Wybory prezydenckie w Polsce w 2005 roku

Wybory prezydenckie w Polsce

Wybory prezydenckie w Polsce odbyły się na terenie całego kraju oraz w kilkudziesięciu obwodach wyborczych ulokowanych za granicą Polski. W wyniku głosowania czwartym prezydentem III Rzeczypospolitej (a trzecim wybranym w wyborach powszechnych) został Lech Kaczyński, który zastąpił Aleksandra Kwaśniewskiego.

Wybory prezydenckie w Polsce
w 2005 roku
Państwo

 Polska

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

9 października 2005 (I tura)
23 października 2005 (II tura)

Data zarządzenia

18 maja 2005
przez: marszałka Sejmu
Włodzimierza Cimoszewicza

Podstawa prawna

kodeks wyborczy

Koszt

111 450 641 zł[1]

Głosowanie
poprzednie:
Wybory 2000
następne:
Wybory 2010
Strona internetowa

Państwowa Komisja Wyborcza zarejestrowała oficjalnie 16 kandydatów. Na kartach do głosowania znalazło się 14 kandydatów, dwóch kolejnych wykreślono przed datą wyborów. Pierwsza tura wyborów prezydenckich odbyła się 9 października 2005, druga tura, do której przeszli Lech Kaczyński oraz Donald Tusk, odbyła się dwa tygodnie później w dniu 23 października 2005.

Kalendarz wyborczy edytuj

 
18 maja 2005. Konferencja prasowa marszałka Sejmu Włodzimierza Cimoszewicza i prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego – ogłoszenie terminu wyborów
  • 18 maja 2005 marszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz ogłosił, że wybory odbędą się 9 października. Ewentualna II tura miała odbyć się dwa tygodnie później – 23 października
  • do 15 sierpnia komitety wyborcze musiały zgłosić się do Państwowej Komisji Wyborczej z wnioskiem o rejestrację. Do zarejestrowania komitetu trzeba było zebrać minimum 1000 podpisów popierających kandydata danego komitetu. Po zarejestrowaniu się, komitety musiały zebrać 100 tys. podpisów z poparciem dla kandydata na prezydenta, a następnie zgłosić go do PKW (do 25 sierpnia do godz. 24:00)
  • 25 sierpnia upłynął termin powołania przez PKW okręgowych komisji wyborczych
  • do 4 września PKW miała podać do wiadomości publicznej informacje o granicach i numerach obwodów głosowania oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych. Pełnomocnicy komitetów wyborczych mieli czas do 9 września na zgłoszenie kandydatów do obwodowych komisji wyborczych
  • 9 września upłynął termin zgłaszania przez armatorów wniosków o utworzenie na polskich statkach morskich obwodów głosowania
  • do 18 września wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast musieli powołać obwodowe komisje wyborcze, a PKW podać informacje o numerach i granicach obwodów głosowania za granicą i siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w których głosować mieli Polacy pozostający poza krajem
  • od 18 do 25 września żołnierze zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, ratownicy odbywający służbę zasadniczą w obronie cywilnej, policjanci z jednostek skoszarowanych, funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej pełniący służbę w systemie skoszarowanym, mieli czas na składanie wniosków o dopisanie ich do spisu wyborców w miejscowości, w której odbywają służbę

Obwody głosowania edytuj

Obwody głosowania
Typ obwodu Liczba obwodów Dla inwalidów
Powszechny 23 633 4681
Szpital 740 163
Zakład karny 101 1
Areszt śledczy 75 0
Zakład pomocy społecznej 447 125
Oddział zewnętrzny zakładu karnego i aresztu śledczego 4 0
Obwód głosowania za granicą 162 3
Obwód głosowania na polskim statku morskim 4 0
Razem 25 166 4973

Kandydaci na Prezydenta Rzeczypospolitej edytuj

Komitety wyborcze edytuj

Zarejestrowano następujące komitety wyborcze kandydatów z wymaganą liczbą 1000 podpisów:

Oficjalni kandydaci edytuj

Zarejestrowano następujących kandydatów z wymaganą liczbą 100 000 podpisów:

Ostateczni edytuj

Oficjalni kandydaci:
Zdjęcie Imię i nazwisko Wiek Wykształcenie Przynależność partyjna Partie udzielające poparcia
(łącznie z macierzystymi)
Hasła wyborcze
  Henryka Bochniarz 57 wyższe ekonomiczne (dr) Partia Demokratyczna – demokraci.pl[2] Wybieram konkrety
  Marek Borowski 59 wyższe ekonomiczne (mgr) Socjaldemokracja Polska Zdrowa równowaga;
Wierny wyborcom – nie układom;
Prawy człowiek lewicy;
M jak Miłość, B jak Borowski;
Polska równych szans
  Leszek Bubel 48 średnie Polska Partia Narodowa,
Stronnictwo Narodowe
Nie lewica. Nie prawica. Tylko Polska.
  Liwiusz Ilasz 44 wyższe prawnicze (mgr) bezpartyjny Razem wygramy Polskę;
Ponad politycznym układem
  Lech Kaczyński 56 wyższe prawnicze (dr) Prawo i Sprawiedliwość Silny prezydent, uczciwa Polska
  Jarosław Kalinowski 43 wyższe rolnicze (mgr) Polskie Stronnictwo Ludowe Skuteczny dla Polski
  Janusz Korwin-Mikke 62 wyższe filozoficzne (mgr) Unia Polityki Realnej Mam tego dość!;
Donald?... Kaczor?... Wybierz Janusza
  Andrzej Lepper 51 średnie techniczne Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej Człowiek z charakterem
  Jan Pyszko 75 wyższe medyczne (dr) Organizacja Narodu Polskiego – Liga Polska Razem z Polonią;
Z Polonią w lepszą przyszłość
  Adam Słomka 41 wyższe pedagogiczne (mgr) Polska Konfederacja – Godność i Praca,
Konfederacja Polski Niepodległej – Obóz Patriotyczny
Polska dla Polaków!
  Donald Tusk 48 wyższe historyczne (mgr) Platforma Obywatelska Prezydent Tusk – człowiek z zasadami; Będziemy dumni z Polski
  Stanisław Tymiński 57 średnie bezpartyjny Aby Polska była naszą matką, a nie okrutną macochą

Wycofani edytuj

Oficjalni wycofani kandydaci:
Zdjęcie Imię i nazwisko Wiek Wykształcenie Przynależność partyjna Partie udzielające poparcia
(łącznie z macierzystymi)
Hasła wyborcze Data rezygnacji kandydata
  Zbigniew Religa 66 wyższe medyczne (prof.) Partia Centrum[a] Z sercem dla Polski 2 września 2005
  Włodzimierz Cimoszewicz 55 wyższe prawnicze (dr) Sojusz Lewicy Demokratycznej[b] Niech połączy nas Polska 14 września 2005
  Maciej Giertych 69 wyższe (prof.) Liga Polskich Rodzin Z nadzieją w przyszłość 4 października 2005

Zmarły kandydat edytuj

Oficjalny zmarły kandydat:
Zdjęcie Imię i nazwisko Wiek Wykształcenie Przynależność partyjna Partie udzielające poparcia
(łącznie z macierzystymi)
Hasła wyborcze Data śmierci kandydata
  Daniel Podrzycki 42 podstawowe Polska Partia Pracy Praca, godność i sprawiedliwość 24 września 2005

Afery związane z kampanią przedwyborczą edytuj

Zobacz: Czarny PR w wyborach prezydenckich w 2005

Sprawa zakupu akcji PKN Orlen edytuj

W końcu lipca tygodnik „Wprost” zarzucił Włodzimierzowi Cimoszewiczowi, że kupił akcje PKN Orlen w kluczowych dla losów spółki dniach (tj. gdy decydowała się sprawa zakupu pakietu akcji tej spółki przez Jana Kulczyka), zarabiając na tej transakcji około 160 000 złotych. Do posiadania tych akcji nie przyznał się zaś w oświadczeniu majątkowym[3]. Włodzimierz Cimoszewicz bronił się, iż był jedynie pośrednikiem, a akcje kupił za pieniądze córki i zięcia, zamieszkałych na stałe w Stanach Zjednoczonych. „Wprost” stwierdził wówczas, że kandydat dopuścił się przestępstwa skarbowego, gdyż nie zgłosił pożyczki urzędowi skarbowemu.

W 2009 córka Włodzimierza Cimoszewicza, Małgorzata Cimoszewicz-Harlan, wygrała przed sądem amerykańskim proces o zniesławienie, wytoczony tygodnikowi „Wprost”. Ława przysięgłych w Chicago orzekła, że informacje podane przez tygodnik są nieprawdziwe, w związku z czym znieważył on godność osobistą państwa Harlan; zasądzono kwotę odszkodowania w wysokości 5 milionów dolarów[4].

Sprawa Anny Jaruckiej edytuj

11 sierpnia do komisji śledczej ds. PKN Orlen dotarło oświadczenie byłej asystentki Włodzimierza Cimoszewicza. Anna Jarucka twierdziła w nim, iż dostała jego pisemne pozwolenie (przedstawiła ksero) na zmianę treści jego oświadczenia majątkowego w kwestii akcji PKN Orlen, które nie były do niego wpisane. Zgłosiła się najpierw do Wojciecha Brochwicza, byłego wiceministra spraw wewnętrznych i oficera służb specjalnych, radcy prawnego i eksperta PO (członka jej Rady Programowej). Ten zainteresował tą sprawą posła Platformy, członka komisji ds. PKN Orlen Konstantego Miodowicza, który uwierzył w słowa Anny Jaruckiej i zdecydował się przedstawić tę sprawę opinii publicznej.

Wcześniej już członkowie komisji śledczej ds. PKN Orlen wezwali Włodzimierza Cimoszewicza do stawienia się przed nią. Ten jednak odmówił, co było szeroko komentowane w mediach.

Lewicowi działacze otwarcie oskarżali o prowokację służby specjalne. Tomasz Nałęcz, szef sztabu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza, w swoich wypowiedziach chętnie przypominał o posiadanym przez Konstantego Miodowicza stopniu pułkownika. Donald Tusk, unikający do tej pory wypowiedzi na temat sprawy Jaruckiej, nazwał Tomasza Nałęcza „najemnikiem Cimoszewicza”, ponieważ ten oskarżał PO o spreparowanie całej sprawy. Tomasz Nałęcz stwierdził, iż Włodzimierz Cimoszewicz pozwie Donalda Tuska do sądu za wypowiedź o „najemniku”. Do hipotezy o działaniach tajnych służb skutkujących wycofaniem się Włodzimierza Cimoszewicza z wyborów przychyla się Jarosław Kaczyński[5].

Włodzimierz Cimoszewicz bronił się twierdząc, że zamiana oświadczenia w świetle prawa nie jest możliwa (można jedynie zamieścić aneks do oświadczenia majątkowego, poprawiający błędy). Jego upoważnienie było zaś nieudolnie podrobione, sygnowane nieużywanym faksymile, które miała przywłaszczyć sobie Anna Jarucka. Zdaniem marszałka Sejmu jego dawna asystentka mogła mieć żal do niego za odmowę protekcji w sprawie jej wyjazdu z mężem na placówkę zagraniczną (przedstawił wysłany do niego list z prośbą o poparcie). Istniała również kwestia problemów Anny Jaruckiej z prawem, dotyczących domniemanej dokonanej przez nią kradzieży pieniędzy.

Efektem dochodzenia prokuratury było ostatecznie przedstawienie zarzutów Annie Jaruckiej, między innymi o składanie fałszywych zeznań i ujawnienie tajemnicy służbowej.

Po tych wydarzeniach Włodzimierz Cimoszewicz zrezygnował ze startu w I turze wyborów. Powodami tej decyzji miały być według niego ataki ze strony oponentów politycznych na niego samego i jego rodzinę. Pozostali kandydaci odrzucali tę argumentację, podkreślając, że kandydat zrezygnował z uwagi na topniejące poparcie w sondażach.

31 maja 2010 Anna Jarucka została skazana na 1,5 roku więzienia w zawieszeniu na 5 lat przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Uznano ją za winną wszystkich przedstawionych jej zarzutów, tj.:

  • posłużenia się fałszywym dokumentem, uprawniającym ją do zmiany oświadczenia majątkowego Włodzimierza Cimoszewicza z 2002
  • składania fałszywych zeznań przed komisją ds. PKN Orlen
  • ukrywania dokumentów MSZ (m.in. oryginalnego oświadczenia majątkowego Włodzimirza Cimoszewicza)[6]

Spór o biografię dziadka Donalda Tuska edytuj

Zobacz też: Dziadek z Wehrmachtu.

Polityk PiS Jacek Kurski w czasie kampanii prezydenckiej, stwierdził, że Józef Tusk, nieżyjący dziadek Donalda Tuska, ochotniczo wstąpił do Wehrmachtu.

Dla Jacka Kurskiego służba dziadka Donalda Tuska w Wehrmachcie miała być podstawą do zarzucenia kandydatowi PO proniemieckich poglądów. Donald Tusk odrzucił te oskarżenia, twierdząc, że jego dziadek nigdy nie służył w hitlerowskiej armii. Przeciwnicy zarzucili kandydatowi PO, że jako historyk musiał znać losy Józefa Tuska, ale ukrył je, obawiając się ich negatywnego wpływu na kampanię. Po kilku dniach media ujawniły pełną historię dziadka. Wielu Kaszubów czy Ślązaków zostało w czasie II wojny światowej zmuszonych do służby w Wehrmachcie. Józef Tusk był jednym z nich. Jednak po kilku miesiącach Józef Tusk zniknął z niemieckiej ewidencji.

Jackowi Kurskiemu zarzucono przedstawianie Józefa Tuska w fałszywym świetle. Lech Kaczyński przed drugą turą wyborów odciął się od działań Jacka Kurskiego, który został przez sąd partyjny wykluczony z PiS. Po wygranych wyborach przywrócono go jednak jako członka partii. Spór o dziadka kandydata PO stał się jednym z konfliktów, który mógł być jedną z przyczyn rozpadu przedwyborczej koalicji PO-PiS i utworzenia mniejszościowego rządu Kazimierza Marcinkiewicza, wobec którego Platforma znalazła się w twardej opozycji.

Pierwsza tura edytuj

Oficjalne wyniki edytuj

 
Zwycięzcy I tury wyborów w poszczególnych powiatach
Kandydat Głosy Procent
Donald Franciszek Tusk 5 429 666 36,33%
Lech Aleksander Kaczyński 4 947 927 33,10%
Andrzej Zbigniew Lepper 2 259 094 15,11%
Marek Stefan Borowski 1 544 642 10,33%
Jarosław Kalinowski 269 316 1,80%
Janusz Ryszard Korwin-Mikke 214 116 1,43%
Henryka Teodora Bochniarz 188 598 1,26%
Liwiusz Marian Ilasz 31 691 0,21%
Stanisław Tymiński 23 545 0,16%
Leszek Henryk Bubel 18 828 0,13%
Jan Pyszko 10 371 0,07%
Adam Andrzej Słomka 8 895 0,06%
Razem
(głosów ważnych oddanych)[7]
14 946 689 100,0%
Frekwencja 49,74%
Donald Tusk Lech Kaczyński Andrzej Lepper Marek Borowski Jarosław Kalinowski Janusz
Korwin-Mikke
Henryka Bochniarz Liwiusz Ilasz Stanisław Tymiński Leszek Bubel Jan Pyszko Adam Słomka Frekwencja
Województwo # % # % # % # % # % # % # % # % # % # % # % # % # %
dolnośląskie 460 623 41,29% 331 940 29,75% 142 739 12,79% 128 230 11,49% 12 368 1,11% 17 568 1,57% 15 005 1,34% 2452 0,22% 1910 0,17% 1263 0,11% 1013 0,09% 566 0,05% 1 123 075 48,13%
kujawsko-pomorskie 252 363 32,76% 213 881 27,77% 159 898 20,76% 106 619 13,84% 12 979 1,68% 8538 1,11% 11 097 1,44% 1792 0,23% 1354 0,18% 856 0,11% 468 0,06% 428 0,06% 775 133 47,48%
lubelskie 194 709 22,92% 310 240 36,52% 221 299 26,05% 65 399 7,70% 30 684 3,61% 11 875 1,40% 8766 1,03% 1907 0,22% 1315 0,15% 1685 0,20% 997 0,12% 559 0,07% 855 239 49,24%
lubuskie 146 695 40,81% 89 835 24,99% 56 003 15,58% 49 044 13,64% 4265 1,19% 4837 1,35% 6267 1,74% 938 0,26% 708 0,20% 382 0,11% 254 0,07% 213 0,06% 775 133 47,48%
łódzkie 309 721 30,23% 320 966 31,33% 206 546 20,16% 124 107 12,11% 23 853 2,33% 17 801 1,74% 14 545 1,42% 2106 0,21% 1932 0,19% 1783 0,17% 632 0,06% 637 0,06% 1 032 194 49,66%
małopolskie 469 978 35,33% 575 255 43,25% 135 237 10,17% 91 530 6,88% 18 742 1,41% 20 127 1,51% 12 964 0,97% 2341 0,18% 1555 0,12% 1236 0,09% 604 0,05% 611 0,05% 1 338 382 52,98%
mazowieckie 827 925 36,97% 805 153 35,96% 270 194 12,07% 209 242 9,34% 51 325 2,29% 35 325 1,58% 27 913 1,25% 3583 0,16% 3031 0,14% 3308 0,15% 1280 0,06% 995 0,04% 2 253 498 54,55%
opolskie 153 243 45,06% 88 037 25,89% 50 641 14,89% 31 731 9,33% 4281 1,26% 5360 1,58% 4344 1,28% 936 0,28% 617 0,18% 437 0,13% 240 0,07% 238 0,07% 342 404 41,24%
podkarpackie 186 114 23,00% 399 540 49,37% 130 089 16,08% 52 650 6,51% 19 711 2,44% 9588 1,18% 6750 0,83% 1743 0,22% 1109 0,14% 1014 0,13% 491 0,06% 461 0,06% 814 278 50,00%
podlaskie 112 080 25,87% 172 417 39,79% 88 929 20,52% 36 786 8,49% 10 449 2,41% 5374 1,24% 4391 1,01% 823 0,19% 646 0,15% 605 0,14% 608 0,14% 190 0,05% 436 166 46,13%
pomorskie 444 964 48,76% 267 749 29,34% 87 830 9,62% 78 936 8,65% 7183 0,79% 11 438 1,25% 9957 1,09% 1705 0,19% 1111 0,12% 897 0,10% 417 0,05% 454 0,05% 918 323 53,81%
śląskie 765 204 41,53% 607 133 32,95% 172 585 9,37% 215 751 11,71% 16 103 0,87% 27 186 1,48% 26 413 1,43% 4412 0,24% 3071 0,17% 1881 0,10% 1275 0,07% 1341 0,07% 1 854 133 49,20%
świętokrzyskie 120 715 26,02% 140 570 30,31% 122 378 26,38% 51 172 11,03% 15 349 3,31% 5977 1,29% 4584 0,99% 1122 0,24% 668 0,14% 723 0,16% 296 0,06% 296 0,06% 467 122 44,93%
warmińsko-mazurskie 191 730 38,81% 131 218 26,56% 89 667 18,15% 55 264 11,19% 8531 1,73% 6316 1,28% 7626 1,54% 1351 1,27% 1040 0,21% 551 0,11% 430 0,09% 285 0,06% 498 927 44,33%
wielkopolskie 527 742 39,47% 345 120 25,81% 226 752 16,96% 166 143 12,42% 26 767 2,00% 17 326 1,30% 18 209 1,36% 3137 0,23% 2366 0,18% 1443 0,11% 965 0,07% 1257 0,09% 1 346 463 51,27%
zachodniopomorskie 265 860 42,54% 148 873 23,82% 98 307 15,73% 82 038 13,13% 6726 1,08% 9480 1,52% 9767 1,56% 1343 0,21% 1112 0,18% 764 0,12% 401 0,06% 364 0,06% 629 138 46,79%
Polska 5 429 666 36,33% 4 947 927 33,10% 2 259 094 15,11% 1 544 642 10,33% 269 316 1,80% 214 116 1,43% 188 598 1,26% 31 691 0,21% 23 545 0,16% 18 828 0,13% 10 371 0,07% 8895 0,06% 15 046 350 49,74%

W głosowaniu w pierwszej turze wyborów Donald Tusk z PO zwyciężył w 10 województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubuskim, mazowieckim, opolskim, pomorskim, śląskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim, zaś Lech Kaczyński z PiS – w sześciu pozostałych: lubelskim, łódzkim, małopolskim, podkarpackim, podlaskim i świętokrzyskim. Pod względem powiatów Donald Tusk wygrał w 188 ze wszystkich, Lech Kaczyński – w 124, a Andrzej Lepper z Samoobrony RP – w 64. Jarosław Kalinowski z PSL zwyciężył w jednej gminie (położonej w województwie mazowieckim). Pozostali kandydaci nie wygrali głosowania w żadnej jednostce terytorialnej.

Frekwencja edytuj

Według informacji podanej przez PKW frekwencja w wyborach do godz. 10:30 wyniosła w skali kraju 8,19%, a do godz. 16:30 – 34,58%. Ostatecznie do urn poszło 15 051 157 Polaków, a frekwencja w skali kraju wyniosła 49,74%.

godzina frekwencja [%]
10:30 8,19
16:30 34,58%
20:00 49,74%
typ obwodu frekwencja [%]
Wieś 45,06
Miasto 52,40
Statki 99,61
Zagranica 71,48
Ogółem 49,74

Najwyższą frekwencję zanotowano w województwie mazowieckim (54,55%), a najniższą w opolskim (41,24%). Wśród powiatów najwyższą frekwencję zanotowano w Sopocie (64,06%), a najniższą w powiecie krapkowickim (32,44%).

liczba
Mieszkańców 38 028 391
Uprawnionych 30 260 027
Wydane karty 15 051 157
Głosów oddanych 15 046 350
Głosów ważnych 14 946 689
Głosów nieważnych 99 661

Druga tura edytuj

Druga tura wyborów prezydenckich odbyła się 23 października 2005. Wystartowało w niej dwóch kandydatów, którzy w pierwszej turze zdobyli najwięcej głosów. Wyborcy mogli głosować w niej na Donalda Tuska albo Lecha Kaczyńskiego.

Kandydaci edytuj

Kandydaci:
Zdjęcie Imię i nazwisko Partia wystawiająca kandydata Partie udzielające poparcia Kandydaci z pierwszej tury deklarujący poparcie
  Lech Aleksander Kaczyński Prawo i Sprawiedliwość Ruch Patriotyczny (Ruch Katolicko-Narodowy i Ruch Odbudowy Polski),
Polski Ruch Uwłaszczeniowy,
Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe,
Polskie Stronnictwo Ludowe,
Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej,
Liga Polskich Rodzin
Liwiusz Ilasz,
Jarosław Kalinowski,
Andrzej Lepper
  Donald Franciszek Tusk Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej Partia Demokratyczna – demokraci.pl,
Socjaldemokracja Polska,
Inicjatywa dla Polski
Henryka Bochniarz,
Marek Borowski
 
Wyniki II tury w poszczególnych powiatach
 
Wnętrze jednego z lokali wyborczych
 
Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 24 października 2005 r. w sprawie stwierdzenia wyników wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Oficjalne wyniki edytuj

Kandydat Głosy Procent
Lech Aleksander Kaczyński 8 257 468 54,04%
Donald Franciszek Tusk 7 022 319 45,96%
Razem
(głosów ważnych oddanych)[8]
15 279 787 100,0%
Frekwencja 50,99%
Województwo Lech Kaczyński Donald Tusk Frekwencja
# % # % # %
dolnośląskie 533 889 46,84% 605 993 53,16% 1 150 800 49,26%
kujawsko-pomorskie 392 789 52,51% 355 241 47,49% 757 480 46,41%
lubelskie 611 601 70,48% 256 128 29,52% 875 872 50,48%
lubuskie 152 609 42,44% 206 973 57,56% 363 355 45,66%
łódzkie 614 085 59,44% 419 118 40,56% 1 045 856 50,29%
małopolskie 854 688 60,62% 555 286 39,38% 1 420 886 56,16%
mazowieckie 1 284 677 55,32% 1 037 413 44,68% 2 345 193 56,59%
opolskie 147 131 41,87% 204 280 58,13% 354 747 42,72%
podkarpackie 626 372 72,66% 235 677 27,34% 868 988 53,37%
podlaskie 279 912 63,53% 160 678 36,47% 444 320 47,06%
pomorskie 399 613 42,78% 534 394 57,22% 942 976 55,23%
śląskie 934 292 49,11% 968 216 50,89% 1 921 432 50,97%
świętokrzyskie 303 645 64,93% 164 016 35,07% 472 766 45,49%
warmińsko-mazurskie 231 653 47,37% 257 329 52,63% 495 639 44,08%
wielkopolskie 634 700 47,53% 700 587 52,47% 1 351 313 51,40%
zachodniopomorskie 255 812 41,47% 360 990 58,53% 623 397 46,37%
Polska 8 257 468 54,04% 7 022 319 45,96% 15 435 020 50,99%

Frekwencja edytuj

godzina frekwencja [%]
10:30 8,56
16:30 35,45
20:00 50,99

Według komunikatu podanego przez PKW do godziny 10:30 frekwencja w skali kraju wyniosła 8,56%. Najwyższa (28,53%) była w gminie Korzenna w powiecie nowosądeckim w województwie małopolskim, zaś najniższa (1,65%) w gminie Wądroże Wielkie w powiecie jaworskim w województwie dolnośląskim.

Do godziny 16:30 frekwencja w skali kraju wyniosła 35,45% i była wyższa w stosunku do pierwszego głosowania o blisko punkt procentowy. Najwyższa (60,13%) była w gminie Godziszów w powiecie janowskim w województwie lubelskim, zaś najniższa 16,29% w gminie Trzciel w powiecie międzyrzeckim w województwie lubuskim.

typ obwodu frekwencja [%]
Wieś 45,72
Miasto 54,03
Statki 100,00
Zagranica 60,19
Ogółem 50,99

Najwyższą frekwencję zanotowano w województwie mazowieckim (54,55%), a najniższą w opolskim (41,24%). Wśród powiatów najwyższą frekwencję zanotowano w Sopocie (64,06%), a najniższą w powiecie krapkowickim (32,44%).

liczba
Mieszkańców 38 028 391
Uprawnionych 30 279 209
Wydane karty 15 439 684
Głosów oddanych 15 435 020
Głosów ważnych 15 279 787
Głosów nieważnych 159 897

Kalendarium edytuj

  • 19 marca

Lech Kaczyński rozpoczął prezentację spotów reklamowych na antenie TVP przed ogłoszeniem kalendarza wyborczego, co wywołało jednak kontrowersje, gdyż Państwowa Komisja Wyborcza uznała za niezgodne z prawem prowadzenie kampanii wyborczej przed oficjalnym ogłoszeniem kalendarza wyborczego.

  • 23 marca

PKW w swoim oświadczeniu uznała, że emitowanie spotów telewizyjnych jest dozwolone wyłącznie od 15 dnia przed terminem wyborów. Mimo to ukazały się również spoty z udziałem Donalda Tuska i Marka Borowskiego. Kandydaci i ich sztaby bronili się przed zarzutami, twierdząc, że spoty reklamowe promują ich partie, a nie osoby kandydatów na prezydenta.

  • 11 sierpnia

Anna Jarucka przesłała pismo komisji ds. PKN Orlen, dotyczące domniemanej zmiany oświadczenia majątkowego przez marszałka Sejmu Włodzimierza Cimoszewicza.

  • 2 września

Zbigniew Religa oficjalnie ogłosił, że rezygnuje. Swoje poparcie przekazał Donaldowi Tuskowi[9].

  • 14 września

Z kandydowania zrezygnował Włodzimierz Cimoszewicz, nie udzielając żadnemu kandydatowi swojego poparcia oraz zapowiedział wycofanie się z życia publicznego[10].

  • 24 września

Zginął w wypadku samochodowym Daniel Podrzycki, kandydat Polskiej Partii Pracy[11].

  • 4 października

Maciej Giertych wycofał się z wyborów prezydenckich. Wezwał też innych kandydatów, którzy nie mają szans na zwycięstwo, aby również zrezygnowali, umożliwiając rozstrzygnięcie tych wyborów już w I turze[12].

  • 5 października

Leszek Bubel, Adam Słomka, Liwiusz Ilasz, Stanisław Tymiński i Jan Pyszko złożyli protest do PKW przeciwko dyskryminowaniu ich przez media publiczne.

  • 12 października

Partia Demokratyczna zdecydowała, iż w drugiej turze wyborów prezydenckich poprze Donalda Tuska.

  • 13 października

Marek Borowski stwierdził, iż w drugiej turze wyborów prezydenckich bliżej jest mu do Donalda Tuska i to na niego odda swój głos.

  • 14 października

Polskie Stronnictwo Ludowe i Jarosław Kalinowski poparli przed drugą turą wyborów prezydenckich kandydaturę Lecha Kaczyńskiego.

  • 18 października

Andrzej Lepper oficjalnie poparł kandydaturę Lecha Kaczyńskiego.

Finanse w kampanii edytuj

 
Koszty kampanii zewnętrznej komitetów Donalda Tuska oraz Lecha Kaczyńskiego (źródło: Fundacja Batorego)

Zgodnie z prawem wszystkie komitety wyborcze złożyły raporty dotyczące wydatków do Państwowej Komisji Wyborcze. Raporty sztabów Donalda Tuska, Andrzeja Leppera, Leszka Bubla, Jana Pyszki, Liwiusza Ilasza oraz Janusza Korwin-Mikkego zostały odrzucone, co wiązało się z nałożeniem na nie kar finansowych. Komitet Donalda Tuska przekroczył limit sumy wydatków oraz zbyt wiele przeznaczył na ogłoszenia wyborcze w telewizji. Uchybienia innych komitetów miały różny charakter i dotyczyły zwykle niezgodności w finansach z prawem wyborczym. Sprawozdania Lecha Kaczyńskiego, Henryki Bochniarz, Marka Borowskiego, Jarosława Kalinowskiego, Stanisława Tymińskiego oraz Adama Słomki zostały przyjęte przez PKW.

Należy podkreślić, że komisja oceniała wyłącznie zgodność informacji przedstawionych przez komitety z ustawą. Jeżeli zataili niekorzystne wydatki lub posłużyli się „kreatywną księgowością”, PKW nie była w stanie ocenić skali takich zjawisk. Prawo nie zezwalało tej instytucji na rzeczywiste sprawdzenie wydatków poniesionych w czasie kampanii. Jeżeli komitet złamał prawo i sam na siebie nie doniósł w sprawozdaniu, zostało ono przyjęte.

Próbę niezależnej oceny faktycznych kosztów kampanii podjęła Fundacja Batorego. W sporządzonym raporcie oceniono zarówno jakość sprawozdań, jak i rzetelność w przedstawieniu rzeczywistych wydatków. Niezależni eksperci doszukali się wielu nieprawidłowości również w wydatkach komitetów, których sprawozdania zaakceptowała PKW[13]. Fundacja stworzyła zespół monitorujący, który w oparciu o niezależne dane szacował koszt reklam wyborczych. Potem przeprowadzono analizę raportów finansowych. Porównano sposób zaksięgowania wydatków z załączonymi fakturami. Okazało się, że komitet wyborczy Lecha Kaczyńskiego źle przypisał sporą część wydatków na kampanię zewnętrzną, co zmniejszyło oficjalną kwotę wydatków na tablice reklamowe.

W programie TVN 13 czerwca 2006 Jacek Kurski oskarżył komitet wyborczy Donalda Tuska o wykorzystanie billboardów odkupionych za bezcen od PZU w czasie kampanii wyborczej. Poseł PiS stwierdził, że pochodziły one z akcji na rzecz bezpieczeństwa na drogach „Stop wariatom drogowym”, którą ubezpieczyciel miał nagle przerwać, aby przekazać miejsca na reklamy kandydatowi PO. Według Jacka Kurskiego był to efekt zmowy między pracownikami PZU oraz sztabem Donalda Tuska[14]. W reakcji na doniesienia posła PiS, 19 czerwca prokuratora wszczęła śledztwo w tej sprawie[15].

W odpowiedzi 20 czerwca przedstawiciele sztabu Donalda Tuska zarzucili komitetowi Lecha Kaczyńskiego, że to on korzystał z usług firm, które wcześniej prowadziły kampanię „Stop wariatom drogowym”. Posłowie PO stwierdzili, że w sprawozdaniu komitetu wyborczego Kaczyńskiego wykazano zakup większej ilości tablic reklamowych za mniejszą sumę niż w sprawozdaniu komitetu Donalda Tuska. Zdaniem posłów Platformy miało to prowadzić do wniosku, że kandydat PiS kupował swoje billboardy niezwykle tanio[16].

Zwycięstwo Lecha Kaczyńskiego edytuj

Lech Kaczyński wygrał wybory prezydenckie, uzyskując poparcie 54,04% wyborców przy frekwencji 50,99%[17]. Po raz pierwszy w historii bezpośrednich wyborów prezydenckich w Polsce zwycięskiemu kandydatowi I tury wyborów nie udało się osiągnąć ostatecznego sukcesu w II turze.

Największe poparcie Lech Kaczyński uzyskał w drugiej turze w województwach: podkarpackim, lubelskim, świętokrzyskim, podlaskim, małopolskim, łódzkim, mazowieckim i kujawsko-pomorskim. Wygrał też w 249 powiatach (licząc grodzkie).

Ważność wyborów edytuj

23 listopada 2005 Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych po rozpoznaniu wniesionych protestów wyborczych rozstrzygnął uchwałą (III SW 195/05) o ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej w dniu 23 października 2005.

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Wystartował jako kandydat niezależny.
  2. Wystartował jako kandydat niezależny.

Przypisy edytuj

  1. Informacja o wydatkach z budżetu państwa poniesionych na przygotowanie i przeprowadzenie wyborów. pkw.gov.pl.
  2. Wystartowała jako kandydatka niezależna.
  3. Jarosław Jakimczyk, Tomasz Butkiewicz, Makler Cimoszewicz, „Wprost” nr 36/2005.
  4. Córka Cimoszewicza wygrała z Wprost. newsweek.pl, 2 października 2009.
  5. Źródła teraźniejszości, [w:] Jarosław Kaczyński, Polska naszych marzeń, wyd. I, Lublin: Akapit Sp. z o.o., 2011, s. 52, ISBN 978-83-7825-000-5.
  6. Asystentka b. premiera skazana. polskieradio.pl, 31 maja 2010.
  7. Wydano 15 051 157 kart do głosowania; z urn wyjęto 15 046 350 kart, z których 99 661 było nieważnych.
  8. Wydano 15 439 684 kart do głosowania; z urn wyjęto 15 435 020 kart, z których 155 233 były nieważne.
  9. Religa rezygnuje na rzecz Tuska. nowosci.com, 2 września 2005.
  10. Anita Werner: Nieoficjalnie. Pointa, 2012, s. 104. ISBN 978-83-924991-4-5.
  11. Strona Daniela Podrzyckiego.
  12. Maciej Giertych wycofał się z wyborów prezydenckich. pb.pl, 4 października 2005.
  13. Wybory prezydenckie 2005, monitoring finansów wyborczych, Warszawa 2006, Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego realizowany przy współpracy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, ISBN 83-89406-67-5.
  14. Kurski: kampanię Tuska finansował PZU. wp.pl, 14 czerwca 2006.
  15. Afera billboardowa – prokuratura wszczęła śledztwo. money.pl, 19 czerwca 2006.
  16. „Firmy zw. z PZU obsługiwały kampanię Kaczyńskiego”. wp.pl, 20 czerwca 2006.
  17. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 24 października 2005 r. o wynikach ponownego głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2005 r. nr 208, poz. 1739)

Linki zewnętrzne edytuj