Rząd Józefa Świeżyńskiego
Rząd Józefa Świeżyńskiego – ostatnia Rada Ministrów Królestwa Polskiego, pod przewodnictwem Józefa Świeżyńskiego, powołana 23 października 1918 r. przez Radę Regencyjną[1]. Gabinet ten zastąpił rząd Jana Kantego Steczkowskiego. W dniu 4 listopada 1918 r. Rada Regencyjna odwołała rząd Świeżyńskiego w związku z próbą zamachu stanu, zorganizowaną przez ministra Zygmunta Chrzanowskiego. Józef Świeżyński uznał dymisję kontrasygnując odpowiedni reskrypt Rady Regencyjnej[2]. Gabinet Świeżyńskiego został zastąpiony prowizorium rządowym Władysława Wróblewskiego.
Skład 23 października
edytuj- Józef Świeżyński – Prezydent Ministrów
- Zygmunt Chrzanowski – Minister Spraw Wewnętrznych
- Antoni Ponikowski – Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
- Józef Higersberger – Minister Sprawiedliwości
- Władysław Grabski – Minister Rolnictwa i Dóbr Koronnych
- Andrzej Wierzbicki – Minister Przemysłu
Powołani 26 października
edytuj- Stanisław Głąbiński – Minister Spraw Zagranicznych[3]
- Józef Wolczyński – powołany na stanowisko Ministra Zdrowia, Opieki Społecznej i Ochrony Pracy, od 25 października 1918 r. biorący udział w posiedzeniach Rady Ministrów jako Minister Opieki Społecznej i Ochrony Pracy, od 28 października 1918 r. – jako Minister Ochrony Pracy[4]
- Wacław Paszkowski – Minister Komunikacji[3]
- Antoni Mińkiewicz – Minister Aprowizacji[3]
Faktycznie politycy ci brali udział w posiedzeniach Rady Ministrów w charakterze jej członków przed powołaniem ich przez Radę Regencyjną – Stanisław Głąbiński i Wacław Paszkowski od dnia utworzenia rządu, Antoni Mińkiewicz – od 24 października, a Józef Wolczyński – od 25 października[5].
Wakaty
edytujJózef Englich powołany został na stanowisko Ministra Skarbu nie wcześniej, niż 30 października 1918 r.[6]. Wcześniej funkcję kierownika Ministerstwa Skarbu pełnił podsekretarz stanu Antoni Wieniawski.
W piśmie skierowanym do Kanclerza Rzeszy, opublikowanym w Monitorze Polskim Nr 184 z 24 października 1918 r., Prezydent Ministrów Józef Świeżyński podał, że brygadier Józef Piłsudski został powołany na stanowisko Ministra Spraw Wojskowych[7]. W zastępstwie Ministra Spraw Wojskowych rozporządzenie z 30 października 1918 r. w sprawie okręgów wojskowych podpisali Prezydent Ministrów Józef Świeżyński oraz Minister Spraw Wewnętrznych Zygmunt Chrzanowski[8]. Funkcję kierownika ministerstwa pełnił szef Sekcji Technicznej Jan Wroczyński, działając pod nadzorem Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
Nieobsadzone pozostawało też stanowisko Ministra Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej, pomimo utworzenia 2 listopada 1918 r. odpowiedniego ministerstwa. Kierownikiem tego resortu był Władysław Szenajch, Naczelnik Wydziału Opieki Państwowej nad Dzieckiem i Matką[9].
Przypisy
edytuj- ↑ M. P. Nr 189 z 30 października 1918 r.
- ↑ M. P. Nr 193 z 4 listopada 1918 r.
- ↑ a b c Odpowiednie ministerstwo formalnie powstało 2 listopada 1918 r., na podstawie art. 1 dekretu Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstw: Spraw Zewnętrznych, Spraw Wojskowych, Komunikacji i Aprowizacji z 26 października 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 30).
- ↑ Protokoły z 66 i 69 posiedzenia Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniach 25 i 28 października 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa. W dniu 2 listopada 1918 r. został opublikowany i wszedł w życie dekret Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej i Ministerstwa Ochrony Pracy z 30 października 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 31), zaś wykonanie dekretu polecono m.in. Ministrowi Ochrony Pracy.
- ↑ Protokoły posiedzeń Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniach 23-25 października 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa.
- ↑ Protokuł z 71-go posiedzenia Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniu 30 października 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa. Por. też dekret Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej i Ministerstwa Ochrony Pracy z 30 października 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 31).
- ↑ M. P. Nr 184 z 24 października 1918 r.
- ↑ M. P. Nr 191 z 2 listopada 1918 r.
- ↑ Protokuł 1-go posiedzenia Rady Kierowników Ministerstw w dniu 5 listopada 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa.
