XXI wiek
XX wiek ~ XXI wiek ~ XXII wiek
2000–2009 • 2010–2019 • 2020–2029 • 2030–2039 • 2040–2049 • 2050–2059 • 2060–2069 • 2070–2079 • 2080–2089 • 2090–2099
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038
XXI wiek – obecny wiek naszej ery, pierwszy wiek trzeciego tysiąclecia według kalendarza gregoriańskiego. XXI wiek rozpoczął się 1 stycznia 2001 roku (wbrew częstemu mniemaniu i uroczystej oprawie nadejścia roku 2000) i zakończy się 31 grudnia 2100 roku[1][2].
Według periodyzacji stosowanej w pracach historycznych, XXI wiek niekoniecznie rozpoczął się w 2001 roku. Ze względu na przemiany w różnych dziedzinach życia za datę graniczną uznaje się częściej 1989 lub 1991 rok. W niektórych najnowszych opracowaniach za początek nowego wieku (lub nawet epoki) uznaje się też niekiedy 11 września 2001 roku. Wspomniane daty są na razie propozycjami i nie przeniknęły jeszcze na stałe do ogólnie przyjętej periodyzacji historii[3].
Spis treści
Ważniejsze wydarzeniaEdytuj
I dekadaEdytuj
- 15 I 2001: Powstanie Wikipedii.
- 20 I 2001: Zaprzysiężenie George W. Busha na prezydenta USA.
- 23 III 2001: Spalenie stacji orbitalnej Mir w atmosferze ziemskiej.
- 28 IV 2001: Lot Dennisa Tito na MSK za 20 mln $, pierwszy turystyczny lot w kosmos.
- 17 VI 2001: Ponowne otwarcie Krzywej Wieży w Pizie dla zwiedzających.
- 11 IX 2001: Zamach terrorystyczny na World Trade Center i Pentagon (2973 ofiary).
- 7 X 2001: Rozpoczęcie wojny w Afganistanie przez NATO w celu obalenia rządów Talibów.
- 25 X 2001: Wydanie Windowsa XP.
- 26 X 2001: Uchwalenie ustawy Patriot Act w Stanach Zjednoczonych.
- 12 XI 2001: Katastrofa lotu American Airlines 587 w Nowym Jorku (265 ofiar).
- 19 XII 2001: Zanotowanie najwyższego w historii ciśnienia atmosferycznego – 1084,8 hPa w Tosoncengel (Mongolia).
- 19 XII 2001: Protesty w Argentynie spowodowane kryzysem finansowym.
- 1 I 2002: Wprowadzenie waluty euro do obiegu w 11 państwach Unii Europejskiej (w Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Niemczech, Portugalii, i Włoszech) oraz w 3 innych państwach (w Monako, San Marino i Watykanie).
- 11 I 2002: Przybycie pierwszych więźniów do Więzienia Guantanamo.
- 30 I 2002: Powrót sondy 2001 Mars Odyssey na orbitę Marsa.
- 14 III 2002: Utworzenie federacji Serbii i Czarnogóry.
- 16 III 2002: Rozpoczęcie misji Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie.
- 20 V 2002: Uzyskanie niepodległości przez Timor Wschodni.
- 25 V 2002: Katastrofa lotu China Airlines 611 (225 ofiar).
- 9 VII 2002: Powołanie Unii Afrykańskiej.
- 11 VII 2002: Zajęcie bezludnej wysepki Perejil przez Maroko, krótkotrwały konflikt zbrojny z Hiszpanią.
- 27 VII 2002: Katastrofa lotnicza podczas pokazów lotniczych we Lwowie (77 ofiar).
- 12 X 2002: Zamach terrorystyczny na Bali (202 ofiary).
- 23-26 X 2002: Atak na moskiewski teatr na Dubrowce (173 ofiary).
- 10 IX 2002: Wstąpienie Szwajcarii do ONZ.
- 22 XII 2002: Wybuch afery Rywina w Polsce.
- 1 II 2003: Katastrofa promu Columbia (7 ofiar).
- 1 II 2003: Wejście w życie traktatu nicejskiego.
- 4 II 2003: Koniec Jugosławii– stworzenie luźnego związku dwóch republik przez Serbię i Czarnogórę.
- 20 III 2003: Rozpoczęcie drugiej wojny w Zatoce Perskiej przez Stany Zjednoczone.
- 22 III 2003: Bombardowanie Bagdadu przez siły ONZ.
- 9 IV 2003: Obalenie rządów Saddama Husajna, zajęcie Bagdadu przez wojska amerykańskie.
- 29 III 2003: Początek epidemii SARS na Dalekim Wschodzie (774 ofiary).
- VIII 2003: Upały w zachodniej Europie (52 000 ofiar).
- 15 X 2003: Pierwszy chiński załogowy lot kosmiczny – Shenzhou 5.
- 21 X 2003: Odkrycie Eris – największej znanej planety karłowatej.
- 22 X 2003: Ostatni lot naddźwiękowego samolotu Concorde.
- 26 XII 2003: Trzęsienie ziemi w irańskim mieście Bam (magnituda 6,6; 26271 ofiar).
.svg){kind=small}
- 4 I 2004: Lądowanie sondy Mars Exploration Rover na Marsie.
- 14 I 2004: Zmiana flagi Gruzji.
- 4 II 2004: Założenie Facebooka.
- 26 II 2004: Katastrofa lotnicza nad Bośnią i Hercegowiną, w której zginął prezydent Macedonii Boris Trajkowski (9 ofiar).
- 11 III 2004: Zamachy na pociągi w Madrycie (191 ofiar).
- 1 V 2004: Dołączenie Polski, Czech, Słowenii, Słowacji, Węgier, Litwy, Łotwy, Estonii, Cypru i Malty do Unii Europejskiej.
- 9 V 2004: Śmierć Achmata Kadyrowa w wyniku zamachu dokonanego przez czeczeńskich separatystów.
- 16 V 2004: Zamach stanu w Czadzie.
- 29 X 2004: Podpisanie Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, który nie został ratyfikowany przez wszystkie państwa UE.
- 22 XI 2004: Wybuch pomarańczowej rewolucji na Ukrainie, przejęcie władzy przez opozycję.
- 26 XII 2004: Trzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim (magnituda 9,1; 230 000 ofiar).
.jpg)
- 14 I 2005: Lądowanie sondy Cassini-Huygens na powierzchni Tytana.
- 14 II 2005: Założenie serwisu YouTube.
- 16 II 2005: Wejście w życie Protokołu z Kioto.
- 14 III 2005: Pierwsze lądowanie helikoptera na szczycie Mount Everest.
- 28 III 2005: Trzęsienie ziemi na Sumatrze (magnituda 8,6; 1346 ofiar).
- 2 IV 2005: Śmierć papieża Jana Pawła II.
- 19 IV 2005: Wybiór Josepha Ratzingera na papieża.
- 4 VII 2005: Osiągnięcie komety Tempel 1 przez sondę Deep Impact.
- 7 VII 2005: Zamachy na metro w Londynie (56 ofiar).
- 28 VIII 2005: Huragan Katrina (1836 ofiar).
- 7 XI 2005: Przeniesienie stolicy Mjanmy z Rangunu do Naypyidaw.
- 22 XI 2005: Angela Merkel została pierwszą kobietą na stanowisku Kanclerza Niemiec.
- 19 I 2006: Rozpoczęcie misji przez sondę New Horizons.
- 28 I 2006: Katastrofa budowlana na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich (65 ofiar).
- 10 III 2006: Wejście sondy Mars Reconnaissance Orbiter na orbitę Marsa.
- 21 III 2006: Założenie Twittera.
- 11 IV 2006: Dołączenie Iranu do „państw atomowych na świecie”.
- 3 VI 2006: Uzyskanie niepodległości przez Czarnogórę i jej wejście do ONZ.
- 18 VI 2006: Referendum konstytucyjne w Katalonii.
- 12 VII-14 VIII 2006: II wojna libańska pomiędzy Izraelem a Hezbollahem.
- 24 VIII 2006: Zdegradowanie Plutona do rangi planety karłowatej przez IAU.
- 19 IX 2006: Zamach stanu w Tajlandii, obalenie premiera Thaksina Shinawatry.
- 7 X 2006: Przeniesienie stolicy Palau z Koror do Ngerulmud.
- 9 X 2006: Pierwszy udany północnokoreański test nuklearny.
- 18 XI 2006: Zamach stanu na Madagaskarze.
- 23 XI 2006: Otrucie Aleksandra Litwinienko.
- 21 XII 2006: Początek Wojny w Somalii pomiędzy islamistami z Unii Trybunałów Islamskich a Somalią wspieraną przez Etiopię.
- 1 I 2007: Zdobycie miasta Dżilib – ostatniego bastionu islamistów.
- 30 XII 2006: Stracenie Saddama Husajna.
- 1 I 2007: Wybór Ban Ki-moona na Sekretarza generalnego ONZ.
- 1 I 2007: Dołączenie Rumunii i Bułgarii do Unii Europejskiej. Przyjęcie euro przez Słowenię.
- 9 I 2007: Prezentacja pierwszego iPhone’a.
- 29 I 2007: Wydanie Windowsa Visty.
- IV 2007: Secesja wyspy Anjouan od Seszeli.
- VII 2007: Początek kryzysu finansowego.
- 17 VII 2007: Katastrofa lotu TAM Linhas Aéreas 3054 w Brazylii (199 ofiar).
- 16 VIII 2007: Incydent w Nangar Khel (6 ofiar).
- 13 XII 2007: Podpisanie traktatu lizbońskiego.
- 21 XII 2007: Wejście Polski do strefy Schengen.
- 1 I 2008: Przyjęcie euro przez Cypr i Maltę.
- 17 II 2008: Ogłoszenie niepodległości przez Kosowo.
- 10 III 2008: Zamieszki na tle politycznym w Tybecie.
- 1 IV 2008: Szczyt NATO w Bukareszcie, zaproszenie Albanii i Chorwacji do Paktu.
- 12 V 2008: Trzęsienie ziemi w prowincji Syczuan w Chinach (magnituda 8,0; 69181 ofiar).
- 7-16 VIII 2008: Wojna w Osetii Południowej.
- 25 VIII 2008: Uznanie niepodległości Osetii Południowej i Abchazji przez Rosję.
- 10 IX 2008: Uruchomienie Wielkiego Zderzacza Hadronów we Francji i w Szwajcarii..
- 15 IX 2008: Upadłość banku Lehman Brothers.
- 4 XI 2008: Wybór Baracka Obamy na prezydenta USA.
- 26-29 XI 2008: Zamach terrorystyczny w Mumbaju (166 ofiar).
- 27 XII 2008-18 I 2009: operacja Płynny Ołów – operacja militarna w Strefie Gazy przeprowadzona przez Izrael w celu likwidacji członków i zniszczenia infrastruktury Hamasu (około 1400 ofiar).
- 1 I 2009: Przyjęcie euro przez Słowację.
- 24 I 2009: Dymisja rządu Geira Haarde po protestach przeciwko kryzysowi finansowemu na Islandii.
- 6 IV 2009: Trzęsienie ziemi w L’Aquili (magnituda 6,3; 308 ofiar).
- 1 VI 2009: Katastrofa lotu Air France 447 na Oceanie Atlantyckim (228 ofiar).
- 11 VI 2009-10 VIII 2010: Pandemia grypy A/H1N1 (około 200 000 ofiar).
- 12 VI 2009: Początek zamieszek po wyborach prezydenckich w Iranie.
- 25 VI 2009: Śmierć piosenkarza Michaela Jacksona.
- 28 VI 2009: Zamach stanu w Hondurasie,
- 22 VII 2009: Najdłuższe całkowite zaćmienie Słońca w XXI wieku (6,5 minuty) obserwowane w Indiach i w Chinach.
- 16 VIII 2009: Ukończenie budowy najwyższego budynku na Ziemi – Burdż Chalifa (829 m).
- 16 VIII 2009: Ustanowienie rekordu świata w biegu na 100 metrów przez Usaina Bolta na MŚ w Berlinie (9,58 s).
- 1 IX 2009: Wybuch afery hazardowej w Polsce.
- 22 X 2009: Wydanie Windowsa 7.
- 18 XII 2009: Premiera filmu Avatar – najbardziej dochodowej produkcji w historii kina.
- 12 I 2010: Trzęsienie ziemi na Haiti (magnituda 7,0; 316 000 ofiar).
- 27 II 2010: Trzęsienie ziemi w Chile (magnituda 8,8; 525 ofiar).
- 20 III 2010: Erupcja wulkanu Eyjafjallajökull na Islandii.
- 10 IV 2010: Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku, śmierć Prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego i całej towarzyszącącej mu polskiej delegacji (96 ofiar).
- 5 V 2010: Początek protestów w Grecji z powodu kryzysu finansowego.
- V-VI 2010: Powódź w Europie Środkowej (37 ofiar).
- 3 VI 2010: Początek eksperymentu Mars-500.
- 27 VI 2010: Pierwsza udana transplantacja całej twarzy.
- 15 VII 2010: Wyciek ropy na Zatoce Meksykańskiej.
- 23 VII 2010: Zanotowanie gradu o największej średnicy (20 cm) w miejscowości Vivian w USA.
- 13 X 2010: Akcja ratownicza 33 górników zasypanych w kopalni w Chile.
- 21 X 2010: Zmiana flagi Mjanmy.
- 28 XI 2010: Ujawnienie depesz amerykańskiej dyplomacji przez WikiLeaks.
- 17 XII 2010: Początek protestów w krajach arabskich przeciwko dyktatorskim władzom.
.jpg)
II dekadaEdytuj
- 1 I 2011: Przyjęcie euro przez Estonię.
- 14 I 2011: Odsunięcie od władzy Zajna al-Abidin ibn Aliego w wyniku Rewolucji w Tunezji.
- 11 II 2011: Obalenie Husniego Mubaraka w Egipcie w wyniku rewolucji w Egipcie.
- 15 II-23 X 2011: wojna domowa w Libii.
- 20 X 2011: Obalenie i zabicie Mu’ammara al-Kaddafiego.
- 24 II 2011: Początek II wojny domowej na Wybrzeżu Kości Słoniowej.
- 11 III 2011: Fala tsunami i trzęsienia ziemi na terenie Japonii (magnituda 9,0; 15 891 ofiar).
- 11 III 2011: Katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima I.
- 15 III 2011: Początek wojny domowej w Syrii.
- 19 IV 2011: Rezygnacja Fidela Castro z funkcji I sekretarza Komunistycznej Partii Kuby.
- 29 IV 2011: Ślub księcia Wilhelma i Catherine Middleton.
- 1 V 2011: Beatyfikacja papieża Jana Pawła II.
- 2 V 2011: Zabicie Osamy bin Ladina w miejscowości Abbottabad w Pakistanie.
- 9 VII 2011: Proklamacja niepodległości Sudanu Południowego w wyniku II wojny domowej w Sudanie.
- 21 VII 2011: Ostatni lot wahadłowca (Atlantis).
- 22 VII 2011: Zamachy w Oslo i na wyspie Utøya (76 ofiar).
- VII-VIII 2011: Głód na Półwyspie Somalijskim (około 300 000 ofiar).
- 17 IX 2011: Początek demonstracji Okupuj Wall Street w Nowym Jorku.
- 31 X 2011: Urodziny siedmiomiliardowego człowieka na Ziemi.
- 17 XII 2011: Śmierć Kim Dzong Ila i przejęcie władzy przez Kim Dzong Una w Korei Północnej.
- 29 XII 2011: Przejście na zachodnią stronę linii zmiany daty przez Samoę.
.jpg)
- 13 I 2012: Katastrofa statku Costa Concordia (32 ofiary).
- 17 I 2012: Wybuch wojny domowej w Mali.
- 24 I 2012: Protesty przeciwko ACTA.
- 25 II 2012: Koniec rewolucji w Jemenie w wyniku której obalony został prezydent Ali Abd Allah Salih.
- 19 VI 2012: Udzielenie dla Juliana Assange’a azylu w Ekwadorze.
- 4 VII 2012: Ogłoszenie odkrycia Bozonu Higgsa.
- 20 VII 2012: Strzelanina w kinie w Aurorze (12 ofiar).
- 6 VIII 2012: Lądowanie łazika Curiosity na Marsie.
- 24 VIII 2012: Dożywotnia dyskwalifikacja Lance’a Armstronga za stosowanie dopingu, odebranie mu 7 zwycięstw w Tour de France.
- 14 X 2012: Skok Felixa Baumgartnera ze stratosfery.
- 26 X 2012: Wydanie Windowsa 8.
- 19 XI 2012: Przystąpienie Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej.
- 29 XI 2012: Uzyskanie statusu nieczłonkowskiego państwa obserwatora ONZ przez Palestynę.
- 28 II 2013: Abdykacja papieża Benedykta XVI.
- 15 II 2013: Upadek meteorytu w Czelabińsku.
- 5 III 2013: Śmierć Hugo Cháveza.
- 13 III 2013: Wybiór Jorge Mario Bergoglio na papieża.
- 15 IV 2013: Zamach podczas maratonu w Bostonie (3 ofiary).
- 1 VII 2013: Dołączenie Chorwacji do Unii Europejskiej.
- 3 VII 2013: Zamach stanu w Egipcie, obalenie prezydenta Muhammada Mursiego.
- 1 VIII 2013: Udzielenie dla Edwarda Snowdena azylu w Rosji.
- 5 XII 2013: Śmierć Nelsona Mandeli.
- 1 I 2014: Przyjęcie euro przez Łotwę.
- 22 II 2014: Odsunięcie od władzy Wiktora Janukowycza na Ukrainie.
- od 23 II 2014: Kryzys krymski, wojna w Donbasie.
- 18 III 2014: Aneksja Krymu do Rosji.
- 12 V 2014: Ogłoszenie niepodległości przez Doniecką i Ługańską Republiki Ludowe.
- 8 III 2014: Zaginięcie lotu Malaysia Airlines 370 nad Morzem Południowochińskim (239 ofiar).
- III 2014: Wybuch epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej (11 149 ofiar).
- 31 V 2014: Osiągnięcie 2 miliardów wyświetleń w serwisie YouTube przez piosenkę Gangnam Style.
- 7 VI 2014: Pierwsze w historii przejście Testu Turinga przez robota (bot Eugena Goostmana).
- 8 VII 2014: Początek konfliktu izraelsko-palestyńskiego.
- 17 VII 2014: Zestrzelenie samolotu linii lotniczej Malaysia Airlines przez prorosyjskich separatystów na Ukrainie (298 ofiar).
- 27 IV 2014: Kanonizacja Jana XXIII i Jana Pawła II z udziałem papieża seniora.
- 29 VI 2014: Ogłoszenie powstania kalifatu w Iraku i w Syrii pod nazwą Państwo Islamskie.
- 3 IX 2014: Odkrycie supergromady Laniakea przez astronomów z Uniwersytetu Hawajskiego.
- 18 IX 2014: Referendum niepodległościowe w Szkocji – zwycięstwo przeciwników niepodległości (55,30%).
- 12 XI 2014: Lądowanie lądownika Philae na jądrze komety 67P/Czuriumow-Gierasimienko.
- 2015: Kryzys migracyjny w Europie, masowy napływ migrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej do Europy.
- 1 I 2015: Przyjęcie euro przez Litwę.
- 3-8 I 2015: Masakra w Baga dokonana przez Boko Haram (12 000 ofiar).
- 7 I 2015: Zamach na redakcję Charlie Hebdo (12 ofiar).
- 12 II 2015: Zamordowanie 21 koptyjskich chrześcijan przez Państwo Islamskie w Libii.
- 27 II 2015: Zabójstwo Borisa Niemcowa w centrum Moskwy.
- 19 III 2015: Początek wojny domowej w Jemenie.
- 24 III 2015: Katastrofa lotu Germanwings 9525 we francuskich Alpach. (150 ofiar).
- IV 2015: Początek epizootii suhaków w środkowej Azji (śmierć 40% całej populacji).
- 2 IV 2015: Zamach na studentów w Kenii (152 ofiary).
- 25 IV 2015: Trzęsienie ziemi w Nepalu (magnituda 7,8; 8674 ofiary).
- V-VI 2015: Upały w Indiach i w Pakistanie (3 700 ofiar).
- 15 V 2015: Odkrycie podtrzymywania temperatury ciała przez strojnika (pierwsza znana ryba stałocieplna).
- 1 VI 2015: Katastrofa promu Dong Fang Zhi Xing na rzece Jangcy (442 ofiary).
- 26 VI 2015: Zamachy terrorystyczne w kurorcie Susa w Tunezji (45 ofiar), w meczecie w Kuwejcie (25 ofiar) i w zakładach gazowych we Francji (1 ofiara).
- 5 VII 2015: Odrzucenie porozumienia finansowego zaproponowanego przez KE, EBC i MFW w referendum przez Grecję (61,31% głosów na nie).
- 14 VII 2015: Przelot sondy New Horizons obok Plutona.
- 29 VII 2015: Wydanie Windowsa 10.
- 9 IX 2015: Elżbieta II najdłużej panującym brytyjskim monarchą w historii.
- 18 IX 2015: Wybuch Afery Volkswagena.
- 24 IX 2015: Panika w Mekce (2427 ofiary).
- 30 IX 2015: Rosyjska interwencja militarna w Syrii.
- 31 X 2015: Katastrofa lotu Kogałymawia 9268 w Egipcie (224 ofiary).
- 13 XI 2015: Zamachy w Paryżu: ataki m.in. w teatrze Bataclan i w pobliżu Stade de France (129 ofiar).
- 24 XI 2015: Zestrzelenie rosyjskiego Su-24 przez siły tureckie na pograniczu turecko-syryjskim.
- 7 I 2016: Odkrycie największej znanej liczby pierwszej (274207281-1), która ma 22 338 618 cyfr przez Curtisa Coopera.
- 20 I 2016: Ogłoszenie teoretycznego przewidzenia istnienia masywnej Planety Nine poza orbitą Neptuna.
- 11 II 2016: Potwierdzenie istnienia fal grawitacyjnych.
- 12 II 2016: Pierwsze w historii spotkanie papieża Franciszka i patriarchy Cyryla I na Kubie.
- 3 III 2016: Odkrycie galaktyki GN-z11 przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a – najodleglejszej, znanej galaktyki we wszechświecie.
- 22 III 2016: Zamachy w Brukseli: wybuchy w metrze i na lotnisku (34 ofiary).
- 3 IV 2016: Początek afery Panama Papers.
- 16 IV 2016: Trzęsienie ziemi w Ekwadorze (661 ofiar).
- 1 VI 2016: Oddanie do użytku tunelu Gotthard-Basistunnel – najdłuższego tunelu na świecie.
- 23 VI 2016: Referendum ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej – 51,9% opowiedziało się za wyjściem, 48,1% przeciw.
- 14 VII 2016: Zamach w Nicei – ciężarówka wjechała w tłum ludzi (86 zabitych i ponad 200 rannych).
- 8 XI 2016: Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych i wybór Donalda Trumpa na 45 Prezydenta Stanów Zjednoczonych.
- 25 XI 2016: Śmierć Fidela Castro.
- 16 XII 2016: Kryzys sejmowy w Polsce.
- 19 XII 2016: Zamach w Berlinie (12 ofiar).
- 7 V 2017: Wybory prezydenckie we Francji – Emmanuel Macron wybrany najmłodszym Prezydentem Francji.
- 22 V 2017: Zamach w Manchesterze (23 ofiar).
- 24 IX 2017: Wybory parlamentarne w Niemczech – czwarta reelekcja Angeli Merkel na stanowisku Kanclerza Niemiec.
- 1 X 2017: Referendum w Katalonii w 2017 roku.
- 1 X 2017: Masakra w Las Vegas (59 ofiar).
- 14 XI 2017: Wskutek Zamachu stanu w Zimbabwe – Robert Mugabe oddaje władzę po 37 latach rządów dyktatorskich.
Ważne wydarzenia w nauce i technice w XXI wiekuEdytuj
- 29 VI 2007 Smartfon - oparty na systemie operacyjnym iPhone OS, mający pełnić funkcje telefonu komórkowego, platformy rozrywkowej i komunikatora internetowego.
Przywódcy państw w XXI wiekuEdytuj
W zestawieniach pominięto osoby tymczasowo sprawujące funkcje prezydenta i pełniące jej obowiązki, numeracja kolejnych przywódców według daty wstąpienia na urząd.
W wykazie uwzględniono przywódców 12 pierwszych państw na liście państw świata według PKB nominalnego (według danych MFW z 2011 roku) oraz Polski.
Prezydenci, Wiceprezydenci i Sekretarze stanu Stanów ZjednoczonychEdytuj
| Prezydent USA | Okres sprawowania urzędu | Partia | Wiceprezydent USA | Sekretarz stanu USA | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 42. | 
|
Bill Clinton | demokrata | 45. | 
|
Al Gore | 
|
Madeleine Albright (od 23 stycznia 1997) | |
| 43. |
|
George W. Bush | 20 stycznia 2009 |
republikanin | 46. | 
|
Dick Cheney | 
|
Colin Powell |
|
Condoleezza Rice | ||||||||
| 44. | 
|
Barack Obama | 20 stycznia 2017 |
demokrata | 47. | 
|
Joe Biden | 
|
Hillary Clinton |
|
John Kerry | ||||||||
| 45. | Donald Trump | republikanin | 48. | Mike Pence | 
|
Rex Tillerson | |||
Przewodniczący i Premierzy ChinEdytuj
| Lp. | Przewodniczący | Okres sprawowania urzędu | Premier |
|---|---|---|---|
| 9. | Jiang Zemin | 27 marca 1993-15 marca 2003 | Zhu Rongji |
| 10. | Hu Jintao | 15 marca 2003-14 marca 2013 | Wen Jiabao |
| 11. | Xi Jinping | od 14 marca 2013 | Li Keqiang |
Cesarze i Premierzy JaponiiEdytuj
| Lp. | Cesarz | Okres panowania | Premier | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|---|---|
| 125. | Akihito | od 7 stycznia 1989 | Yoshirō Mori | 5 kwietnia 2000-26 kwietnia 2001 |
| Jun’ichirō Koizumi | 26 kwietnia 2001-26 września 2006 | |||
| Shinzō Abe | 26 września 2006-26 września 2007 | |||
| Yasuo Fukuda | 26 września 2007-24 września 2008 | |||
| Tarō Asō | 24 września 2008-16 września 2009 | |||
| Yukio Hatoyama | 16 września 2009-8 czerwca 2010 | |||
| Naoto Kan | 8 czerwca 2010-2 września 2011 | |||
| Yoshihiko Noda | 2 września 2011-26 grudnia 2012 | |||
| Shinzō Abe | od 26 grudnia 2012 |
Prezydenci i Kanclerze NiemiecEdytuj
| Lp. | Prezydent | Okres sprawowania urzędu | Kanclerz | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|---|---|
| 8. | Johannes Rau | 1 lipca 1999-30 czerwca 2004 | Gerhard Schröder | 27 października 1998-22 listopada 2005 |
| 9. | Horst Köhler | 1 lipca 2004-31 maja 2010 | ||
| Angela Merkel | od 22 listopada 2005 | |||
| 10. | Christian Wulff | 30 czerwca 2010-17 lutego 2012 | ||
| 11. | Joachim Gauck | od 18 marca 2012-19 marca 2017 | ||
| 12. | Frank-Walter Steinmeier | od 19 marca 2017 |
Prezydenci i Premierzy FrancjiEdytuj
| Lp. | Prezydent | Okres sprawowania urzędu | Premier | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|---|---|
| 5. | Jacques Chirac | 17 maja 1995-16 maja 2007 | Lionel Jospin | 3 czerwca 1997-6 maja 2002 |
| Jean-Pierre Raffarin | 7 maja 2002-31 maja 2005 | |||
| Dominique de Villepin | 31 maja 2005-17 maja 2007 | |||
| 6. | Nicolas Sarkozy | 16 maja 2007-15 maja 2012 | François Fillon | 17 maja 2007-16 maja 2012 |
| 7. | François Hollande | 15 maja 2012-14 maja 2017 | Jean-Marc Ayrault | 16 maja 2012-31 marca 2014 |
| Manuel Valls | 31 marca 2014-6 grudnia 2016 | |||
| Bernard Cazeneuve | 6 grudnia 2016-15 maja 2017 | |||
| 8. | Emmanuel Macron | od 14 maja 2017 | Édouard Philippe | od 15 maja 2017 |
Prezydenci i Wiceprezydenci BrazyliiEdytuj
| Lp. | Prezydent | Okres sprawowania urzędu | Wiceprezydent |
|---|---|---|---|
| 38. | Fernando Henrique Cardoso | 1 stycznia 1995-1 stycznia 2003 | Marco Maciel |
| 39. | Luiz Inácio Lula da Silva | 1 stycznia 2003-1 stycznia 2011 | José Alencar |
| 40. | Dilma Rousseff | 1 stycznia 2011-31 sierpnia 2016 | Michel Temer |
| 41. | Michel Temer | od 31 sierpnia 2016 |
Władcy i Premierzy Wielkiej BrytaniiEdytuj
Elżbieta II – najdłużej panujący monarcha brytyjski w historii.
| Lp. | Władca | Okres panowania | Premier | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|---|---|
| 67. | Elżbieta II | od 2 czerwca 1953 | Tony Blair | 2 maja 1997-27 czerwca 2007 |
| Gordon Brown | 27 czerwca 2007-11 maja 2010 | |||
| David Cameron | 11 maja 2010-13 lipca 2016 | |||
| Theresa May | od 13 lipca 2016 |
Prezydenci i Premierzy WłochEdytuj
| Lp. | Prezydent | Okres | Premier | Okres |
|---|---|---|---|---|
| 10. | Carlo Azeglio Ciampi | 18 maja 1999–15 maja 2006 | Giuliano Amato | 25 kwietnia 2000-11 czerwca 2001 |
| Silvio Berlusconi | 11 czerwca 2001-17 maja 2006 | |||
| 11. | Giorgio Napolitano | 15 maja 2006–14 stycznia 2015 | ||
| Romano Prodi | 17 maja 2006-8 maja 2008 | |||
| Silvio Berlusconi | 8 maja 2008-16 listopada 2011 | |||
| Mario Monti | 16 listopada 2011-28 kwietnia 2013 | |||
| Enrico Letta | 28 kwietnia 2013-22 lutego 2014 | |||
| Matteo Renzi | 22 lutego 2014−12 grudnia 2016 | |||
| 12. | Sergio Mattarella | od 3 lutego 2015 | ||
| Paolo Gentiloni | od 12 grudnia 2016 |
Prezydenci i Premierzy RosjiEdytuj
| Lp. | Prezydent | Okres sprawowania urzędu | Premier | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|---|---|
| 2. | Władimir Putin | 1 maja 2000-7 maja 2008 | Michaił Kasjanow | 17 maja 2000-24 lutego 2004 |
| Michaił Fradkow | 5 marca 2004-12 września 2007 | |||
| Wiktor Zubkow | 14 września 2007-7 maja 2008 | |||
| 3. | Dmitrij Miedwiediew | 7 maja 2008-7 maja 2012 | Władimir Putin | 8 maja 2008-7 maja 2012 |
| 2. | Władimir Putin | od 7 maja 2012 | Dmitrij Miedwiediew | od 8 maja 2012 |
Monarchowie i Premierzy KanadyEdytuj
| Lp. | Władca | Okres panowania | Premier | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|---|---|
| 4. | Elżbieta II | od 2 czerwca 1953 | Jean Chrétien | 4 listopada 1993-12 grudnia 2003 |
| Paul Martin | 12 grudnia 2003-6 lutego 2006 | |||
| Stephen Harper | 6 lutego 2006-4 listopada 2015 | |||
| Justin Trudeau | od 4 listopada 2015 |
Prezydenci i Premierzy IndiiEdytuj
| Lp. | Prezydent | Premier |
|---|---|---|
| 10. | Kocheril Raman Narayanan (25 lipca 1997-25 lipca 2002) |
Atal Bihari Vajpayee (19 marca 1998-22 maja 2004) |
| 11. | Avul Pakir Jainulabdeen Abdul Kalam (25 lipca 2002-24 lipca 2007) | |
| Manmohan Singh (22 maja 2004-26 maja 2014) | ||
| 12. | Pratibha Patil (25 lipca 2007-25 lipca 2012) | |
| 13. | Pranab Mukherjee (od 25 lipca 2012) | |
| Narendra Modi (od 26 maja 2014) |
Władcy i Premierzy HiszpaniiEdytuj
| Lp. | Król | Premier |
|---|---|---|
| 25. | Jan Karol I (22 listopada 1975-19 czerwca 2014) | José María Aznar (4 maja 1996-16 kwietnia 2004) |
| José Luis Rodríguez Zapatero (16 kwietnia 2004-21 grudnia 2011) | ||
| Mariano Rajoy (od 21 grudnia 2011) | ||
| 26. | Filip VI (od 19 czerwca 2014) |
Prezydenci i Premierzy PolskiEdytuj
| Lp. | Prezydent | Okres | Premier | Okres |
|---|---|---|---|---|
| 14. | Aleksander Kwaśniewski | 23 XII 1995–23 XII 2005 | Jerzy Buzek | 17 X 1997-19 X 2001 |
| Leszek Miller | 19 X 2001-2 V 2004 | |||
| Marek Belka | 2 V 2004-31 X 2005 | |||
| Kazimierz Marcinkiewicz | 31 X 2005-14 VII 2006 | |||
| 15. | Lech Kaczyński | 23 XII 2005–10 IV 2010 | ||
| Jarosław Kaczyński | 14 VII 2006-16 XI 2007 | |||
| Donald Tusk | 16 XI 2007-22 IX 2014 | |||
| 16. | Bronisław Komorowski | 6 VIII 2010-6 VIII 2015 | ||
| Ewa Kopacz | 22 IX 2014-16 XI 2015 | |||
| 17. | Andrzej Duda | od 6 VIII 2015 | ||
| Beata Szydło | 16 XI 2015 - 11 XII 2017 | |||
| Mateusz Morawiecki | od 11 XII 2017 |
Papieże w XXI wiekuEdytuj
| Lp. | Herb | Papież Suweren Państwa Miasto Watykan |
Wizerunek | Łacińskie imię | Świeckie imię i nazwisko | Miejsce urodzenia | Pontyfikat |
| 264. / 6. | 
|
Jan Paweł II | 
|
Ioannes Paulus Secundus | Karol Józef Wojtyła | Wadowice, Polska | 16 października 1978 – 2 kwietnia 2005 |
| 265. / 7. | 
|
Benedykt XVI | 
|
Benedictus Sextus Decimus | Joseph Alois Ratzinger | Marktl, Niemcy | 19 kwietnia 2005 – 28 lutego 2013 |
| 266. / 8. | 
|
Franciszek | .jpg)
|
Franciscus | Jorge Mario Bergoglio | Buenos Aires, Argentyna | od 13 marca 2013 |
Przywódcy organizacji międzynarodowych w XXI wiekuEdytuj
Przywódcy Unii EuropejskiejEdytuj
| Przew. Komisji Europejskiej[4] |
Przew. Rady Europejskiej[4] |
Przew. Parlamentu Europejskiego[4] |
|---|---|---|
 Romano Prodi(17 IX 1999-22 XI 2004) |
 Göran Persson (1 I-30 VI 2001)
|
 Nicole Fontaine(20 VI 1999-15 I 2002) |
 Guy Verhofstadt (1 VII-31 XII 2001)
| ||
 José María Aznar (1 I-30 VI 2002)
|
 Pat Cox(15 I 2002-20 VII 2004) | |
 Anders Fogh Rasmussen (1 VII-31 XII 2002)
| ||
 Kostas Simitis (1 I-30 VI 2003)
| ||
| Silvio Berlusconi (1 VII-31 XII 2003)
| ||
| Bertie Ahern (1 I-30 VI 2004)
| ||
 Jan Peter Balkenende (1 VII-31 XII 2004)
|
Josep Borrell (20 VII 2004-16 I 2007) | |
 José Manuel Barroso(22 XI 2004-1 XI 2014) |
 Jean-Claude Juncker (1 I-30 VI 2005)
| |
 Tony Blair (1 VII-31 XII 2005)
| ||
 Wolfgang Schüssel (1 I-30 VI 2006)
| ||
 Matti Vanhanen (1 VII-31 XII 2006)
| ||
 Angela Merkel (1 I-30 VI 2007)
|
Hans-Gert Pöttering (16 I 2007-14 VII 2009) | |
| José Sócrates (1 VII-31 XII 2007)
| ||
 Janez Janša (1 I-30 VI 2008)
| ||
| Nicolas Sarkozy (1 VII-31 XII 2008)
| ||
 Mirek Topolánek (1 I-8 V 2009)
| ||
| Jan Fischer (8 V-30 VI 2009)
| ||
| Fredrik Reinfeldt (1 VII-1 XII 2009)
|
 Jerzy Buzek(14 VII 2009-17 I 2012) | |
| Herman Van Rompuy (1 XII 2009-30 XI 2014) | ||
| Jean-Claude Juncker (od 1 XI 2014) |
Donald Tusk (od 30 XI 2014) |
Martin Schulz (17 I 2012-17 I 2017) |
| Antonio Tajani (od 17 I 2017) |
Sekretarze generalni ONZEdytuj
| Lp. | Sekretarz generalny | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|
| 7. |  Kofi Annan
|
1 stycznia 1997–31 grudnia 2006 |
| 8. |  Ban Ki-moon
|
1 stycznia 2007−31 grudnia 2016 |
| 9. | António Guterres
|
od 1 stycznia 2017 |
Sekretarze generalni NATOEdytuj
| Lp. | Sekretarz generalny | Okres sprawowania urzędu |
|---|---|---|
| 10. | George Robertson
|
14 października 1999–17 grudnia 2003 |
| 11. | Jaap de Hoop Scheffer
|
1 stycznia 2004-1 sierpnia 2009 |
| 12. | Anders Fogh Rasmussen
|
1 sierpnia 2009–30 września 2014 |
| 13. |  Jens Stoltenberg
|
od 1 października 2014 |
Laureaci nagrody Człowiek Roku tygodnika „Time”Edytuj
Laureaci Nagrody NoblaEdytuj
Imprezy sportoweEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ The 21st Century and the 3rd Millennium When Did They Begin?.
- ↑ The story of time.
- ↑ Kamil Janicki, Bolączki periodyzacji, Histmag.org, 2008-08-02.
- ↑ a b c Skrot Przew. oznacza przewodniczący
- ↑ Person of the Yers 2009 (ang.). time.com, 2009-12-16. [dostęp 2010-12-15].
- ↑ Twórca Facebooka Człowiekiem Roku 2010 tygodnika Time (pol.). gazeta.pl, 2010-12-15. [dostęp 2010-12-15].
- ↑ Person of the Year is the Protester (ang.). timemagazine.tumblr.com. [dostęp 2010-12-30].
- ↑ Michael Scherer: 2012 Person of the Year: Barack Obama, the President (ang.). Time, 2012-12-19. [dostęp 2012-12-19].
- ↑ today.com: Pope Francis named Time's 2013 Person of the Year (ang.). today.com, 2013-12-11. [dostęp 2013-12-11].
- ↑ They risked and persisted, sacrificed and saved. Editor Nancy Gibbs explains why the Ebola Fighters are TIME's choice for Person of the Year 2014
- ↑ Nobelprize.org: All Nobel Prizes in Physics (ang.). Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-10-07].
- ↑ Nobelprize.org: All Nobel Prizes in Chemistry (ang.). Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-21].
- ↑ Nobelprize.org: All Nobel Prizes in Physiology or Medicine (ang.). Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-10-07].
- ↑ Nobelprize.org: All Nobel Prizes in Literature (ang.). Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-21].
- ↑ Nobelprize.org: All Nobel Peace Prizes (ang.). Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-21].
- ↑ Nobelprize.org: All Prizes in Economic Sciences (ang.). Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-21].