Opozycja polityczna w PRL

Opozycja polityczna w PRL (również: opozycja demokratyczna, opozycja antykomunistyczna) – partie polityczne, organizacje, grupy i środowiska społeczne dążące do obalenia lub zreformowania niedemokratycznego systemu władzy w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1945–1989. Ruchy te formułowały programy zasadniczych przemian politycznych, gospodarczych i społecznych.

Lech Wałęsa, lider opozycji demokratycznej w PRL, w czasie strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980

Demonstracja pierwszomajowa w Polsce, lata 80. Na pierwszym planie Jacek Kuroń, jeden z głównych działaczy opozycyjnych; w tle transparent „Solidarności”

Opozycja polityczna w PRL, wybory 1989. Od lewej stoją: Olga Krzyżanowska, Roman Szymon Pawlicki, Bogdan Lis i Lech Kaczyński

Znaczący rozwój ugrupowań opozycyjnych nastąpił w drugiej połowie lat 70. i na początku lat 80., powstały wówczas m.in. Komitet Obrony Robotników, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Wolne Związki Zawodowe, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, Konfederacja Polski Niepodległej.

Represje z powodów politycznych

Osoby zaangażowane w walkę o niepodległość i suwerenność Polski w latach 1956–1989 były poddawane przez reżim komunistyczny licznym represjom i szykanom. Do najczęstszych należało uwięzienie, internowanie, usunięcie z uczelni, karne wcielenie do wojska, pozbawienie możliwości wykonywania zawodu, uniemożliwienie podjęcia zatrudnienia w wybranych miejscach, zwolnienie z pracy, pozbawienie możliwości awansowania, zapisy cenzury, degradowanie na gorsze stanowiska służbowe, pozbawienie nagród oraz premii itp.

Zobacz też

• Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych”

Źródła

• Andrzej Friszke (1994). Opozycja polityczna w PRL 1945-1980. Aneks. ISBN 978-1-897962-03-9.
• Andrzej Kobus (2012). My i oni: opozycja polityczna w PRL wobec analogicznych ugrupowań demokratycznych w Europie Środkowo-Wschodniej lat 80. XX wieku: kontakty, współpraca, podobieństwa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. ISBN 978-83-7525-658-1.