James Peebles

Phillip James Edwin Peebles
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1935 ; Winnipeg, Kanada
Zawód, zajęcie	fizyk
	Multimedia w Wikimedia Commons

Philip James Edwin Peebles (Jim Peebles) (ur. 25 kwietnia 1935 w Winnipeg^[1]) – kanadyjski astronom i kosmolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za 2019 rok.

ŻyciorysEdytuj

Studiował na University of Manitoba, gdzie uzyskał stopień BSc. W 1958 roku przeniósł się na Uniwersytet Princeton, gdzie w 1962 roku uzyskał stopień doktora. Z tą uczelnią związał całą swoją karierę naukową.

Zajmował się głównie kosmologią teoretyczną, rozwijając modele Wielkiego Wybuchu. W latach 60. XX wieku, wspólnie z Robertem Dicke, założyli istnienie mikrofalowego promieniowania tła (postulowanego wcześniej przez George’a Gamowa) i planowali potwierdzić jego istnienie. Wyprzedziła ich grupa z Bell Labs (Arno Penzias i Robert Woodrow Wilson). Peebles badał charakterystyczne cechy tego promieniowania, starając się wykorzystać je jako założenia dla modeli wszechświata. Badał występowanie helu i innych lekkich pierwiastków we wszechświecie, wykazując na tej podstawie zgodność teorii Wielkiego Wybuchu z obserwacjami. Przedstawiał dowody na występowanie znacznych ilości ciemnej materii w halo galaktycznym.

8 października 2019 został nagrodzony Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki za jego teoretyczne odkrycia w fizycznej kosmologii. Otrzymał połowę nagrody, drugą połową podzielili się Michel Mayor i Didier Queloz^[2].

Życie prywatneEdytuj

Peebles jest agnostykiem^[3].

Wyróżnienia i nagrodyEdytuj

1981: Medal Eddingtona
1982: Dannie Heineman Prize for Astrophysics
1989: Petrie Prize Lecture
1993: Henry Norris Russell Lectureship
1995: Bruce Medal
1998: Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego
2004: Nagroda Shawa
2005: Nagroda Crafoorda
2013: Medal Diraca ICTP^[4]
2019: Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Planetoida (18242) Peebles została nazwana jego nazwiskiem.

PrzypisyEdytuj

↑ Peebles James, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-14] .
↑ Press Release: The Nobel Prize in Physics 2019. Nobel Foundation, 2019-10-08. [dostęp 2019-10-08]. (ang.).
↑ Jim Peebles - Session II, www.aip.org, 1 kwietnia 2015 [dostęp 2020-03-25] (ang.).
↑ Strona internetowa odznaczonych medalem Diraca ICTP

BibliografiaEdytuj

Strona Bruce Medal. phys-astro.sonoma.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-30)].

[epwn-1] Peebles James, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-14] .

[nobel-2019-2] Press Release: The Nobel Prize in Physics 2019. Nobel Foundation, 2019-10-08. [dostęp 2019-10-08]. (ang.).

[3] Jim Peebles - Session II, www.aip.org, 1 kwietnia 2015 [dostęp 2020-03-25] (ang.).

[4] Strona internetowa odznaczonych medalem Diraca ICTP

[1]

[2]

[3]

[4]