Adela Domanus (ur. 15 grudnia 1882, zm. 6 października 1968) – polskaSprawiedliwa wśród Narodów Świata”.

Adela Domanus
Data urodzenia

15 grudnia 1882

Data śmierci

6 października 1968

Narodowość

polska

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Życiorys edytuj

W trakcie II wojny światowej Adela Domanus, mieszkająca w Warszawie (ul. Polna 44/5), zaangażowana była w niesienie pomocy Żydom. Zdobyła dla Klary Szapiro i jej siedmioletniej córki Niny sfałszowane dokumenty oraz załatwiła im nocleg u jednego z jej przyjaciół. Kiedy ta kryjówka okazała się niebezpieczna, Domanus umieścił małą Ninę w chrześcijańskim sierocińcu, a dla Klary znalazł pracę jako służąca u niemieckiej rodziny, u której przebywała do wyzwolenia terenów. Ryzykując życie dla prześladowanych Żydów, Domanus kierowała się szczerymi względami humanitarnymi, które przeważały nad względami bezpieczeństwa osobistego. "Serce miałam ściśnięte żalem i współczuciem…” – pisała po latach. Na początku 1941 r. jej syn Józef przemycił z getta warszawskiego swoją dziewczynę Stefanię Adler i poślubił ją pod przybraną tożsamością. Około rok później Domanus udzielił schronienia matce Stefanii, Helenie, po tym jak ona również uciekła z getta. Podczas powstania warszawskiego zaopiekowała się żydowskim mecenasem K. Mettą i jego żoną. Swoje ocalenie zawdzięcza jej także Jadwiga Maczko, która współpracowała z Adelą w konspiracji. Adela dostarczyła jej fałszywe dokumenty na nazwisko Leokadii Sopyły[1][2][3].

Miała męża Henryka, pracownika BGK. Jej synowa była Żydówką[3].

Adela Domanus jest pochowana na Cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwateraː 81, rządː 4, miejsceː 23)[4].

26 października 1989 r. r. Instytut Jad Waszem uhonorował Adelę Domanus medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[1].

Przypisy edytuj

  1. a b Adela Domanus, Instytut Yad Vashem
  2. Historia pomocy - Domanus Adela | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2023-09-29].
  3. a b Internetowa baza danych i mapa getta warszawskiego - Osoby - D - Domanus Adela (Nieznane) [online], getto.pl [dostęp 2023-10-03].
  4. Cmentarz Stare Powązki: HENRYK DOMANUS, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-10-04].

Bibliografia edytuj

  • Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata: ratujący Żydów podczas Holocaustu: Polska, red. I. Gutman, Kraków 2009