Aleksander Tupaj-Isertingen
Aleksander Tupaj-Isertingen[1] (ur. 6 stycznia 1894, zm. 22 października 1979) – podpułkownik uzbrojenia Wojska Polskiego.
 podpułkownik uzbrojenia
| |
| Data urodzenia |
6 stycznia 1894 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 października 1979 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
szef służby technicznego uzbrojenia |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Urodził się 6 stycznia 1894 jako syn Józefa. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Armat Polowych Nr 3 w Krakowie, który w 1916 został przemianowany na Pułk Armat Polowych Nr 5, a dwa lata później na Pułk Artylerii Polowej Nr 5. W szeregach tego oddziału walczył na frontach I wojny światowej[2][3][4]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1915 w korpusie oficerów artylerii polowej i górskiej[5][6][7].
Po zakończeniu I wojny światowej, jako były oficer c. i k. Armii został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika[8]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
8 stycznia 1924 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwowych artylerii. Jako oficer rezerwy zatrzymany w służbie czynnej, pełnił ją w 6 pułku artylerii polowej w Krakowie[9]. 23 sierpnia 1924 roku został przemianowany z dniem 1 lipca 1924 roku na oficera zawodowego w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 59,5. lokatą w korpusie artylerii[10]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 25. lokatą w korpusie oficerów artylerii[11]. W dalszym ciągu pełnił służbę w 6 pap[12]. W 1928, 1932 służył w Instytucie Badań Materiałów Uzbrojenia[13][14]. 29 stycznia 1932 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów uzbrojenia[15]. W marcu 1939 pełnił służbę w Instytucie Technicznym Uzbrojenia na stanowisku kierownika Oddziału Artyleryjskiego[16].
Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Po 1940 był osadzony w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu[17][18]. Po zwolnieniu służył w kwatermistrzostwie 2 Korpusu Polskiego na stanowisku szefa służby technicznego uzbrojenia[19][20].
21 sierpnia 1956 otrzymał brytyjskie obywatelstwo[21].
Zmarł 22 października 1979[22].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[23][24]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami (Austro-Węgry)[25]
- Signum Laudis Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[25]
- Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[25]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)[25]
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 35, na podstawie certyfikatu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych byłego państwa austr.-węgier minister spraw wojskowych sprostował nazwisko ppłk. Aleksandra Tupaj-Isertinger z Instytutu Badań Materiałów Uzbrojenia z „Tupaj-Isertinger” na „Tupaj-Isertingen”.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 693.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 908.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1133.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 647.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 831.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1043.
- ↑ Wykaz oficerów 1920 ↓, s. 121.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 725, 840.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 85 z 27 sierpnia 1924 roku, s. 484.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 648, 740.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 432, 453.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 296, 847.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 30 stycznia 1932 roku, s. 97.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 352, 501.
- ↑ Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 77. ISBN 83-85015-66-3.
- ↑ Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 12. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Żaroń 1981 ↓, s. 260.
- ↑ Z.S. Siemaszko Jeńcy z Pawliszczew Boru, w: Zeszyty Historyczne, nr 118 (1996), s. 29
- ↑ Naturalisation. „The London Gazette”. Nr 40898, s. 5704, 9 października 1956. Londyn..
- ↑ A Life. Staring Death in the Eyes. Memoirs od Alexander Tupaj von Isertingen 6 January 1894 - 22 October 1979
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 2, 19 marca 1937.
- ↑ a b c d Lista starszeństwa c. k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1918 ↓, s. 1133.
Bibliografia edytuj
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981.