Suchockiej
(4.)  
Waldemar
Pawlak
(PSL)
(ur. 1959)
 18 X 1993 26 X 1993 10 XI 1993
   310
  83
  24 		1 III 1995 7 III 1995 496 dni[19] Rząd Waldemara Pawlaka Sejm RP II kadencji
6.  
Józef
Oleksy
(SLD, SdRP)
(1946–2015)
 1 III 1995 7 III 1995[ab] 4 III 1995
   272
  99
  13 		26 I 1996 7 II 1996 337 dni Rząd Józefa Oleksego
Aleksander
Kwaśniewski
(1995–2005)
7.  
Włodzimierz
Cimoszewicz
(SLD)
(ur. 1950)
 1 II 1996 7 II 1996 15 II 1996
   273
  87
  28 		17 X 1997[ac][21] 31 X 1997 632 dni Rząd Włodzimierza Cimoszewicza
8.  
Jerzy
Buzek
(AWS, RS AWS)
(ur. 1940)
 17 X 1997 31 X 1997 11 XI 1997
   260
  173
  2 		19 X 2001[22][23] 19 X 2001 1449 dni Rząd Jerzego Buzka Sejm RP III kadencji
9.  
Leszek
Miller
(SLD)
(ur. 1946)
 4 X 2001[24][ad] 19 X 2001 26 X 2001

13 VI 2003[26]
   306
  140
  1
  236
  213
  0 		2 V 2004[ac][27] 2 V 2004 926 dni Rząd Leszka Millera Sejm RP IV kadencji
10.  
Marek
Belka
(SLD)
(ur. 1952)
 2 V 2004 2 V 2004 14 V 2004[ae]
   188
  262
  0 		14 V 2004[af][28] 11 VI 2004 547 dni Pierwszy rząd Marka Belki
11 VI 2004 11 VI 2004 24 VI 2004

15 X 2004[26]
   236
  215
  1
  234
  218
  0 		6 V 2005[29][30]
19 X 2005[22][31]		 31 X 2005 Drugi rząd Marka Belki
11.  
Kazimierz
Marcinkiewicz
(PiS)
(ur. 1959)
 19 X 2005 31 X 2005 10 XI 2005
   272
  187
  0 		10 VII 2006[ac][32] 14 VII 2006 256 dni Rząd Kazimierza Marcinkiewicza Sejm RP V kadencji
Lech
Kaczyński
(2005–2010)
12.  
Jarosław
Kaczyński
(PiS)
(ur. 1949)
 10 VII 2006 14 VII 2006 19 VII 2006
   240
  205
  0 		5 XI 2007[ac][33] 16 XI 2007 490 dni Rząd Jarosława Kaczyńskiego
13.  
Donald
Tusk
(PO)
(ur. 1957)
 9 XI 2007 16 XI 2007[34] 24 XI 2007
   238
  204
  2 		8 XI 2011[22][35] 18 XI 2011 2502 dni Pierwszy rząd Donalda Tuska Sejm RP VI kadencji
Urząd opróżniony[ag]
Bronisław Komorowski
(2010–2015)
8 XI 2011 18 XI 2011 19 XI 2011

12 X 2012[26]

25 VI 2014[26]
   234
  211
  2
  233
  219
  0
  237
  203
  0 		9 IX 2014[ac][36] 22 IX 2014 Drugi rząd Donalda Tuska Sejm RP VII kadencji
14.  
Ewa
Kopacz
(PO)
(ur. 1956)
 15 IX 2014 22 IX 2014 1 X 2014[37]   259
  183
  7 		12 XI 2015[22][38] 16 XI 2015 420 dni Rząd Ewy Kopacz
Andrzej Duda
(od 2015)
15.  
Beata
Szydło
(PiS)
(ur. 1963)
 13 XI 2015[39] 16 XI 2015[40] 18 XI 2015   236
  202
  18 		8 XII 2017[ac][41] 11 XII 2017 756 dni Rząd Beaty Szydło Sejm RP VIII kadencji
16.  
Mateusz
Morawiecki
(PiS)
(ur. 1968)
 8 XII 2017[42] 11 XII 2017[43] 12 XII 2017[44]

12 XII 2018[26]		   243
  192
  0
  231
  181
  2
 643 dni Rząd Mateusza Morawieckiego
Stan na 15 września 2019

Przerywana pogrubiona linia oznacza poszczególne kadencje sejmu.

Długość urzędowania premierówEdytuj

Premierem najdłużej sprawującym swój urząd na przestrzeni lat był Józef Cyrankiewicz, który w ramach pięciu gabinetów RP i PRL urzędował 8238 dni. W okresie międzywojennym najdłużej urzędującym premierem był Felicjan Sławoj Składkowski (1233 dni), wśród premierów rządu na uchodźstwie Antoni Pająk (3565 dni), a w III RP Donald Tusk (2502 dni).

Najkrócej urzędującym premierem był gen. Jan Nepomucen Umiński, który stanowisko prezesa Rządu Narodowego stracił tego samego dnia, w którym je uzyskał.

Obecnie urzędujący premier swój urząd sprawuje 643 pełnych dni (według stanu na 15 września 2019).

Żyjący byli premierzyEdytuj

Obecnie żyje 13 byłych premierów Polski. 12 z nich pełniło urząd w czasach III RP, a Edward Babiuch (urodzony w 1927 roku) w czasach PRL. Babiuch jest ostatnim żyjącym premierem PRL i najstarszym żyjącym byłym premierem. Najstarszym premierem III RP jest obecnie Jerzy Buzek (urodzony w 1940 roku). 7 lutego 2019 roku miała miejsce ostatnia śmierć byłego premiera. Był to pełniący urząd w czasach III RP Jan Olszewski. Ostatnia śmierć byłego premiera PRL miała miejsce 5 listopada 2015 roku. Był to Czesław Kiszczak. 28 grudnia 1962 roku umarł ostatni żyjący premier II RP, Kazimierz Świtalski.

  1. Edward Babiuch (ur. 1927)
  2. Jerzy Buzek (ur. 1940), poseł do Parlamentu Europejskiego IX kadencji (PO)
  3. Hanna Suchocka (ur. 1946), honorowa przewodnicząca Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo
  4. Leszek Miller (ur. 1946), członek Rady Krajowej SLD i poseł do Parlamentu Europejskiego IX kadencji
  5. Jarosław Kaczyński (ur. 1949), prezes PiS i poseł na Sejm VIII kadencji
  6. Włodzimierz Cimoszewicz (ur. 1950), poseł do Parlamentu Europejskiego IX kadencji
  7. Jan Krzysztof Bielecki (ur. 1951)
  8. Marek Belka (ur. 1952), poseł do Parlamentu Europejskiego IX kadencji
  9. Ewa Kopacz (ur. 1956), wiceprzewodnicząca PO i wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego IX kadencji
  10. Donald Tusk (ur. 1957), przewodniczący Rady Europejskiej oraz honorowy przewodniczący PO
  11. Waldemar Pawlak (ur. 1959), członek Rady Naczelnej PSL oraz prezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych
  12. Kazimierz Marcinkiewicz (ur. 1959)
  13. Beata Szydło (ur. 1963), wiceprezes PiS i poseł do Parlamentu Europejskiego IX kadencji

Zobacz teżEdytuj

UwagiEdytuj

  1. ↑ Tego dnia złożył dymisję, ale prezesem Rządu Narodowego był formalnie do 25 września 1831 r.
  2. ↑ a b W oparciu o przepisy Konstytucji marcowej z 1921, od dnia śmierci lub rezygnacji prezydenta Rzeczypospolitej, jego obowiązki sprawuje tymczasowo marszałek Sejmu.
  3. ↑ Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
  4. ↑ Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.
  5. ↑ W oparciu o przepisy Ustawy z dnia 11 września 1944 r. o kompetencji Prezydenta Krajowej Rady Narodowej w związku z uznaniem opróżnienia urzędu Prezydenta RP jego obowiązki sprawuje tymczasowo od chwili ogłoszenia ustawy 20.09.1944 Przewodniczący Krajowej Rady Narodowej, a od 31.12.1944 Prezydent Krajowej Rady Narodowej. Obowiązki pełnił Bolesław Bierut.
  6. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania przez Prezydenta RO kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem E. Osóbki-Morawskiego do 6 lutego 1947.
  7. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. pierwszym gabinetem J. Cyrankiewicza do 21 listopada 1952.
  8. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem B. Bieruta do 27 lutego 1957.
  9. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. drugim gabinetem J. Cyrankiewicza do 18 maja 1961.
  10. ↑ W oparciu o przepisy Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 roku Radę Państwa reprezentuje Przewodniczący lub jego zastępca. Wskutek wakatu Radę Państwa reprezentowali zastępcy S. Kulczyński, O. Lange, E. Ochab oraz B. Podedworny.
  11. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. trzecim gabinetem J. Cyrankiewicza do 25 czerwca 1965.
  12. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. czwartym gabinetem J. Cyrankiewicza do 28 czerwca 1969.
  13. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. piątym gabinetem J. Cyrankiewicza do 29 marca 1972.
  14. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. pierwszym gabinetem P. Jaroszewicza do 27 marca 1976.
  15. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. drugim gabinetem P. Jaroszewicza do 3 kwietnia 1980.
  16. ↑ Wiceprezes Rady Ministrów pełniący obowiązki prezesa Rady Ministrów od 24 sierpnia 1980.
  17. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem E. Babiucha do 12 listopada 1985.
  18. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Z. Messnera do 14 października 1988.
  19. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem M. Rakowskiego do 12 września 1989.
  20. ↑ Desygnacja aktem prezydenta lub uchwałą Sejmu RP.
  21. ↑ Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
  22. ↑ Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.
  23. ↑ Uchwała Sejmu PRL powołująca na urząd Prezesa Rady Ministrów.
  24. ↑ Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem M. Rakowskiego.
  25. ↑ Od 19 lipca 1989 jako prezydent PRL; od 31 grudnia 1989 jako prezydent RP.
  26. ↑ Uchwała Sejmu udzielająca wotum zaufania i powołująca nowy składu Rady Ministrów.
  27. ↑ Powołana Uchwałą Sejmu RP z dnia 10 lipca 1992 r. w sprawie powołania prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 167) na prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia Sejmowi składu Rady Ministrów (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  28. ↑ Rada Ministrów powołana zarządzeniem Prezydenta RP z dnia 6 marca 1995 r.
  29. ↑ a b c d e f Tryb art. 162 ust. 2 pkt 3.
  30. ↑ Było to rozwiązanie precedensowe (dotychczas powyborcze desygnowanie premiera następowało w dniu dymisji poprzedniego gabinetu), ale – zdaniem części doktryny prawa konstytucyjnego – w tamtej sytuacji, konstytucyjnie dopuszczalne i pozwalające na szybsze utworzenie nowego rządu[25]
  31. ↑ Nie uzyskał wotum zaufania.
  32. ↑ Dymisja w trybie art. 162 ust. 2 pkt 2 Konstytucji RP.
  33. ↑ W oparciu o przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku od dnia wakatu na urzędzie Prezydenta Rzeczypospolitej jego obowiązki sprawuje tymczasowo Marszałek Sejmu, w razie niemożności wykonywania tych obowiązków przez Marszałka Sejmu, funkcja ta przypada Marszałkowi Senatu. Obowiązki pełnili kolejno: B. Komorowski (10.04.2010–8.07.2010), B. Borusewicz (8.07.2010) i G. Schetyna (8.07.2010–6.08.2010).

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Wódz naczelny z pełnią władzy cywilnej.
  2. ↑ Data uchwały Komisji Przejściowej w sprawie przekazania Radzie Ministrów departamentów Tymczasowej Rady Stanu, a Prezydentowi Ministrów – pozostałych agend TRS, a także o zawieszeniu swojej działalności. Kompetencje administracyjne Komisji formalnie zostały przejęte przez Radę Ministrów z dniem 1 lutego 1918 r., kiedy wszedł w życie dekret Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem z 3 stycznia 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 1, poz. 1 ze zm.). Ostatnie posiedzenia Komisja odbyła 24 stycznia 1918 r.
  3. ↑ a b Józef Cyrankiewicz urzędował łącznie jako premier w sześciu gabinetach 8239 dni.
  4. ↑ a b c d e Wybrany w miejsce urzędującego prezesa Rady Ministrów bez odwołania Rady Ministrów.
  5. ↑ Akt desygnowania na prezesa Rady Ministrów podpisany przez prezydenta PRL Jaruzelskiego i przedstawiony Sejmowi PRL do zatwierdzenia na mocy art. 32f ust. 1 pkt 6 Konstytucji PRL.
  6. ↑ Uchwała Sejmu PRL wyrażająca wotum zaufania dla rządu w składzie zaproponowanym przez premiera Mazowieckiego.
  7. ↑ Prezes Rady Ministrów podał się do dymisji.
  8. ↑ Uchwała Sejmu odwołująca rząd i powierzająca mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego rządu.
  9. ↑ Rząd pełnił obowiązki bez premiera Mazowieckiego do czasu powołania rządu Bieleckiego 12 I 1991.
  10. ↑ Uchwała Sejmu RP z dnia 5 grudnia 1991 r. w sprawie przyjęcia ustąpienia Rządu. (M.P. z 1991 r. nr 45, poz. 313), uchwała przyjmująca ustąpienie rządu Bieleckiego i powierzająca mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego składu Rady Ministrów.
  11. ↑ Rząd pełnił obowiązki bez premiera Bieleckiego do czasu powołania rządu Olszewskiego 23 XII 1991.
  12. ↑ Uchwała Sejmu RP z dnia 6 grudnia 1991 r. w sprawie powołania prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 1991 r. nr 45, poz. 315).
  13. ↑ Uchwała powołująca Jana Olszewskiego (w trybie art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP) na stanowisko prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia składu nowej Rady Ministrów.
  14. ↑ Uchwała Sejmu z dnia 5 czerwca 1992 r. w sprawie odwołania Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 17, poz. 125), w trybie art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP o odwołaniu Jana Olszewskiego z urzędu Prezesa Rady Ministrów i powierzeniu mu sprawowania obowiązków do czasu powołania następcy.
  15. ↑ Rząd pełnił obowiązki bez premiera Olszewskiego do czasu powołania rządu Suchockiej 11 VII 1992.
  16. ↑ Nie zdołał sformować gabinetu.
  17. ↑ Uchwała Sejmu RP z dnia 5 czerwca 1992 r. w sprawie powołania prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 17, poz. 126), na prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia Sejmowi RP składu Rady Ministrów (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  18. ↑ Uchwała Sejmu RP z dnia 10 lipca 1992 r. (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 166), uchwała odwołująca prezesa Rady Ministrów i powierzająca mu sprawowanie obowiązków do czasu powołania następcy (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  19. ↑ a b Waldemar Pawlak urzędował łącznie jako premier w dwóch gabinetach 531 dni.
  20. ↑ Skład Rady Ministrów Hanny Suchockiej powołany uchwałą Sejmu RP z dnia 11 lipca 1992 r. w sprawie powołania Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 168).
  21. ↑ M.P. z 1997 r. nr 79, poz. 764
  22. ↑ a b c d Dymisja na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu w trybie art. 162 ust. 1 Konstytucji RP.
  23. ↑ M.P. z 2001 r. nr 37, poz. 601
  24. ↑ Postanowienie Prezydenta RP z dnia 4 października 2001 r. nr 113-12-01 o desygnowaniu Prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 2001 r. nr 34, poz. 560).
  25. ↑ Lech Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 9., Warszawa 2005, s. 294).
  26. ↑ a b c d e Wotum zaufania na wniosek Prezesa Rady Ministrów udzielone przez Sejm w trybie art. 160 Konstytucji RP.
  27. ↑ M.P. z 2004 r. nr 19, poz. 333
  28. ↑ M.P. z 2004 r. nr 22, poz. 388
  29. ↑ Dymisja nie została przyjęta przez Prezydenta RP w trybie art. 162 ust. 2 pkt 3 w związku z art. 162 ust. 4 Konstytucji RP.
  30. ↑ M.P. z 2005 r. nr 27, poz. 373
  31. ↑ M.P. z 2005 r. nr 62, poz. 855
  32. ↑ M.P. z 2006 r. nr 48, poz. 517
  33. ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 892
  34. ↑ Postanowienie prezydenta RP Kaczyńskiego (M.P. z 2007 r. nr 87, poz. 945).
  35. ↑ M.P. z 2011 r. nr 101, poz. 1022
  36. ↑ M.P. z 2014 r. poz. 803
  37. ↑ M.P. z 2014 r. poz. 892
  38. ↑ M.P. z 2015 r. poz. 1088
  39. ↑ M.P. z 2015 r. poz. 1089
  40. ↑ M.P. z 2015 r. poz. 1090
  41. ↑ M.P. z 2017 r. poz. 1143
  42. ↑ M.P. z 2017 r. poz. 1144
  43. ↑ M.P. z 2017 r. poz. 1150
  44. ↑ M.P. z 2017 r. poz. 1177
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Premierzy_Polski&oldid=57004642”