Donald Tusk

polski polityk i historyk, premier (2007–2014, 2023-), przewodniczący Rady Europejskiej (2014–2019) i Europejskiej Partii Ludowej (2019–2022)

Donald Franciszek Tusk (ur. 22 kwietnia 1957 w Gdańsku) – polski polityk i historyk. W latach 2007–2014 i od 2023 prezes Rady Ministrów stojący na czele swojego pierwszego, drugiego i trzeciego gabinetu. Jest osobą najdłużej sprawującą urząd premiera w III RP[1].

Donald Tusk
Ilustracja
Donald Tusk (2023)
Pełne imię i nazwisko

Donald Franciszek Tusk

Data i miejsce urodzenia

22 kwietnia 1957
Gdańsk

Prezes Rady Ministrów
Okres

od 13 grudnia 2023

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Mateusz Morawiecki

Przewodniczący Platformy Obywatelskiej
Okres

od 3 lipca 2021[a]

Poprzednik

Borys Budka

Przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej
Okres

od 1 grudnia 2019
do 31 maja 2022

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Joseph Daul

Następca

Manfred Weber

Przewodniczący Rady Europejskiej
Okres

od 1 grudnia 2014
do 30 listopada 2019

Przynależność polityczna

Europejska Partia Ludowa

Poprzednik

Herman Van Rompuy

Następca

Charles Michel

Prezes Rady Ministrów
Okres

od 16 listopada 2007
do 22 września 2014

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Jarosław Kaczyński

Następca

Ewa Kopacz

Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej
Okres

od 16 listopada 2007
do 31 grudnia 2009

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Anna Fotyga

Przewodniczący Platformy Obywatelskiej
Okres

od 1 czerwca 2003
do 8 listopada 2014

Poprzednik

Maciej Płażyński

Następca

Ewa Kopacz (p.o.)

Wicemarszałek Sejmu IV kadencji
Okres

od 19 października 2001
do 18 października 2005

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Wicemarszałek Senatu IV kadencji
Okres

od 20 października 1997
do 18 października 2001

Przynależność polityczna

Unia Wolności / Platforma Obywatelska

Przewodniczący Kongresu Liberalno-Demokratycznego
Okres

od 19 maja 1991
do 24 kwietnia 1994

Poprzednik

Janusz Lewandowski

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Zasługi Order Krzyża Ziemi Maryjnej I Klasy (Estonia) Narodowy Order Zasługi I klasy (Malta) Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii (republ.) Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)
Prezydencki Order Zasługi (Gruzja)
Desygnowanie na urząd premiera przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (2007)
Donald Tusk i George W. Bush, prezydent Stanów Zjednoczonych (2008)
Angela Merkel, Donald Tusk i José Manuel Durão Barroso na Kongresie Europejskiej Partii Ludowej (2009)
Donald Tusk i Marek Belka, prezes Narodowego Banku Polskiego (2012)

Uczestnik opozycji demokratycznej w PRL. Współzałożyciel Kongresu Liberalno-Demokratycznego (1990) oraz Platformy Obywatelskiej (2001). Przewodniczący KLD (w latach 1991–1994) oraz PO (w latach 2003–2014 i od 2021), pełniący obowiązki przewodniczącego PO w 2021. W latach 2014–2019 przewodniczący Rady Europejskiej, w latach 2019–2022 przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej.

Poseł na Sejm I, IV, V, VI, VII i X kadencji (1991–1993, 2001–2014, od 2023), w latach 1997–2001 senator i wicemarszałek Senatu IV kadencji, w latach 2001–2005 wicemarszałek Sejmu IV kadencji, w latach 2007–2009 przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej. Kandydat na urząd prezydenta RP w wyborach w 2005.

Życiorys

Wykształcenie

W latach 1964–1972 uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 57 w Gdańsku[2][3]. W 1976 został absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku[4].

W 1980 ukończył studia z zakresu historii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Gdańskiego[5]. Jego praca magisterska dotyczyła kształtowania się legendy Józefa Piłsudskiego w przedwojennych czasopismach[6].

Działalność opozycyjna w PRL

W działalność opozycyjną wobec władz PRL zaangażował się w czasie studiów na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie uczestniczył w tworzeniu lokalnego Studenckiego Komitetu Solidarności[7], co było reakcją na zamordowanie w Krakowie przez Służbę Bezpieczeństwa Stanisława Pyjasa. Rozpoczął także współpracę z Bogdanem Borusewiczem i Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża[7], od 1977 do 1979 brał udział w spotkaniach informacyjnych i samokształceniowych organizowanych przez środowiska opozycyjne[5].

W trakcie wydarzeń sierpniowych w 1980 był jednym z autorów apelu na rzecz powołania niezależnej organizacji studenckiej – Niezależnego Zrzeszenia Studentów Polskich. We wrześniu został członkiem Prezydium Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NZSP na Uniwersytecie Gdańskim. Był przewodniczącym Komisji Zakładowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Wydawnictwie Morskim i dziennikarzem wydawanego przez związek tygodnika „Samorządność”. Od 1982 współpracował z pismami podziemnymi[5]. Był jednym ze współpracowników Lecha Bądkowskiego[8]. Pisał do kaszubskiego miesięcznika „Pomerania”. Przez kilka lat utrzymywał się z pracy fizycznej w założonej przez Macieja Płażyńskiego spółdzielni „Świetlik”[5]. Był autorem tekstów opublikowanej w 1985 przez wydawnictwo Sport i Turystyka książki pt. Pojezierze Kaszubskie (z fotografiami Jerzego Baranowskiego)[9].

Działalność polityczna (1989–2007)

Należał do założycieli Kongresu Liberalno-Demokratycznego. W 1991 został przewodniczącym KLD, który w wyborach parlamentarnych w tym samym roku zdobył 37 mandatów w Sejmie i 6 w Senacie. Donald Tusk został wówczas jednym z posłów I kadencji, zdobywając 38 778 głosów w okręgu gdańskim[10][11]. Kierowana przez niego partia znalazła się w opozycji wobec rządu Jana Olszewskiego. W 1992, po przegłosowaniu wotum nieufności wobec tego gabinetu, był jednym z inicjatorów zawiązania koalicji parlamentarnej siedmiu ugrupowań politycznych, która powołała rząd Hanny Suchockiej. Po upadku tego gabinetu w 1993 odbyły się przedterminowe wybory, kierowana przez Donalda Tuska partia otrzymała 3,99% głosów, nie przekraczając wyborczego progu[12].

W kwietniu 1994 został jednym z wiceprzewodniczących Unii Wolności, powstałej po połączeniu się KLD z Unią Demokratyczną. W wyborach parlamentarnych w 1997 uzyskał mandat senatora z ramienia UW[13], z którą znalazł się w koalicji popierającej rząd Jerzego Buzka. Został wicemarszałkiem Senatu IV kadencji. W grudniu 2000 przegrał rywalizację o stanowisko przewodniczącego UW z Bronisławem Geremkiem, w następnym miesiącu odszedł z partii[14].

24 stycznia 2001 wspólnie z Andrzejem Olechowskim i Maciejem Płażyńskim założył Platformę Obywatelską[15], działającą początkowo jako komitet wyborczy. W wyborach w tym samym roku PO uzyskała w sejmie 65 mandatów (12,68% głosów)[16], stając się największym klubem opozycyjnym. Donald Tusk uzyskał wówczas mandat posła IV kadencji z okręgu gdyńskiego[17], objął stanowisko wicemarszałka Sejmu IV kadencji[18]. Maciej Płażyński, który został pierwszym przewodniczącym partii, odszedł z niej w 2003[19]. Donald Tusk najpierw zastąpił go na funkcji przewodniczącego klubu parlamentarnego PO[20] (jeszcze w tym samym roku funkcję tę przejął Jan Rokita). 1 czerwca tegoż roku został natomiast nowym przewodniczącym partii[19].

W maju 2005 zadeklarował zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich w tymże roku z ramienia Platformy Obywatelskiej[21]. Poparcia udzieliło mu Stowarzyszenie Młodzi Demokraci. Kampanię prowadził pod hasłem „Prezydent Tusk – człowiek z zasadami”[22]. Na początku września 2005 jego kandydaturę poparł Zbigniew Religa, który wycofał się jednocześnie z ubiegania się o urząd prezydenta[23].

Kwestia biografii Józefa Tuska, dziadka Donalda Tuska, stała się przyczyną kontrowersji podczas kampanii wyborczej. Działacz Prawa i Sprawiedliwości Jacek Kurski w wypowiedzi dla tygodnika „Angora” stwierdził, że poważne źródła na Pomorzu mówią, że dziadek Tuska zgłosił się na ochotnika do Wehrmachtu[24]. W rzeczywistości Józef Tusk, więzień obozu koncentracyjnego Stutthof, został w 1944 wcielony do armii niemieckiej[25] jako obywatel III Rzeszy (którym stał się automatycznie z chwilą aneksji Wolnego Miasta Gdańska), nie zaś jako ochotnik.

W pierwszej turze wyborów z 9 października poparło go 5 429 666 wyborców (36,33%). Przeszedł do drugiej tury razem z Lechem Kaczyńskim, który otrzymał 33,10% głosów[26]. Spośród kandydatów, którzy odpadli w pierwszej turze, oddanie na niego głosu zadeklarowali Henryka Bochniarz i Marek Borowski[27][28]. Dostał także poparcie ze strony Partii Demokratycznej – demokraci.pl, Socjaldemokracji Polski i Inicjatywy dla Polski[29]. W drugiej turze wyborów z 23 października otrzymał 7 022 319 głosów, tj. 45,96% głosów (przy frekwencji wynoszącej 50,99%), przegrywając tym samym z Lechem Kaczyńskim[30].

Również w wyborach parlamentarnych Platforma Obywatelska przegrała niespełna trzema punktami procentowymi z PiS i została partią opozycyjną wobec rządów Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego. Po porażce wyborczej Donald Tusk pozostał liderem swojej partii (podczas partyjnego zjazdu w maju 2006 pokonał ubiegającego się o przywództwo w PO Andrzeja Machowskiego)[31]. W wyborach tych uzyskał mandat posła V kadencji, otrzymując 79 237 głosów w okręgu gdańskim[32]. W listopadzie 2006 po raz drugi objął stanowisko przewodniczącego klubu parlamentarnego PO; pełnił tę funkcję do grudnia tego samego roku, kiedy to zastąpił go Bogdan Zdrojewski[33]. W Sejmie V kadencji był członkiem Komisji Łączności z Polakami za Granicą oraz Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej[34].

Prezes Rady Ministrów (2007–2014)

Pierwszy rząd (2007–2011)

W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 prowadzona przez Donalda Tuska PO zwyciężyła, zdobywając 41,51% głosów oraz 209 mandatów w Sejmie i 60 w Senacie. Lider partii ubiegał się o mandat poselski w okręgu warszawskim, uzyskując 534 241 głosów[35] (tj. 46,62% wszystkich głosów oddanych w okręgu), co było najlepszym indywidualnym wynikiem w historii dotychczasowych wyborów do Sejmu w III RP. Liderzy list wyborczych dwóch głównych konkurujących ugrupowań, tj. Jarosław Kaczyński (PiS) i Marek Borowski (Lewica i Demokraci), otrzymali odpowiednio 273 684 oraz 75 493 głosy.

W trakcie kampanii wyborczej Donald Tusk uczestniczył w debacie telewizyjnej z Jarosławem Kaczyńskim[36], a także w debacie telewizyjnej z Aleksandrem Kwaśniewskim[37]. Sztab wyborczy PO zwrócił się także do Radia Maryja, proponując debatę z udziałem Donalda Tuska na antenie rozgłośni[38], jednak nie uzyskał jednoznacznej odpowiedzi.

23 października 2007 zarząd krajowy PO zdecydował, że Donald Tusk będzie kandydatem partii na premiera[39]. 9 listopada prezydent Lech Kaczyński desygnował go na to stanowisko[40]. Ugrupowanie to zawarło koalicję z Polskim Stronnictwem Ludowym[41]. Urząd premiera objął 16 listopada, gdy wraz z proponowanym składem Rady Ministrów lider PO został powołany i zaprzysiężony przez prezydenta[42]. Jednocześnie został powołany na przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej[43] (który w trakcie kadencji został zniesiony i 1 stycznia 2010 zastąpiony przez Komitet do Spraw Europejskich). 24 listopada Sejm udzielił jego gabinetowi wotum zaufania (za wnioskiem zagłosowało 238 posłów, 2 wstrzymało się od głosu, a 204 było przeciw)[44].

W czerwcu 2010 na krajowej konwencji PO został ponownie wybrany na przewodniczącego partii, będąc jedynym kandydatem na tę funkcję[45].

Drugi rząd (2011–2014)

W wyborach parlamentarnych w 2011 kandydował ponownie z pierwszego miejsca na liście Platformy Obywatelskiej w okręgu warszawskim, uzyskując mandat posła VII kadencji. Oddano na niego 374 920 głosów (ponownie najwięcej w kraju)[46]. Prowadzone przez niego ugrupowanie wygrało ponownie wybory parlamentarne, otrzymując 39,80% głosów oraz 207 mandatów w Sejmie i 63 w Senacie[47]. Tym samym po raz pierwszy od czasu przemian politycznych z 1989 partia sprawująca władzę wygrała kolejne wybory i pozostała ugrupowaniem rządzącym[48].

Na pierwszym posiedzeniu Sejmu VII kadencji Donald Tusk złożył dymisję Rady Ministrów. Tego samego dnia prezydent Bronisław Komorowski desygnował go na urząd premiera, powierzając mu misję utworzenia nowego rządu[49]. 18 listopada 2011 prezydent powołał go na urząd prezesa Rady Ministrów[50], a następnie na jego wniosek powołał ministrów wchodzących w skład jego gabinetu[51]. Tego samego dnia Donald Tusk wygłosił w Sejmie exposé, 19 listopada 2011 Sejm udzielił nowemu rządowi (tworzonemu ponownie przez koalicję PO-PSL) wotum zaufania (234 głosów „za”, 211 „przeciw” i 2 wstrzymujących się[52]).

Donald Tusk dwukrotnie zwracał się do Sejmu o udzielenie jego rządowi wotum zaufania. W głosowaniach z 12 października 2012 i z 25 czerwca 2014 wniosek premiera poparło odpowiednio 233 i 237 głosów (przy 219 i 203 głosach przeciwnych oraz przy braku głosów wstrzymujących się)[53][54]. W 2013 został ponownie wybrany na przewodniczącego PO. W pierwszych w historii tej partii bezpośrednich wyborach pokonał Jarosława Gowina, uzyskując 79,6% głosów[55].

30 sierpnia 2014 podczas spotkania Rady Europejskiej został zatwierdzony na stanowisku przewodniczącego Rady Europejskiej[56] na dwuipółletnią kadencję[57], którego objęcie przewidziano na 1 grudnia 2014.

W związku z tym wyborem 9 września 2014 złożył dymisję ze stanowiska premiera[58]. Dymisja została przyjęta 11 września 2014 przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, który powierzył mu dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów[59]. Donald Tusk zakończył urzędowanie na stanowisku premiera 22 września 2014, gdy powołany został rząd Ewy Kopacz. Jego mandat poselski został natomiast wygaszony 31 października na skutek rezygnacji. 8 listopada ustąpił z funkcji przewodniczącego Platformy Obywatelskiej, przekazując obowiązki Ewie Kopacz[60]. Otrzymał jednocześnie tytuł honorowego przewodniczącego partii[61].

Przewodniczący Rady Europejskiej

 
Od prawej: Donald Tusk, prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump i przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker (2017)

Urząd przewodniczącego Rady Europejskiej objął 1 grudnia 2014, zastępując Belga Hermana Van Rompuya, którego kadencja zakończyła się poprzedniego dnia. 19 grudnia 2014 po raz pierwszy przewodniczył szczytowi Unii Europejskiej[62]. 9 marca 2017 podczas szczytu UE w Brukseli został ponownie wybrany na stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej, uzyskując poparcie przedstawicieli 27 państw (jego reelekcji nie poparła jedynie reprezentująca polski rząd premier Beata Szydło, która proponowała wcześniej kandydaturę Jacka Saryusza-Wolskiego)[63].

29 listopada 2019 oficjalnie przekazał obowiązki przewodniczącego Rady Europejskiej swojemu następcy, którym został Charles Michel[64]; zakończył pełnienie tej funkcji następnego dnia.

Działalność polityczna (2019–2023)

 
Rafał Trzaskowski, Michał Kołodziejczak i Donald Tusk podczas „Marszu Miliona Serc” w Warszawie (2023)
 
Włodzimierz Czarzasty, Szymon Hołownia, Donald Tusk i Władysław Kosiniak-Kamysz w Sejmie (2023)

W październiku 2019 Platforma Obywatelska złożyła wniosek o jego powołanie na nowego przewodniczącego Europejskiej Partii Ludowej[65]. Został wybrany na tę funkcję podczas kongresu partii w Zagrzebiu 20 listopada 2019 (z kadencją od 1 grudnia)[66][67].

3 lipca 2021, po złożonej przez Borysa Budkę rezygnacji, podczas rady krajowej Platformy Obywatelskiej wybrano go na wiceprzewodniczącego partii; zgodnie z partyjnym statutem stał się wówczas pełniącym obowiązki przewodniczącego PO[68][69][70]. W wyniku partyjnych wyborów, które przeprowadzono 23 października 2021, Donald Tusk został wybrany na przewodniczącego partii, będąc jedynym kandydatem i otrzymując 97,4% głosów[71]. 31 maja 2022 ustąpił ze stanowiska przewodniczącego Europejskiej Partii Ludowej; na jego miejsce wybrano niemieckiego polityka Manfreda Webera[72][73].

W listopadzie 2021 został pozbawiony prawa jazdy na trzy miesiące po tym, jak patrol policji w Wiśniewie stwierdził, że Donald Tusk przekroczył w obszarze zabudowanym dozwoloną prędkość o ponad 50 km/h[74][75].

W kwietniu 2023 Sejm z inicjatywy Prawa i Sprawiedliwości uchwalił ustawę przewidującą powołanie Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022[76]. Ustawa została określona przez projektodawców nazwą „lex anty-Putin[77], a przez opozycję i część mediów nazwą „lex anty-Tusk”[78] lub „lex dopaść Tuska”[79], gdyż w ocenie tych środowisk jej rzeczywistym celem miałoby być wyeliminowanie z życia politycznego Donalda Tuska. Ustawę większość środowisk prawniczych oceniła jako niezgodną z Konstytucją RP, zwłaszcza z uwagi na możliwość zakazywania przez komisję pełnienia funkcji publicznych[80][81]. Po decyzji Sejmu Donald Tusk zainicjował na 4 czerwca 2023 antyrządowy marsz w Warszawie, w którym według szacunków urzędników miejskich wzięło udział około pół miliona osób[82][83]. 1 października 2023 z jego inicjatywy w Warszawie odbył się kolejny protest pod nazwą „Marsz Miliona Serc”[84]. 9 października Donald Tusk wziął udział w debacie zorganizowanej przez Telewizję Polską[85].

W wyborach parlamentarnych w 2023 otwierał listę wyborczą Koalicji Obywatelskiej w okręgu warszawskim. Ugrupowanie to zdobyło 30,7% głosów, wprowadzając 157 posłów i 41 senatorów. Uzyskał wówczas mandat posła X kadencji, otrzymując 538 634 głosy[86] (o ponad 4 tysiące głosów więcej niż w wyborach w 2007)[87][88].

Prezes Rady Ministrów (od 2023)

 
Donald Tusk i premier Słowenii Robert Golob podczas szczytu Unia Europejska-Bałkany Zachodnie w Brukseli (2023)

19 października 2023 zarząd krajowy PO wskazał Donalda Tuska jako kandydata na stanowisko prezesa Rady Ministrów[89]. Również liderzy Trzeciej Drogi i Nowej Lewicy we wspólnym oświadczeniu poinformowali, że podczas konsultacji z prezydentem Andrzejem Dudą wskazali go jako kandydata na premiera[90]. 10 listopada tego samego roku Donald Tusk (w imieniu KO) wraz liderami partii opozycyjnych: Szymonem Hołownią (Polska 2050), Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem (PSL) oraz Włodzimierzem Czarzastym i Robertem Biedroniem (NL) podpisał umowę koalicyjną celem utworzenia nowego rządu[91].

Misję powołania nowego gabinetu otrzymał jednak Mateusz Morawiecki z PiS, którego trzeci gabinet 11 grudnia 2023 nie uzyskał wotum zaufania[92]. Tego samego dnia posłowie nowej koalicji zgłosili Donalda Tuska na stanowisko premiera[93], a Sejm wybrał go na ten urząd (większością 248 głosów „za” przy 201 głosach „przeciw”)[94][95]. 12 grudnia przedstawił listę kandydatów do swojego gabinetu[96], a także wygłosił exposé[97]. Tegoż dnia Sejm na jego wniosek dokonał wyboru nowej Rady Ministrów[98] („za” zagłosowało 248 posłów, „przeciw” oddano 201 głosów)[99].

13 grudnia 2023 prezydent Andrzej Duda powołał Donalda Tuska na urząd prezesa Rady Ministrów oraz powołał pozostałych członków jego trzeciego rządu[100].

Życie prywatne

 
Donald Tusk z żoną Małgorzatą (2011)

Imię Donald nadał mu jego ojciec, również Donald (1930–1972), z zawodu stolarz. Ojciec zmarł, gdy Donald Tusk kończył szkołę podstawową. Matka, Ewa Tusk (1934–2009), pracowała jako sekretarka w gdańskiej Akademii Medycznej[101]. Młodszym bratem ojca Donalda Tuska był gdański rzeźbiarz Bronisław Tusk (pseudonim Buni). Dziadek Józef Tusk był polskim urzędnikiem kolejowym w Wolnym Mieście Gdańsku, podczas wojny więźniem w niemieckich obozach koncentracyjnych Stutthof i Neuengamme, później wcielony przymusowo do służby w Wehrmachcie, a następnie był w szeregach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie[102]; po wojnie pracował jako lutnik. Drugi dziadek Franciszek Karol Dawidowski także był więźniem Stutthofu[103], a jako robotnik przymusowy pracował przy Wilczym Szańcu, gdzie na skutek wypadku stracił oko[102]. Jego żoną, babką Donalda Tuska od strony matki, była Niemka Anna Liebke[101].

26 listopada 1978[104][105] zawarł związek małżeński (cywilny) z Małgorzatą Sochacką[106]. W 2005 para zawarła małżeństwo kościelne w obrządku rzymskokatolickim[107]. Małżeństwo ma dwójkę dzieci. Ich syn Michał (ur. 1982) pracował w „Gazecie Wyborczej”, następnie został pracownikiem działu analiz i marketingu w porcie lotniczym Gdańsk[108], zajął się również prowadzeniem działalności gospodarczej w sektorze usług public relations. Córka Katarzyna (ur. 1987) brała udział w piątej edycji programu TVN Taniec z gwiazdami i została blogerką modową.

W 1996 wystąpił w świątecznym odcinku specjalnym programu TVP2 Szansa na sukces, w którym zaśpiewał kolędę Wśród nocnej ciszy[109].

Amatorsko uprawiał piłkę nożną[110]. W latach 70. został wiceprezesem klubu kibica Lechii Gdańsk[111]. Określa się jako Kaszub[112]. W 1992 zamieszkał w Sopocie[113]. Deklaruje się jako katolik[114].

Wyniki wyborcze

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1991 Kongres Liberalno-Demokratyczny Sejm I kadencji nr 22 38 778 (7,87%) [11]
1993 Sejm II kadencji nr 11 50 268 (9,14%) [115]
1997 Unia Wolności Senat IV kadencji woj. gdańskie 221 343 (38,43%) [13]
2001 Platforma Obywatelska Sejm IV kadencji nr 26 56 048 (14,55%) [17]
2005 Sejm V kadencji nr 25 79 237 (22,75%) [32]
2005 KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej Donalda Tuska
Prezydent RP 5 429 666 (36,33%)[26]
7 022 319 (45,96%) [30]
2007 Platforma Obywatelska Sejm VI kadencji nr 19 534 241 (46,62%) [35]
2011 Sejm VII kadencji 374 920 (36,84%) [46]
2023 Koalicja Obywatelska Sejm X kadencji 538 634 (31,41%) [86]

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia

 
Donald Tusk uhonorowany Nagrodą Karola Wielkiego (2010)

Nagrody i wyróżnienia

Publikacje

  • Był sobie Sopot, Gdańsk 1994.
  • Był sobie Gdańsk, Gdańsk 1996[150].
  • Idee gdańskiego liberalizmu, Gdańsk 1998.
  • Solidarność i duma, Gdańsk 2005.
  • Szczerze, Warszawa 2019[151].
  • Wybór (wraz z Anne Applebaum), Warszawa 2021[152].

Uwagi

  1. Do 23 października 2021 jako pełniący obowiązki przewodniczącego.

Przypisy

  1. Morawiecki nie pokona Tuska, ale ma solidne drugie miejsce. businessinsider.com.pl, 25 października 2023. [dostęp 2023-10-28].
  2. Donald Tusk miał tylko jedną tróję na świadectwie. se.pl, 28 czerwca 2013. [dostęp 2018-02-13].
  3. Urodziny szkoły. sp57gda.pl, 4 października 2017. [dostęp 2021-07-03].
  4. Znani Kibice. lechia.pl. [dostęp 2014-12-08].
  5. a b c d Arkadiusz Kazański: Donald Tusk. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2020-03-17].
  6. Paweł Kusiak. Legenda i kult Józefa Piłsudskiego. Jak w Polsce doby integracji europejskiej interpretować postać marszałka?. „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych”. R. II, s. 249, 2010. Akademia Marynarki Wojennej. ISSN 2081-3813. [dostęp 2020-04-23]. 
  7. a b Donald Tusk. premier.gov.pl. [dostęp 2021-07-03].
  8. Anna Machińska: D. Tusk: Lech Bądkowski był człowiekiem niezłomnym; nigdy nie milczał gdy działo się zło. dzieje.pl, 1 lutego 2020. [dostęp 2020-03-17].
  9. Jerzy Baranowski, Donald Tusk: Pojezierze Kaszubskie. Warszawa: Sport i Turystyka, 1985. ISBN 83-217-2494-9.
  10. Strona sejmowa posła I kadencji. [dostęp 2014-12-20].
  11. a b Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 31 października 1991 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzonych w dniu 27 października 1991 r. (M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288).
  12. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r. (M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470).
  13. a b Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 621).
  14. Odejście Donalda Tuska z Unii Wolności. wyborcza.pl, 13 stycznia 2001. [dostęp 2023-10-30].
  15. Platforma przyjeżdża do Gdańska. rp.pl, 24 stycznia 2001. [dostęp 2024-01-03].
  16. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 września 2001 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 23 września 2001 r. (Dz.U. z 2001 r. nr 109, poz. 1186).
  17. a b Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-03-17].
  18. Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 2023-11-01].
  19. a b Historia. platforma.org. [dostęp 2023-10-30].
  20. Płażyński: odchodzę z Platformy Obywatelskiej. wp.pl, 30 maja 2023. [dostęp 2023-11-08].
  21. Donald Tusk kandyduje na prezydenta. wprost.pl, 2 maja 2005. [dostęp 2023-11-08].
  22. „Prezydent Tusk, człowiek z zasadami” – hasłem Tuska w kampanii prezydenckiej. pb.pl, 24 lipca 2005. [dostęp 2024-01-24].
  23. Religa zrezygnował i poparł Tuska. interia.pl, 2 września 2005. [dostęp 2024-01-24].
  24. Jacek Kurski wyrzucony z PiS. wp.pl, 13 października 2005. [dostęp 2011-10-13].
  25. Dziadek Tuska wcielony do Wehrmachtu. wprost.pl, 14 października 2005. [dostęp 2011-10-13].
  26. a b Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
  27. Bochniarz na Tuska, Lepper na Kaczyńskiego. money.pl, 18 października 2005. [dostęp 2023-11-01].
  28. Borowski poprze Tuska?. wprost.pl, 14 października 2005. [dostęp 2023-11-01].
  29. Demokraci popierają Tuska, Wprost, 12 października 2005 [dostęp 2024-01-24] (pol.).
  30. a b Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
  31. Donald Tusk ponownie szefem Platformy Obywatelskiej. wp.pl, 21 czerwca 2006. [dostęp 2023-11-16].
  32. a b Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
  33. Bogdan Zdrojewski nowym szefem klubu PO. wp.pl, 5 grudnia 2006. [dostęp 2023-11-08].
  34. Strona sejmowa posła V kadencji. [dostęp 2022-07-23].
  35. a b Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-03-17].
  36. Tak wyglądała ostatnia debata Donalda Tuska i Jarosława Kaczyńskiego. Przeszła do historii z kilku powodów. onet.pl, 5 października 2023. [dostęp 2023-12-22].
  37. Debata Tusk-Kwaśniewski. tvn24.pl, 16 października 2007. [dostęp 2023-12-22].
  38. Tusk chce debatować ze słuchaczami Radia Maryja. wp.pl, 8 października 2007. [dostęp 2011-10-13].
  39. Tusk kandydatem PO na premiera. wprost.pl, 23 października 2007. [dostęp 2024-01-17].
  40. Desygnowanie Prezesa Rady Ministrów. prezydent.pl, 9 listopada 2007. [dostęp 2023-11-01].
  41. Rząd Donalda Tuska z sejmowym wotum zaufania. tvn24.pl, 24 listopada 2007. [dostęp 2023-11-15].
  42. Prezydent RP Lech Kaczyński powołał Donalda Tuska na urząd Prezesa Rady Ministrów. prezydent.pl, 16 listopada 2007. [dostęp 2023-10-28].
  43. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 listopada 2007 r. o powołaniu Przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej (M.P. z 2007 r. nr 87, poz. 946)
  44. Wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska. wp.pl, 24 listopada 2007. [dostęp 2023-10-28].
  45. Zjazd PO wybiera Tuska i wspiera Komorowskiego. newsweek.pl, 26 czerwca 2010. [dostęp 2024-01-26].
  46. a b Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2016-03-17].
  47. Katarzyna Kazimierowska, Renata Wróbel: Oficjalne wyniki wyborów. Dane PKW. rp.pl, 11 października 2011. [dostęp 2023-10-28].
  48. Flesz: sukces PO, trudna decyzja Napieralskiego. onet.pl, 10 października 2011. [dostęp 2023-10-28].
  49. Prezydent desygnował D. Tuska na premiera. prezydent.pl, 8 listopada 2011. [dostęp 2011-10-13].
  50. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 2011 r. nr 1131-16-2011 o powołaniu Prezesa Rady Ministrów (M.P. z 2011 r. nr 102, poz. 1026).
  51. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 2011 r. nr 1131-17-2011 r. o powołaniu w skład Rady Ministrów (M.P. z 2011 r. nr 102, poz. 1027).
  52. Adam Kożuchowski: Rząd Tuska uzyskał wotum zaufania. rp.pl, 19 listopada 2011. [dostęp 2023-10-29].
  53. Rząd przetrwał. Dostał wotum zaufania. tvn24.pl, 12 października 2012. [dostęp 2023-10-29].
  54. Jest wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska. money.pl, 25 czerwca 2014. [dostęp 2023-10-29].
  55. PO zdecydowało. Donald Tusk wygrywa wybory na szefa partii. wp.pl, 23 sierpnia 2013. [dostęp 2014-08-30].
  56. Tusk szefem Rady Europejskiej. tvn24.pl, 30 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-30].
  57. Donald Tusk w Brukseli – czym będzie się zajmował?. polityka.pl, 30 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-30].
  58. Premier Tusk „wręczył papiery” prezydentowi. Jest dymisja rządu. Prezydent przyjmie ją w czwartek. tvp.info, 9 września 2014. [dostęp 2014-09-09].
  59. Prezydent przyjął dymisję Rady Ministrów. prezydent.pl, 11 września 2014. [dostęp 2014-09-11].
  60. „Prowadź nas do zwycięstwa” – Donald Tusk przekazał władzę w PO Ewie Kopacz. polskieradio.pl, 8 listopada 2014. [dostęp 2014-11-08].
  61. Donald Tusk. platforma.org. [dostęp 2019-02-20].
  62. Bruksela: Donald Tusk chwalony po debiutanckim szczycie UE. tvn24.pl, 19 grudnia 2014. [dostęp 2014-12-19].
  63. Donald Tusk ponownie wybrany szefem Rady Europejskiej. onet.pl, 9 marca 2017. [dostęp 2017-03-09].
  64. Watch back: Charles Michel replaces Donald Tusk as EU Council President. euronews.com, 29 listopada 2019. [dostęp 2019-11-30]. (ang.).
  65. Donald Tusk kandydatem na szefa Europejskiej Partii Ludowej. interia.pl, 18 października 2019. [dostęp 2019-10-18].
  66. Donald Tusk wybrany na szefa Europejskiej Partii Ludowej. rp.pl, 20 listopada 2019. [dostęp 2019-11-20].
  67. Donald Tusk overwhelmingly elected European People’s Party President. epp.eu, 20 listopada 2019. [dostęp 2019-11-21]. (ang.).
  68. Donald Tusk przejmuje stery PO. „Motywacją jest wiara w zwycięstwo”. rmf24.pl, 3 lipca 2021. [dostęp 2021-07-03].
  69. Grabiec: zadania przewodniczącego Platformy wykonuje od tego momentu Donald Tusk. polsatnews.pl, 3 lipca 2021. [dostęp 2021-07-03].
  70. #PoZwycięstwo. platforma.org, 3 lipca 2021. [dostęp 2021-07-03].
  71. Donald Tusk wybrany na przewodniczącego PO. onet.pl, 24 października 2021. [dostęp 2021-10-24].
  72. Radosław Opas: Donald Tusk żegna się z EPL. Zapowiada, kiedy wróci. wp.pl, 31 maja 2022. [dostęp 2022-05-31].
  73. Manfred Weber nowym przewodniczącym Europejskiej Partii Ludowej. wnp.pl, 31 maja 2022. [dostęp 2022-05-31].
  74. Beata Goczał: Donald Tusk po stracie prawa jazdy za piractwo drogowe: zabrakło przeprosin, do wyborów ludzie zdążą zapomnieć. wirtualnemedia.pl, 23 listopada 2021. [dostęp 2022-07-23].
  75. Mateusz Czmiel: Tusk znowu jeździ samochodem. Odzyskał prawo jazdy. wp.pl, 13 marca 2022. [dostęp 2022-07-23].
  76. Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 (Dz.U. z 2023 r. poz. 1030).
  77. Czarnek: Nie ma lex anty-Tusk, jest lex anty-Putin…. dziennik.pl, 30 maja 2023. [dostęp 2023-05-31].
  78. Fotyga o debacie w PE na temat lex anty-Putin: Atak jest kuriozalny. tvp.info, 14 czerwca 2023. [dostęp 2024-01-06].
  79. Jakub Sobieniowski: PiS nie mówi nic o zmianach w „lex Tusk”, za to podkręca retorykę antyunijną. tvn24.pl, 11 czerwca 2023. [dostęp 2023-10-09].
  80. Maria Pankowska: Parasąd Kaczyńskiego osądzi Tuska? Komisja ds. rosyjskich wpływów przegłosowana w Sejmie. oko.press, 26 maja 2023. [dostęp 2023-06-07].
  81. Jolanta Ojczyk: To najgroźniejszy przepis lex Tusk. Uderzy nie tylko w przesłuchiwanych. businessinsider.com.pl, 1 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-07].
  82. Podano dane. Tylu Polaków miało przybyć na marsz. wp.pl, 4 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-07].
  83. Barbara Bodalska: Marsz 4 czerwca. Przedwyborcze ślubowanie Tuska. euractiv.pl, 5 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-07].
  84. Mateusz Stelmaszczyk: Marsz Miliona Serc, ile osób pojawiło się na trasie? Sprzeczne dane. radiozet.pl, 1 października 2023. [dostęp 2023-10-07].
  85. Spięcie Donalda Tuska i Michała Rachonia podczas debaty TVP. „Działacz PiS-u”. onet.pl, 9 października 2023. [dostęp 2023-11-03].
  86. a b Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-17].
  87. Dominacja Donalda Tuska. Pobił własny rekord sprzed lat. tvn24.pl, 17 października 2023. [dostęp 2023-10-18].
  88. Adam Zygiel: Tusk pobił rekord. Ponad pół miliona głosów. wp.pl, 17 października 2023. [dostęp 2023-10-18].
  89. Zarząd Platformy Obywatelskiej podjął decyzję o powierzeniu misji utworzenia rządu Donaldowi Tuskowi. tvn24.pl, 19 października 2023. [dostęp 2023-10-28].
  90. Donald Tusk ma być kandydatem na premiera. Wspólne oświadczenie liderów. tvn24.pl, 24 października 2023. [dostęp 2023-10-28].
  91. Umowa koalicyjna podpisana. Liderzy KO, Trzeciej Drogi i Lewicy zawarli porozumienie. rp.pl, 10 listopada 2023. [dostęp 2023-11-11].
  92. Rząd Mateusza Morawieckiego bez wotum zaufania. tvn24.pl, 11 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-11].
  93. Druk nr 95: Poselski wniosek w sprawie wyboru pana Donalda Franciszka Tuska na Prezesa Rady Ministrów. sejm.gov.pl, 11 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-13].
  94. Sejm zdecydował: Donald Tusk premierem. tvn24.pl, 11 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-11].
  95. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 grudnia 2023 r. w sprawie wyboru Prezesa Rady Ministrów (M.P. z 2023 r. poz. 1380).
  96. Druk nr 96: Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów wniosek w sprawie wyboru członków Rady Ministrów. sejm.gov.pl, 12 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-13].
  97. Exposé Donalda Tuska i głosowanie nad wotum zaufania. Relacja na żywo z Sejmu. forsal.pl, 12 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-13].
  98. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 grudnia 2023 r. w sprawie wyboru w skład Rady Ministrów (M.P. z 2023 r. poz. 1381).
  99. Donald Tusk nie odpowiedział na pytania posłów. Burza w Sejmie. onet.pl, 12 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-12].
  100. Prezydent powołał Premiera oraz Radę Ministrów. prezydent.pl, 13 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-13].
  101. a b Zmarła matka Donalda Tuska. newsweek.pl, 7 kwietnia 2009. [dostęp 2011-10-13].
  102. a b Polityk straconych szans. wprost.pl, 24 października 2005. [dostęp 2011-10-13].
  103. Bulterier rzuca błotem w Tuska. „Głos Pomorza”. Nr 238, s. 4, 15–16 października 2005. [dostęp 2020-04-23]. 
  104. Tajemnica Ślubu Donalda Tuska. Prawda po latach wyszła na jaw!. se.pl, 10 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-10].
  105. Mężowie i żony. polityka.pl, 22 września 2012. [dostęp 2013-02-10].
  106. Małgorzata Tusk – żona, matka, babcia. wp.pl, 25 lutego 2011. [dostęp 2012-11-04].
  107. Cezary Michalski: Drugie alchemiczne wesele Donalda Tuska. krytykapolityczna.pl, 14 maja 2014. [dostęp 2020-07-26].
  108. Syn premiera znalazł pracę na lotnisku w Gdańsku. dziennik.pl, 18 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-19].
  109. Aleksandra Skwarczyńska-Bergiel: Donald Tusk wystąpił w „Szansie na sukces”. „Już nie będę więcej śpiewał. Obiecuję”. plejada.pl, 24 kwietnia 2023. [dostęp 2023-10-29].
  110. Jak premier Tusk kiwa kolegów. dziennik.pl, 2 sierpnia 2008. [dostęp 2011-10-13].
  111. Donald Tusk był zagorzałym kibicem Lechii Gdańsk. Pijaczek nazwał go… Mesjaszem. onet.pl, 3 lipca 2021. [dostęp 2021-07-03].
  112. Tusk: Kaszuba to jest Polak, pewien rodzaj Polaka, tak jak i Ślązak. tvn24.pl, 9 grudnia 2013. [dostęp 2018-02-13].
  113. Ślady po kulach, „zimą ciągnie od piwnicy”… Jak mieszka Donald Tusk? Galeria. dziennik.pl, 7 grudnia 2013. [dostęp 2022-07-23].
  114. Radosław Opas: Donald Tusk: wewnątrz Kościoła są siły, które go niszczą. PiS i Kaczyński są tego przykładem. wp.pl, 4 lipca 2021. [dostęp 2021-07-04].
  115. Poland – candidate data. University of Essex. [dostęp 2016-03-17]. (ang.).
  116. Perú y Polonia inician una nueva etapa en sus relaciones, afirma presidente García. andina.com.pe, 14 maja 2008. [dostęp 2014-12-07]. (hiszp.).
  117. Årsberetning 2012. Det kongelige hoff. kongehuset.no, marzec 2013. s. 44–45. [dostęp 2013-12-05]. (norw.).
  118. State Awards Issued by Georgian Presidents in 2003–2015. idfi.ge, 10 maja 2016. [dostęp 2019-05-09]. (ang.).
  119. Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-28]. (est.).
  120. Malta National Awards for Borislav Boyanov and Donald Tusk. chambers.com, 21 grudnia 2017. [dostęp 2022-06-18].
  121. Poroszenko po raz ostatni w Brukseli. Odznaczył Tuska. tvn24.pl, 13 maja 2019. [dostęp 2019-07-08].
  122. Persoane Decorate. canord.presidency.ro. [dostęp 2020-03-26]. (rum.).
  123. Japan to recognize 4,136 people in spring honors. „The Japan Times”, 29 kwietnia 2021. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
  124. Honorowi Obywatele. leczyca.info.pl. [dostęp 2023-10-29].
  125. J. Kaczyński i D. Tusk Ludźmi Roku 2005. pap.pl, 17 stycznia 2006. [dostęp 2023-10-29].
  126. Awards of the Economic Forum. forum-ekonomiczne.pl. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  127. Donald Tusk Człowiekiem Roku 2008 tygodnika „Wprost”. wprost.pl, 28 sierpnia 2015. [dostęp 2023-10-29].
  128. Tomasz Lis: Donald Tusk Człowiekiem Roku 2011 tygodnika „Wprost”. wprost.pl, 28 sierpnia 2015. [dostęp 2023-10-29].
  129. Tusk i Kaczyńska z Wiktorami. tvn24.pl, 31 maja 2008. [dostęp 2023-10-29].
  130. Wiktory 2011: Maciej Orłoś, Grażyna Torbicka i Donald Tusk wśród laureatów. onet.pl, 15 kwietnia 2012. [dostęp 2023-10-29].
  131. Rozdano Wiktory 2014. Donald Tusk, Kamil Stoch, Tomasz Kot, Juliusz Braun nagrodzeni. wirtualnemedia.pl, 30 marca 2015. [dostęp 2023-10-29].
  132. Nagrody Kisiela przyznane. money.pl, 9 listopada 2002. [dostęp 2023-10-29].
  133. Tusk laureatem nagrody Karola Wielkiego. rp.pl, 16 stycznia 2010. [dostęp 2011-10-13].
  134. Premier odbierze w Pradze nagrodę im. Vaska Polaka. polskieradio.pl, 28 lipca 2010. [dostęp 2011-10-13].
  135. Róża Romaniec: Donald Tusk Europejczykiem Roku 2011. dw.com, 18 listopada 2011. [dostęp 2021-07-03].
  136. Nagroda im. Walthera Rathenaua dla Donalda Tuska. premier.gov.pl, 31 maja 2012. [dostęp 2021-07-03].
  137. „European Prize for Political Culture” goes to Donald Tusk. ringier.com, 4 sierpnia 2012. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  138. Polish Premier honoured with „Mérite Européen” award. luxtimes.lu, 7 lutego 2013. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  139. Wiesław Lewicki: Nagrody Polonicus 2018 w Akwizgranie przyznane!. institut-polonicus.eu, 22 lutego 2018. [dostęp 2018-05-04].
  140. Donald Tusk receives Honorary Life Membership of Lawsoc. ucd.ie, 2018. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  141. Rede von Präsident Donald Tusk anlässlich seiner Auszeichnung mit dem GLOBSEC European Award. consilium.europa.eu, 11 października 2019. [dostęp 2022-06-18]. (niem.).
  142. 30. urodziny „Gazety Wyborczej”. Donald Tusk Człowiekiem Roku. tvn24.pl, 10 maja 2019. [dostęp 2019-05-10].
  143. Donald Tusk odebrał nagrodę im. Marion Doenhoff. tvp.info, 2 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-04].
  144. Anna Kozińska: Donald Tusk wyróżniony. Otrzymał nagrodę im. Marion Doenhoff. wp.pl, 2 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-04].
  145. Kongres Kobiet przyznał nagrodę Donaldowi Tuskowi. W przemówieniu wspomniał o „ajatollahu z Nowogrodzkiej”. rp.pl, 9 października 2022. [dostęp 2022-10-09].
  146. Donald Tusk najbardziej wpływowym politykiem Europy. Wygrał ranking Politico. rp.pl, 28 listopada 2023. [dostęp 2023-11-29].
  147. A PTE díszdoktora lett az Európai Tanács elnöke, Donald Tusk. pte.hu, 8 grudnia 2017. [dostęp 2019-09-01]. (węg.).
  148. Donald Tusk wraca do Polski? „Na razie o tym nie myślę”. interia.pl, 16 grudnia 2018. [dostęp 2018-12-16].
  149. Maciej Deja: Lwów. Donald Tusk doktorem honoris causa. wp.pl, 20 lutego 2019. [dostęp 2019-02-20].
  150. Był sobie Gdańsk. gedanopedia.pl. [dostęp 2021-01-11].
  151. Szczerze. lubimyczytać.pl. [dostęp 2019-12-12].
  152. Premiera książki „Wybór”. Zapraszamy na spotkanie z Anne Applebaum i Donaldem Tuskiem w Klubie „Wyborczej”. wyborcza.pl, 3 grudnia 2021. [dostęp 2021-12-09].

Bibliografia