Otwórz menu główne
Wikipedia

Leszek Miller

polityk polski, premier

Leszek Cezary Miller (ur. 3 lipca 1946 w Żyrardowie) – polski politolog i polityk.

Leszek Miller
Ilustracja
Leszek Miller (2014)
Data i miejsce urodzenia 3 lipca 1946
Żyrardów
Prezes Rady Ministrów, przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej
Okres od 19 października 2001
do 2 maja 2004
Przynależność polityczna Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik Jerzy Buzek
Następca Marek Belka
Minister spraw wewnętrznych i administracji
Okres od 1 stycznia 1997
do 31 października 1997
Przynależność polityczna Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik Zbigniew Siemiątkowski
Następca Janusz Tomaszewski
Minister-szef Urzędu Rady Ministrów
Okres od 7 lutego 1996
do 31 grudnia 1996
Przynależność polityczna Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik Marek Borowski
Minister pracy i polityki socjalnej
Okres od 26 października 1993
do 7 lutego 1996
Przynależność polityczna Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik Jacek Kuroń
Następca Andrzej Bączkowski
Przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej
Okres od 1 lipca 1999
do 6 marca 2004
Przynależność polityczna Sojusz Lewicy Demokratycznej
Następca Krzysztof Janik
Przewodniczący Polskiej Lewicy
Okres od 5 stycznia 2008
do 9 stycznia 2010
Przynależność polityczna Polska Lewica
Następca Jacek Zdrojewski
Przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej
Okres od 10 grudnia 2011
do 23 stycznia 2016
Przynależność polityczna Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik Grzegorz Napieralski
Następca Włodzimierz Czarzasty
Odznaczenia
Order Krzyża Ziemi Maryjnej I Klasy (Estonia) Order Narodowy Zasługi I klasy (Malta) Order Uśmiechu
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

W okresie PRL działacz komunistyczny. W latach 1989–1990 członek Biura Politycznego KC PZPR, w latach 1993–1996 minister pracy i polityki socjalnej, w 1996 minister-szef Urzędu Rady Ministrów, w 1997 minister spraw wewnętrznych i administracji, w latach 1997–1999 przewodniczący SdRP, w latach 1999–2004 i 2011–2016 przewodniczący SLD, w latach 2001–2004 prezes Rady Ministrów i przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej, w latach 2008–2010 przewodniczący Polskiej Lewicy. Poseł na Sejm I, II, III, IV i VII kadencji (1991–2005, 2011–2015).

Spis treści

ŻyciorysEdytuj

Rodzina i wykształcenieEdytuj

Syn Floriana i Anny[1]. Pochodzi z robotniczej rodziny, ojciec był krawcem, matka szwaczką. Rodzice rozstali się, gdy miał pół roku – ojciec opuścił rodzinę, a przyszły premier nigdy potem nie utrzymywał z nim kontaktu. Matka wychowywała go w duchu religijnym – zgodnie z jej życzeniem był przez pewien czas ministrantem.

Ukończył szkołę zawodową. W 1963 rozpoczął pracę jako robotnik w Zakładach Przemysłu Lniarskiego w Żyrardowie. Naukę kontynuował jednocześnie wieczorowo w Technikum Elektroenergetycznym. Odbył zasadniczą służbę wojskową na okręcie podwodnym ORP „Bielik”.

Działalność polityczna w PRLEdytuj

Od lat 60. członek Związku Młodzieży Socjalistycznej. W 1969 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1]. W latach 1970–1971 był wiceprzewodniczącym zarządu miejskiego ZMS w Żyrardowie, w latach 1973–1974 pełnił tam funkcję sekretarza komitetu zakładowego PZPR[1]. W latach 1974–1977 studiował nauki polityczne w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR. Po studiach był etatowym pracownikiem aparatu partyjnego. Pracował w Komitecie Centralnym, kierując Zespołem ds. Młodzieży, a następnie Wydziałem ds. Młodzieży, Kultury Fizycznej i Turystyki. Był członkiem Komisji ds. Wewnątrzpartyjnych oraz Działalności Partii w Organach Przedstawicielskich i Administracji Państwowej KC, a także Komisji ds. Propagandy KC. Od 1982 członek Komitetu Wykonawczego Rady Krajowej PRON[1][2].

W latach 1986–1989 był pierwszym sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Skierniewicach. W grudniu 1988 został członkiem i sekretarzem Komitetu Centralnego[1]. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji ds. Młodzieży, Stowarzyszeń i Organizacji Społecznych[1]. W styczniu 1989 zorganizował spotkanie w stołówce KC, w którym wzięła udział grupa opozycyjnej młodzieży (m.in. z nielegalnego wówczas Niezależnego Zrzeszenia Studentów), co zostało następnie zrelacjonowane w prasie, radiu i telewizji. Jako przedstawiciel strony rządowej od lutego do kwietnia 1989 uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, gdzie razem z Andrzejem Celińskim współprzewodniczył podzespołowi ds. młodzieży (był to jedyny stolik, który zakończył obrady bez podpisania porozumienia)[3]. W wyborach parlamentarnych w czerwcu 1989 kandydował z województwa skierniewickiego do Senatu; otrzymał 30 115 głosów, nie uzyskując mandatu. W lipcu 1989 został członkiem Biura Politycznego KC PZPR, wchodząc tym samym w skład głównego kierownictwa partii. Należał do grona najbliższych współpracowników Mieczysława Rakowskiego.

Działalność polityczna w III RPEdytuj

Działalność do 2001Edytuj

Po rozwiązaniu PZPR był współzałożycielem SdRP. Do marca 1993 pełnił funkcję sekretarza generalnego, później był wiceprzewodniczącym, a od grudnia 1997 przewodniczącym tego ugrupowania. W Sejmie I kadencji sprawował m.in. funkcję przewodniczącego grupy parlamentarnej tej partii.

Z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej od 1991 do 2005 pełnił funkcję posła na Sejm I, II, III i IV kadencji. W 1991, 1993 i 1997 uzyskiwał mandat w okręgu łódzkim. Za każdym razem uzyskiwał najwyższe indywidualne poparcie w tym okręgu (kolejno ok. 50, 85 i 125 tys. głosów). W 2001 został wybrany z nowo utworzonego okręgu łódzkiego liczbą 145 637 głosów (najwyższe procentowe poparcie wśród wszystkich kandydatów w kraju).

Na początku lat 90. jego nazwisko (podobnie jak m.in. Mieczysława Rakowskiego) było łączone ze sprawą tak zwanej moskiewskiej pożyczki. Po ujawnieniu tej sprawy w 1991 Włodzimierz Cimoszewicz bezskutecznie wzywał go do nieskładania poselskiego ślubowania.

Od 26 października 1993 do 7 lutego 1996 pełnił funkcję ministra pracy i polityki socjalnej w rządach Waldemara Pawlaka i Józefa Oleksego. W rządzie Włodzimierza Cimoszewicza 26 stycznia 1996 objął stanowisko szefa Urzędu Rady Ministrów. Od 1 stycznia 1997 do 17 października 1997 stał na czele zreformowanego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Po raz pierwszy w kierownictwie tego resortu znalazły się kobiety (Katarzyna Piekarska i Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska).

W trakcie Sejmu III kadencji był przewodniczącym klubu parlamentarnego opozycyjnego SLD. W 1999 doprowadził do utworzenia na bazie większości organizacji działającej w ramach koalicji SLD jednolitej partii politycznej pod tą nazwą. 1 lipca 1999 w ramach wyboru władz organizacyjnych został przewodniczącym tymczasowej rady krajowej Sojuszu Lewicy Demokratycznej, a kongresie założycielskim z 18 i 19 grudnia tegoż roku został wybrany na pierwszego przewodniczącego nowego ugrupowania[4]. Funkcję tę sprawował do 6 marca 2004.

Prezes Rady MinistrówEdytuj

 
Leszek Miller udzielający wywiadu w Sejmie (2014)
Osobny artykuł: Rząd Leszka Millera.
 
Człowiek Roku 2001 i 2002 według tygodnika „Wprost” (styczeń 2003)
 
Leszek Miller i Marek Belka, w tle marszałek Senatu Longin Pastusiak (2004)

Po zwycięstwie koalicji Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy w wyborach parlamentarnych w 2001, prezydent Aleksander Kwaśniewski – mimo że dymisja gabinetu Jerzego Buzka została złożona dopiero na pierwszym posiedzeniu Sejmu (19 października 2001) – już 4 października desygnował[5] Leszka Millera na prezesa Rady Ministrów, powierzając mu misję sformowania nowego rządu. Było to rozwiązanie precedensowe (powyborcze desygnowanie premiera następowało dotąd w dniu dymisji poprzedniego gabinetu), ale konstytucyjnie dopuszczalne i pozwalające na szybsze utworzenie nowego rządu[6]. 19 października 2001 został powołany na stanowiska prezesa Rady Ministrów i przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej oraz przedstawił skład Rady Ministrów zaprzysiężonej przez prezydenta. 26 października 2001 wygłosił w Sejmie exposé, otrzymując wotum zaufania stosunkiem głosów 306:140 przy 1 głosie wstrzymującym się.

W trakcie jego rządów przeprowadzono m.in. reformę służb specjalnych (rozwiązano UOP, powołując w jego miejsce Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu). Prowadzono również prace nad dostosowaniem uregulowań prawnych do wymogów Unii Europejskiej. 13 grudnia 2002 na szczycie w Kopenhadze Leszek Miller zakończył negocjacje z Unią Europejską. 16 kwietnia 2003 w Atenach wraz z Włodzimierzem Cimoszewiczem i Danutą Hübner podpisał Traktat Akcesyjny wprowadzający Polskę do UE.

W 2003 po referendum akcesyjnym zwrócił się do Sejmu o udzielenie jego rządowi wotum zaufania. Uzyskał je 13 czerwca 2003 stosunkiem głosów 236:213.

W marcu 2003 jego rząd podjął decyzję o przystąpieniu do tzw. koalicji antyterrorystycznej i wysłanie polskich wojsk do Iraku w ramach międzynarodowej koalicji mającej na celu obalenie rządów Saddama Husajna. Dwa miesiące wcześniej Leszek Miller był wśród sygnatariuszy listu ośmiu europejskich premierów popierających stanowisko Stanów Zjednoczonych w sprawie Iraku.

4 grudnia 2003 doznał obrażeń w wyniku katastrofy lotniczej rządowego śmigłowca Mi-8 pod Warszawą.

W trakcie jego rządów ujawniono m.in. „aferę starachowicką” i „aferę Rywina”. W lutym 2004 zrezygnował z przewodniczenia SLD. 1 maja 2004 razem z Aleksandrem Kwaśniewskim uczestniczył w Dublinie w uroczystej ceremonii przyjęcia 10 krajów (w tym Polski) do Unii Europejskiej. Następnego dnia ogłosił decyzję o ustąpieniu z urzędu premiera.

Działalność od 2005Edytuj

W pierwszym półroczu 2005 przebywał w Woodrow Wilson International Center for Scholars w Waszyngtonie, realizując temat badawczy „Miejsce nowej Polski w przestrzeni Europy Wschodniej”. Na jesieni tego roku mimo poparcia łódzkich struktur SLD nie został wpisany na listę wyborczą do Sejmu, nie przyjął też propozycji startu do Senatu. Po wyborach zajął się publicystyką polityczną (m.in. w tygodniku „Wprost”). W latach 2005–2007 był etatowym pracownikiem SLD. 1 lipca 2006 objął funkcję szefa rady programowej dziennika „Trybuna”, którą pełnił do momentu rezygnacji z członkostwa w SLD.

15 września 2007 złożył rezygnację z członkostwa w SLD, motywując to brakiem zgody władz tego ugrupowania na jego start do Sejmu w przedterminowych wyborach z listy koalicji Lewica i Demokraci, mimo ponownego poparcia ze strony lokalnych działaczy. 20 września ogłosił, że wystartuje z pierwszego miejsca na liście Samoobrony RP w okręgu łódzkim w tych wyborach i zapowiedział tworzenie nowej lewicowej partii. W głosowaniu otrzymał 4142 głosów, nie uzyskując mandatu[7].

W styczniu 2008, na pierwszym kongresie nowo założonej partii Polska Lewica, został jej przewodniczącym. W grudniu 2009 złożył deklarację członkowską do SLD[8]. W styczniu 2010 zrezygnował z członkostwa w Polskiej Lewicy i w tym samym miesiącu został przyjęty do SLD[9].

W wyborach parlamentarnych w 2011 uzyskał mandat posła, startując z pierwszego miejsca listy SLD w okręgu nr 26 (z siedzibą w Gdyni)[10]. 10 dni po wyborach stosunkiem głosów 14:11 został wybrany na przewodniczącego klubu poselskiego SLD w Sejmie VII kadencji, pokonując Ryszarda Kalisza[11]. 10 grudnia 2011 został wybrany na przewodniczącego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pokonawszy troje kontrkandydatów: Marka Balta, Joannę Senyszyn i Artura Hebdę[12]. W 2012, w głosowaniu bezpośrednim, ponownie został wybrany na szefa partii, przy braku kontrkandydatów, na czteroletnią kadencję[13].

W wyborach w 2015 nie uzyskał poselskiej reelekcji (współtworzona przez SLD Zjednoczona Lewica nie przekroczyła wyborczego progu). Nie ubiegał się o ponowny wybór na przewodniczącego SLD – 23 stycznia 2016 w tej funkcji zastąpił go Włodzimierz Czarzasty[14].

W 2010 został felietonistą środowego wydania „Super Expressu”[15].

Życie prywatneEdytuj

Od 1969 jest żonaty z Aleksandrą. Miał z nią syna Leszka (1970–2018)[16].

Wyniki wyborczeEdytuj

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1989 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza Senat I kadencji woj. skierniewickie 30 115 (19,82%) N[17]
1991 Sojusz Lewicy Demokratycznej Sejm I kadencji nr 4 49 909 (13,11%) T[18]
1993 Sojusz Lewicy Demokratycznej Sejm II kadencji nr 27 84 355 (18,41%) T[19]
1997 Sojusz Lewicy Demokratycznej Sejm III kadencji nr 27 124 651 (29,49%) T[20]
2001 KKW Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy Sejm IV kadencji nr 9 145 637 (43,45%) T[21]
2007 Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej Sejm VI kadencji nr 9 4142 (0,98%) N[7]
2011 Sojusz Lewicy Demokratycznej Sejm VII kadencji nr 26 18 038 (3,97%) T[10]
2015 KKW Zjednoczona Lewica SLD+TR+PPS+UP+Zieloni Sejm VIII kadencji nr 26 11 542 (2,47%) N[22]

Odznaczenia, wyróżnienia i kultura masowaEdytuj

Jest laureatem telewizyjnych „Wiktorów” w 2001. Dwukrotnie otrzymał tytuł Człowieka Roku tygodnika „Wprost” w latach 2001 i 2002 (wspólnie z Günterem Verheugenem). Był pierwowzorem postaci Ludwika M. w sztuce Macieja Kowalewskiego zatytułowanej Obywatel M., wystawianej w Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy w latach 2002–2004.

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e f Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-01-05].
  2. ↑ Iwona Kochanowska, Marcin Meller: Metoda Millera. Od sekretarza do premiera. polityka.pl, 6 października 2001. [dostęp 2019-01-05].
  3. ↑ Leszek Miller. dzieje.pl. [dostęp 2019-01-05].
  4. ↑ Krystyna Paszkiewicz (red.): Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000, s. 113. ISBN 83-229-2051-2.
  5. ↑ M.P. z 2001 r. nr 34, poz. 560
  6. ↑ Lech Garlicki: Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Wyd. 9. Warszawa: Liber, 2005, s. 294.
  7. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-03-17].
  8. ↑ Miller złożył wniosek o przyjęcie do SLD. rp.pl, 21 grudnia 2009. [dostęp 2011-06-25].
  9. ↑ Leszek Miller ponownie w SLD. interia.pl, 20 stycznia 2010. [dostęp 2011-06-25].
  10. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2016-03-17].
  11. ↑ Leszek Miller nowym szefem klubu SLD. tvn24.pl, 19 października 2011. [dostęp 2011-10-19].
  12. ↑ Wybrano nowego szefa Sojuszu Lewicy Demokratycznej. onet.pl, 10 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-10].
  13. ↑ Leszek Miller wybrany na przewodniczącego SLD. wp.pl, 28 kwietnia 2012. [dostęp 2013-10-27].
  14. ↑ Włodzimierz Czarzasty nowym szefem SLD! Leszek Miller żegna się ze stanowiskiem. gazeta.pl, 23 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-23].
  15. ↑ Leszek Miller felietonistą „Super Expressu”. press.pl, 23 czerwca 2010. [dostęp 2014-04-20].
  16. ↑ Leszek Miller Jr. nie żyje. radiozet.pl, 27 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-27].
  17. ↑ M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 150
  18. ↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
  19. ↑ M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470
  20. ↑ M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620
  21. ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-03-17].
  22. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2016-03-17].
  23. ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid (est.). president.ee. [dostęp 2014-12-09].
  24. ↑ Past Recipients of Honorary Honours Awards (ang.). opm.gov.mt. s. 2. [dostęp 2014-12-08].

BibliografiaEdytuj

  • Jerzy Machejek, Andrzej Machejek: Leszek Miller: dogońmy Europę!. Łódź: Hamal Books, 2001.
  • Ludwik Stomma: Leszek Miller. Warszawa: WDK, 2001.
  • Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski wg stanu na dzień 28 II 1991. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991.
  • Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 2012-04-10].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leszek_Miller&oldid=56043896”