Žaškovské sedlo

Žaškovské sedlo (też: sedlo Na vrch, pol. Przełęcz Żaszkowska, ok. 730 m n.p.m.) – szeroka przełęcz w północnej części Wielkiej Fatry, tzw. Szypskiej Fatrze, na Słowacji.

Žaškovské sedlo

Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Wysokość	~730 m n.p.m.
Pasmo	Wielka Fatra
Sąsiednie szczyty	Šíp, Ostré, Havran
Położenie na mapie kraju żylińskiego Žaškovské sedlo
Położenie na mapie Słowacji Žaškovské sedlo
49°09′16″N 19°12′02″E

Położenie

Przełęcz rozdziela dwa masywy Szypskiej Fatry: położony w widłach Wagu i Orawy masyw Šípu (1169 m) od leżącego bardziej na południe i wschód masywu Ostrégo (1067 m) i Havrana. Na południowy zachód spod przełęczy opada krótka (ok. 2 km), niezalesiona Škútova dolina, którą spływa nikły Škútovy potok (dopływ Wagu). Na północno-wschodnich stokach przełęczy ma źródłowe cieki Žaškovský potok (dopływ Orawy).

Geologia – morfologia

Pomimo iż opadająca spod przełęczy Škútova dolina wycięta jest już w wapieniach tzw. płaszczowiny kriżniańskiej, samo siodło przełęczy tworzą jeszcze triasowe skały tzw. płaszczowiny choczańskiej. W przełęczy i w jej bezpośredniej bliskości wychodzą na powierzchnię silnie krasowiejące skały węglanowe. W siodle jest widocznych kilka lejków krasowych, natomiast na północnym stoku przełęczy, nad Žaškovem, znajduje się kilka niewielkich jaskiń krasowych.

Przyroda ożywiona

Przełęcz pokryta jest suchymi łąkami, porośniętymi kępami jałowca. Przez przełęcz biegnie wschodnia granica pasma ochronnego Parku Narodowego Mała Fatra.

Znaczenie komunikacyjne

Przełęcz od dawna używana jest przez miejscową ludność jako przejście z Žaškova do Stankovian. Biegnie przez nią stara droga wozowa. Rozważana jest obecnie (2008 r., jako jeden z wariantów) możliwość budowy nowej drogi ekspresowej z Dolnego Kubina do doliny Wagu z wykorzystaniem tunelu pod przełęczą Žaškovské sedlo (w celu ominięcia przełomowego odcinka doliny Orawy nad Królewianami).

Turystyka

Ze Stankovan w górę Škútovej doliny biegnie żółto znakowany szlak turystyczny, który nie dochodząc do siodła przełęczy skręca na północ, na Šíp.

Bibliografia

• Hochmuth Zdenko a kolektív: Chočské vrchy. Liptovská Mara. Turistický sprievodca ČSFR, č. 42, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1990, ISBN 80-7096-091-4.
• Malá Fatra – Vrátna. Turistická mapa 1:50 000, Edícia turistických máp č. 110, wyd. VKÚ Harmanec 1993, ISBN 80-85510-09-X.